เจ้าพระยาทิพากรวงษ์
ประวัติของเจ้าพระยาทิพากรวงษ์ (ขำ บุนนาค) ท่านเป็นปราชญ์ทางภาษาไทย
เป็นนักประวัติศาสตร์ และไทยคดีศึกษาในสมัยรัชกาลที่ ๓-๔ ผลงานที่สำคัญนอกจาก
หนังสือแสดงกิจจานุกิจแล้ว ยังได้เรียบเรียง พระราชพงศาวดารกรุงรัตน์โกสินทร์
รัชกาลที่ ๑ ที่เรียกว่า ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงษ์
นอกจากนี้ยังเขียนหนังสืออ้างอิงทางประวัติศาสตร์หลายเล่ม ได้แก่ การลำดับ
เสนาบดีแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ การจัดเก็บภาษีอากรและปรับปรุงภาษีอากรในรัชกาลที่ ๒,
๓, ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จดหมายเหตุเสด็จเพื่อทอดพระเนตรสุริยุปราคา เมื่อปีมะโรง
๒๔๑๑
เจ้าพระยาทิพากรวงษ์เป็นผู้ใฝ่ศึกษาเสมอ จึงได้เรียนภาษาอังกฤษกับพวก
มิชชันนารี จนสามารถพูดได้ดี และใช้ความรู้ทางภาษาเป็นประโยชน์แก่บ้านเมือง เมื่อครา
เซอร์ ยอนห์ เบาริง ผู้สำเร็จราชการเกาะฮ่องกงของอังกฤษเป็นหัวหน้าทูตเข้ามาแก้
สัญญาในปี ๒๓๙๘
ท่านเป็นน้องต่างมารดากับสมเด็จพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)
กำเนิดปี พ.ศ. ๒๓๕๕ บุตรสมเด็จพระเจ้าบรมมหาประยูรวงศ์ และหม่อมรอด เริ่มรับราช
การในสมัยรัชกาลที่ ๓ เป็นนายพลพัน มหาดเล็กหุ้มแพรแล้วเลื่อนเป็นจมื่นราชามาตย์ ปลัด
กรมพระตำรวจจนสิ้นรัชกาลนี้ จากการเป็นบุคคลหนึ่งที่ร่วมสนับสนุนเจ้าฟ้ามงกุฎ ขึ้นเถลิง
ถวัลย์ราชสมบัติ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เป็นพระยารวิวงศ์
มหาโกษาธิบดี ผู้ช่วยราชการในกรมท่า กระทั่งสมเด็จพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ถึงแก่
พิราลัย ท่านจึงได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าพระยาพระคลังแทน ต่อมารัชกาลที่ ๔ โปรดฯ ให้
เปลี่ยนนามจาก "รวิวงศ์" เป็นทิพากรวงษ์