ปีที่ 2 ฉบับที่ 646 ประจำวันศุกร์ที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2542

สหัสวรรษที่ 3

เมื่อนิพพานเป็นสิ่งที่เลวในสายตาของพระฝรั่งระดับโลก

คุณรู้สึกอย่างไร ถ้ามีฝรั่งมาโจมตี "แก่นธรรม" ของพุทธศาสนาว่า พระพุทธเจ้าของเรา สอนชาวพุทธให้เห็นแก่ตัว หมกมุ่นอยู่แต่ในการ นั่งสมาธิ มองภายใน ไม่สนใจโลกภายนอก แสวงหาแต่ความหลุดพ้นของตัวเอง นั่นคือ ขอให้ตัวเองรอดไปสู่ความสุขที่สุด ไม่สนใจคนอื่น

นี่ละครับ คำแปลแห่งคำว่า อนัตตา ภาวะที่สิ้นสูญไม่เหลือเศษ ไม่มีตัวตน ไม่มีภาวะ หรือในความหมายของคำว่า ขันธนิพพาน ที่แม้แต่ขันธ์ 5 ก็ไม่เหลือ ในสายตาฝรั่งเขามองว่า เป็นการแสวงหาสิ่งที่ไร้ประโยชน์ต่อโลก เป็นความเห็นแก่ตัวอย่างยิ่ง

ละทิ้งได้แม้แต่ลูกเมีย ครอบครัว สังคม ประเทศชาติ เพื่อความสุขของตัวเองคนเดียว การหมกมุ่นอยู่แต่การนั่งวิปัสสนากรรมฐาน ที่มิได้สร้างประโยชน์ทางเศรษฐกิจให้กับโลกเลย

ถ้าจะแปลความหมาย ผมว่า ศาสนาอื่นเขาคงมองชาวพุทธ และชาติของเรา ด้วยความสมเพชเวทนา ชาติที่ไม่ขวนขวาย แสวงหาความ ร่ำรวย ทางเศรษฐกิจ มองชาวพุทธผู้รักสมถะ สันโดษ อย่างยิ่ง จึงเป็นประเทศที่ยากจนทุกประเทศ

จริงสินะ ผมยังไม่เห็นประเทศนับถือพุทธ ประเทศไหนที่ร่ำรวยเลย

เออ! น่าคิดเหมือนกัน ที่เขาวิจารณ์ ก็อย่าเพิ่งไปโกรธเขา ว่าเราเป็นอย่างนั้นจริงหรือเปล่า เพราะพระพุทธเจ้าของเราสอนว่า ให้รู้จักคิด รู้จักใช้เหตุผล ใครวิจารณ์ก็อย่าเพิ่งขาดสติ ไปโกรธเขาไปก่อน

เพราะถ้าผมมองอย่างสายตาบุคคลภายนอก ผมก็จะเห็นว่า เป็นอย่างนั้นจริงๆ

เพราะคำว่า "สันโดษ" หรือ "วิเวก" นี่แหละครับ ที่เป็นหัวใจสำคัญที่คนไทยเราก็ชอบยึดติด ทั้งที่ปากก็บอกว่า ไม่ยึดติด ปากก็บอกว่า จะมุ่งหลุดพ้น

ผมนึกถึงวัดพระแก้ว วัดอรุณฯ วัดโพธิ์ วัดเบญจฯ เจดีย์นครปฐม ที่พระมหากษัตริย์ไทย ทรงเห็นการณ์ไกล สร้างทิ้งไว้ให้เรากราบไหว้ เคารพ ในปัจจุบัน เชิดหน้าชูตาประเทศ

ถ้าจะถามว่า บูรพกษัตริย์เหล่านี้ ท่านได้สร้างปูชนียวัตถุอันงดงามใหญ่โต เหล่านี้ ถือเป็นการติดยึดหรือไม่ ถ้าเป็นการวินิจฉัยของ กลุ่มที่ นิยมอนัตตา ก็ถือว่า ไม่ควรจะสร้าง ถึงแม้ว่า เงินบริจาคจะมาจากประชาชนทั้งชาติก็ตาม ก็น่าจะถือว่า เป็นพวกหลงงมงาย ติดยึดวัตถุ

เพราะ พระพุทธศาสนาที่แท้นั้น ต้องไม่ติดยึดอะไรเลย ต้องแสวงหาความหลุดพ้นลูกเดียว

ผมก็ชักจะสงสัยคำว่า "อัตตา" ที่แปลกันว่า ติดยึดในพระนิพพาน กับคำว่า "อัตตา" หรือ "Self" กับที่มนุษย์เดินดินอย่างพวกเราใช้ มันคำ เดียวกันหรือเปล่า เพราะเวลาทะเลาะกันทีไร กลุ่มที่เชื่อว่า นิพพานเป็นอัตตา จะถูกเยาะเย้ย ถากถางว่า เป็นพวกติดยึดตัวเอง พวกไม่หลุดพ้น แล้วก็อ้างพระอาจารย์ดังๆ มาให้ดูขึงขังว่า เป็นตัวเองเป็นพุทธแท้

ผมมานั่งนึกๆ ดูว่า ถ้าเราเป็นมนุษย์ธรรมดา เป็นชาวพุทธที่ดีที่ถือแค่ศีล 5 ปรกติ เรื่องนิพพานยังไม่กล้าพูดถึง เพราะยังนั่งสมาธิไม่ดี ยังไปไม่ถึง เอาแค่ว่า ถ้าเราจะเป็นคนดีในสังคม เราจะต้อง "ติดยึด" ในสิ่งที่ดีงาม จะได้หรือไม่

เพราะถ้าเราไม่ยึดเรื่องชาติ เรื่องศาสนา เรื่องพระมหากษัตริย์ ผมว่า ก็เท่ากับเราเป็นกบฏหรือมนุษย์อันตรายแก่แผ่นดิน

ถ้าเราไม่ติดยึด เรื่องคำสอนของพระพุทธเจ้า เรื่องทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค ติดยึดเรื่องไตรสิกขา ศีล สมาธิ ปัญญา หรือ ติดยึดเรื่อง ทาน ศีล บารมี ติดยึดเรื่อง บุญกรรม ผมคิดว่า เราเป็นคนไร้ศาสนา เป็นอันตรายต่อสังคมเป็นอย่างยิ่ง

อันที่จริง ผมเห็นมีมากมาย คนที่ไม่ติดยึดอะไรเลย และยังเป็นมนุษย์ธรรมดาในสังคม คือ พวกคนเสียสติที่เดินแก้ผ้ากลางถนน เบาหน่อย ก็นอนอยู่ข้างถนน ตัวสกปรก มอมแมม ไม่มีบ้านอยู่ ไม่สนใจใครทั้งสิ้น คนพวกนี้ ไม่ติดยึดอะไรเลย ไม่รู้จักคำว่า อาย ไม่รู้จักบาป ไม่รู้จักศีลธรรม หรือ แม้กระทั่งกฎหมาย

คนที่พูดเรื่อง อนัตตา เสียอีก ที่ยังใส่เสื้อนอกสวยงาม ขับรถคันหรู กินอาหารอย่างดี มีชีวิตอย่างมีเกียรติในสังคม ถ้าเป็นพระก็ยังครองจีวร เรียบร้อย ปากก็บอกว่า ห้ามติดยึด อย่าติดยึด ต้องแสวงหาความหลุดพ้น

เพราะฉะนั้น ก็สมแล้วครับ ที่โดนพระฝรั่งด่า ชาวพุทธคือพวกที่หมกมุ่นอยู่แต่จะแสวงหาความหลุดพ้น เห็นแก่ตัวเอง ไม่สนใจคนอื่น ตรงกับคำว่า อนัตตา เป๊ะเลยครับ

ประเทศตะวันตก เขาจึงมองประเทศนับถือพุทธ ด้วยความสังเวช ประเทศที่ไม่สะสม ประเทศที่ไม่แสวงหาความร่ำรวย จึงได้จนตลอดชาติ มิน่า ผมเห็นฝรั่งมาเมืองไทย เขาก็ชอบมาถ่ายรูปความน่าสังเวช เช่น สลัมในคลอง คนเสี่ยงเซียมซี ถวายพวงมาลัยต่อองค์เทพทุกตึก แล้วก็บอกว่า ตัวเองไม่มีพระเจ้า ประเทศที่อยู่กับความยากจน ซึ่งเขาคาดว่า อีกกี่เจเนอเรชั่น ก็คงจะเป็นอย่างนี้ตลอดชีวิต

และบาทหลวง หลายองค์ ที่เคยเข้ามาเมืองไทย ก็โจมตีจุดนี้ของศาสนาพุทธนั่นแหละว่า พระพุทธเจ้าสอนผิดเรื่องสันโดษ

ยิ่งเขา เปรียบเทียบยิ่งเห็นชัด โบสถ์ฝรั่งทุกโบสถ์จะสีขาว สวยงาม สะอาด บรรยากาศดี พิธีสวดไพเราะสวยงาม คนเข้าโบสถ์ แต่งตัวดี มีวัฒนธรรม มีการสอนธรรมะทุกวันอาทิตย์

ส่วนวัดไทย ไม่ต้องไปไกล เอาแค่ในกรุงเทพนี่แหละ กี่วัดที่สอนธรรมะวันอาทิตย์ กี่วัดที่สั่งสอนนั่งสมาธิ กี่วัดที่สะอาดเอี่ยม กี่วัดที่มี พระอาจารย์ดีสอนธรรมะได้

ครับ อนิจฺจํ สุขํ อนตฺตา ไม่ติดยึด ไม่ติดยึด สมแล้วที่เขาดูถูก

กาขาว