วัดพระราม (Wat PhraRam)
|
ตำบลประตูชัย
อำเภอพระนครศรีอยุธยา (กรุงเก่า)
ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 52 ตอนที่ 75 วันที่ 8 มี.ค. 2478 1. ปรางค์องค์ใหญ่ 2. พระอุโบสถ 3. วิหาร อยู่นอกพระราชวังด้านตะวันออก ตามหลังสือพระราชพงศาวดารฉบับหลวง ประเสริฐกล่าวว่า สมเด็จพระราเมศวรทรงสร้างตรงที่ถวายพระเพลิง พระบรมศพสมเด็จ พระเจ้าอู่ทอง ซึ่งเป็นพระราชบิดา เมื่อ พ.ศ. 1912 แต่ในระยะนี้สมเด็จพระราเมศวรครอง ราชสมบัติอยู่เพียงปีเดียวเข้าใจว่าคงจะสร้างไม่เสร็จสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 คงจะ ช่วยเหลือให้สร้างต่อจนสำเร็จก็ได้ หรือมิฉะนั้นคงจะสร้างขึ้นเมื่อสมเด็จพระราเมศวรเสวย- ราชย์ครั้งที่ 2 หลังจากสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 สวรรคตแล้วก็ได้สร้างวัดพระรามนี้ เป็นที่ใหญ่โต กว้างขวางมาก ปัจจุบันเหลือแต่ซากปรักหักพังทิ้งไว้ให้เห็นความใหญ่โต และ งดงามอยู่เท่านั้น พระปรางค์องค์ใหญ่ ตั้งอยู่บนฐานสี่เหลี่ยม องค์ปรางค์ด้านทิศตะวันออกและ ตะวันตกทำเป็นซุ้ม มีบันไดสูงจากฐานขึ้นไปทั้งสองข้าง ที่มุมปรางค์ประกอบด้วยรูปปูนปั้น มีรูปครุต รูปเทพพนม มีปรางค์ย่อมๆ ประกอบอยู่สองข้าง ด้านทิศเหนือ และด้านทิศใต้ มี ฐานยื่นออกมาจากฐานพระปรางค์ มีมุขยื่นออกมาทั้งสองข้างเข้าใจว่าอาจเป็นมณฑป บริเวณ รอบๆ องค์ปรางค์มีเจดีย์เล็กๆ รายรอบทั้ง 4 ด้าน เจดีย์เหล่านี้มีลักษณะเป็นฐานรูปสี่เหลี่ยม พระอุโบสถ ปัจจุบันปรักหักพังเหลือแต่กำแพงด้านหนึ่ง และเสากลมภายในพระ อุโบสถพอให้เห็นได้ วิหาร 7 หลัง คือ 1) วิหารใหญ่อยู่ทางด้านหน้าวัด ทางทิศตะวันออกของพระปรางค์ วิหารองค์นี้ ยังเหลือซากให้เห็นลักษณะและขนาดอยู่โดยรอบและเสากลมใหญ่แต่งเหลี่ยมสูงเกือบถึงบัว หัวเสา เป็นวิหารที่เชื่อมต่อกับพระปรางค์องค์ใหญ่ เดินถึงกันตรงระเบียง 2) วิหารน้อย อยู่ทางด้านทิศใต้ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก เป็นวิหารที่มีด้าน หลังเชื่อมต่อกับเจดีย์ใหญ่ ซึ่งปรักหักพังไปแล้ว คงเหลือแต่มูลดินทิ้งไว้ให้ศึกษา 3) วิหารอยู่ทางมุมด้านตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นวิหารขนาดกลาง มีเจดีย์ใหญ่ ฐานสี่เหลี่ยมอยู่หลังวิหาร วิหารนี้หันหน้าไปทางทิศตะวันออก 4) วิหารน้อย หันหน้าไปทางทิศตะวันออก เหลือแต่ด้านข้างสองด้านมุมวิหารน้อย ทางด้านตะวันตกเฉียงใต้มีเจดีย์เล็กองค์หนึ่ง 5) วิหารเล็ก อยู่ด้านหน้าของพระอุโบสถ มีประตูอยู่ทางด้านทิศตะวันออกและ ตะวันตกข้างละ 1 ประตู 6) วิหาร หันหน้าไปทางทิศตะวันออก ภายในมีเสาเหลี่ยมปรักหักพังด้านหลังวิหาร มีเจดีย์ฐานสี่เหลี่ยมองค์หนึ่ง ปรักหักพังเช่นกัน 7) วิหาร อยู่ทางด้านทิศตะวันตกของปรางค์ มีวิหารขนาดย่อมกว่าวิหารด้านตะวัน ออกเล็กน้อยเชื่อมระเบียงองค์ปรางค์ที่ระเบียง มีบันไดหน้าวิหารตรงกับซุ้มประตู ปัจจุบัน เหลือแต่ฐาน นอกจากนี้ยังมีเจดีย์เล็กบ้าง ใหญ่บ้างอยู่รอบๆ องค์พระปรางค์เป็นแบบเจดีย์ รายอีกประมาณ 28 องค์ วัดพระรามนี้เป็นที่น่าสังเกตอย่างหนึ่ง คือ กำแพงวัดพระรามด้าน เหนือมีแนวเหลื่อมกันอยู่ กำแพงด้านตะวันออก ตะวันตก และด้านใต้ มีซุ้มประตูค่อนไปทางทิศ ตะวันตก ได้ระดับกับมุมระเบียงด้านตะวันตกเฉียงหนือของปรางค์ส่วนแนวเหลื่อมนั้นได้ระดับ กับมุมระเบียงตะวันออกเฉียงเหนือของปรางค์ ไม่มีซุ้มประตู ดูๆ คล้ายเจตนาสร้างไว้เพื่อประสงค์ อะไรอย่างหนึ่งเป็นแน่แท้ |
จากหนังสือทะเบียนโบราณวัตถุสถานทั่วราชอาณาจักรกรมศิลปากร |
