พระราชวังบางปะอิน ( Bangpain Palace)
ในสมัยของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ได้เสด็จประพาสตามลำน้ำเจ้าพระยา ขณะที่เสด็จกลับเกิดพายุพัดหนัก เรือพระที่นั่งจมลงพระองค์จึงว่ายน้ำมาขึ้นที่เกาะเลน และทรงได้หญิงลูกสาวเจ้าของบ้านเป็นหม่อมห้าม ชื่อ "อิน" ต่อมานางมีบุตรชายเกิดขึ้น สมเด็จพระเอกาทศรถจึงมอบให้อยู่ในความดูแลของพระยาศรีธรรมาธิราช นักประวัติ- ศาสตร์บางท่านสันนิษฐานว่า กุมารนั้นคือพระเจ้าทรงธรรม ประมาณ พ.ศ. 2175 พระเจ้า ปราสาททอง ได้ทรงอุทิศบ้านเดิมของพระองค์ สร้างวัดชุมพลนิกายาราม ขุดสระขุดคลอง กลางเกาะและสร้างพระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์ขึ้น ที่ได้ชื่อว่า "บางปะอิน" นั้น จะได้เค้ามาจากพระเจ้าลูกยาเธอ "พระองค์อิน" ซึ่งเป็นพระโอรสนอกราชสมบัติของพระเจ้าปราสาททอง ซึ่งมากระทำพิธีโสกันต์ที่เกาะนั้น เอง เกาะบางปะอิน เป็นที่สำหรับเสด็จพระพาสของพระราชาธิบดี ซึ่งครองกรุงศรีอยุธยา ภายหลังย้ายราชธานีอยู่กรุงเทพฯ พระราชาธิบดีจึงมิได้เสด็จประพาสเกาะนี้ คงทิ้งร้าง มากกว่า 80 ปี จนถึงรัชกาลที่ 4 จึงโปรดให้สร้างพระตำหนักขึ้นในบริเวณวังเก่าครั้งกรุง ศรีอยุธยาพระราชทานนามพระตำหนักที่ทรงสร้างใหม่นี้ว่า "พระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์" ตามพระนามปราสาททอง ทรงสร้างไว้ริมสระและพระองค์ก็ทรงเสด็จประพาสเนืองๆ เกาะ นี้จึงกลับสู่สภาพเดิมขึ้นอีกครั้งหนึ่งในสมัยรัตนโกสินทร์ จนถึงรัชกาลที่ 5 จึงโปรดให้สร้าง พระราชวังขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2415 ตั้งแต่นั้นมาก็ได้ประพาสทุกปีมิได้ขาดโดยเสด็จทั้งทางเรือ และทางรถไฟพิเศษสำหรับพระองค์และเจ้าหน้าที่ตามเสด็จพระราชวังบางปะอินมีพระที่นั่ง สำคัญอยู่ 4 องค์ คือ |
1.
พระที่นั่งไอศวรรย์ทิพยอาสน์ เป็นพระที่นั่งกลางสระตรงกลางพระที่นั่งประดิษฐาน พระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบรมรูปนี้หล่อด้วยทองสัมฤทธิ์ขนาดเท่าพระองค์ |
2.
พระที่นั่งวโรภาสพิมาน พระที่นั่งองค์นี้ เป็นท้องพระโรงอยู่ข้างเหนือ "สะพานเสด็จ" ซึ่งเป็นท่าน้ำสำหรับเสด็จพระราชดำเนินขึ้นลง พระที่นั่งองค์นี้สร้างตรงพลับพลาที่ประทับของสมเด็จพระ จอมเกล้าเจ้าอยู่หัวของเดิมเป็นเรือนไม้ 2 ชั้น ทำเป็นที่ประทับ กับท้องพระโรงรวมอยู่ในองค์เดียวกัน เมื่อสร้างพระที่นั่งประทับ ใหม่แล้ว พระที่นั่งองค์นี้ชำรุดพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ จึงโปรดให้สร้างใหม่ทำเป็นอาคารแบบฝรั่งทรงใช้เป็นท้องพระโรง สำหรับเสด็จออกขุนนางในพระราชพิธี |
|
|
4. พระที่นั่งวิฑูรทัศนา เป็นหอสูงสร้างบนเกาะน้อยในระหว่างพระที่นั่งอุทยาน ภูมิเสถียร กับ พระที่นั่งเวหาสจำรูญ พระที่นั่งองค์นี้ทำเป็น 3 ชั้น มีบันไดเวียนขึ้นไปจนถึงยอด ร.5 ใช้เป็นที่สำหรับเสด็จ ขึ้นไปทอดพระเนตรภูมิฐานบ้านเมืองโดยรอบสามารถเห็นทิวทัศน์ ได้ไกลมาก |