ความเชื่อเกี่ยวกับ..พืช
ความเชื่อ..ของคนล้านนา..ภูมิปัญญาชาวบ้านของคนล้านนา..
...ก่อนอื่น..ก็อยากจะให้ใช้วิจารณญาณ ในการอ่าน..(การเชื่อ) พื้นฐานของความเชื่อ..คนสมัยก่อนเค้าจะเอามาจากการดำเนินชีวิตประจำวัน..ณ
สมัยนั้น..บางอย่าง..บางกรณีก้อนำมาใช้ได้ใน ปัจจุบันนี้ คนแก่..ทางเหนือเค้ามักจะบอกว่า
...อย่าทำอย่างงั้นนะลูก มันไม่ดี.. คนสมัยนี้ (คนสมัยใหม่) ก็เชื่อ..เชื่อเพราะบางทีมันก้อไม่เสียหลายอะไร..ในคำว่าไม่ดี..ก้อคือไม่ดี..เราไม่สามารถรู้หรอกว่าไม่ดีเพราะอะไร..
แต่ในคำว่าไม่ดีนั้น..มันมีเหตุผลที่ลึกซึ้งมากกว่า
...กล้วยแฝด...
กล้วยแฝด คือกล้วยที่มีลูกเชื่อมติดกัน 2 ลูก คนในล้านนาจะห้ามไม่ให้หญิงมีครรภ์รับประทานกล้วยแฝด
หรือแม้แต่ผลไม้อื่นที่มีลูกเชื่อมติดกัน โดยเชื่อว่าถ้ารับประทานกล้วยแฝดหรือผลไม้แฝดแล้ว
ลูกที่คลอดออกมาจะเป็นลูกแฝดเหมือนผลไม้นั้น ๆ ซึ่งไม่เป็นที่ปรารถนาของคนในสมัยโบราณ
เพราะการคลอดในสมัยก่อนนั้น มีความยากลำบากมากอาจเป็นอันตรายทั้งแม่และลูกได้
...ขนุน (บ่าหนุน)...
พรรณไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ มีน้ำยางสีขาว ผลกลมยาว ผิวนอกมีหนามถี่ กินได้ทั้งผลอ่อนและผลสุก
ผลอ่อนใช้แกงใส่เนื้อ หมูหรือปลากรอบ ส่วนแก่นสีเหลืองใช้ต้มเอาน้ำย้อมผ้า
ชาวล้านนา เชื่อว่า 1. ถ้าแกงผลขนุนอ่อนในวันปากปี คือวันเริ่มเข้าสู่ปีใหม่
ซึ่งปัจจุบันตรงกับวันที่ 16 เมษายนของทุกปี จะทำให้คนในครอบครัวนั้นมีสิ่งที่มีอุดหนุนให้มีข้าวของเงินทองตลอดปี
2. ถ้าใช้ส่วนกิ่งและใบของขนุนนำมารองหลุมเสามงคลหรือเสาเอกเชื่อว่าจะช่วยอุดหนุนเจ้าของเรือนให้มีความมั่งคั่งสมบูรณ์
3. ส่วนของลำต้นถ้านำเอามาแกะสลักเป็นพระพุทธรูปไม้ แล้วถวายวัด เชื่อว่าผู้สร้างถวายวัดจะมั่งคงร่ำรวยสมบัติ
...ดอกจำปา (ดอกจุมปา)...
ดอกจำปา เป็นพรรณไม้ยืนต้น ส่งกลิ่นหอม หญิงสาวที่นิยมเก็บดอกจำปามาเสียบผม
เมื่อเก็บจำปามาเสียบผม เมื่อเก็บดอกจำปาได้ ไม่ควรสูดดมกลิ่นหอมของดอกไม้นั้นทันที
ยิ่งต้นจำปาที่ขึ้นอยู่ในวัดยิ่งไม่ควรดม แต่ถ้าต้องการจะดมกลิ่นดอกจำปาให้เอาดอกไม้นั้นเช็ดที่ผ้าถุงก่อน
เพื่อป้องกันคาถาที่อาจจะมีผู้ชายมาปลุกเสกคาถาใส่ไว้ได้เมื่อสูดดมไปเกิดไปถูกอาคมเข้าจะทำให้คลั่งไคล้หลงไหลชายผู้นั้นได้
ตามนิทานที่เล่ามาเชื่อกันว่า มีสามเณรน้อยองค์หนึ่งยังไม่เดียงสา มีแต่น้ำมูกน้ำลาย
ถูกเจ้าอาวาสบังคับให้ท่องสวดมนต์บท "เยสันตา" ให้ได้ขึ้นใจ สามเณรน้อยก็ท่องไปเล่นไป
แม้แต่ขึ้นอยู่บนต้นดอกจำปา ก็ท่องสวดเยสันตาไปด้วย ในขณะนั้นมีหญิงสาวคนหนึ่งเข้าไปในวัด
เห็นเณรน้อยอยู่บนต้นจำปา จึงขอให้เณรเก็บดอกจำปาให้ เมื่อเณรน้อยปลิดดอกได้แล้วและแลเห็นว่ามีมดมาเกาะอยู่ที่ดอกจำปา
จึงได้ใช้ปากเป่ามดเพื่อให้พ้นออกจากดอก ซึ่งเมื่อหญิงสาวได้ดอกจำปามาแล้วจึงสูดดมกลิ่นหอมของดอกไม้นั้นและทันทีนั้นหญิงสาวก็บังเกิดความรักใคร่และหลงใหล
ในตัวสามเณรน้อยผู้นั้น
...ต้นยอ
(ตาเสือ)...
ต้นยอ พรรณไม้พุ่มยืนต้น ผลกินได้ ส่วนใบอ่อนใช้รองก้นห่อหมกเชื่อว่า 1.
เมื่อผู้ใดถูกสุนัขกัด ถ้าได้นำเอารากต้นยอมาฝนใส่บาดแผลที่ถูกสุนัขกัด เชื่อว่าภายใน
3 - 7 วัน ฟันของสุนัขที่กัดจะผุกร่อนหลุดไปทีละ 1 - 2 ซี่ 2. ห้ามไม่ให้นำเอาต้นยอมาปลูกใกล้เรือน
หรือปล่อยให้ต้นยอขึ้นใกล้เรือน เมื่อต้นยอโตและสูงถึงหลังคาเรือน เชื่อว่าจะทำให้เจ้าของเรือนไม่เจริญ
...บอน...
ชื่อไม้ล้มลุกมีหลายชนิด ชอบขึ้นอยู่ตามชายฝั่ง หรือในบริเวณที่ลุ่มมีน้ำขัง
ผู้ใดถูกยางบอนจะเกิดอาการคัน ชาวบ้านนิยมนำเอาส่วนก้านนำมาเคี่ยวใส่มะขามเปียก
แกงรับประทานเป็นอาหารได้ ในสมัยโบราณเมื่อมีคนถูกผู้อื่นทำลอบทำร้าย หรือฆ่าให้ตาย
เช่น ถูกยิงตาย ถูกตีตาย เมื่อไม่รู้ตัวคนที่ลอบฆ่า ทางญาติจะตัดเอาต้นบอนมีขนาดยาวประมาณข้อมือ
นำมาใส่ในปากศพคนตาย โดยเชื่อว่าเมื่อกระทำดังนี้แล้ว ผู้ที่เป็นมาตรกรฆ่าคน
จะคันปากอยากจะพูด ดังที่เรียกกันว่า "ปากบอน" คือ จะนำเรื่องที่ตนฆ่าคนตายไปเล่าให้ผู้อื่นฟังสุดท้ายจึงสามารถจับฆาตกรและผู้จ้างวานฆ่าได้
...มะขาม (บ่าขาม)...
มะขาม ถ้ารับประทานมะขามหวานทั้งเมื่อออกผลอ่อนหรือตอนที่ดิบ ห้ามไม่ให้เอาผลมะขามจิ้มทานกับเกลือเชื่อกันว่ามะขามหวานต้นนั้นจะกลายพันธุ์เป็นมะขามเปรี้ยว
ภายใน 3 ปี นอกจากนั้นคนโบราณ ยังเชื่อว่า มะขามเป็นไม้มงคล ถ้านำมาปลูกไว้ที่บ้านเรือน
จะทำให้คนเกรงขาม
...มะเขือขื่น (บ่าเขือแจ้)...
บ่าเขือแจ้หรือมะเขือขื่น เป็นพรรณไม้พุ่มเตี้ย เชื่อว่า 1. ถ้าทานมะเขือขื่นเข้าไปมากจะมีความรู้สึกทางเพศสูง
2. ห้ามหญิงมีครรภ์รับประทานเพราะจะทำให้ครรภ์โตมาก ซึ่งจะทำให้คลอดลูกยาก
...ผักตำลึง (ผักแคบ)...
ชาวล้านนาห้ามไม่ให้หญิงมีครรภ์ทานตำลึง โดยเชื่อว่าจะทำให้คลอดลูกยาก เหมือนเถาของผักตำลึงที่มีมือ
มีหนวดคอยยึดเกาะเกี่ยวหลักไม้อื่นไว้แน่น
...ผักปรัง...
เป็นพรรณไม้เถา มีใบหนา ทุกส่วนมียางลื่น ส่วนยอดใช้แกงเป็นอาหาร หรือต้ม
ใช้ทานกับน้ำพริกได้ หญิงที่ตั้งครรภ์ท่านให้ทานผักปรังบ่อย ๆ เชื่อว่าจะทำให้คลอดง่าย
คือทารกในครรภ์จะลื่นไหลออกง่ายเหมือนยางผักปรัง นอกจากนั้นแล้วยังเชื่อว่าถ้าได้นำเอาเครือเถาผักปรังมาขดเป็นบ่วงกลม
แล้วให้หญิงมีครรภ์นำเอาบ่วงนั้นมาสวมหัวให้ลอดผ่านตลอดจนถึงเท้าในขณะที่กำลังอาบน้ำ
เชื่อว่าจะทำให้หญิงมีครรภ์คลอดลูกได้ง่ายเช่นกัน
...พริก...
ในขณะที่โขลกตำน้ำพริกนั้น ถ้าพริกกระเด็นเข้าตา ท่านห้ามไม่ให้ล้างตาด้วยน้ำ
แต่ให้เอาน้ำราดเท้า คือ ถ้าพริกเข้าตาขวา ให้เอาน้ำราดเท้าซ้าย และถ้าพริกเข้าตาซ้ายให้เอาน้ำราดเท้าขวา
เชื่อว่าจะหายจากอาการปวดแสบปวดร้อนที่ตา
...พลู ...
ชื่อพรรณไม้เถาใบมีรสเผ็ดร้อน ใช้เคี้ยวกับหมาก คนโบราณเมื่อจะเอาใบพลูเคี้ยวกับหมากต้องเด็ดปลายหางออกทุกครั้ง
ถ้าไม่เด็ดเอาหางพลูออก ของศักดิ์สิทธิ์ อย่างเช่นคาถาอาคมต่าง ๆ ที่มีในตนจะเสื่อมถอยลง
ดังมีนิทานประกอบความเชื่อนี้ว่า
เมื่อขุนหลวงมิลังคะเป็นหัวหน้าของชาวลัวะอยู่ที่ดอยสุเทพ
เป็นผู้ที่มีพละกำลังมาก มีเวทมนต์ที่แก่กล้าได้หลงรัก นางจามเทวี เจ้าเมืองลำพูน
แต่นางไม่มีความรักให้กับขุนหลวงมิลังคะ ครั้นจะตอบปฏิเสธก็กลัวขุนหลวงมิลังคะโกรธ
และจะเกิดศึกสงครามได้ จึงท้าและนัดหมายให้ขุนหลวงมิลังคะ ซึ่งอยู่ดอยสุเทพให้พุ่งสะเหน้าไปที่เมืองลำพูน
ถ้าสะเหน้าตกในเวียงลำพูนจึงจะยอมแต่งงานด้วย แต่เมื่อนางจามเทวีมารู้ภายหลังว่า
ขุนหลวงมิลังคะเป็นผู้มีเวทมนต์แก่กล้าสามารถจะพุ่งสะเหน้าให้ไปตกในเวียงละพูนได้
นางจึงคิดหาอุบายที่จะทำลายเวทมนต์ของขุนหลวงมิลังคะ จึงได้เอาใบพลูส่วนปลายจิ้มไปในอวัยวะเพศของนาง
แล้วเอาใบพลูนั้นทำเป็นคำหมากฝากไป ให้ขุนหลวงมิลังคะเคี้ยว ขุนหลวงมิลังคะเมื่อได้รับของฝากก็ดีใจจึงเคี้ยวหมากนั้น
เมื่อถึงกำหนดเวลาที่ตกลงกันในการพุ่งสะเหน้า ขุนหลวงมิลังคะก็ขึ้นสู่จอมดอยสุเทพแล้วพุ่งสะเหน้าไปทางเมืองลำพูน
ปรากฏว่าสะเหน้าไปตกที่นอกเวียงลำพูนด้านเหนือ ไม่เข้าถึงในเวียงเป็นเพราะกำลังและเวทมนต์ที่เคยใช้ได้เสื่อมถอยลง
เพราะได้เคี้ยวหมากของพระนางจามเทวีนั่นเอง นอกจากนั้นยังเชื่อว่าถ้าเอาก้านของพลูเขียนคิ้วให้เด็กทารก
เชื่อว่าเมื่อโตขึ้นจะเป็นคนมีคิ้วสวย เรียบ โก่ง
...อ้อย...
เมื่อนำเอาต้นอ้อยไปลนควันไฟที่กำลังเผาผี แล้วเอาไปให้กับคนที่เป็นโรคลมบ้าหมูกิน
เชื่อว่าคนนั้นจะหายจากการเป็นลมบ้าหมู
...ความเชื่อเกี่ยวกับ .. พืช ..
...เกี่ยวกับสัตว์...
...กระต่าย...
เชื่อกันว่าเมื่อเดินทางออกจากบ้านได้พบเจอกระต่ายก็ดี หรือเห็นกระต่ายวิ่งผ่านหน้าไปก็ดี
เชื่อว่า เมื่อเดินทางออกจากบ้าน ได้พบเจอกระต่ายก็ดี หรือเห็นกระต่ายวิ่งผ่านหน้าไปก็ดี
เชื่อว่าเป็นลางร้าย ไม่ควรเดินทางต่อไปเพราะอาจได้รับอุบัติเหตุ
...กา (อีกา)...
อีกา ชอบส่งเสียงร้อง กา ๆ ชาวล้านนาเชื่อว่าถ้าอีกาบินเข้าไปในบ้านเรือนใด
ถือว่าไม่เป็นมงคลหรือถ้าบินผ่านบ้านเรือนหลังที่มีคนป่วยอยู่ก็เชื่อว่าคนป่วยนั้นจะเสียชีวิตภายหลังจากนี้ไม่นาน
วิธีแก้เคล็ดคือ ให้มีดลาบ (สับ) เขียงเปล่า ๆ แล้วความชั่วร้ายจะพลัดผ่านไป
ด้วยความเชื่อเช่นนี้เอง
ทำให้ปัจจุบัน อีกา..ได้ลดจำนวนลง
จนไม่มีให้เห็น
...ไก่...
ไก่เป็นสัตว์เลี้ยงประจำบ้าน ที่เกือบทุกบ้านจะเลี้ยงไว้เป็นอาหารได้ทั้งเนื้อ
ทั้งไข่ เชื่อกันว่า ถ้าใครรับประทานไก่ตรงบริเวณปีก จะเป็นคนที่ตื่นแต่เช้าเหมือนไก่
นอกจากนั้นการรับประทานปีกไก่ ยังทำให้แต่งตัวแล้วจะดูสวย..สง่า
คนแก่..เค้าห้ามให้เด็ก..เด็ก..กินตับ
ไต ของไก่..เพราะท่านมักจะบอกว่า
กินตั๋บ จ่างไหล กิ๋นไต๋ จ่างลืม
หมายถึง
กินของพวกนี้แล้วทำให้เป็นคนขี้ลืม
.
...คางคก (คางคาก)...
คางคกเป็นสัตว์ที่ชนะตะขาบ เมื่อเห็นตะขาบเดินผ่าน ตัวคางคกจะกระโดดและฉีดปัสสาวะออกไปรอบ
ๆ บริเวณเป็นวงกลม ตะขาบจะเดินผ่านปัสสาวะของคันคกไม่ไได้ ดังนั้นเมื่อเราถูกตะขาบกัด
จึงหาตัวคางคกมาบีบให้ปัสสาวะรดใส่แผลที่ตะขาบกัดเชื่อว่าพิษของตะขาบจะสลายไปหรือจะหายจากอาการปวดบวม
...งู...
งูในที่นี้ไม่จำกัดว่าจะเป็นงูพิษหรืองูไม่มีพิษ ถ้าบังเอิญเกิดมีงูขึ้นไปบนบ้านเรือนที่อยู่อาศัย
คนล้านนาเชื่อว่า 1. จะเกิดสิ่งที่ไม่เป็นมลคลที่เรียกว่า "ตกขึด" ต้องทำพิธีถอนขึดเป็นการใหญ่
2. ถ้างูเลื้อยข้ามเครือเถาของพืช เช่น แตงกวา เป็นต้น ผลผลิตของพืชนั้นจะมีรสขม
3. หากต้องการสังเกตดูว่า งูนั้นเป็นงูที่มีพิษหรือไม่มีพิษ ให้ดูได้จากการเลื้อย
ถ้างูที่มีพิษจะเลื้อยช้าโดยไม่เกรงกลัวอะไร เพราะถือว่าตัวเองมีพิษ แต่ถ้าเป็นงูที่ไม่มีพิษจะเลื้อยเร็วว่องไว
...จิ้งเหลน...
เชื่อกันวันถ้าจับเอาตัวจิ้งเหลนที่ตัวใหญ่พอสมควร แล้วเอามาย่างไฟ เมื่อมีน้ำมันออกจากตัวจิ้งเหลนแล้ว
ให้เอามือลูบบีบเอาน้ำมันนั้นมาทาและนวดที่อวัยวะเพศชาย ถ้าทำบ่อย ๆ อวัยวะเพศจะมีขนาดใหญ่ขึ้นกว่าเดิม
...จิ้งจก (จั๊กกิ้ม)...
เมื่อจะออกเดินทาง หรือออกจากบ้านถ้ามีเสียงจิ้งจกร้องทัก เชื่อว่าเป็นลางบอกเหตุร้าย
ถ้าร้องทักในเวลากลางคืนให้ทำเสียงร้องตอบเป็นการแก้เคล็ดได้ และถ้ามีจิ้งจกตกลงมาข้างหน้า
เชื่อว่า ญาติที่อยู่แดนไกลจะมาเยี่ยมหา ถ้าตกข้างหลังหรือทางซ้าย เชื่อว่าจะได้รับข่าวร้ายในวันนั้น
ถ้าตกทางขวาจะได้รับทราบข่าวดี แต่ถ้าจิ้งจกตกลงมาตายตรงหน้า เชื่อว่าจะเกิดอุบัติเหตุ
...ตุ๊กแก (ต๊กโต)...
ตุ๊กแก เชื่อกันว่า จำนวนเสียงร้องของตุ๊กแกที่อาศัยอยู่ตามบ้านเรือนสามารถทำนายเหตุการณ์ร้ายดีของคนได้
ถ้าตุ๊กแกส่งเสียงร้อง 5 ครั้งมักจะเกิดเหตุร้าย ถ้าร้อง 6 ครั้ง มักจะเสียทรัพย์
ถ้าร้อง 7 ครั้ง จะได้รับข่าวดีและจะมีโชคลาภ ถ้าร้อง 8 ครั้ง จะทำให้การทำมาหากิน
เจริญรุ่งเรืองแต่ถ้าเมื่อใดจะออกจากบ้านแล้วมีเสียงตุ๊กแกร้องทัก ถือเป็นลางบอกเหตุร้าย
และยังเชื่ออีกว่าถ้าตุ๊กแกกระโดดกัดคนที่คอตุ๊กแกจะไม่ยอมปล่อยจะเกาะติดอยู่อย้างนั้น
จนกระทั่งมีเสียงฟ้าร้องเมื่อใด จึงจะปล่อยเมื่อนั้น
..เป็ด...
ชาวล้านนาเชื่อว่าถ้านำเอาเนื้อเป็ดมาปรุงเป็นอาหารเพื่อรับประทานกันในครอบครัว
จะไม่เรียกคนที่อยู่นอกเรือนหรือคนต่างครัวเรือนมาร่วมทานเนื้อเป็ดด้วยกัน
ถึงแม้จะเป็นพี่น้องกันก็ตาม ทั้งนี้เพราะเชื่อกันว่าจะทำให้เกิดความเบื่อหน่าย
และไม่ไปมาหาสู่กันดังเดิม... บางคนท่านก็บอกว่า..หอยชนิดต่าง ๆ ก็เหมือนกันห้ามนำไปแบ่งให้ผู้อื่นกิน...
..หิ่งห้อย...
เชื่อว่า ถ้าเด็กหรือผู้ใหญ่คนใดจับหิ่งห้อยมาเล่น ต่อไปภาคหน้าหรือในตอนที่มีอายุมากจะทำให้ผู้นั้นเป็นโรคมือสั่น..กรณีของลูกหนูตัวเล็ก..เล็ก..ก้อเหมือนกัน...ห้ามจับเป็นอันขาด
...ความเชื่อเกี่ยวกับ
.. คน .. และกิริยาอาการ ..
...ความเชื่อ..(3)...เกี่ยวกับคน และกิริยาอาการ...
...ก่อนอื่น..ก็อยากจะให้ใช้วิจารณญาณ ในการอ่าน..(การเชื่อ) พื้นฐานของความเชื่อ..คนสมัยก่อนเค้าจะเอามาจากการดำเนินชีวิตประจำวัน..ณ
สมัยนั้น..บางอย่าง..บางกรณีก้อนำมาใช้ได้ใน ปัจจุบันนี้ คนแก่..ทางเหนือเค้ามักจะบอกว่า
...อย่าทำอย่างงั้นนะลูก มันไม่ดี.. คนสมัยนี้ (คนสมัยใหม่) ก็เชื่อ..เชื่อเพราะบางทีมันก้อไม่เสียหลายอะไร..ในคำว่าไม่ดี..ก้อคือไม่ดี..เราไม่สามารถรู้หรอกว่าไม่ดีเพราะอะไร..
แต่ในคำว่าไม่ดีนั้น..มันมีเหตุผลที่ลึกซึ้งมากกว่า...
...การกรน...
อาการกรน คือ ลัษณะอาการหายใจโดยมีเสียงดังในขณะที่หลับซึ่งจะทำให้เกิดความรำคาญแก่ผู้ร่วมห้อง
มีวิธีแก้คือ ในขณะที่คนกำลังนอนกรนอยู่นั้นให้จับเอาแมวโยนลงไปบนตัวของคนผู้นั้นเมื่อเขาตกใจตื่นและรีบลุกขึ้นนั่ง
เชื่อว่าจะทำให้คนผู้นั้นหายจากอาการนอนกรนได้
...กินนมร่วมเต้า...
เด็กทารกที่คลอดออกมาแล้วแต่ผู้เป็นแม่ได้ไปขอร่วมดูดกินน้ำนมจากแม่ของเด็กทารกคนอื่นแทน
คนล้านนาเชื่อว่า ถ้ากระทำดังนี้ เด็กที่เป็นลูกที่แท้จริงของแม่นมนั้นจะผอมซูบ
แต่เด็กทารกที่ไปขออาศัยน้ำนมทานจะกลับอ้วนท้วนสมบูรณ์
...ข่มผัว...
ข่มผัว หมายถึงการที่ภรรยากระทำพิธีกรรมบางอย่างเพื่อให้สามีหลงใหลและเชื่อฟังคำสั่งของภรรยา
เรียกพิธีกรรมนี้ว่า "การข่ม" มีหลายวิธีด้วยกันเช่น การนำเอาเสื้อของสามีไปซักร่วมกับผ้าซิ่นของภรรยา
หรือการเอาอาหารให้ลอดหว่างขาของตนเอง ก่อนให้สามีรับประทาน หรือโดยการนำเอาผ้าถุงแช่ในน้ำแล้วให้สามีอาบ
เชื่อว่า เมื่อสามีได้รับการกระทำเช่นนี้ จะทำให้สามีหลงใหลในตัวภรรยา และเชื่อฟังคำภรรยาทุกอย่าง
...กล้ามเนื้อกระตุก (เขม่น)...
คือ อาการที่กล้ามเนื้อส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายเต้นกระตุกเบา ๆ จนรู้สึกได้
อาการเขม่นเช่นนี้ คนสมัยโบราณ เชื่อว่าเป็นลางบอกเหตุการณ์ร้ายหรือดีได้
เช่น หากเขม่นที่เปลือกตาข้างซ้ายเชื่อว่าจะได้ลาภ ถ้าเขม่นที่เปลือกตาข้างขวาจะเสียของรัก
ถ้าเขม่นที่ริมฝีปากจะได้รับประทานอาหารที่ดีหรือเป็นอาหารแปลก ๆ ที่หาได้ยาก
แต่ถ้าเขม่นที่เท้าเชื่อว่าจะได้เดินทางไกลเป็นต้น
...สระผม (ดำหัว)...
ดำหัว หรือการสระผม ในสมัยโบราณเมื่อคนล้านนาจะสระผมดำหัว ต้องดูฤกษ์ยามวันก่อนโดยจะสระผมให้ตรงกับวันที่เชื่อว่าจะทำให้มีอายุยืน
และไม่มีโรคภัยเบียดเบียน แต่หากไม่เชื่อ ขืนไปสระผมตรงกับวันที่ห้ามสระ
เชื่อว่าจะทำให้เกิดเจ็บไข้ได้ป่วยและทำให้มีอายุสั้นได้
...ตากผ้า...
การตากผ้าสมัยโบราณจะทำราวตากผ้าไว้กลางแสงแดด ผ้าที่ตากจะแห้งเร็ว คนสมัยโบราณเชื่อว่า
หากปล่อยผ้าที่ตากท้งไว้นอกชายคาเรือนหลังพระอาทิตย์ตกดิน เชื่อว่า ผีจะใช้ผ้าผืนนั้นเช็ดเลือกจากปากหลังจากที่ได้กินเลือดสัตว์เลือดคนมาแล้ว
ซึ่งจะทำให้คนในครอบครัวได้รับเพทภัยได้ ดังนั้นก่อนพระอาทิตย์ตกดิน คนสมัยก่อนจะรีบเก็บผ้าเข้ามาไว้ในเรือนก่อนถ้าผ้าซิ่นใดยังไม่แห้งจึงค่อยนำมาตากใหม่ในวันรุ่งขึ้น
...น้ำตา...
คนล้านนาโบราณเชื่อว่า บางครั้งน้ำตาก็สามารถไหลออกมาจากวัตถุที่ไม่มีชีวิตได้เหมือนกัน
เช่น ก่อนที่เมืองเชียงใหม่จะเสียกรุงแก่พม่าในปี พ.ศ.2101 นั้น ในตำนานได้บันทึกไว้ว่า
รูปปั้นพญาช้างเผือกที่ประตูหัวเวียง และพระพุทธรูปที่วัดพระสิงห์ มีน้ำตาไหลออกมา
ชาวล้านนาโบราณเชื่อกันว่า ถ้ามีน้ำตาไกลออกมาจากดวงตาของพระพุทธรูปองค์สำคัญ
หรือรูปปั้นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำเมืองนั้น ๆ แสดงว่าบ้านเมืองจะถึงคราวเคราะห์
จะเกิดภัยพิบัติขึ้น
...สายสะดือ...
สายสะดือของเด็กทารก เมื่อมีการทำคลอด ถ้าตัดสายสะดือของเด็กทารก โดยเชื่อว่าถ้าตัดสายสะดือออกให้เหลือสั้นเกินไป
เมื่อเด็กคนนั้นเติบโตขึ้น จะเป็นคนใจร้อน วู่วาม โมโหง่ายนอกจากนั้นยังเชื่ออีกว่า
หากเมื่อเก็บเอาสายสะดือที่หลุดออกจากร่างกายของลูกทุกคนมาตากแดดไว้ ต่อมานำเอาสายสะดือเหล่านั้นมาแช่น้ำให้ลูก
ๆ ดื่ม เชื่อว่าลูกทุกคนจะมีความรักต่อกันอย่างแน่นแฟ้น
..ผม...
บุคคลใด ถ้ามีผมชึ้นเป็นแนวอยู่ชิดกับใบหู เชื่อว่าบุคคลนั้นจะมีอายุยืนยาว
แต่ถ้าชายผมขึ้นอยู่ห่างจากใบหูจะเป็นผู้มีอายุสั้น
..น้ำนม...
ถ้าเอาน้ำนมของคนทาที่ศีรษะของเด็กทารกที่มีผมบางจะมีผมขึ้นดกหนา และถ้าเอาน้ำนมหยอดตาคนที่เป็นโรคตาแดง
จะหายจากการเป็นโรคตาแดงได้ นอกจากนั้นคนโบราณยังใช้น้ำนมมนุษย์ผสมกับดินปืนที่ใช้บอกไฟดอก
เชื่อว่าเมื่อจุดบอกไฟจะไม่ค่อยมีควันและมีดอกสวยงามสว่างไสว
|