ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΝΙΚΗΤΗΣ

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ Δ. ΔΗΜΑΡΑ  ( ΧΟΡΕΥΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΝΙΚΗΤΗΣ)

ΕΚΔΟΣΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΥ ΣΙΘΩΝΙΑΣ

Εδώ και χιλιάδες χρόνια ο τόπος αυτός κατοικείται συνεχώς από Μεταμόρφωση μέχρι τον Τριπόταμο.

Οι σπουδαιότεροι προϊστορικοί οικισμοί ήταν στο Καστρί στις Σπαθιές, στα Λαγόμαντρα, στα Κοκκινόια, Παλαιόκαστο,   Βέτρυνο. Στα κλασσικά  χρόνια  ( 5ος - 4ος αιών, π.Χ. )  υπάρχουν  οι οικισμοί   Καστροί, Λαγόμαντρα, Βέτρυνο.

Στο καστρί υπήρχε η αρχαία Γαλυψόςπου την αναφέρει ο Ηρόδοτος.

Στα ελληνιστικά χρόνια  ( 3ος - 2ος   αιών, π.Χ. ) δημιουργείται ένα οικισμός στην περιοχή του ’η Γιώργη, όπου υπήρχε ιερό αφιερωμένο  στούς Διόσκουρους,  που ήταν    προστάτες  των ναυτικών.  Το χωριό   αυτό αναπτύσεται στα Ρωμαϊκάχρόνια ( 2ος αιών, π.Χ. - 4ος αιών, μ.Χ.) και δημιουργείται ένα νέο  στην Ελιά. Μεγάλη ανάπτυξη παρουσιάζει τον 5ο - 6ο αιώνα μ.Χ. όπως φαίνεται από τις ανασκαφές που έγιναν το 1971 - 1979  όπου βρέθηκε η παλαιοχριστιανική βασιλική του Σωφρονίου. Ανατολικά του ναού υπήρχε το νεκροταφείο με θολωτούς τάφους.

Το 13ο αιώνα υπάρχει το χωριό 'Αγιος Φωκάς και το 14 αιώνα υπάρχει η Ψαλλίδα και οι μικροικισμοί Αγ.Παύλος, Παντιλιάς  ( Αγ. Παντελεήμων ),Πικροσύκια, Φουρνί, Αμυγδαλούδα, Πυργούδι.

Το τέλος του 14 ου αιώνα και στις αρχές του 15 ου οι κάτοικοι της περιοχής " Νεακίτου " oικειοποιήθηκαν τα  Ξενοφωντινά κτήματα και   γίνεται χωριό χωρίς εξάρτηση από μοναστήρι. Στα χρόνια αυτά αρχίζει η εξέλιξη του ονόματος του χωριού : Γή του Νεακίτου - Νεακίτου -    Νεκίτου - Νικήτου - Νικήτα - Νικίτηη -- Νικήτη.Το 1821 η Νικήτη είναι από τα πρώτα χωριά που παίρνουν μέρος στον αγώνα. Το χειμώνα            του 1821-22  οι Νικητιανοί εγκαταλείπουν  το χωριό και οι Τούρκοι το πυρπολούν.

Το 1827 επιστρέφουν από τα νησιά πολλοί Νικητιανοί.  Το 1854 λαμβάνουν μέρος πάλι στον αγώνα με τον Τάσο Καρατάσο.Το 1867 κτίστηκε       ο ενοριακός ναός του Αγίου Νικήτα όταν μητροπολίτης ήταν ο Κασσανδρείας Χρύσανθος.Ο  ναός κάηκε στον εμφύλιο  και ξανακτίστηκε   απ΄τους κατοίκους.

Η συμμετοχή των Νικητιανών στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν σημαντική. Πολλά παλικάρια επάνδρωσαν τα σώματα των Μακεδονομάχων.

Στις αρχές Οκτωβρίου του 1912 η Νικήτη ήταν πάλι ελεύθερη, μετά από 482 χρόνια σκλαβιάς.

Από το 1950 αρχίζει μια ραγδαία εξάπλωση του χωριού προς τη θάλασσα. Το 1970 ο παραδοσιακός οικισμός παρουσιάζεται αρκετά εγκατελλειμένος.

Σήμερα η Νικήτη  έχει 2500 περίπου κατοίκους, είναι το πρώτο μελισσοκομικό χωριό της Ελλάδας με πανελλήνια παραγωγή 10 % .

Ειναι έδρα του Δήμου Σιθωνίας.

                                                                          ΕΠΙΣΗΜΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

                                                                        ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΝΑΤΑ " Η ΠΑΛΙΑ ΝΙΚΗΤΗ "

                                                                 ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΝΕΩΝ ΝΙΚΗΤΗΣ " Ο ΣΙΘΩΝ "

Οσον αφορά την επίσημη ονομασία του χωριού, από την εποχή της αναγνώρισης της κοινότητας το1918 εξακολουθούσε να εμφανίζεται στους χάρτες και στα  διάφορα επίσημα   έγγραφα  ως  κοινότητα " Νικήτα " μέχρι και το έτος 1988.

Το έτος αυτό το σφάλμα αποκταστάθηκε μετά από σχετικό υπόμνημα που  υπέβαλε ο  αρχαιολόγος   Ιωακείμ  Παπάγγελος  προς το   Συμβούλιο  Τοπωνυμίων του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο  ενέκρινε την  μετονομασία της  κοινότητος Νικήτα της επαρχίας και του Νομού Χαλκιδικής σε κοινότητα Νικήτης (η).

Η  μετονομασία ενεκρίθει με  το υπ' αρ. 261 Προεδρικό  Διάταγμα που δημοσιεύθηκε στο υπ' αρ. 119/7-6-88 ΦΕΚ, τ. Α'.

Εκτοτε το χωριό ονομάζεται και επισήμως ΝΙΚΗΤΗ και από την η Ιανουαρίου 1999 αποτελεί την έδρα του δήμου Σιθωνίας.