| สร้างชีวิต พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.๒๕๑๔
หลวงวิจิตรวาทการ |
สร้างชีวิต เนื้อหาของเรื่อง ผู้เป็นตัวเอก และนางเอก บุคคลตัวอย่าง ในเรื่องนี้คือ หญิงสาว จากครอบ ครัวชาวนา นามว่าเรไร การต่อสู้ชีวิตของเรไรนั้น เธอต่อสู้กับข้อจำกัดแห่งการเป็นชาวนา ที่ไร้ทั้ง ทรัพย์สิน เงินทอง ไร้ทั้งการศึกษา แม้เรไรจะได้เรียนเพียงชั้นประถม แต่เธอขวนขวาย ช่วยพ่อแม่ทำงาน พ่อแม่ทำนา ตัวเธอปลูกผักและเลี้ยงไก่ เรไรเจียดเงินจากการขาย ผักและไก่นั้น มาเพื่อซื้อหนังสืออ่านเพิ่มความเข้าใจโลกให้แก่ตัวเธอเอง วันหนึ่งเรไรได้ รู้จักกับคฤหบดี บ้านนายสมพร ผู้ ซึ่งเมื่อรู้จักประวัติชีวิตของเธอก็นึกเอ็นดู จึงได้ อนุญาตให้เธอมายืมหนังสือไปอ่าน เรไรจึงเติบโตขึ้นมาอย่างผู้มีความรู้ดีคนหนึ่ง ประ กอบกับการช่างคิดช่างสงสัย ก็ยิ่งทำให้เรไรกลายเป็นชาวนาที่มีความคิดและบุคลิกภาพ แบบปัญญาชน ด่านต่อไปที่เรไรจะต้องต่อสู้ก็คือความยากจนแร้นแค้น เพราะเรไรได้รู้เข้าวัน หนึ่งว่า ที่ดินที่ครอบครัวของเธออยู่อาศัยทำไร่ทำนาอยู่นี้ ที่แท้ได้ถูกจำนองไว้เสียแล้วกับ เศรษฐีผู้มีอิทธิพลในตัวเมือง และเพราะว่าไม่มีเงินจะไถ่ถอนที่ดินคืนมาได้ และเศรษฐีนั้น ก็ฉลาดพอจะไม่ยึดที่ดินนั้น เขาได้เลือกที่จะเอา พ่อแม่ของเรไรเป็น พวก คอยรับใช้ทำสิ่ง 'ป่า และ เถื่อน' ต่างๆ เหมือนอย่างเป็นการเลี้ยงลูกสมุนหรือที่เรไรเรียกว่าเป็นทาสนั่นเอง มีทางเดียวเท่านั้นที่เรไรจะได้ที่ดินผืนนี้คืน มาเป็นกรรมสิทธิ์ของพ่อแม่ นั่นคือ เรไรต้อง เอาความเป็นหญิงของเธอเข้าแลกเนื่องจากเศรษฐีผู้นี้มุ่งหมายต่อตัวเรไร เช่นเดียวกับที่ เขาเคย ได้ หญิงอื่นมานักต่อนัก เรไรมีความคิดอ่าน และคิดเห็นต่อสังคมในทางที่รุนแรง เพราะสภาพแวดล้อม อย่างหนึ่ง และเพราะสิ่งที่เรไรอ่านมานั้นอย่างหนึ่ง ทั้งสองนี้ประกอบกันเข้าทำให้เรไรตา สว่าง เรไรคิดและเห็นว่าพวกคนร่ำรวยถูกจัดเป็นพวกฉลาด พวกคนโง่อย่างครอบครัวเรไร เป็นผู้ลงแรงโค่นถางทำให้ที่ดินรกร้างเป็นประโยชน์เกิดผล พวกฉลาดก็ใช้อำนาจอิทธิพล และกำลังเงินมาเอาไปเป็นของตัว เรไรไม่ต้องได้รับการปลุกระดมจากลัทธิการเมืองรุน แรงอะไรที่ไหน เธอก็สำนึกได้ ว่ามีการสูบเลือดกินแรงในหมู่มนุษย์ด้วยกัน ความรู้สึกเช่น นี้ทำให้เรไรเริ่มรู้จักกับความเกลียดชัง เรไรไม่สนใจว่าความเป็นหญิงสาวสวยและเฉลียดฉลาด จะมีความหมายอะไร ต่ออนาคตของเธอในทางที่ดี เพราะบัดนี้เรไรคิดว่าเธอมีงานสำคัญจะต้องทำ เธอต้อง ตัดสินใจยอมเป็นเมียน้อยเศรษฐี แลกกับหนี้สินของพ่อโดยเต็มใจ ที่กล่าวว่า โดยเต็มใจ นั้นเรไรมิได้ตัดสินใจด้วยความรู้สึก แต่เธอตริตรอง ด้วยเหตุผล ถูกแล้วด้วยเหตุผลที่เธอคิดมาจากการอ่านหนังสือว่าหากเธอแต่งงานโดยที่ เธอไม่รักเสียแล้ว เธอก็ไม่มีอะไรต้องเสียใจ เธอไม่มีจุดประสงค์อะไรในชีวิตอีก นอกเสีย จากต้องการแบ่งเบาความทุกข์ยากลำบากของพ่อแม่เท่านั้น เรไรคิดโดยใช้ตรรกะมาต่อ กันเข้าว่าการเป็นเมียของคนที่ตัวไม่รักเป็นทุกข์ก็จริงอยู่ แต่ในเมื่อเรไรไม่มีคู่รักและไม่เคย รัก แล้วจะมีทุกข์อะไรกันหนักหนา ความแข็งแกร่งทางจิตใจต่างกับหญิงทั่วไป เป็นอีก แรงหนึ่งที่เรไรได้ยอมตนเป็นเมียน้อยเศรษฐีไปในที่สุด การเป็นเมียน้อยของเศรษฐีไม่ใช่จุดจบของชีวิตสำหรับเรไร แต่มันกลายเป็น จุดตั้งต้นแห่งการต่อสู้อย่างแท้จริง ผู้ประพันธ์ได้ซ้อนเนื้อหาแห่งการต่อสู้ชีวิตในมุม กว้าง และลึกยิ่งขึ้นให้แก่เรไรอย่างชาญฉลาด เรไรได้พบว่าที่แท้เศรษฐีเป็นทั้งนายเงิน เป็นอาชญากร เป็นนักเลงอิทธิพล โดยที่มีชาวนาเป็น เหยื่ออำนาจของเศรษฐีทำให้เรไรต้อง วางแผนการต่อสู้ครั้งใหม่อีก เพื่อช่วยเหลือคนยากจน คราวนี้ไม่ใช่พ่อกับแม่ ๒ คน แต่เป็น ชาวไร่ชาวนาจำนวนมากที่ถูกเศรษฐีคดโกงและเอารัดเอาเปรียบโดยวิธีการต่างๆ  |
