โฮมเพจเพื่อเผยแพร่พระเกียรติคุณของ
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว



 

สารบัญ


การก่อตั้งหน่วยงานเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ


  • ศาลาแยกธาตุ

ศาลาแยกธาตุเป็นหน่วยงานใหม่อีกหน่วยงานหนึ่งที่ตั้งขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อสนองพระราชประสงค์ที่จะพัฒนาเศรษฐกิจการค้าของชาติให้ก้าวหน้าไปได้โดยรวดเร็ว จุดมุ่งหมายของการก่อตั้งศาลาแยกธาตุนั้นอาจจะกล่าวได้ว่าค่อนข้างล้ำยุคสมัยสำหรับช่วงเวลานั้น คือมุ่งที่จะทำการค้นคว้าวิจัยทางวิทยาศาสตร์ เพื่อนำมาประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของชาติ

จากการที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงเล็งเห็นถึงความสำคัญของการผลิตสินค้าในเชิงพาณิชย์ ทั้งเพื่อให้เกิดเป็นสินค้าออกทำรายได้ให้แก่ประเทศและเพื่อสนองความต้องการภายใน ตลอดจนทดแทนการที่จะต้องนำเข้ามาจากต่างประเทศ จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการจัดตั้งหน่วยงานที่มีชื่อว่า"ศาลาแยกธาตุ"ขึ้น เพื่อให้มีหน้าที่ด้านการค้นคว้า วิจัย ทดลองต่าง ๆ โดยมีจุดมุ่งหมายสำคัญที่จะนำทรัพยากรภายในประเทศมาผลิตเป็นสินค้า อันจะเป็นหนทางไปสู่ความเจริญมั่งคั่งทางเศรษฐกิจของชาติต่อไป

แม้ว่าชื่อศาลาแยกธาตุนั้น อาจจะไม่สื่อความหมายที่ตรงกับความเข้าใจของคนในรุ่นปัจจุบันนัก แต่จากแนวทางการดำเนินงานซึ่งมีจุดมุ่งหมายชัดเจนในการพยายามแสวงหาวัตถุดิบจากทรัพยากรภายในประเทศ มาค้นคว้าหาวิธีที่จะผลิตให้เป็นสินค้าใหม่ ๆ ในเชิงพาณิชย์ และยังมีการดำเนินการทดลองและวิเคราะห์วิจัยทางวิทยาศาสตร์ตามที่รัฐบาลหรือเอกชนอาจจะร้องขออีกด้วย จึงทำให้อาจจะเปรียบเทียบได้ว่าศาลาแยกธาตุมีลักษณะที่เกือบจะเรียกได้ว่า เป็นต้นแบบของสภาวิจัยแห่งชาติในปัจจุบันนั่นเอง

  • การก่อตั้ง

ศาลาแยกธาตุได้ถูกจัดตั้งขึ้นในปีพ.ศ.2460 เป็นหน่วยงานหนึ่งในกระทรวงพาณิชย์โดยมีหน้าที่ให้บริการตรวจสอบ วิเคราะห์สารและแร่ธาตุด้วยเครื่องมือและวิธีการทางวิทยาศาสตร์ให้แก่หน่วยราชการและประชาชนทั่วไปที่ได้ร้องขอ นอกจากนั้นแล้วศาลาแยกธาตุก็ยังมีหน้าที่สำคัญอีกด้านหนึ่ง ได้แก่การค้นคว้าหาทางที่จะทำการผลิตสินค้าอุตสาหกรรมเพื่อส่งออก ด้วยการนำเอาทรัพยากรประเภทที่มีอยู่มากภายในประเทศมาใช้เป็นวัตถุดิบ เช่นพืชพรรณและแร่ธาตุต่าง ๆ เป็นต้น

จุดมุ่งหมายของการก่อตั้งศาลาแยกธาตุนั้น ปรากฏชัดเจนจากรายงานของกระทรวงพาณิชย์ฯ เรื่อง"ขยายงานการแยกธาตุ"ดังนี้

"...ความประสงค์ของศาลาแยกธาตุที่จะสร้างขึ้นใหม่ นี้คือจะช่วยในการหาสินค้าให้ประเทศ ด้วยวิธีการที่เอาวัตถุที่ยังเป็นของดิบมาสำรวจ ทดลองอย่างพิสดาร โดยอาศัยวิชาช่าง เพื่อประกอบความดำริที่จะยัง ให้เกิดการทำสินค้าใหม่ ๆ ขึ้น กรมสำรวจพันธุ์รุกขชาติจะหาวัตถุดิบมา ให้ เช่นเปลือกไม้ที่มีแทนนีน ยางไม้ เครื่องยา เมล็ดพันธุ์ไม้ที่มีน้ำมัน น้ำมันหอม สีย้อมผ้า เยื่อใยไม้ และอื่นๆ เพราะวัตถุทั้งหลายอันเป็นของใหม่หรือที่หาได้มาใหม่นี้จำเป็นต้องสำรวจทดลองดูก่อน จึงจะนำเข้าสู่ตลาดเป็นสินค้าของโลกได้ การทดลองในบ้านเมืองของเราเองอันจะเป็นที่กำเนิดของวัตถุเหล่านี้ ย่อมได้ประโยชน์ดียิ่งกว่าจะส่งไปทดลองที่อื่น"

    หน้า 24   

    หน้า 26