เกาะพยาม เป็นเกาะที่มีขนาดใหญ่รองลงมาจากเกาะช้าง อยู่ห่างเกาะช้างมา
ทางใต้ 4 กิโลเมตร ตอนกลางของเกาะพื้นที่เป็นภูเขามีป่าไม้และสัตว์ป่าประเภทนก ลิงและหมูป่า
พื้นที่บางส่วนถูกปรับเปลี่ยนเป็นสวน ชาวบ้านบนเกาะมีอาชีพทำสวนมะพร้าว สวนยางและสวนกาหยู
ลักษณะทางภูมิศาสตร์ รอบๆ ชายฝั่งเป็นอ่าวสลับกับโขดหิน บริเวณตอนกลางของอ่าวเป็นหาดทราย
ฝั่งตะวันออกซึ่งเป็นด้านหน้าเกาะ มี อ่าวไผ่ อยู่เหนือสุด ถัดมาเป็นอ่าวหินขาว
ลงมาอีกหน่อยบริเวณอ่าวแม่หม้ายช่วงหน้าวัดที่มีสะพานทางเดินไปสู่โบสถ์ที่ยื่นลงไปในทะเล
ถัดไปเป็นสะพานท่าเทียบเรือเอนกประสงค์ของเกาะพยาม ใกล้เคียงจะมีเรือประมงของชาวบ้านจอดพัก
บริเวณอ่าวแม่หม้ายเป็นศูนย์กลางการคมนาคมและการค้าของเกาะพยาม พ้นจากอ่าวแม่หม้ายผ่านแหลมหินลงมาทางใต้ จะเห็น อ่าวมุก
ใกล้ๆกันห่างฝั่งไม่มากนักคือ เกาะขาม เกาะเล็ก ๆ ที่เมื่อยามน้ำขึ้นเห็นแยกเป็นสองเกาะ
แต่ชาวบ้านมักเรียกว่า เกาะปลาวาฬ สืบเนื่องจากรูปร่างของเกาะเมื่อน้ำลดจะมีสันทรายกว้างใหญเป็นทางเดินเชื่อมทั้งสองเกาะเข้าหากัน
ฝั่งตะวันตกที่หันหน้าสู่ทะเลอันดามัน เหนือสุดเป็นโขดหิน ถัดพ้นลงมา อ่าวเขาควาย อ่าวที่มีหาดทรายกว้างทอดยาวโค้งเหมือนเขาควายกว่า 4 กิโลเมตร
วกลงมาทางใต้ผ่านโขดหินลงผ่าน แหลมหรั่ง ลงมาถึง อ่าวใหญ่ ชายหาดของอ่าวถูกแบ่งเป็นสองส่วนโดยลำคลองเล็ก ๆ
หาดทรายของอ่าวใหญ่เป็นหาดทรายกว้างแบบเดียวกันกับหาดทรายของ อ่าวเขาควาย
เกาะพยามเป็นหมู่ที่ 1 ของตำบลเกาะพยาม อำเภอเมืองระนอง มีประชากรประมาณ 500 คน บนเกาะมีสถานีอนามัย โรงเรียน และวัดที่มีพระอุโบสถกลางน้ำบนหลังประดิษฐานพระพุทธรูปปางลีลาองค์ใหญ่
มองเห็นสวยเด่นเป็นสง่ามาแต่ไกล มีท่าเทียบเรือประมงแบบคอนกรีตที่สามารถใช้ได้ตลอดเวลา มีถนนเล็ก ๆ ใช้เป็นเส้นทางคมนาคมเชื่อมต่อไปยังอ่าวต่าง ๆ บนเกาะ
ปัจจุบันยังไม่มีไฟฟ้าใช้ คงมีแต่ไฟฟ้าของเอกชนที่ปั่นไฟฟ้าใช้ในกิจการของตนเอง
ชาวเกาะพยามรุ่นแรก ๆ อพยพมาจากเกาะสมุย เกาะพยามเป็นแหล่งผลิตเม็ดมะม่วงหิมพานต์ที่มีคุณภาพดี จนขึ้นชื่อว่าเป็นแหล่งกาหยูหวานของจังหวัดระนอง
อ่าวแม่หม้ายเป็นประตูใหญ่สู่เกาะพยาม หน้าอ่าวมีสะพานท่าเทียบเรือเมื่อเดินเข้าถึงฝั่งมีป้ายต้อนรับผู้มาเยือน มีเรือประมงของชาวบ้านจอดเรียงรายทั้ง 2 ฟากของสะพาน
บริเวณใกล้เคียงแหล่งชุมนุมหลัก มีร้านขายอาหารและของใช้ประจำวัน เป็นจุดเริ่มต้นของถนนสายหลักที่ ลักษณะเป็นถนนคอนกรีตความกว้างประมาณ 3 เมตร
ตัดผ่านชุมนุมเลียบอ่าวแม่หม้าย มีทางแยกตัดตรงไปสู่อ่าวเขาควายและอ่าวใหญ่ที่ผ่านแหล่งท่องเที่ยวทางเกษตรของเกาะ
มีมอเตอร์ไซด์รับจ้างและให้เช่าที่บริเวณตลาด มีแผนที่แสดงแหล่งท่องเที่ยวทางเกษตรและแสดงลักษณะพื้นผิวของเกาะที่เป็นพื้นทราย แหล่งปะการัง และโขดหิน
การเดินทางมายังเกาะพยาม : ท่าเทียบเรือไปเกาะพยามใช้ร่วมกับเกาะช้าง อยู่ในซอยข้างสถานีตำรวจปากน้ำ ปกติจะมีเรือเมล์เดินทางออกจากท่าเรือระนองไปยังเกาะพยามทุกวัน วันละ 2 เที่ยว
เที่ยวเช้าเวลา 09.00 น. และเที่ยวบ่ายเวลา 14.00 น. ใช้เวลาเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมง
เที่ยวกลับจะมีเรือออกจากท่าเทียบเรือเกาะพยามทุกวันเวลา 08.00 น.และเวลา 15.00 น.
จากท่าเทียบเรือบนเกาะพยามจะต้องอาศัยมอเตอร์ไซด์รับจ้างไปส่งยังบังกะโลที่พักซึ่งอยู่ห่างออกไป
ประมาณ 5 กิโลเมตรสำหรับอ่าวใหญ่ และประมาณ 2 กิโลเมตรเศษสำหรับอ่าวเขาควาย
บังกะโลที่พักบนเกาะพยาม : มีบังกะโลแบบมาตรฐานที่มีบริการที่พัก อาหาร และบริการนำเที่ยว และบังกะโลที่เป็นแบบของชาวบ้านทั่วไปที่ให้บริการที่พักและอาหรแบบชาวบ้าน
เช่นเดียวกับบังกะโลบนเกาะช้าง
ชายหาดที่สวยงาม มีอยู่หลายแห่งส่วนใหญ่จะอยู่ทางด้านตะวันตกของเกาะเช่นเดียวกับเกาะช้าง
อ่าวเขาควายชื่อเดียวกับอ่าวเขาควายบนเกาะกำตกของหมู่เกาะกำ เป็นอ่าวอยู่ด้านเหนือของฝั่งตะวันตกของเกาะ
ลักษณะเป็นอ่าวที่หาดทรายโอบโค้งเข้ามากันคล้ายกับเขาควายความยาวประมาณ 2 กิโลเมตร ชายหาดมีเม็ดทรายละเอียดสีขาว พื้นทรายราบเรียบเหมาะกับการว่ายน้ำมาก
เมื่อน้ำลงจะเห็นตอนเหนือสุดของอ่าวเป็นโขดหิน ตอนใต้เป็นหาดทรายกว้าง มีบังกาโลที่พักหลายแห่งตลอดแนวชายหาดของอ่าวเขาควาย
เรือสามารถเข้าถึงชายหาดได้เกือบตลอดแนวหาดทราย
เก๊าบังกะโล (Kaow Bungalow) : อยู่หาดอ่าวเขาควาย มีบังกะโล 5 หลังเป็นแบบมีห้องน้ำภายในและแบบใช้ห้องน้ำรวม ราคา 200-400 บาท
มีอาหารไทยและตะวันตกบริการ
ติดต่อ ได้ที่ 0-7782-3995 บนเกาะ
วิจิตรบังกะโล : อยู่หาดอ่าวเขาควาย มีบังกะโล 14 ห้อง ราคา 150 บาท บริการที่พัก และอาหาร
ติดต่อ ได้ที่ 5/3 หมู่ 1 ต.เกาะพยาม โทร. 0-7782-3962 บนเกาะ 0-7783-4082 ที่ระนอง และมือถือ 0-1476-0753
เจ พี อาร์ บังกะโล : อยหาดอ่าวเขาควาย มีบังกะโล 4 หลังราคา 150 บาท
ติดต่อ : 45 หมู่ 1 ต.เกาะพยาม โทร. 0-7782-4077
อ่าวใหญ่ชื่อเหมือนกับอ่าวใหญ่ของเกาะช้าง ชายหาดถูกแบ่งเป็น 2 ส่วนโดยลำคลองเล็ก ๆ
ชายหาดตอนเหนือมีความยาวประมาณ 3 กิโลเมตร ตอนเหนือสุดเป็นโขดหิน ส่วนชายหาดตอนใต้มีความยาวประมาณ 1 กิโลเมตร ตอนใต้สุดเป็นโขดหิน หาดทรายเป็นพื้นราบลงสู่ทะเล
เรือสามารถเข้าจอดได้เฉพาะช่วงปลายของหาดตอนเหนือ และช่วงปลายของหาดตอนใต้ เพื่อหลบลูกคลื่นที่มีทิศทางตัดเฉียงกับชายหาดตอนใต้ไปสู่ชายหาดตอนเหนือ
ตลอดแนวชายหาดมีบังกาโลที่พักอยู่หลายแห่ง
ยีลส์และพัชรา หรือ อ่าวใหญ่บังกะโล(Aow Yai Bungalow) : อยู่บริเวณหาดอ่าวใหญ่ช่วงกลางใกล้คลอง บนหาดทรายขาวยาวมากกว่า 3 กิโลเมตร มีบังกะโล 11 หลัง ราคา 150-350 บาท
เป็นบังกะโลรุ่นบุกเบิกของอ่าวใหญ่ มีบริการอาหารไทยและตะวันตก
ติดต่อ ได้ที่ 31 หมู่ 1 อ่าวใหญ่ ต.เกาะพยาม โทร. 0-7782-1753 และมือถือ 0-9819-8722
ฮอร์นบิล ฮัท (Horn Bill Hut) : อยู่หาดอ่าวใหญ่ตอนเหนือ มีบังกะโลแบบมีห้องน้ำภายในรวม 7 หลัง ราคา 100-300 บาท มีอาหารไทยบริการ
มีเรือส่วนตัวที่ให้บริการรับส่ง และให้เช่าตกปลา รวมทั้งบริการนำเที่ยวเกาะที่อยู่ใกล้ ๆกัน
ติดต่อ ได้ที่ (66) 077-825543 บนเกาะ และ มือถือ 01-891-6008
แบมบูบังกะโล (Bamboo Bungalow) : อยู่หาดอ่าวใหญ่ มีบังกะโล 14 หลัง ราคา 100-200 บาท
ติดต่อ : 56/1 ต.เกาะพยาม โทร. 0-7782-0012 และมือถือ 0-1273-3437
ถาวรรีสอร์ท (Thawon Resort) :
ติดต่อ
เกาะพยามรีสอร์ท (Payam Island Resort) : อยู่ถัดลงมาทางใต้ของท่าเทียบเรือบนหาดอ่าวมุกฝั่งตะวันออกของเกาะ เป็นบังกะโลมาตรฐานที่ดี่สุดของเกาะพยาม ดำเนินการโดยคุณบุญมี เกตุศักดิ์(เปี๊ยก) ผู้บุกเบิกและต่อสู้
เพื่อให้เกาะพยามเป็นแหล่งท่องเที่ยว ด้วยความเชื่อในศักยภาพทางการท่องเที่ยว
ถึงขนาดออกแบบและสร้างเรือไฟเบอร์เป็นเรือเร็วที่ใช้รับส่งผู้โดยสารและบริการนำเที่ยวดำน้ำ ตกปลา ชายหาดหน้าที่พักเป็นจุดชมภาพพระอาทิตย์ขึ้นที่สวยงาม มีบังกะโลที่พัก 10 หลัง ราคา 400 - 2,500 บาท
มีร้านอาหารบริการ
ติดต่อ ได้ที่ 35 หมู่ 1 ต.เกาะพยาม โทร. 0-7781-2297 ในระนอง และมือถือ 0-1606-6834
คลิกดูรายละเดียดเกาะช้างและหมู่เกาะกำเพิ่มเติม :
โฮมเพจนี้จัดทำเพื่อแนะนำและให้ข้อมูลท่องเที่ยวจังหวัดระนอง เมื่อ เมษายน 2541
ปรับปรุงล่าสุดเมื่อ เดือนเมษายน 2545
หากท่านมีคำแนะนำและความคิดเห็น ติชม ประการใด
ติดต่อผู้จัดทำได้ที่ wichienl@yahoo.com