|
ชีวิตและสุขภาพ > บทความอื่นที่น่าอ่าน
12 ปัญหาคาใจ เรื่องสุขภาพปากและฟัน
|
 |
1 ฟันน้ำนมมีประโยชน์อย่างไร
2 ทำไมต้องแปรงฟันก่อนนอน
3 แปรงฟันทุกวันแล้วทำไมฟันผุอีก
4 อายุที่เหมาะสมกับการจัดฟัน
5 ฟันที่หลุดจากเบ้า จะแก้ไขให้กลับคืนมาใช้งานได้หรือไม่
6 การอุดฟันมีประโยชน์อย่างไร
7 การรักษาคลองรากฟันมีวิธีการอย่างไร
8 ทำไมฟันจึงมีสีคล้ำ
9 ฟันคุดจำเป็นต้องเอาออกหรือไม่
10 เกิดแผลในปากบ่อยๆ เป็นอันตรายหรือไม่
11 เวลาถอนฟันทำไมต้องฉีดยาชาด้วย
12 ทำไมต้องใส่ฟันปลอม
1 ฟันน้ำนมมีประโยชน์อย่างไร
ฟันน้ำนม นอกจากจะมีประโยชน์ทำให้เด็กๆ เคี้ยวอาหารได้ละเอียดแล้ว ยังช่วยให้ฟันแท้ขึ้นมา
สวยอีกด้วย ถัดจากฟันน้ำนมลงไปในกระดูกขากรรไกรนั้น มีฟันแท้กำลังสร้างตัวรอวันที่ฟันน้ำ
นมจะทยอยหลุดไปตามกำหนดเวลา ถ้าสูญเสียฟันน้ำนมไปก่อนกำหนด เช่น จากฟันผุ หรือ
อุบัติเหตุ ฟันน้ำนมที่เหลือจะรวน หรือเก หรือล้มเข้าหาช่องว่าง ฟันแท้ที่จะขึ้นตรงตำแหน่งนั้น มัก
ซ้อนเก หรือบิดตัวทำให้ดูไม่สวยงาม รักษาฟันน้ำนมให้ดี จนกว่าฟันแท้จะขึ้นมาแทนที่ จะช่วยลด
ปัญหาฟันซ้อนเก และไม่ต้องเสียเงิน เสียเวลามารักษาด้วยการจัดฟันในภายหลัง
2 ทำไมต้องแปรงฟันก่อนนอน
ในเวลานอนส่วนต่างๆ ของร่างกายจะได้พักผ่อนรวมไปถึงต่อมน้ำลายก็จะได้พักผ่อนด้วยเช่น
กัน ดังนั้น จึงขับน้ำลายออกมาในช่องปากน้อยลงในขณะนอน ถ้าเราไม่แปรงฟันก่อนนอนจะมีเศษ
อาหารตกค้างอยู่ เพื่อให้จุลินทรีย์นำไปใช้ในการเจริญเติบโตในการสร้างกรด และสารพิษต่างๆ
น้ำลายไม่สามารถชะล้างสารพิษต่างๆ ออกจากช่องปากได้ เพราะมีจำนวนน้อยมาก จึงจำเป็นต้อง
แปรงฟันก่อนนอนเพื่อกำจัดวงจรร้ายดังกล่าว
3 แปรงฟันทุกวันแล้วทำไมฟันผุอีก
การรักษาสมดุลย์ระหว่างการสูญเสียแร่ธาตุของฟัน โดยกรดกับการเสริมแร่ธาตุกลับของฟันโดย
ฟลูออไรด์จะเป็นตัวชี้วัดว่า จะเกิดฟันผุได้หรือไม่เพียงใด การแปรงฟันธรรมดา ไม่สามารถป้อง
กันฟันผุได้ จึงควรแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ ฟลูออไรด์จะช่วยทำให้สมดุลย์ค่อนไปทาง
การเสริมสร้างแร่ธาตุของฟันทำให้ป้องกันฟันผุได้
อย่างไรก็ดี แม้จะแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์อย่างดีแล้ว แต่ถ้าอมลูกอม ของหวานจุบจิบ
บ่อยๆ ก็จะมีผลให้สมดุลย์บนฟันเปลี่ยนไปในทางของการสูญเสียแร่ธาตุมากขึ้น จนเกิดโรคฟันผุ
ขึ้นได้ ดังนั้น การป้องกันโรคฟันผุให้ได้ผลดี นอกจากจะแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์แล้ว
ยังจะต้องควบคู่ไปกับการลดความถี่ของการรับประทานขนมหวาน หรือลูกอมทอฟฟี่ให้ลดน้อยลง
ด้วย
4 อายุที่เหมาะสมกับการจัดฟัน
โดยทั่วไป ถ้าจะพูดกันโดยประมาณ อายุที่เหมาะสมของการจัดฟันจะอยู่ในช่วง 10 - 20 ปีในเด็ก
ผู้หญิง และ 12 - 14 ปีในเด็กผู้ชาย ที่เป็นเช่นนี้เพราะเป็นระยะเวลาที่เหมาะสมในการปรับเปลี่ยน
โครงสร้าง หรือเลื่อนฟันให้ได้ผลดี แต่ในผู้ป่วยแต่ละราย เราเริ่มจัดฟันเมื่อไรนั้นจะขึ้นอยู่ กับ
ชนิด และลักษณะของความผิดปกติของฟัน การรักษาจะได้ผลและมีประสิทธิภาพดีอยู่ที่การวินิจฉัย
และการหาสาเหตุที่มาของความผิดปกติ และอยู่ในดุลยพินิจของทันตแพทย์
5 ฟันที่หลุดจากเบ้า จะแก้ไขให้กลับคืนมาใช้งานได้หรือไม่
เด็กๆ ที่เล่นซุกซนอาจเกิดอุบัติเหตุหกล้ม หรือชนกระแทกอย่างแรงจนฟันหน้าหลุดออกมาทั้งซี่
คุณพ่อคุณแม่ไม่ต้องตกใจ ก่อนอื่นตั้งสติให้ดีมองหาฟันที่หลุด ถ้าไม่ได้ตกลงที่พื้น ให้รีบจัดฟันใส่
เข้าไปในเบ้าให้เข้าที่ มองดูฟันข้างเคียงให้ได้ระดับกัน ใช้ผ้าสะอาดซับเลือดเพื่อจะได้เห็นชัดๆ
กรณีฟันตกลงพื้นดิน ก่อนจะนำฟันใส่เข้าที่ ให้ล้างฟันด้วยน้ำสะอาด อย่าเอามือไปลูบบริเวณราก
ฟัน เพราะเซลล์รอบรากฟันจะถูกกระเทือน ถ้าใส่เข้าไปในเบ้าฟันไม่ได้ ให้เก็บฟันไว้ในที่เปียก
ชื้น ใช้กระดาษทิชชูหรือผ้าห่อ ให้แช่น้ำเกลือ หรือน้ำนม หรืออมไว้ในกระพุ้งแก้ม รีบไปหา
ทันตแพทย์ด่วนที่สุด แม้ว่าสามารถใส่ฟันลงไปได้เอง ก็ต้องไปพบทันตแพทย์เพื่อตรึงฟันไว้ให้
นิ่งๆ
6 การอุดฟันมีประโยชน์อย่างไร
การอุดฟัน เป็นการรักษาโรคฟันผุที่ตัวฟันโดยตรง เพื่อหยุดยั้งการลุกลามของโรค ทันตแพทย์จะ
กรอฟันส่วนที่ผุออกจนหมด แล้วเอาวัสดุอุดฟันใส่เข้าไปแทนที่ แต่งวัสดุอุดให้พอดีกับฟัน รอจน
วัสดุแข็งตัว จึงใช้เคี้ยวอาหารได้ตามปกติ อาการปวดเสียวฟันก็จะหายไป เนื่องจากวัสดุอุดมีหลาย
ชนิด การอุดฟันหน้า สามารถใช้วัสดุอุดที่มีสีเหมือนฟันธรรมชาติ แต่จะไม่ค่อยแข็งแรง อาจแตก
หักได้ถ้าใช้ไม่ระวัง ในฟันหลัง มักอุดด้วยวัสดุอุดที่ทนต่อการบดเคี้ยว ที่เรียกว่า อมัลกัมซึ่งมีสีเงิน
วาว
7 การรักษาคลองรากฟันมีวิธีการอย่างไร
การรักษาคลองรากฟัน เป็นการรักษาฟันที่ผุทะลุถึงโพรงประสาทฟัน โดยการกรอเนื้อฟันที่ผุออก
ให้หมด ดึงเอาเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันและคลองรากฟันที่ติดเชื้อออกล้างด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ ซับ
ให้แห้ง แล้วใส่ยาปิดไว้ในโพรงฟัน จากนั้น ทันตแพทย์จะนัดมาทำความสะอาดและฆ่าเชื้อใน
คลองรากฟันอีกทุกๆ 2 - 3 วัน ตามความเหมาะสม การล้างคลองรากฟันจะทำอย่างน้อยที่สุด 3 - 5
ครั้ง เมื่อปราศจากเชื้อโรคแล้ว จึงทำการอุดคลองรากฟัน และโพรงประสาทฟันให้เรียบร้อยก่อน
อุดฟันตามปกติ
8 ทำไมฟันจึงมีสีคล้ำ
ฟันสีขาวสะอาดเป็นเงางามเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา แต่บางครั้งฟันที่เคยขาวสวยอาจเปลี่ยนไป
เป็นสีคล้ำ ทั้งนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ มีทั้งสาเหตุที่ทำให้ฟันเปลี่ยนสีชั่วคราว ซึ่งสามารถแก้ไขได้
ด้วยตนเอง เช่น เกิดจากคราบบุหรี่ ชา กาแฟ ไปจนถึงสาเหตุที่ทำให้ฟันเปลี่ยนสีอย่างถาวร เช่น
การที่ฟันถูกกระทบกระเทือน จนทำให้เส้นเลือด เส้นประสาทที่มาหล่อเลี้ยงฟันถูกทำลายไป กลาย
เป็นฟันที่ตาย ฟันตายนี้จะเปลี่ยนเป็นสีคล้ำ ฟันที่ได้รับการรักษารากฟันจะมีการเปลี่ยนสีของฟัน
ได้เช่นกัน
ถ้าฟันของคุณเปลี่ยนเป็นสีดำ โดยไม่เคยได้รับการรักษารากฟันมาก่อน อาจเกิดจากการที่โพรง
ประสาทฟันและเนื้อฟันถูกทำลาย ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์
9 ฟันคุด จำเป็นต้องเอาออกหรือไม่
เนื่องจากฟันคุดเป็นฟันที่ขึ้นไม่ได้ หรืออาจขึ้นได้เพียงบางส่วนไม่เต็มซี่ จะเกิดมากที่สุดกับฟัน
กรามซี่สุดท้ายที่อยู่ในสุด โดยพบในคนอายุ 18 ปี เหตุที่ต้องผ่าหรือถอนฟันคุดออก เพราะหาก
ปล่อยทิ้งไว้ ฟันคุดจะดันฟันซี่ข้างเคียงทำให้เกิดอาการปวดซอกฟันระหว่างฟันคุดกับฟันซี่ที่ติดกัน
นอกจากนั้น ยังเป็นที่สะสมของเศษอาหาร ทำความสะอาดยาก เกิดฟันผุและเหงือกอักเสบตามมา
บางครั้งก็มีการติดเชื้อเป็นหนอง ทำให้มีอาการบวมและเป็นไข้ บางรายถึงกับอ้าปากไม่ขึ้น ถ้าพบ
ว่ามีฟันคุดอยู่ในปากของท่าน ควรไปพบทันตแพทย์เพื่อทำการผ่า หรือถอนออกเพื่อป้องกันปัญหา
อื่นๆ ที่จะตามมา
10 เกิดแผลในปากบ่อยๆ เป็นอันตรายหรือไม่
แผลในปากเกิดได้หลายสาเหตุ เช่น การถูกกระทบกระแทกจากอุบัติเหตุหรือแม้แต่จากการรักษา
เช่น ผ่าตัดเหงือก ถอนฟัน มีแผลในปากชนิดหนึ่งซึ่งเกิดขึ้นบ่อย โดยไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอน
มักเรียกกันว่า "แผลร้อนใน" ทำให้เกิดอาการเจ็บ กินอาหารไม่สะดวก การดูแลรักษาแผลชนิดนี้
ทำได้โดยพยายามรักษาความสะอาดช่องปากให้ดี การใช้ยาขี้ผึ้งพวกสเตียรอยด์ที่สำหรับทาแผล
ในปากโดโยเฉพาะ จะช่วยลดอาการเจ็บลง และเคลือบแผลไม่ให้ถูกระคายเคือง การอมน้ำเกลือ
อุ่นๆ จะช่วยให้แผลทุเลาได้เร็วขึ้น โดยปกติแล้ว แผลในปากจะหายได้เองภายใน 2 สัปดาห์ ถ้า
เป็นแผลเรื้อรังนานกว่านี้ ควรรีบปรึกษาทันตแพทย์
11 เวลาถอนฟัน ทำไมต้องฉีดยาชาด้วย
การฉีดยาชาเป็นสิ่งจำเป็นที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในการถอนฟัน เพราะจะทำให้ถอนฟันได้สะดวกโดย
ไม่เจ็บปวดใดๆ ทั้งสิ้น ปัจจุบันเข็มฉีดยามีขนาดเล็กมาก จะรู้สึกเจ็บเพียงเล็กน้อยขณะเริ่มฉีดเท่า
นั้น และยาชาก็มีประสิทธิภาพสูง มีความปลอดภัยมาก
12 ทำไมต้องใส่ฟันปลอม
ปกติคนเมื่อสูญเสียฟันหน้าไป ก็จะรีบใส่ฟันปลอม เพราะเมื่อฟันหน้าหลอจะทำให้ไม่สวย พูดไม่
ชัด เสียบุคลิก แต่ถ้าเสียฟันหลัง คนทั่วไปมักปล่อยปละละเลยเพราะคิดว่าไม่จำเป็น ไม่มีใครเห็น
ที่จริงแล้วการใส่ฟันปลอมในฟันหลังจะช่วยลดแรงในการบดเคี้ยว ช่วยถนอมฟันแท้ และยังช่วย
ให้ฟันข้างเคียงไม่ล้มเอียงเข้าหากัน การสบฟันจะคงสภาพปกติ และไม่เกิดปัญหากับข้อต่อกระดูก
ขากรรไกร
ในกรณีผู้สูงอายุที่สูญเสียฟันทั้งปาก ฟันปลอมทั้งปากเป็นสิ่งที่จำเป็นมาก เพราะเมื่อไม่มีฟันใบ
หน้าจะตอบ มุมปากจะตกมีน้ำลายไหล ปวดข้อต่อกระดูก ขากรรไกรที่บริเวณหน้าหู ดังนั้น เมื่อสูญ
เสียฟันไม่ว่าจะกี่ซี่ก็ตาม ควรรีบใส่ฟันปลอมทดแทน
ที่มาข้อมูล: จากหนังสือเผยแพร่สุขภาพ "คู่มือการดูแลสุขภาพในช่องปากแก่ประชาชน" ร่วมจัดทำ
โดย กระทรวงสาธารณสุข, มูลนิธิพอ.สว., ทันตแพทยสภา, และทันตแพทยสมาคมแห่งประทศไทย
เนื่องในโอกาสวันทันตสาธารสุขแห่งชาติ 21 ตุลาคม 2540
back
| |
ข่าวสุขภาพ
|
