![]() |
พระราชพิธีสิบสองเดือน ฉบับพิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.๒๔๕๔
พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ |
พระราชพิธีสิบสองเดือน เป็นหนังสือพระราชนิพนธ์ที่มีสาระสำคัญ เป็นการแสดงถึงภูมิปัญญาไทย และพระปรีชาญาณในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว ที่ทรงรอบรู้ต่อขนบธรรมเนียมประเพณีเก่าแก่ ซึ่งเจ้านายพี่น้องร่วมสมัย พระองค์ก็อยากจะทราบโดยตลอด นอกจากเป็นการส่งเสริมภาษาและหนังสือไทย จน เกิดวรรณคดี ยังเป็นประหนึ่งสะพานเชื่อมความรู้เก่าใหม่ที่มีที่มาและวิวัฒนาการ ทรงก่อให้เกิดสัมมาทิฐิในการจำแนกคติพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา กับพิธีกรรมทาง ศาสนาพราหมณ์ ที่ไทยรับมาปะปนระคนกันในพิธีหนึ่งๆ ซึ่งเลือกรับ และผ่อนปรน โดยไม่ขัดต่อหลักการสำคัญของพระพุทธศาสนา ขณะเดียวกันได้สร้างความสำนึกร่วม กันของหมู่ราษฎร โดยเฉพาะประเพณีอันนับเนื่องจากการผลิตหรือเกษตรกรรม เป็น การแสดงความสำนึกของชนชั้นนำพึงมีต่อราษฎร คุณค่าของพระราชนิพนธ์พระราชพิธีสิบสองเดือน เป็นสิ่งที่ผู้อ่านหรือ ผู้ศึกษาจะได้ขยายพรมแดนความรู้ ระหว่างเก่าใหม่ของตนให้มีพื้นภูมิไพศาลขึ้น ยัง จะได้เห็นโฉมหน้าวิวัฒนาการทางวัฒนธรรมที่คนไทยดั้งเดิม มีวิธีคิดและรับมาปฏิบัติ โดยการปรับเป็นลักษณะประจำชาติไทยได้อย่างไร ยิ่งกว่านั้นการเลือกรับใดๆ ท่าน แต่ก่อนรับโดยคำนึงถึงจุดยืนสำคัญ คือ ต้องไม่เสียหลักการทางพระพุทธศาสนา พระราชพิธีสิบสองเดือน โดยเนื้อหานั้นทรงมีพระบรมราชาธิบายเริ่มตั้ง แต่เดือนสิบสองเป็นต้นไป และขาดไปเดือนหนึ่ง คือเดือนที่สิบเอ็ด แต่ละเดือนนอก จากมีพระราชพิธีอย่างหนึ่งอย่างใดแล้ว อาจจะมีพิธีอื่นๆ ในเดือนนั้นด้วย ภาษา ที่ทรงใช้อาจจะมีบางคำและบางสำนวนที่ยาก หากไม่เหลือวิสัยจะศึกษาให้เกิดความ เข้าใจ แต่โดยรวมนั้นเป็นพระราชนิพนธ์ที่ควรศึกษาเพื่อรับความรู้ เช่น ความรู้เป็น ขนบธรรมเนียมประเพณี พระราชพิธี เป็นต้น |