สารศิลปยาไทย

ฉบับที่ ๑๐



เสลดพังพอนตัวเมีย


         ชื่อวิทย์     Clinacanthus  nutans  Burm   
             ชื่อวงศ์
     ACANTACEAE
             ชื่ออื่น       พญายอ, ผักลิ้นเขียด,ผักมันไก

 

สมาคมผู้ประกอบโรคศิลปแพทย์แผนไทย

เชียงใหม่

 

 

 

ภาษิตล้านนา

กล้าขี้ครั่ง  นั่งขี้ควาย  บ่กอกยายหัว

คำแปล  - คนกล้า (เปราะ) เหมือนครั่ง นั่งขี้ควาย(น่าเอา) มะเหงกเขกหัว

 

ความหมาย


คนที่ทำอะไรไม่จริงจัง เอาแต่พูดเป็นคนที่น่ารังเกียจ

 

 

 

 

 

 

 

 



ชื่อวิทย์    Clinacanthus  nuy\tans Burm
ชื่อวงศ์    ACANTHACEAE
ชื่ออื่น     พญายอ,พญาปล้องทอง,พญาปล้อง ดำ(ภาคกลาง, ผักลิ้นเขียด,ผักมันไก่, ลิ้นมัง กร(เชียงใหม่), พญาปล้องดำ(ลำปาง)

สรรพคุณ

ทั้ง ๕





ราก

รสจืดเย็น ตำกับ ดินประสิวเล็กน้อย ผสมสุรา คั้นเอาน้ำดื่ม และเอา กากพอกยา แก้พิษงู พิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้เริม งูสวัด แก้บิด ถอนพิษไข้ เมื่อถูกงูหรือสัตว์ที่มีพิษร้ายขบกัด ใช้ยานี้รักษา รอสัก ๑๕-๓๐ นาที ให้ซ้ำยาอีกครั้ง กรณี งูเห่าพ่นพิษิเข้าตา ให้รีบตำยา ผสมน้ำสะอาด เอากากพอกตา และให้กินด้วย ตาไม่บอดแล

รสจืดเย็น ฝนทาแก้พิษงู ตะขาบ แมลงป่อง

 

 

 

 

 

ความลับของเสลดพังพอนตัวเมีย

๑.   แก้สิวเม็ดผดผื่นคัน ใช้ใบดองกับสุรา ผสมดินสอพอง ทาแก้สิว เม็ดผด ผื่นคัน

๒.  แก้พิษแมลงสัตว์กัดต่อย ใบสัก ๑๐-๑๕ ใบ ตำผสมเหล้า หรือน้ำมะนาว คั้นเอาน้ำดื่ม กากพอกแผล

๓.  ใช้รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ถูกกรด แผลสุนัขกัด และแผลเปื่อย เนื่องจากถูกแมงกะพรุนไฟได้ดี ใช้ใบเสลดพังพอนหุงน้ำมันทา

๔.  แก้ฝี  ใช้ใบเสลดพังพอน โขลกผสมเกลือ แลเหล้าพอก เปลี่ยนยาเช้าเย็น

๕.  แก้แผลน้ำเหลืองเสีย  ใช้ใบเสลดพังพอน ๓-๔ ใบ ตำกับข้าวสาร ๕-๖ เม็ด เติมน้ำลงไปพอเปียก เอามาพอก พอกแล้วรู้สึกเย็นดี ดูดน้ำเหลืองดี ทำให้แผลแห้งเร็ว วันหนึ่งเปลี่ยนยา ๒ หน พอกสักพักหนึ่ง เอาน้ำหยอดกัน ยาแห้ง

๖.  แก้แผลอักเสบมีไข้ ไข่ดันบวม  ใช้ใบ ๓-๔ ใบ ตำกับข้าวสาร ๓-๔ เม็ด ผสมกับน้ำพอเปียก พอกสัก ๒-๓ หน อาการดีขึ้น

 

 

 

 

 

๗.  แก้แผลสุนัขกัด  ใช้ใบตำพอกแผล สัก ๕ ใบ ตำพอกแผลสัก ๑๐ นาที เลือดก็หยุดไหล

๘.  แก้งูสวัด ใบตำกับสุรา ทาตามแผล หายภายใน ๓ วัน เริม ไฟลามทุ่ง ขยุ้มตีนหมา ก็ใช้ได้ผลหมด บางคนทาแล้ว แสบผิวหนัง จนไหม้ ให้หยุด เปลี่ยนไปใช้ยาอื่น

๙.  แ้ก้ลมพิษ  ใบตำผสมกับดินสอพอง ใส่น้ำนิดหน่อย ทาแก้ลมพิษ

๑๐.แก้โรคผิวหนังผื่นคัน  ใช้ใบตำผสมเหล้าทา หรือใช้เหล้า สกัดใบเสลด พังพอน จะได้น้ำยาสีเขียว ทาแก้ผื่นคัน

๑๑. ผิดสำแลง  ใช้รากสดต้นเสลดพังพอน มาต้มกิน ครั้งละ ประมาณ ๒ ช้อนแกง

๑๒. ลดไข้  ใช้ใบเสลดพังพอน ๑ กำมือ ตำละเอียด ผสมน้ำซาวข้าว พอกบน ศีรษะคนไข้ ประมาณ ครึ้งชั่วโมง อาการไข้และปวดศีรษะจะหาย

๑๓. แ้ก้คางทูม  ใบตำกับเหล้า คั้นเอาน้ำทาที่เป็น

๑๔. แก้เจ็บคอ  นำใบมาเคี้ยวสัก ๑๐ ใบ กลืนน้ำยา พอยาจืด ก็คายกากทิ้ง

 

 

 

 

๑๕. ใช้เป็นอาหาร ใช้แกงกินเหมือนผักชนิดหนึ่ง

๑๖. แก้แพ้เกสรรักป่า หรือแพ้ยางรักป่า  หรือถูกยางสาวน้อยปะแป้ง ใช้ใบ ผสมเหล้า ทาที่คัน บวม

๑๗. แก้ถูกหนามพุงดอตำ หรือถูกใบตังตังช้าง  เอาขี้ผึ้งแท้ ลนไฟร้อน แล้ว นำมาคลึง เพื่อดูดเอาขนของใบตรังตังช้าง ออกเสียก่อน ใช้ใบผสมเหล้าทา

๑๘. แก้หัด เหือด  นำใบสด ๗ กำมือ ต้มกับน้ำ ๘ แก้ว เดือด ๓๐ นาที เทยา ออก ผึ่งให้เย็น แล้วนำใบสดๆมาอีก ๗ กำมือ ตำผสมน้ำ ๘ แ้ก้ว แล้วเอาน้ำยาทั้งสองผสมกัน ใช้ทั้งกิน ชะโลม เด็กที่เป็น หัด เหือด กินวันละ ๓ ครั้ง ๆ ละ ครึ่งแก้ว ยาชะโลมให้ใส่พิมเสนไปเล็กน้อย

 

 

 

 

 


ยาหม่องเสลดพังพอนตัวเมีย

 

ตัวยา
 
๑. น้ำมันระกำ
๒. น้ำมันเขียว
๓. น้ำมันยูคาลิปตัส
๔. เมนทอล
๕๐๐
๒๐๐
๒๐
๑๐๐
กรัม
กรัม
กรัม
กรัม
๕. wool fat
๖.ขี้ผึ้ง
๗. สารสกัดเสลด
พังพอน
๑๐๕
๒๐๐
๕๐
กรัม
กรัม
กรัม

วิธีทำ





วิธีใช้

สรรพคุณ

๑. นำขี้ผึ้ง และ wool fat หลอมดัวยกันใช้ไฟอ่อนปานกลาง
๒. เติมเมนทอล ลงไป คนจนละลายเข้าด้วยกัน
๓. นำส่วนผสมอื่นที่เหลือเติมลงไป คนให้เข้ากัน
๔. เติมสารเสลดพังพอน สกัดลงไป คนให้เข้ากัน ยกลง
๕. บรรจุใส่ภาชนะที่เป็นขวดแก้ว

ทาบริเวณที่เป็น

รักษาเริม งูสวัด ผิวหนังอักเสบ จากการแพ้แดด หรือด้วยตัวยา ปฎิชีวนะ แก้แมลงสัตว์กัดต่อย

 

 

 

 

 

 

 

 

สิ่งทั้งหลายทั้งปวง มันเป็นของมันอยู่อย่างนั้น
มันมิได้ให้ทุกข์แก่เรา
เช่นเดียวกับหนาม
หนามที่แหลมๆมันให้ทุกข์แก่เราไหม ?
เปล่า มันเป็นหนามอยุ่อย่างนั้น
มิได้ให้ทุกข์แก่ผู้ใด
ถ้าเราไปเหยียบมันเข้าก็ทุกข์ทันที
ทำไมจึงเป็นทุกข์
เพราะไปเหยียบมัน จึงว่าเป็นเพระาหนาม

(หลวงพ่อชา สุภัทโท)

 

 

 

HOME