|
რექტოსიგმოიდური (ობერნის) სარქველი
თბილისის სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი
(ლიტერატურის მიმოხილვა)
შესავალი.
საყოველთაოდ აღიარებულია, რომ სიგმური კოლინჯის ფუნქციაა განავლის
დაგროვება. სწორი ნაწლავი კი ძირითადად თავისუფალია და მასში შიგთავსის
გადასვლა მხოლოდ დეფეკაციის წინ ხდება [Guyton 1987, McNeil et al. 1981].
მიუხედავად ამისა, თანამედროვე მედიცინაში განსხვავებული აზრი არსებობს
რექტოსიგმოიდურ (რს) მიდამოში განავლის პასაჟის მარეგულირებელი მექანიზმის
არსებობის შესახებ. მეცნიერთა ერთი ნაწილი აქ სფინქტერის არსებობას
უარყოფს. მეორენი მხოლოდ ფუნქციური სარქვლის არსებობას სცნობენ, ზოგი კი
ანატომიური სფინქტერის არსებობასაც ადასტურებს. სხვები მიიჩნევენ, რომ რს
მიდამოში სფინქტერისათვის დამახასიათებელი მოტორული და ბიოელექტრული
აქტივობა მხოლოდ პათოლოგიის (შეკრულობის) დროს აღინიშნება.
რს მიდამოში პათოლოგიური პროცესების ხშირი ლოკალოზაციის გამო
ზემოთხსენებულ საკითხთა გადაწყვეტა კლინიკური თვალსაზრისითაც ძალზედ
მნიშვნელოვანია. ამ თემისადმი მიძღვნილ სამეცნიერო შრომათა სიუხვე
პრობლემის აქტუალობაზე მეტყველებს.
საკითხის ისტორია.
XVIII ს. ბოლოს და XIX ს. დასაწყისში შეკრულობის მიზეზად, სიმსივნური და
ინფექციური (ძირითადად სიფილისური) სტენოზების გამორიცხვის შემდეგ,
გლუვკუნთოვანი მუსკულატურის სპაზმი მიაჩნდათ. სპაზმის განვითარებისათვის
ანატომიური საფუძვლის შესახებ ორმა გამოჩენილმა ირლანდიელმა ქირურგმა 1830
წელს განსხვავებული კონცეფცია გამოაქვეყნა: John Huston აზრით, სპაზმის
უპირატესი ადგილი რექტალური სარქვლებია, რომლებიც პირველად მან აღწერა და
ახლაც მის სახელს ატარებს. James O'Beirne კი ამტკიცებდა, რომ შეკრულობის
მიზეზია რს მიდამოში არსებული, მის მიერ აღწერილი, ფიზიოლოგიურად მეტად
მნიშვნელოვანი სფინქტერის სპაზმი. ავტორის შეხედულება დეფეკაციის
მექანიზმის შესახებ განსხვავდებოდა ტრადიციულისაგან. მისი აზრით ფიზიოლოგთა
შეხედულება განავლის სიგმიდან რექტუმში შეუფერხებლად გადასვლის შესახებ
ემყარება იმას, რომ ისინი გამოკვლევას გვამზე ატარებდნენ, სადაც სიგმოიდურ
კოლინჯს, რს მიდამოსა და სწორ ნაწლავს უწყვეტი მილის სახე აქვს.
ჯანმრთელ და შეკრულობის მქონე პაციენტებს O'Beirne უტარებდა
თითით რექტალურ გამოკვლევას, რითაც დაადგინა, რომ სწორი ნაწლავი დროის
უმეტეს მანძილზე ცარიელი და შეკუმშულია. იგი ივსება მხოლოდ დეფეკაციის
სურვილის გაჩენამდე რამოდენიმე წუთით ადრე. ე.ი. რექტუმის ამპულის ზემოთ
არსებობს პასაჟის მარეგულირებელი მექანიზმი.
ანატომიური კვლევის შედეგად O'Beirne თავისი მოსაზრება
დაადასტურა-მან აღმოაჩინა, რომ რს მიდამოში კუნთოვანი შრე მსხვილი ნაწლავის
ყველა სხვა ნაწილზე უფრო სქელია, ხოლო ამ მიდამოს მდიდარი ინერვაცია მაღალ
ფუნქციურ აქტივობაზე მეტყველებს. გარდა ამისა მან პირველმა შენიშნა, რომ
სიგმური კოლინჯის პოზიციური ცვლილებები მნიშვნელოვან როლს ასრულებს
დეფეკაციის მექანიზმში-ცარიელი სიგმა მცირე მენჯშია ჩაშვებული და ამ
ჩამოკიდებულ პარკში გროვდება განავლის თხიერი და მყარი კომპონენტები, ხოლო
გაზები თავისუფლად ლახავენ ამ ბარიერს. მხოლოდ გადავსების შემდეგ გადადის
სიგმა მარცხენა თეძოს ფოსოში.
ამრიგად, O'Beirne აზრით, რს სფინქტერი დიდ როლს ასრულებს
დეფეკაციის მექანიზმში და შეკრულობას მისი ჭარბი აქტივობითაა
განპირობებული. მოგვიანებით გაირკვა, რომ რს მიდამოს სპაზმის როლი
შეკრულობის მექანიზმში გადაჭარბებულია, მაგრამ O'Beirne მიერ აღწერილი
სფინქტერის მიმართ ინტერესი არ განელებულა.
რს სფინქტერის მორფოლოგია.
სიგმურ კოლინჯსა და რექტუმს შორის Garpenter (1898) აღწერა სანათურის
შევიწროვება-რს არხი, რომელიც Cantlie აზრით ამ მიდამოსათვის იმდენად
დამახასიათებელია, რომ მას Pylorus sigmoidorectalis უწოდა. Mayo (1917)
ასევე აღნიშნავს, რომ რს მიდამო მსხვილი ნაწლავის ყველაზე ვიწრო ადგილია.
შევიწროვების სიგრძე ზოგი ავტორის მიხედვით 2-4 სმ-ია [C.J. Gally
1893; F. Sieglbauer 1963], სხვათა მიხედვით კი-8-9-სმ [W. Mayo 1917; F.
Liemer 1883].
საპირისპიროდ ფიქრობს H. Braus et al. (1956), რომლის მიხედვითაც
არ არსებობს გამოკვეთილი საზღვარი სიგმასა და რექტუმს შორის, რის გამოც
გარდამავალ მიდამოს M.R. Ewing (1952) ,,არავისი ტერიტორია”
(no-man's-land) უწოდა.
სფინქტერი, როგორც ანატომიური სტრუქტურა განისაზღვრება, როგორც
გასქელებული ცირკულარული კუნთოვანი შრის მქონე უბანი, რომლის შეკუმშვითაც
სანათური ვიწროვდება, ხოლო გასწვრივი შრის შეკუმშვით-ფართოვდება [D.
Liebermann-Meffert 1981]. თუმცა სხვა ავტორთა აზრით სფინქტერი არის არა
ანატომიური, არამედ ფუნქციური ტერმინი და შიგთავსის პასაჟის მარეგულირებელ
მექანიზმს გულისხმობს, მიუხედავად ამ მიდამოს მორფოლოგიური
თავისებურებებისა [T.L. Steadman 1966].
Hyrtl (1871) თავის ტოპოგრაფიული ანატომიის სახელმძღვანელოში
აღწერა რს მიდამოში ცირკულარული კუნთოვანი შრის გასქელება-Spincter ani
tertius Hyrtl. სხვა ავტორებმა ეს გასქელება მიუსადაგეს სწორი ნაწლავის
განივ ნაოჭს [W.J. Otis 1898], თუმცა F. Markel (1900) აღნიშნავს, რომ ეს
სტრუქტურები იმდენად განსხვავებულ დონეზეა განლაგებული, რომ მათი გაიგივება
არ შეიძლება.
F. Traves (1885) რს სფინქტერს მარცხენა გავა-თეძოს შესახსრების
დონეზე აღწერს, თუმცა ავტორთა უმეტესობის მიხედვით სფინქტერის მდებარეობა
გავის III მალის დონეზე განისაზღვრება [F. Markel 1900; W. Mayo 1917; F.
Siegebauer 1963; Rauber-Kopsch 1987].
W.J. Mayo-ს ინტერესი რს მიდამოსადმი იმით იყო განპირობებული,
რომ იგი ამ მიდამოში არსებული რუდიმენტული სფინქტერის დისფუნქციას თვლიდა
ჰირშპრუნგის დაავადების მიზეზად. მან გამოკვლეული გვამების 80%-ში
აღმოაჩინა სიგმის ტერმინალური ნაწილის შევიწროვება, სადაც Sieglbauer-თან
ერთად აღწერა კარგად გამოხატული სფინქტერი და მიუთითა, რომ რს მიდამოში
ხშირად აღინიშნება ინფექციური პროცესი, პოლიპი, დივერტიკული, კიბო.
იმავე აზრამდე მივიდნენ E. Martin, V.G. Burden (1927). მათი
გამოკვლევის თანახმად, სფინქტერი ყველა ინდივიდში არ არის განვითარებული.
31 გამოკვლეულიდან 12-ს აღმოაჩნდა ამ მიდამოში კარგად გამოხატული
შევიწროვება და სიგმასა და რექტუმს შორის ლორწოვანი გარსის პილორუსის
მსგავსი წყვეტა. დანარჩენ 19-ს ასეთი ნიშნები არ გამოუვლინდათ. ავტორები
ასკვნიან, რომ რს სფინქტერის ჰიპერტონუსია შეკრულობის ძირითადი მიზეზი.
R. Balli (1939) რენტგენოლოგიური გამოკვლევების საფუძვლზე
დაადგინა მსხვილი ნაწლავის სხვადასხვა ნაწილში ჭეშმარიტი სფინქტერის, ხოლო
რს მიდამოში-ფუნქციური სფინქტერის არსებობა.
39 გვამის შესწავლით F. Stoss (1990) დაადგინა, რომ რს მიდამო
ყოველთვის ინტრაპერიტონულად და გავის ძვლის პრომონტორიუმის დისტალურადაა
განლაგებული. კუნთოვანი შრის შესწავლამ აჩვენა, რომ რს მიდამოში გასწვრივი
კუნთოვანი ბოჭკოების conspicuous კონებია, რომელთაც აქვთ რკალისებური
დამაკავშირებელი ტოტები ცირკულარულ კუნთოვან შრესთან. ავტორი ასკვნის, რომ
რს სფინქტერი არ არის ჭეშმარიტი სფინქტერი, თუმცა ფუნქციურად შეიძლება
მივაკუთვნოთ.
A. Shafic (1999) 28 გვამის გაკვეთის შედეგად დაადგინა, რომ რს
მიდამოში 2,8±0,9 სმ სიგრძის უბანზე აღინიშნება ლორწოვანის
,,როზეტი”-გრძივი ნაოჭები, რომელთა დისტალური, მახვილი ბოლოები სწორ
ნაწლავში მცირე დვრილს ქმნიან, ხოლო დვრილის ირგვლივ რექტუმი ქმნის
ჩაღრმავებას-თაღს. 5 პრეპარატის ჰისტოლოგიურმა შესწავლამ აჩვენა, რომ
ლორწოვანი გარსი ამ მიდამოში ხასიათდება ჭარბი ნაოჭებითა და ლიმფოციტური
აგრეგატებით გარემოცული ღრმა კრიპტებით. რაც შეეხება ცირკულარულ კუნთოვან
შრეს, იგი დისტალური მიმართულებით თანდათან სქელდება და გასქელებული კიდით
ბოლოვდება. ეს მორგვი შემაერთებელქსოვილოვანი შრითაა გამოყოფილი სწორი
ნაწლავის კუნთოვანი შრისაგან, რაც, ავტორის აზრით, მიუთითებს, რომ აგზნების
იმპულსი რს მიდამოდან რექტუმზე ავტომატურად არ ვრცელდება და სწორი ნაწლავის
აღსაგზნებად ცალკე იმპულსია საჭირო. ნერვული ელემენტები ამ მიდამოში სამ
შრედაა განლაგებული: muscularis mucosa-ში, ლორწქვეშა შრესა და ცირკულარულ
კუნთოვან შრეში. ნეირონთა გროვები განგლიებს მოგვაგონებს, რაც ამ მიდამოს
განვითარებულ ავტონომიურ ნერვულ აპარატზე მეტყველებს და მაღალ ფუნქციურ
აქტივობას ადასტურებს.
ჯანმრთელ ინდივიდებში J.R. Hill et al. (1960), H.E. Bacon
(1941) გამოკვლევებმა რს სფინქტერის არსებობა ვერ დაადასტურეს.
რექტოსიგმოიდური მიდამოს აქტივობა.
სპეციალურ ლიტერატურაში ხშირად გვხვდება პუბლიკაციები, რომელთა ავტორებიც
სწავლობენ რს მიდამოს მოტორულ და მიოელექტრულ აქტივობას. ამ მიზნით
გამოიყენება საყლაპავის ფიზიოლოგიის შესწავლისათვის შექმნილი ელექტროდები,
ბალონები და კათეტერები.
T.P. Almy et al. (1949) აღწერა მსხვილი ნაწლავის გაღიზიანების
სინდრომის მქონე პაციენტებში რს მიდამოში მაღალი მოტორული აქტივობა და
დააფიქსირა უწესრიგო, დიდი ამპლიტუდის შეკუმშვები.
Hill et al. (1960) მეიოს კლინიკაში შეისწავლეს 11 ნორმალური
ინდივიდის რს მიდამოში სანათურშიდა წნევა, რისთვისაც გამოიყენეს
რექტოსკოპით შეყვანილი ბალონები და მილები. ბალონი ფრაქციულად გამოჰქონდათ.
გამოკვლევამ ვერ დაადასტურა მომატებული კუნთოვანი ტონუსის უბნის არსებობა.
მსგავსი ტექნიკით წარმოებული დაკვირვებებისას A.M. Connell
(1962) დაადგინა, რომ რს მიდამოში შეკრულობისას აღინიშნება ფაზური
შეკუმშვები, რომელთა ინტენსივობა და ხანგრძლივობა ჯანმრთელებთან შედარებით
უფრო მეტია, ხოლო სწორი ნაწლავის აქტივობა კი ნაკლები იყო. ფაღარათის
დროს-პირიქით, რექტუმის აქტივობა მაღალი აღმოჩნდა, ხოლო რს მიდამოსი
კი-დაბალი. ავტორთა მიერ წარმოებული მიოელექტრული გამოკვლევების
მონაცემებმა ეს შედეგები დაადასტურა.
ოპერაციის დროს ამოკვეთილი იზოლირებული სიგმოიდორექტალური
პრეპარატის პერფუზიისას C.V. Mann (1975) ახდენდა სანათურშიდა წნევის
ჩაწერას. აღმოჩნდა, რომ სიგმის დისტალურ მონაკვეთსა და სწორი ნაწლავის ზემო
ნაწილს შორის არსებულ მონაკვეთს ახასიათებს თავისებური მოტორიკა-რეგულარული
ტონური შეკუმშვები, რომელიც იცვლება რელაქსაციით. ამ ზონიდან ხშირად
იწყებოდა რეტროპერისტალტიკა. ავტორი თვლის, რომ გამოკვლევა ადასტურებს რს
სფინქტერის არსებობას.
სხვადასხვა მსხვილნაწლავური პათოლოგიით დაავადებულ 39 და 12
ჯანმრთელ პაციენტს სიგმასა და სწორ ნაწლავში A. RabChowdhury et al. (1976)
უზომავდა სანათურშიდა წნევას, ამისთვის იგი იყენებდა ტონომეტრთან მიერთებულ
სამარხიან ზონდს, რომლის ბოლოს მდებარეობაც რენტგენოლოგიურად
კონტროლდებოდა. აღმოჩნდა, რომ შეკრულობის მქონე ავადმყოფთა 80%-ში რს
მიდამოში, კერძოდ ანუსიდან 9-15 სმ (შემთხვევათა ნახევარში 12-14 სმ)
სიმაღლეზე არის 1,5-2 სმ სიგრძის უბანი, სადაც აღირიცხება კუნთოვანი
ტონუსის რთული ხასიათის მერყეობა (ოსცილაციები). ფენომენი ვერ იქნა ნანახი
ვერც ერთი ჯანმრთელი პაციენტის გამოკვლევისას.
აღნიშნულის საწინააღნდეგო დასკვნამდე მივიდა R.P. Wadhva et al.
(1996), რომელმაც დაადგინა, რომ რს მიდამოში, კერძოდ ჯანმრთელ მამაკაცთა
სულ ცოტა ნახევარს ანუსიდან 18 სმ-ზე აღენიშნება 3 სმ სიგრძის მაღალი
კუნთოვანი ტონუსის ზონა, სადაც წნევა საშუალოდ 36 მმ.ვწყ.სვ. შეადგენს.
იგივე ფაქტი დაადასტურა A. Shafik (1996,1999) რამოდენიმე
ამოკვლევამ, რომლის თანახმადაც რს მიდამოში, 3,8±0,7 სმ მონაკვეთზე
კუნთოვანი ტონუსი უფრო მაღალია, ვიდრე სიგმოიდურ კოლინჯში ან სწორ
ნაწლავში.
ტრანსმუკოზალური ელექტრული პოტენციალები რექტუმსა და colon
pelvicum-ში C.J. Edmonds აღრიცხა 1969 წელს. სპეციფიკური, საჭმლის
მომნელებელი მილის სხვა ნაწილებისაგან განსხვავებული მიოელექტრული აქტივობა
დააფიქსირეს რს მიდამოში M. Dapoigny et al. (1988).
ძაღლებზე ჩატარებული ექსპერიმენტული გამოკვლევებით A. Shafik
(1994) დაადგინა, რომ რს მიდამოში არის მიოელექტრული იმპულსების
პეისმეკერი, რომელიც გამოიმუშავებს ორგვარ იმპულსებს: მუდმივი სიხშირის
pacesetter და მერყევი სიხშირის მოქმედების პოტენციალებს. ამ უკანასკნელთა
ამპლიტუდა სწორი ნაწლავის სანათურშიდა წნევაზეა დამოკიდებულია და რექტუმის
შეკუმშვებს იწვევს.
იგივე ავტორი სხვა გამოკვლევაში (2000) მოხალისეებსე ჩატარებული
დაკვირვებისას ადასტურებს რს მიდამოში პეისმეკერის არსებობას. მიოელექტრული
ტალღები, ამ მიდამოში იწყება და კაუდალურად რექტუმზე ვრცელდება. რექტალური
ინერციით დაავადებულებში ეს ტალღები იმდენად სუსტია, რომ აღირიცხება
,,მუნჯი” ელექტროგრამა. ასეთ შემთხვევებში ავტორი გვთავაზობს რს მიდამოში
მოთავსებული ხელოვნური პეისმეკერით მკურნალობას.
F.J. Ingelfinger (1943); V.P. Dinoso Jr et al. (1973); A.
RabChowdhury et al. (1976) მონაცემებით არც სეკრეტინი და არც
ქოლეცისტოკინინი არავითარ გავლენას არ ახდენს რს მიდამოს ჰიპერაქტიული
სეგმენტის სპონტანურ ელექტრულ და მოტორულ აქტივობაზე, ხოლო ატროპინი და
გლუკაგონი კი მის გაძლიერებას იწვს, რაც A. RabChowdhury et al. (1976)
აზრით, იმაზე მეტყველებს, რომ სპონტანური აქტივობა მუსკარინული ნერვული
ეფექტორული უჯრედების ჭარბი ფუნქციონირების შედეგია.
შეკავებისა და დეფეკაციის მექანიზმები.
რს სარქველი დიდ როლს ასრულებს განავლის შეკავებისა და დეფეკაციის
ფიზიოლოგიაში. ეს მნიშვნელოვანი ფუნქცია რეგულირდება რეფლექსთა კასკადის
საშუალებით. რეაქციათა რეფლექსური ბუნება დასტურდება იმით, რომ ისინი
წყდება კოლინჯის ან სწორი ნაწლავის ლორწოვანის ლიდოკაინით ანესთეზიისას.
1. რს მიდამოს მოდუნების რეფლექსი
იმაში მდგომარეობს, რომ სიგმური კოლინჯის ძლიერი გადაბერვა იწვევს რს
მიდამოს მოდუნებას. ე.ი. როდესაც სიგმა გადაივსება და შეიკუმშება მუდმივად
ტონუსში მყოფი რს სარქველი იხსნება და განავალი სწორ ნაწლავში გადადის [A.
Shafik 1996]. სფინქტერი არ იხსნება მანამ, სანამ სიგმაში განავალი
გარკვეულ რაოდენობას არ მიაღწევს.
2. რექტოსიგმოიდურ-რექტალური რეფლექსი-რექტოსიგმოიდური
მიდამოს გაბერვა იწვევს სწორი ნაწლავის შეკუმშვას [A. Shafik 1998].
სიგმოიდური კოლინჯიდან რექტუმში განავლის გადასვლის დროს ხდება სწორი
ნაწლავის შეკუმშვის პროვოცირება.
3. რს მიდამოს ადგზნების რეფლექსი
იმაში მდგომარეობს, რომ სწორი ნაწლავის სანათურში წნევის ზრდა იწვევს რს
მიდამოს შეკუმშვას [A. Shafik 1996, 1997]. რეფლექსი განაპირობებს
რექტუმიდან სიგმაში განავლის რეფლუქსის პროფილაქტიკას რს სარქვლის ჩაკეტვის
გამო.
4. რექტოანალური მომადუნებელი რეფლექსი-გულისხმობს
იმას, რომ სწორი ნაწლავის შეკუმშვა იწვევს შიგნითა ანალური სფინქტერის
მოდუნებას [W.R. Gowers 1877; D.Denny-Brown, G.E. Robertson 1935; M.
Dapoigny et al. 1988]. რეფლექსის მოქმედების შედეგად განავლის გამოყოფას
მხოლოდ გარეთა ანალური სფინქტერი აკავებს, რაც დეფეკაციის ძლიერ მოტივაციას
განაპირობებს.
ამრიგად, რს სარქველი სიგმოიდური კოლინჯის შეკუმშვაზე
პასუხობს გახსნით, ხილო სწორი ნაწლავის შეკუმშვაზე-დახურვით [A. Shafik
1996].
როგორც O'Beirne აღნიშნავდა, სიგმოიდური კოლინჯის პოზიციური
ცვლილებები შეკავების მნიშვნელოვან მექანიზმს წარმოადგენს. სიგმის
დისტალური ნაწილი რს მიდამოში ქმნის ნაკეცს რექტუმთან გავის III მალის
დონეზე, თუმცა ამ მიდამოს გამლაგება ვარიაბილურია. ასეთ პირობებში განავალი
გროვდება მენჯში ჩაშვებულ სიგმის მარყუჟში. რს მიდამოს (ნაკეცის) გადალახვა
თავისუფლად მხოლოდ გაზებს შეუძლია. ამ დროს ამპულა თავისუფალია. სიგმა
გავსებისას ადის მარცხენა თეძოს ფოსოში. ამავე დროს რს მიდამოს გასწვრივი
კუნთოვანი შრის ბოჭკოების შეკუმშვა ამოკლებს და ასწორებს მოდრეკილ რს
მიდამოს, რაც გზას უხსნის განავალს სწორი ნაწლავისაკენ [M. FranzStoss
1996].
A. Shafik (1998) 48 ჯანმრთელ მოხალისეზე რენტგენოლოგიური
გამოკვლევითა და თითით გასინჯვით დაადგინა, რომ სწორი ნაწლავი დროის უმეტეს
მანძილზე ცარიელია, მაგრამ იგი არის არამარტო განავლის გამტარი, არამედ
მისი დაგროვების ადგილიც. ეს ხდება მაშინ, რდესაც მასში ხვდება განავალი,
რომლის რაოდენობაც მცირეა დეფეკაციის რეფლექსის აღსაგზნებად ან მაშინ,
როდესაც დეფეკაციისათვის არახელსაყრელი პირობების გამო ხდება მოტივაციის
იგნორირება.
რს მიდამოს დისსინერგიის სინდრომი.
შეკრულობა შეიძლება მრავალმა მიზეზმა გამოიწვიოს-ფსიქიკურმა,
ნევროლოგიურმა, ენდოკრინულმა, მეტაბოლურმა, მექანიკურმა და სხვა, მაგრამ
ზოგჯერ მიზეზი უცნობი რჩება და ისმება ქრონიკული იდიოპათიური შეკრულობის
დიაგნოზი [P.R.H. Barnes, J.E Lennard-Jones 1988; G. Basotti et al. 1988;
O.P. Garcia, P.C. Sanchez 1998; S. Krishmanamurthy et al.1985; P.
Shoulder, M.R.B. Keighley 1986].
A. RabChowdhury et al. (1976) მონაცემებით შეკრულიბის დროს რს
მიდამოში აღინიშნება მომატებული სპონტანური ელექტრულ და მოტორული აქტივობა,
რომლის მიზეზია პარასიმპათიკური ქოლინერგული ნეირონებიდან მედიატორის
მუდმივი გამოყოფა, რომელიც აღაგზნებს მუსკარინულ ეფექტორულ ნეირონებს.
ავტორი აღნიშნავს, რომ უცნობია შეკრულობა მომატებული ქოლინერგული აქტივობის
მიზეზია თუ შედეგი.
შეკრულობის ყველა ცნობილი მიზეზის გამორიცხვის შემდეგ 19
ქრონიკული იდიოპათიური შეკრულობის მქონე და 10 ჯანმრთელ პაციენტს A. Shafik
(2000) ჩაუტარა გამოკვლევა.
ყველა პაციენტს აღმოაჩნდა სიგმაში განავლის შეგუბება.
რენტგენოკონტრასტული მარკერებით გამოკვლევამ აჩვენა, რომ განავალი სიგმას
ნორმალური სიჩქარით აღწევს (ეს გამორიცხავს კოლინჯის ინერციის სინრომს),
სადაც ხდება მისი შეყოვნება.
მანომეტრულმა შესწავლამ ცხადყო, რომ ბალონით სიგმის გაბერვა,
ჯანმრთელებისაგან განსხვავებით, არ იწვევდა რს მიდამოს მოდუნებას. ე.ი არც
ერთ ავადმყოფს არ აღენიშნებოდა რს მიდამოს მოდუნების რეფლექსი. სიგმის
შეკუმშვა არ იწვევს რს მიდამოს მოდუნებას. ამიტომ განავალი გროვდება
სიგმაში და ვერ გადადის სწორ ნაწლავში-თითით გასინჯვისას რექტუმი ცარიელია,
ხოლო პაციენტს არა აქვს დეფეკაციის სურვილი. ამ მდგომარეობას ავტორი
უწოდებს ,,სიგმოიდიზმს” ანუ ,,რს მიდამოს დისსინერგიის სინდრომს”.
სიგმოიდიზმის მკურნალობა.
იმავე ავტორის მიხედვით რს მიდამოს დისსინერგიის სინდრომის მკურნალობის
მიზნით გამოყენებულია რს მიდამოს დილატაცია. პროცედურა ტარდება რს მიდამოში
გასაბერი ბალონის შეტანით, რომლის საშუალებითაც 5-6 სმ-ით აგანიერებენ
სანათურს. მეთოდი იძლევა ხანმოკლე (2-4 თვემდე) გაუმჯობესებას.
განმეორებითი დილატაციის შემდეგ კი გაუმჯობესება მხოლო 1-2 თვეს გრძელდება.
გაცილებით ქმედითი მეთოდია რექტოსიგმოიდოპლასტიკა: ზოგადი ან
სპინალური გაუტკივარების ქვეშ მუცლის ღრუ იხსნება ქვედა პარამედიალური
განაკვეთით. რს მიდამოს მობილიზაცია ხდება მის ორივე მხარეს პერიტონეუმის
ფურცლის გახსნით. ამ მიდამოს იდენტიფიკაცია ხდება მისი პალპაციით მობილურ
სუგმასა და ფიქსირებულ რექტუმს შორის. რს მიდამო გასწვრივად იკვეთება
3,5-4,5 სმ სიგრძეზე და განაკვეთი გაგრძელდა 1 სმ-ით როგორც პროქსიმალური,
ასევე დისტალური მიმართულებით სიგმასა და რექტუმზე. ჭრილობა იკერება
განივად ვიკრილის 2-0 კვანძოვანი ნაკერებით. ჰემოსტაზის შემდეგ მუცლის ღრუ
დამცავი კოლოსტომის გარეშე იხურება ყრუდ.
რექტოსიგმოიდოპლასტიკა 78,5%-ში იყო ეფექტური. ავადმყოფებს
მოუწესრიგდათ კუჭის მოქმედების სიხშირე (იგი გახდა 6-12/კვირაში;
ოპერაციამდე იყო-1-2/კვირაში). გართულებებსა და რეციდივს ადგილი არ ჰქონია.
მკურნალობის მაღალი ეფექტურობა, ავტორის აზრით ადასტურებს, რომ იდიოპათიური
შეკრულობის ძირითადი მიზეზია ,,სიგმოიდიზმი”.
РЕКТОСИГМОИДАЛЬНЫЫЙ СФИНКТЕР О'БЕРНА.
(Обзор литературы)
 Sorry,
This Part is Under Construction !
Rectosigmoid sphincter of O'Beirne
(Review)
|
