มงคลสูตร์คำฉันท์

องค์พระอานนท์ท่านเล่า	ว่าข้าพเจ้า
ได้ฟังมาแล้วดังนี้
สมัยหนึ่งพระผู้มี	พระภาคชินสีห์
ผู้โลกนาถจอมธรรม์
ประทับ ณ เชตะวัน	วิหาระอัน
อนาถะบิณฑิกไซร้
จัดสร้างอย่างดีที่ใน	สาวัตถีให้
เปนที่สถิตสุขา
ครั้งนั้นแลเทวะดา	องค์หนึ่งมหา-
นุภาพมหิทธิ์ฤทธี
ล่วงประถมยามราตรี	เธอเปล่งรัศมี
อันเรืองระยับจับเนตร์
แสงกายเธอปลั่งยังเขต	สวนแห่งเจ้าเชต
สว่างกระจ่างทั่วไป
องค์พระภควันนั้นไซร้	ประทับแห่งใด
ก็เข้าไปถึงที่นั้น
ครั้นเข้าใกล้แล้วจึ่งพลัน	ถวายอภิวันท์
แด่องค์สมเด็จทศพล
แล้วยืนที่ควรดำกล	เสงี่ยมเจียมตน
แสดงเคารพนบศีร์
เมื่อเทวดายืนดี	สมควร ณ ที่
ข้างหนึ่งดังกล่าวแล้วนั้น
จึ่งได้ทูลถามภควัน	ด้วยถ้อยประพันธ์
เปนพระคาถาบรรจง
เทพอีกมนุษหวัง	คติโสตถิจำนง
โปรดเทศะนามง-	คะละเอกอุดมดี
(ฝ่ายองค์สมเด็จชินสีห์	ตรัสตอบวาที
ด้วยพระคาถาไพจิตร์)
หนึ่งคือ บ่ คบพาล	เพราะจะพาประพฤติผิด
หนึ่งคบกะบัณฑิต	เพราะจะพาประสบผล
หนึ่งกราบและบูชา	อภิบูชะนีย์ชน
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
ความอยู่ประเทศซึ่ง	เหมาะและควรจะสุขี
อีกบุญญะการที่	ณ อดีตะมาดล
อีกหมั่นประพฤติ์ควร	ณ สะภาวะแห่งตน
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
ความได้สดับมาก	และกำหนดสุวาที
อีกศิลปะศาสตร์มี	จะประกอบมนุญการ
อีกหนึ่งวินัยอัน	นรเรียนและเชี่ยวชาญ
อีกคำเพราะบรรสาน	ฤดิแห่งประชาชน
ทั้งสี่ประการล้วน	จะประสิทธิ์มนุญผล
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
บำรุงบิดามา-	ตุระด้วยหทัยปรีย์
หากลูกและเมียมี	ก็ถนอมประหนึ่งตน
การงานกระทำไป	บ่ มิยุ่งและสับสน
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
ให้ทาน ณ กาลควร	และประพฤติ์สุธรรมศรี
อีกสงเคราะห์ญาติที่	ปฏิบัติบำเรอตน
กอบกรรมะอันไร้	ทุษะกลั้วและมัวมล
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
ความงดประพฤติ์บาป	อกุศล บ่ ให้มี
สำรวมวรินทรีย์	และสุรา บ่ เมามล
ความไม่ประมาทใน	พหุธรรมะโกศล
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
เคารพ ณ ผู้ควร	จะประณตและนอบศีร์
อีกหนึ่งมิได้มี	จะกระด้างและจองหอง
ยินดี ณ ของตน	บ่ มิโลภทยานปอง
อีกรู้คุณาของ	นรผู้ประคองตน
ฟังธรรมะโดยกา-	ละเจริญคุณานนท์
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
มีจิตตะอดทน	และสถิต ณ ขันตี
อีกหนึ่ง บ่ พึงมี	ฤดิดื้อทนงหาญ
หนึ่งเห็นคณาเลิด	สมณาวราจารย์
กล่าวธรรมะโดยกาล	วรกิจจะโกศล
ทั้งสี่ประการล้วน	จะประสิทธิ์มนุญผล
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
เพียรเผากิเลสล้าง	มละโทษะยายี
อีกหนึ่งประพฤติ์ดี	ดุจะพรหมพิสุทธ์สรรพ์
เห็นแจ้ง ณ สี่องค์	พระอะรียสัจอัน
อาจนำมนุษผัน	ติระข้ามทเลวน
อีกทำพระนิพพา-	นะประจักษ์ะแก่ชน
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
จิตใครผิได้ต้อง	วรโลกะธรรมศรี
แล้วย่อม บ่ พึงมี	จะประหวั่น ฤ กังวล
ไร้โศกธุลีสูญ	แลสบาย บ่ มัวมล
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี
เทวามนุษทำ	วรมงคะลาฉนี้
เปนผู้ประเสริฐที่	บ่มิแพ้ ณ แห่งหน
ย่อมถึงสวัสดี	สิริทุกประการดล
ข้อนี้แหละมงคล	อดิเรกอุดมดี