บริษัทมหาชนจำกัด

• การประกอบธุรกิจที่มีบุคคล 15 คนขึ้นไปมาลงทุนและเป็นเจ้าของกิจการเรียกว่า "ผู้ถือหุ้น" ผู้ถือหุ้นจะรับผิดในหนี้ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นจากการประกอบธุรกิจไม่เกินจำนวนเงินที่ผู้ถือหุ้นแต่ละคน ตกลงจะร่วมลงทุนคล้ายกับบริษัทจำกัดจะต่างกันก็คือบริษัทมหาชนจำกัดสามารถนำหุ้นออกเสนอ ขายต่อประชาชนโดยทั่วไปได้และมีกฏข้อบังคับที่จะต้องปฏิบัติเคร่งครัดกว่าบริษัทจำกัด บริษัทมหาชนจำกัดจะต้องจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลตามพระราชบัญญัติบริษัทมหาชนจำกัด พ.ศ.2535

การเป็นบริษัทมหาชนจำกัดมีวิธีดำเนินการได้ 3 วิธี คือ

1. บริษัทมหาชนจำกัดตั้งขึ้นใหม่
   • ยื่นแบบขอจองชื่อบริษัทเพื่อตรวจสอบไม่ให้ชื่อบริษัท ทั้งภาษาไทยและภาษาต่าง ประเทศซ้ำกับห้างหุ้นส่วน บริษัทและบริษัทมหาชนจำกัดอื่น
   • จัดทำหนังสือบริคณห์สนธิโดยกรอกรายละเอียดชื่อบริษัททั้งที่เป็นภาษาไทยและภาษา ต่างประเทศ (ภาษาไทยต้องมีคำว่า "บริษัท" นำหน้าชื่อและต่อท้ายด้วยคำว่า "จำกัด (มหาชน)" ส่วนภาษาต่างประเทศต้องมีคำว่า "PUBLIC COMPANY LIMITED" ต่อท้ายชื่อ) กิจการที่จะทำ ทุนจดทะเบียน มูลค่าหุ้น จำนวนหุ้นสามัญ และหุ้นบุริมสิทธิ์ จังหวัดที่ ตั้งสำนักงานใหญ่ ชื่อ วันเดือนปีเกิด สัญชาติ ที่อยู่ของผู้เริ่มจัดตั้งบริษัท จำนวนหุ้นที่ผู้เริ่มจัดตั้งบริษัทแต่ละคนจองไว้ (ผู้เริ่มจัดตั้งบริษัทมหาชนจะต้องจองซื้อหุ้นที่เป็นตัวเงินรวมกันไม่น้อยกว่าร้อยละห้าของทุน จดทะเบียน) และลายมือชื่อของผู้เริ่มจัดตั้งบริษัททุกคนในแบบพิมพ์คำขอจดทะเบียนหนังสือ บริคณห์สนธิ และให้ผู้เริ่มจัดตั้งบริษัทคนหนึ่งคนใดก็ได้เป็นผู้ยื่นขอจดทะเบียนหนังสือ บริคณห์สนธิด้วยตนเอง หรือจะมอบอำนาจให้ผู้อื่นไปยื่นขอจดทะเบียนแทนก็ได้ การจดทะเบียน หนังสือบริคณห์สนธิต้องเสียค่าธรรมเนียมตามจำนวนทุน กล่าวคือทุนจดทะเบียนทุกหนึ่งล้าน บาทเสียค่าธรรมเนียม 1,000 บาท เศษของหนึ่งล้านบาทให้คิดเป็นหนึ่งล้านบาท แต่เมื่อรวมกัน แล้วจะเสียค่าธรรมเนียมไม่เกิน 25,000 บาท
   • จดทะเบียนจัดตั้งบริษัทมหาชนจำกัด เมื่อผู้เริ่มจัดตั้งได้จดทะเบียนหนังสือบริคณห์สนธิ แล้ว ผู้เริ่มจัดตั้งสามารจะเสนอขายหุ้นทั้งหมดต่อผู้เริ่มจัดตั้งด้วยกันเองหรือจะเสนอขายต่อ ประชาชนก็ได้ เมื่อมีผู้จองซื้อหุ้นครบแล้วผู้เริ่มจัดตั้งบริษัทต้องเรียกประชุมจัดตั้งบริษัทภายใน สองเดือนนับตั้งแต่วันที่มีการจองหุ้นครบ หลังจากนั้นคณะกรรมการที่รับแต่งตั้งจากที่ประชุม จัดตั้งบริษัทจะต้องเรียกชำระเงินค่าหุ้นจากผู้จองหุ้นเต็มจำนวนในคราวเดียว และจัดทำคำขอ จดทะเบียนจัดตั้งบริษัทมหาชนเพื่อยื่นขอจดทะเบียนภายใน 3 เดือนนับตั้งแต่วันประชุมจัดตั้ง บริษัท การจดทะเบียนจัดตั้งบริษัทมหาชนจำกัดจะต้องเสียค่าธรรมเนียมตามจำนวนทุน กล่าวคือ ทุกจำนวนเงินทุนหนึ่งล้านบาท เสียค่าธรรมเนียม 1,000 บาท เศษของหนึ่งล้านบาทให้คิดเป็น หนึ่งล้านบาท แต่เมื่อรวมกันแล้วไม่เกิน 250,000 บาท
   • การยื่นขอจดทะเบียนหนังสือบริคณห์สนธิและจัดตั้งบริษัทมหาชนจำกัด ผู้เริ่มจัดตั้ง บริษัทและกรรมการผู้มีอำนาจกระทำการแทนบริษัทจะต้องลงลายมือชื่อในคำขอจดทะเบียนต่อหน้านายทะเบียนบริษัทมหาชนจำกัด ในกรณีผู้เริ่มจัดตั้งหรือกรรมการผู้มีอำนาจกระทำการแทนบริษัท ไม่ประสงค์ที่จะไปลงชื่อต่อหน้านายทะเบียนก็สามารลงลายมือชื่อต่อหน้าทนายความหรือ ผู้สอบบัญชี ซึ่งได้ขึ้นทะเบียนไว้กับนายทะเบียนบริษัทมหาชนจำกัด เพื่อให้รับรองลายมือชื่อของ ตนเองได้ในอีกทางหนึ่ง

    

2. การแปรสภาพบริษัทจำกัดเป็นบริษัทมหาชนจำกัด
   • จัดประชุมผู้ถือหุ้นเพื่อให้มีมติพิเศษให้บริษัทจำกัดแปรสภาพเป็นบริษัทมหาชนจำกัด แก้ไขหนังสือบริคณห์สนธิ และ ข้อบังคับ ให้สอดคล้องกับข้อกำหนดตามพระราชบัญญัติบริษัท มหาชนจำกัด พ.ศ.2535 รวมทั้งให้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการ และผู้สอบบัญชีขึ้นใหม่ (ข้อบังคับของบริษัทมหาชนจำกัดจะต้องกำหนดในเรื่อง การออกหุ้นและการโอนหุ้น การประชุม ผู้ถือหุ้น จำนวน วิธีการเลือกตั้ง วาระการดำรงตำแหน่ง การพ้นจากตำแหน่งก่อนครบกำหนด ออกตามวาระการประชุม และอำนาจกรรมการ การบัญชี การเงิน และการสอบบัญชี การออกหุ้นบุริมสิทธิ์ และการแปลงหุ้นบุริมสิทธิ์เป็นหุ้นสามัญ ข้อบังคับจะต้องไม่ขัดหรือแย้งกับหนังสือ บริคณห์สนธิและพระราชบัญญัติบริษัทมหาชนจำกัด พ.ศ.2535) หลังจากนั้นให้กรรมการยื่น จดทะเบียนแปรสภาพภายใน 14 วัน นับตั้งแต่วันที่มีมติให้แปรสภาพ การจดทะเบียนแปรสภาพจะต้องเสียค่าธรรมเนียม 10,000 บาท

    

3. การควบบริษัทจำกัดกับบริษัทมหาชนจำกัด
   • บริษัทจำกัดสามารควบกับบริษัทมหาชนจำกัดได้ โดยภายหลังควบ บริษัทที่จะตั้งขึ้นใหม่ มีสภาพเป็นบริษัทมหาชนจำกัด การควบบริษัทจำกัดกับบริษัทมหาชนจำกัดนั้น ให้บริษัทจำกัด ดำเนินการจัดทำมติพิเศษตามขั้นตอนที่กำหนดไว้ในประมวลกฏหมายแพ่งและพาณิชย์ และ บริษัทมหาชนจำกัดต้องจัดให้มีการประชุมผู้ถือหุ้นเพื่อลงมติสามในสี่ของจำนวนเสียงทั้งหมดของ ผู้ถือหุ้นที่มาประชุมและมีสิทธิ์ออกเสียงการจดทะเบียนควบบริษัทจำกัดกับบริษัทมหาชนจำกัด ต้องเสียค่าธรรมเนียม 5,000 บาท