Η τροχαλία είναι ένας στρογγυλός δίσκος μεταλλικός, ξύλινος ή πλαστικός, ο οποίος μπορεί να περιστρέφεται γύρω από τον άξονα που είναι κάθετος στο επίπεδο του δίσκου.

Πολύσπαστο

Ευκολότερη ανύψωση φορτίου.

Λόγος ταχυτ.=4:1 δηλ. χρειαζόμαστε προσπάθεια ίση με το ¼ της δύναμης του φορτίου

Οι τροχαλίες χρησιμοποιούνται για την αλλαγή της κατεύθυνσης δυνάμεων

(βλέπε σελ. 80 του βιβλίου: Απλή τροχαλία, Βαρούλκο, Πολύσπαστο).

Απλή τροχαλία

Αλλάζει την κατεύθυνση της δύναμης και παρόλο που χρειάζεται ίδια δύναμη με τη δύναμη του φορτίου που θέλουμε να ανυψώσουμε μας επιτρέπει να ανεβάζουμε το φορτίο από το πάτωμα σε μια οροφή ενώ εμείς βρισκόμαστε στο πάτωμα και όχι από στην οροφή όπου και θα ήταν πιο επικίνδυνη η ανύψωση.

Για παράδειγμα:

Οι τροχαλίες στη περιφέρεια τους έχουν ένα κανάλι όπου μπορεί να τοποθετηθεί ιμάντας (λάστιχο-κολάνι) για την μεταφορά της περιστροφικής κίνησης από την μία τροχαλία(κινητήρια) στην άλλη τροχαλία(κινούμενη). Η μετάδοση της κίνησης αυτής με ιμάντες και τροχαλίες ονομάζεται ΙΜΑΝΤΟΚΙΝΗΣΗ.

Κινητήρια τροχαλία είναι εκείνη που κινείται από ένα μοτέρ, ένα

στρόφαλο ή την κινούμε με το χέρι μας. Είναι δηλαδή η τροχαλία εκείνη από

την οποία ξεκινά η κίνηση(βλέπε σελ.81 ‘καρυοθραύστη’).

Κινούμενη τροχαλία είναι εκείνη που παίρνει την κίνηση της από την

κινητήρια τροχαλία.

Μειονέκτημα της ιμαντοκίνησης είναι η ολίσθηση που μπορεί να παρουσιάσει ο ιμάντας πάνω στις τροχαλίες με αποτέλεσμα να μην έχουμε μετάδοση κίνησης. Από την άλλη όμως το πιο πάνω μειονέκτημα μπορεί να μας φανεί χρήσιμο (να είναι και πλεονέκτημα) σε περιπτώσεις όπου θέλουμε την αποφυγή ατυχημάτων, όπως στην περίπτωση που για κάποιο λόγο μαγκώσει κάτι στο όλο σύστημα μας. Σε τέτοια περίπτωση όπου η κινούμενη τροχαλία μπορεί να έχει μαγκώσει, η κινητήρια συνεχίζει να περιστρέφετε με τον ιμάντα απλά να γλιστρά στις τροχαλίες και να μην μεταδίδεται η επιθυμητή κίνηση.

Κινήσεις τροχαλιών:

Ίδια φορά περιστροφής Αντίθετη φορά περιστροφής Ιμαντοκίνηση μεταξύ αξόνων γωνιάς90^ο

Λόγος Ταχυτήτων (Λ.Τ) = =

Παράδειγμα: Αν η τροχαλία ‘Α’ είναι η κινητήρια και έχει

διάμετρο 10 χιλιοστά. και η τροχαλία ‘Β’ είναι

η κινούμενη και έχει διάμετρο 20χιλ. τότε ο

20

10

Διαμ. Κινούμενης τρ.

Διαμ. Κινητήριας τρ.

λόγος ταχυτήτων είναι:

Το πιο πάνω αποτέλεσμα σημαίνει ότι για κάθε 2 στροφές που θα κάνει

Τρυπάνι Ανεμιστήρας αυτοκ.

η κινητήρια τροχαλία ‘Α’, η κινούμενη τροχαλία ‘Β’ θα κάνει μία στροφή.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ με θέμα την ‘ΙΜΑΝΤΟΚΙΝΗΣΗ’

Παράδειγμα 1 : Οι δύο τροχαλίες έχουν ίδια διάμετρο ίση με 30 χιλιοστά

Παράδειγμα 2 : Η κινητήρια τροχαλία ‘Α’ έχει διάμετρο 30 χιλιοστά και η κινούμενη τροχαλία ‘Β’ έχει

Γύρισε την κινητήρια τροχαλία ‘Α’ δεξιόστροφα για μία στροφή 360^ο.

Α. Σχεδίασε την φορά περιστροφής της κινούμενης τροχαλίας Β.

Β. Ποιος ο λόγος ταχυτήτων(ταχύτητα περιστροφής της ‘Β’ ως προς την ‘Α’);

Γ. Τι παρατηρείται να συμβαίνει όταν η κινητήρια είναι πιο μεγ από την κινούμενη τροχαλία; Απάντηση: Η ταχύτητα της κινούμενης είναι …………

ως προς την ταχύτητα της κινητήριας.

διάμετρο 15 χιλιοστά

Παράδειγμα 3 : Η κινητήρια τροχαλία ‘Α’ έχει διάμετρο 15 χιλιοστά και η κινούμενη τροχαλία ‘Β’ έχει

Γύρισε την κινητήρια τροχαλία ‘Α’ δεξιόστροφα για μία στροφή 360^ο.

Α. Σχεδίασε την φορά περιστροφής της κινούμενης τροχαλίας Β.

Β. Ποιος ο λόγος ταχυτήτων(ταχύτητα περιστροφής της ‘Β’ ως προς την ‘Α’);

Γ. Τι παρατηρείται να συμβαίνει όταν η κινητήρια είναι πιο μικρή από την κινούμενη τροχαλία; Απάντηση: Η ταχύτητα της κινούμενης είναι ………… ως προς την ταχύτητα της κινητήριας.

διάμετρο 30 χιλιοστά

Παράδειγμα 4 : Έχω ένα σύστημα με συρμό τροχαλιών.

Η Κινητήρια τροχαλία ‘Α’ έχει διάμετρο 15χιλ.

Η τροχαλία ‘Β’ έχει διάμετρο 30χιλ.

Η τροχαλία ‘Γ’ έχει διάμετρο 15χιλ.

Η κινούμενη τροχαλία ‘Δ’ έχει διάμετρο 30χιλ.