กุหลาบ (Rosa spp. & Rosa hybrids.)

ไม้เรียกผะกากุพ-

ชะกะสีอรุณแสง
ปานแก้มแฉล้มแดง ดรุณี ณ ยามอาย
ดอกใหญ่และเกสร สุวคนธะมากมาย
อยู่ทนบ่ วางวาย มธุรสขจรไกล
อีกทั้งสะพรั่งหนาม ดุจะเข็มประดับไว้

มัธนะพาธา...พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 6

กุหลาบเป็นไม้พุ่มก็มี ไม้เลื้อยก็มี แตกกิ่งก้านสาขามาก มักมีหนามตามต้นตามกิ่ง ใบออกเป็นช่อ 3 หรือช่อ 5 ขอบใบเป็นยัก ๆ ออกดอกเป็นช่อหรือเดี่ยวก็ได้สุดแต่พันธุ์ เป็นดอกไม้ที่งามมากจนเรียกกันว่าเป็นนางพญาแห่งดอกไม้ (Queen of the flower) กุหลาบมากพันธุ์ด้วยกันที่มีกลิ่นหอมเย็น บางอย่างก็ส่งกลิ่นตอนเช้า บางพันธุ์ก็ส่งกลิ่นตอนเย็น เป็นพันธุ์ไม้ที่ชอบอากาศหนาวเย็น เพราะฉะนั้นทางเหนือของประเทศไทยจึงปลูกได้ดีกว่าภาคอื่น ๆ กุหลาบพันธุ์หนึ่งซึ่งคนไทยนิยมปลูกกันมาแต่โบราณกาล คือ กุหลาบมอญ