TECHNOLOGY  SUMMARY

พบกันที่เว็บไซต์ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา http://www.ceted.org และ http://telethailand.com

ย้อนอดีตเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา

เทคโนโลยีได้ถูกนำมาใช้ทางการศึกษานับตั้งแต่สมัยก่อนคริสตกาล  มีการกล่าวถึงนักเทคโนโลยีทางการศึกษาพวกแรก คือกลุ่มโซฟิสต์ (The Elder Sophist) ที่ใช้วิธีการการสอนแบบบรรยายให้แก่มวลชน  มีนักเทคโนโลยีทางการศึกษาบางท่านกล่าวถึงการใช้ชอล์คเขียนบนกระดานดำซึ่งเริ่มในทศวรรษที่ 1800  เห็นได้ชัดว่าเทคโนโลยีทางการศึกษาในยุคแรกๆอยู่ในรูปแบบของการเขียนนั่นเอง  โดยมีการพัฒนาจากการใช้มือวาด  การเขียนสลักลงบนไม้ จนกระทั่งพัฒนาเป็นระบบการพิมพ์ที่สมบูรณ์ขึ้นโดยลำดับ    

ต่อมาการพัฒนาได้ดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง  มีการใช้ภาพประกอบการสอน  การจัดสภาพห้องเรียนและการใช้สื่อการสอนประเภทต่างๆ   ส่วนการใช้เทคโนโลยีทางสื่อโสตทัศน์ (audio visual) นั้น   สามารถนับย้อนหลังไปได้ถึงต้นทศวรรษที่ 1900  เมื่อโรงเรียนและพิพิธภัณฑ์เริ่มใช้ประโยชน์จากสื่อภาพ  เช่นภาพวาด  ภาพระบายสี  สไลด์ ฟิล์ม วัตถุ และแบบจำลองต่างๆเพื่อเสริมการบอกเล่าโดยคำพูด   ต่อมา Thomas A. Edison ได้ผลิตเครื่องฉายภาพยนตร์ขึ้นในปี ค.ศ. 1913  เขาได้เล็งเห็นประโยชน์ของภาพยนตร์ในการเรียนการสอนเป็นอย่างมาก  จนถึงขั้นเขียนไว้เป็นหลักฐานว่า “ต่อไปนี้ หนังสือจะกลายเป็นสิ่งที่หมดสมัยในโรงเรียน  เพราะเราสามารถใช้ภาพยนตร์ในการสอนความรู้ทุกสาขาได้  ระบบโรงเรียนจะต้องเปลี่ยนแปลงโดยสิ้นเชิงภายในสิบปีข้างหน้า”  ซึ่งกาลเวลาก็ได้พิสูจน์แล้วว่าวิสัยทัศน์ของ Edison นั้นไม่ถูกต้อง

ในช่วงปี 1918 ถึง 1928  การใช้สื่อทางการเห็นประกอบการเรียนได้เติบโตขึ้นอย่างมาก  ถึงขนาดมีการก่อตั้งองค์กรวิชาชีพ  การจัดทำวารสาร  การศึกษาวิจัย  และยังการจัดตั้งหน่วยงานบริหารในด้านการ visual education ขึ้นมาหลายแห่ง   ในช่วงทศวรรษที่ 1930 มีการใช้เครื่องฉายภาพแบบข้ามศีรษะ (overhead projector)   เครื่องบันทึกเสียง  วิทยุกระจายเสียง และภาพยนตร์ เข้ามาเสริมการเรียนการสอน  วิทยุจึงมีบทบาทมากขึ้นไปจนถึงต้นทศวรรษที่ 1940   ต่อมาโทรทัศน์เกิดเป็นปรากฏการณ์ใหม่ในสังคมซึ่งสามารถใช้เป็นสื่อเพื่อการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ  ในช่วงทศวรรษที่ 1950 โทรทัศน์จึงมีบทบาทสำคัญเป็นเทคโนโลยีแถวหน้า    ในสายตาของนักวิชาการบางท่าน   ถือว่าช่วงระหว่างทศวรรษที่ 1950 ถึง 1960 นี้ เป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในแวดวงเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา   เพราะได้มีการนำเอาทฤษฎีทางด้านสื่อสารมวลชนและทฤษฎีระบบเข้ามาใช้ในวงการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา  ดังนั้น ในช่วงต้นทศวรรษที่ 1950  จึงมีการใช้คำว่า “การสื่อสารทางภาพและเสียง”  หรือ “audiovisual communications” แทนคำว่า  “การสอนทางภาพและเสียง”  หรือ “audiovisual instruction”   ซึ่งย่อมเป็นเครื่องชี้ชัดประการหนึ่งว่า  เทคโนโลยีการสื่อสารนั้น  คือเครื่องมือสำคัญในการถ่ายทอดการเรียนการสอนนั่นเอง

เทคโนโลยีได้มีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาขึ้นอย่างมากในช่วงปลายทศวรรษที่ 1960 เมื่อโลกได้หันเข้ามาสู่ยุคของคอมพิวเตอร์    ในด้านการศึกษานั้น ได้มีการใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ในโรงเรียนเป็นครั้งแรกในปี 1977 เมื่อมีการประดิษฐ์เครื่อง APPLE II ขึ้น  โดยการใช้ในระยะแรกนั้นมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการบริหารจัดการ  ต่อมาได้มีการพัฒนาโปรแกรมต่างๆเพื่อให้ใช้ได้ง่ายและสามารถช่วยในการเรียนการสอนได้มากขึ้น  การใช้คอมพิวเตอร์ก็เป็นสิ่งที่ครูและนักเรียนคุ้นเคย  จนกระทั่งครูได้เรียกร้องให้มีการนำคอมพิวเตอร์ไปใช้ในห้องเรียน   ยุคของมัลติมีเดียเพื่อการศึกษาได้เริ่มขึ้นในปี 1987 เมื่อบริษัท APPLE ได้เผยแพร่โปรแกรมมัลติมีเดียครั้งแรกออกมา  คือโปรแกรม HyperCard   แม้ว่าโปรแกรมนี้จะต้องใช้เครื่องที่มีกำลังสูง  ต้องใช้เวลาในการฝึกหัดมาก แต่ผลที่ได้รับก็น่าประทับใจ   การพัฒนามัลติมีเดียเพื่อการศึกษาได้มีการดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง   มีการพัฒนาโปรแกรม HyperStudio มาใช้  และได้รับความนิยมมากขึ้นในหลายๆโรงเรียน  อย่างไรก็ตาม  เพียงภายในสองปี   มัลติมีเดียเพื่อการศึกษาก็ถูกแทนที่โดยสิ่งที่น่าตื่นเต้นมากกว่า  นั่นก็คือ“อินเทอร์เน็ต” นั่นเอง

การพัฒนาอันน่ามหัศจรรย์ใจของของอินเทอร์เน็ตในฐานะที่เป็นเครือข่ายแห่งเครือข่าย  ทำให้มีการเชื่อมโยงกันได้อย่างเสรีไม่มีการปิดกั้น  ดังนั้นคนทุกคนจึงสามารถเผยแพร่ข้อมูลของตนบนอินเทอร์เน็ตได้อย่างง่ายดาย  พอๆกับการที่สามารถสืบค้นข้อมูลได้จากแหล่งความรู้ต่างๆทั่วโลก   และจากคุณสมบัติดังกล่าวนี้  อินเทอร์เน็ตจึงมีประโยชน์อย่างยิ่งในการศึกษา รูปแบบต่างๆ   เพราะนักเรียนและครูสามารถสื่อสารผ่านกันได้โดยผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์  เช่น E-mail  การแลกเปลี่ยนความรู้ผ่านระบบ Bulletin Board และ Discussion groups ต่างๆ  ตลอดจนการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยยิ่งขึ้นในการโทรศัพท์หรือประชุมทางไกลผ่านอินเทอร์เน็ต    อินเทอร์เน็ตจึงเพิ่มบทบาทสำคัญในการศึกษารูปแบบใหม่และยังช่วยเปลี่ยนบทบาทของครูจาก “ผู้สอน” มาเป็น “ผู้แนะนำ”  พร้อมทั้งช่วยสนับสนุนให้เด็กสามารถเรียนและค้นคว้าด้วยตัวเองอีกด้วย

เอกสารอ้างอิง

MacDonald, B. Technology in Education. (March 2002). [On-line]. Available on http://ed.uwyo.edu/course/ EDUC2000/EdTech/index.htm.

Educational Technology. [On-line]. (March 2002). Available on: http://tiger.towson.edu/users /evacek1/techhist. htm.

MacDonald, B. Technology in Education. (March 2002). [On-line]. Available on http://ed.uwyo.edu/course/ EDUC2000/ EdTech/index.htm.

  ศูนย์เทคโนโลยีทางการศึกษา  กระทรวงศึกษาธิการ