ประมาณปี พ.ศ.2371 โวเลอร์(Feledrich Wohler) นักเคมีชาวเยอรมันสามารถเตรียมยูเรียได้จากสาร อนินทรีย์ ยูเรียเป็นสารอินทรีย์ที่แยกได้จากปัสสาวะของคนและสัตว์ ตั้งแต่นั้นมาความเข้าใจเรื่องนี้จึงเปลี่ยนไป และนักวิทยาศาสตร์ได้สังเคราะห์สารอินทรีย์ต่างๆ ขึ้นในห้องปฏิบัติการจำนวนมาก

ปัจจุบันสารอินทรีย์ หมายถึง สารประกอบคาร์บอนทุกชนิด ยกเว้นออกไซด์ของคาร์บอน สารพวกคาร์บอเนต และไซยาไนด์

ความรู้เกี่ยวกับสารอินทรีย์จะเป็นพื้นฐาน นำไปใช้ในการศึกษาวิชาอื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเกี่ยวกับระบบต่างๆของสิ่งมีชีวิต

การศึกษาเกี่ยวกับพันธะในโมเลกุลและหลักในการเรียกชื่อสารประกอบคาร์บอนประเภทต่างๆ ช่วยให้เข้าใจถึงลักษณะโครงสร้างของโมเลกุลและสมบัติต่างๆ ของสาร การสังเคราะห็สารอินทรีย์เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่มีความสำคัญ เพราะเป็นการนำปฏิกิกิริยาเคมีไปใช้ประโยชน์ในการสังเคราะห็สารอื่นๆที่เราใช้กันมาก

อะตอมของคาร์บอน

ประกอบด้วย อิเลคตรอน ซึ่งเคลื่อนที่อยู่รอบๆ นิวเคลียสอย่างรวดเร็วมาก อิเลคตรอนทั้งหกในอะตอมของคาร์บอน อยู่ห่างจากนิวเคลียสไม่เท่ากัน กล่าวได้ว่า อิเลคตรอนจัดตัวอยู่รอบนิวเคลียสตามระดับชั้นพลังงาน อิเลคตรอนที่อยู่ในระดับพลังงานนอกสุดเรียกว่า เวเลนซ์อิเลคตรอน คาร์บอนจึงมี 4 เวเลนซ์อิเลคตรอน

ออร์บิตอล

มีหลายชนิด มีขนาดและรูปร่างต่างกันขึ้นอยู่กับพลังงานของอิเลคตรอนที่บรรจุอยู่ ออร์บิตอล คือบริเวณที่เรามีโอกาสพบอิเลคตรอนที่มีระดับพลังงานที่หนึ่ง อิเลคตรอนระดับพลังงานที่สอง มีสองระดับพลังงานย่อย คือ 2S หนึ่งออร์บิตอล และ 2p อีก 3 ออร์บิตอล

ก่อนที่คาร์บอนอะตอมจะเกิดเป็นโมเลกุลของสารประกอบ คาร์บอนจะต้องได้รับพลังงานก่อนเพื่อให้อิเลคตรอนภายในอะตอมมีการจัดตัวใหม่ โดยที่อิเลคตรอนใน 2S ออร์บิตอลจะถูกกระตุ้นขึ้นไปอยู่ใน 2p ออร์บิตอลซึ่งมีระดับพลังงานสูงกว่า เราเรียกอะตอมที่ได้รับพลังงานกระตุ้นนี้ว่า อะตอมที่สภาวะเร้า(excited state) ฉะนั้นที่สภาวะเร้า คาร์บอนมี 4 อิเลคตรอนกระจายอยู่ในสภาพที่เป็นอิเลคตรอนเดี่ยว อิเลคตรอนทั้ง 4 นี้เองที่มีบทบาทในการเกิดพันธะกับอะตอมอื่นเกิดเป็นโมเลกุลของธาตุ เช่น เพชร แกรไฟต์ หรือเป็นสารประกอบ เช่น มีเธน แอลกอฮอล์ คาร์บอนจึงมีเวเลนซ์เป็น 4

ในสารประกอบโคเวเลนต์ เวเลนซ์ของแต่ละอะตอมก็คือ จำนวนพันธะที่อะตอมนั้นเกิดได้

การเกิดพันธะโคเวเลนต์

ออร์บิตอลโมเลกุลนี้อยู่บนแนวแกนระหว่างนิวเคลียสทั้งสอง เราเรียก ออร์บิตอลโมเลกุลลักษณะนี้ว่า ซิกมาออร์บิตอล(sigma orbital) และเรียกแรงยึดเหนี่ยวระหว่างอิเลคตรอนคู่ร่วมพันธะกับนิวเคลียสทั้งสองนี้ว่า พันธะซิกมา(sigma bond)

1. Sp3ไฮบริดออร์บิตอล

3. Sp ไฮบริดออร์บิตอล

1. การเกิดพันธะเดี่ยวระหว่างคาร์บอน

ไฮบริไตเซซันของคาร์บอนแล้วจึงขึ้นกับจำนวนพันธะระหว่างคาร์บอนอีกด้วย คือ ยิ่งมีจำนวนพันธะมากความยาวพันธะจะยิ่งสั้น ด้วยเหตุนี้พันธะสามของคาร์บอนจึงสั้นที่สุด

สรุปได้ว่า พันธะเดี่ยวระหว่างอะตอมใดๆ สามารถหมุนได้อย่างเป็นอิสระ การหมุนรอบพันธะเดี่ยวระหว่างคาร์บอน-คาร์บอน ทำให้โครงสร้างสามมิติแตกต่างกัน

เราทราบแล้วว่า พันธะคู่ระหว่างคาร์บอน-คาร์บอนประกอบด้วยพันธะซิกมาและพันธะตายซึ่งเกิดจากการเกยกันทางด้านข้างของ 2p ออร์บิตอลของคาร์บอนทั้งสอง ที่อุณหภูมิห้องมีพลังงานไม่เพียงพอที่จะหมุนหมู่ต่างๆ รอบพันธะคู่ ถ้าเมื่อใดโมเลกุลได้รับพลังงานการหมุนรอบพันธะจะเกิดขึ้น การเกยกันของ 2p ออร์บิตอลสจะลดลงหรือไม่มีการเกยกัน พันธะพายจะแตกออก ทำให้สามารถเกิดปฏิกิริยาเคมีกับสารอื่นได้ทันที

โครงสร้างที่มีหมู่หรืออะตอมที่เหมือนกันอยู่ด้านเดียวกันของพันธะคู่ เรียกว่า โครงสร้างแบบ(sis-form) หรือซีส-ไอโซเมอร์(cis-isomer) ส่วนโครงสร้างที่มีหมู่หรืออะตอมที่เหมือนกันอยู่ด้านตรงกันข้ามกันของพันธะคู่ เรียกว่าโครงสร้างแบบทรานส์(trans-form) หรือทรานส์ไอโซเมอร์(trans-isomer) ไอโซเมอร์ทั้งสองมีสมบัติภายภาพ เช่นจุดเดีอดต่างกัน

สำหรับพันธะสามประกอบด้วยพันธะซิกมาและกลุ่มหมอกของพายอิเลคตรอนพันธะซิกมา การหมุนของพันธะสามไม่ทำให้โครงสร้างของสารประกอบต่างไปจากเดิม

สารประกอบคาร์บอนสามารถแบ่งตามลักษณะของหมู่ฟังก์ชันนัลออกเป็น 3 ประเภทคือ สารไฮโดรคาร์บอน สารประกอบคาร์บอนที่มีออกซิเจนเป็นองค์ประกอบ และสารประกอบคาร์บอนที่มีธาตุอื่นเป็นองค์ประกอบ สารประกอบคาร์บอนแต่ละประเภทอาจแบ่งเป็นประเภทย่อยได้อีกตามลักษณะโครงสร้าง

แหล่งกำเนิดของสารประกอบไฮโดรคาร์บอนมีทั้งที่เกิดในธรรมชาติและที่สังเคราะห์ขึ้นมา สารไฮโดรคาร์บอนที่เกิดในธรรมชาติ ได้แก่ ในถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ และน้ำมันปิโตรเลียม

สารอะลิฟาติก หมายถึง สารไฮโดรคาร์บอนที่คาร์บอนเกาะเรียงตัวกันเป็นโซ่ตรงหรือมีสาขา หรือเป็นวง พันธะระหว่างคาร์บอนอาจเป็นพันธะเดี่ยว พันธะคู่ หรือพันธะสาม ถ้าประกอบด้วยพันธะเดี่ยวตลอดทั้งโมเลกุลก็เรียกสารประกอบประเภทนี้ว่า สารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัว (saturated hydrocarbon) ถ้าสารประกอบด้วยพันธะคู่ หรือพันธะสามในโมเลกุล สารประกอบนั้นก็จัดเป็นสารไฮโดรคาร์บอนที่ไม่อิ่มตัว (unsaturated hydrocarbon)

อัลเคน เป็นสารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวที่มีโครงสร้างแบบวงเปิด คือมีคาร์บอนเกาะเรียงต่อกันเป็นโซ่ตรง มีลักษณะงอขึ้นงอลง ไม่ใช่เป็นเส้นตรงทีเดียว แต่โดยทั่วไปมักจะเขียนสูตรโครงสร้างเป็นเส้นตรง เพื่อความสะดวก นอกจากในบางครั้งที่จะต้องการเน้นลักษณะ การเกาะของคาร์บอนเป็นลูกโซ่ จึงจะเขียนเป็นลักษณะ โซ่

การนำน้ำมันปิโตรเลียมมาใช้ประโยชน์ จะต้องมีการกลั่นแยกส่วนเสียก่อน ผลิตผลที่ได้จากการกลั่นแยกส่วนมีหลายชนิด เช่น ก๊าซธรรมชาติ (natural gas) น้ำมันเบนซินในปัจจุบันมีความสำคัญมากที่สุดทางการค้า น้ำมันก๊าด น้ำมันดีเซล น้ำมันเตา น้ำมันหล่อลื่น ล้วนเป็นผลิตผลที่ได้จากการกลั่นแยกส่วนจากน้ำมันปิโตรเลียมและมีส่วนประกอบเป็นอัลเคนที่มีขนาดโมเลกุลแตกต่างกัน ส่วนที่เหลือจากการกลั่นแยกส่วนจะได้ยางมะตอย

ไซโคลอัลเคน เป็นสารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวเช่นเดียวกับอัลเคน แต่คาร์บอนในโมเลกุลจะเกาะกันเป็นวงตั้งแต่ 3 อะตอมขึ้นไป โดยวงที่เกิดขึ้นจะมีรูปร่างต่าง ๆ กัน อาจมีลักษณะเป็นรูปสามเหลี่ยม (D ) หรือ สี่เหลี่ยม (o ) หรือแบบเก้าอี้ หรือแบบเรือ การที่ไซโคล- อัลเคนมีรูปร่างต่าง ๆ กัน ก็เนื่องจากการหมุนของพันธะทำให้คาร์บอนที่เกาะกันเป็นวงบิดตัวเป็นรูปต่างๆกันออกไป

ไซโคลโพรเพน จัดเป็นยาสลบที่แรงที่สุดในจำนวนไฮโดรคาร์บอนด้วยกันเอง การใช้ยาสลบเสี่ยงต่ออันตรายมาก เพราะเมื่อสูดยาสลบเข้าไปคนไข้ต้องสูดออกซิเจนไปด้วยเพื่อป้องกันการหายใจไม่ออก ฉะนั้น จึงต้องเตรียมของผสมระหว่างยาสลบและออกซิเจนให้เหมาะสม และต้องระวังไม่ให้มีการสูบบุหรี่หรือประกายไฟอยู่ใกล้ ๆ เพราะจะทำให้เกิดการระเบิดได้ง่าย

สมบัติทางกายภาพของสารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัว โมเลกุลของสารไฮโดรคาร์บอนทั้งหมดเป็นสารไม่มีขั้ว เนื่องจากคาร์บอนและไฮโดรเจนในโมเลกุลมีความสามารถในการดึรงอิเล็กตรอนในโมเลกุลหรือที่เรียกว่าสภาพไฟฟ้าลบใกล้เคียงกันมาก ซึ่งมีผลต่อสมบัติทางกายภาพดังนี้

โมเลกุลไม่มีขั้ว ละลายน้ำได้น้อยมากหรือไม่ละลายเลย แต่สามารถละลายได้ดีในตัวทำละลายที่ไม่มีขั้ว เช่น น้ำมันไม่ละลายในน้ำ แต่ละลายได้ดีในเฮกเซน หรือคาร์บอนเททระคลอไรด์

แรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลในโมเลกุลที่ไม่มีขั้วเป็นแรงวันเดอร์วาลส์ (Van der Waals force) ซึ่งเป็นแรงดึงดูด ระหว่างโมเลกุลที่เกิดขึ้นเนื่องจากโมเลกุลอยู่ชิดกันและโมเลกุลหนึ่งเกิดการกระจายของอิเล็กตรอนรอบโมเลกุลไม่เท่ากัน ทำให้บริเวณที่มีอิเล็กตรอนอยู่มากกว่าเป็นขั้วลบ ส่วนบริเวณที่มีอิเล็กตรอนน้อยกว่ากลายเป็นขั้วบวก เกิดเป็นขั้วบวกและลบบนโมเลกุล คือทำให้โมเลกุลเกิดขั้วขึ้นมา โมเลกุลที่เกิดขั้วมานี้จะเหนี่ยวนำให้โมเลกุลที่อยู่ใกล้เกิดขั้วขึ้นมาด้วย ทำให้ด้านของโมเลกุล 2 โมเลกุลที่มีขั้วไม่เหมือนกันเกิดแรงดึงดูด คือขั้วบวกของโมเลกุลหนึ่งเกิดแรงดึงดูดขั้วลบของอีกโมเลกุลหนึ่ง แรงวันเดอร์วาลส์เป็นแรงที่อ่อนไม่แข็งแรง ใช้พลังงานเพียงเล็กน้อยก็สามารถทำลายแรงยึดเหนี่ยวระหว่างโมเลกุลได้ ทำให้โมเลกุลที่มีแรงดึงดูดดังกล่าวมีจุดเดือนและจุดหลอมเหลวต่ำเมื่อเทียบกับสารประกอบคาร์บอนประเภทอื่นที่มีน้ำหนักโมเลกุลใกล้เคียงกัน นอกจากนี้จุดเดือดและจุดหลอมเหลวของสารเพิ่มขึ้นตามตามจำนวนคาร์บอนในโมเลกุล เนื่องจากโมเลกุลขนาดใหญ่มีจำนวนอิเล็กตรอนมาก แรงวันเดอร์วาลส์ระหว่างโมเลกุลจึงสูงขึ้น ดังนั้นโมเลกุลที่มีขนาดโมเลกุลใหญ่จะมีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูงขึ้นด้วย เช่น โพรเพนซึ่งมีคาร์บอน 3 อะตอม จะมีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูงกว่า มีเทนที่มีคาร์บอนเพียงอะตอมเดียว นอกจากนี้โมเลกุลที่มีกิ่งก้านสาขา เช่น ไอโซบิวเทนจะมีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวต่ำกว่า เอ็น-บิวเทน (n-butane) ที่มีโมเลกุลเป็นโซ่ตรง แม้ว่าจะมีจำนวนคาร์บอนเท่ากันก็ตาม

สารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวมีพันธะส่วนใหญ่เป็นพันธะซิกมาที่แข็งแรงจึงมีสมบัติเฉื่อย ไม่ทำปฏิกิริยาได้ง่าย นอกจากจะอยู่ภายใต้สภาวะที่มีพลังงานสูง เช่น ก๊าซมีเทน และคลอรีน เมื่อบรรจุด้วยกันในที่มืด ณ อุณหภูมิห้อง จะไม่ทำปฏิกิริยา แต่เมื่อถูกความร้อนหรือถูกแสงจะเกิดปฏิกิริยาขึ้นทันที

สารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวจึงใช้เป็นเชื้อเพลิงที่ดีสำหรับให้พลังงาน ความร้อน หรือพลังในการขับเคลื่อนกลไกต่าง ๆ เช่น โพรเพนและบิวเทนใช้เป็นแก๊สหุงต้มตามบ้านเรือน

เฮพเทนและออกเทน หรือที่เราเรียกรวมกันว่า น้ำมันเบนซิน ใช้เป็น เชื้อเพลิงสำหรับรถยนต์โดยอาศัยหลักการให้ไอของน้ำมันเบนซินผสมกับอากาศในคาร์บูเรเตอร์แล้วผ่านเข้าไปในท่อสูบ เมื่อของผสมถูกอัดด้วยลูกสูบจะทำให้เกิดประกายไฟจากหัวเทียนทำให้ของผสมระเบิด ดันลูกสูบซึ่งจะส่งแรงต่อกันไปทำให้รถเคลื่อนที่ได้

นอกจากนี้ปรากฏการณ์ตามธรรมขชาติบางอย่างอาจจะเกิดจากปฏิกิริยาสันดาปของสารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัวได้ เช่นมีเทนซึ่งนอกจากจะพบในบริเวณที่มีถ่านหินหรือปิโตรเลียมแล้ว ยังพบผุดขึ้นเหนือน้ำที่มีใบไม้หรือพืชแช่อยู่นาน ๆ เช่น ในหนองหรือบึง เมื่อผุดขึ้นเหนือน้ำถูกอากาศและเกิดการสันดาปจะเห็นเป็นแสงเรือง ๆ อาบอยู่เหนือน้ำ มองเห็นได้ในที่มืด

สารไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัว สารไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัวเป็นสารไฮโดรคาร์บอนที่มีพันธะคู่หรือพันธะสาม ระหว่างคาร์บอนอย่างน้อย 1 แห่งในโมเลกุล ที่พันธะ ดังกล่าวจะมีไฮโดรเจนมาเกาะที่คาร์บอนน้อยกว่าในโมเลกุลของสารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัว จึงสามารถทำปฏิกิริยากับไฮโดรเจนได้ดีกว่า ตำแหน่งของพันธะคู่และพันธะสามนี้จัดเป็นหมู่ฟังก์ชันนัลของโมเลกุล

สารไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัวที่มีพันธะคู่ เรียกว่า อัลคีน มีสูตรโมเลกุล C_nH_2n และถ้าเป็นพันธะ สาม เรียกว่า อัลไคน์ มีสูตรโมเลกุล คือ C_nH_{2n – 2}

สมบัติทางกายภาพของสารไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัว เป็นสารที่ไม่มีขั้วเช่นเดียวกับสารไฮโดรคาร์บอนอิ่มตัว จึงละลายน้ำได้น้อยมากแต่ละลายได้ดีกว่าอัลเคนที่มีจนำนตวนคาร์บอนเท่ากัน

อัลคีนเป็นสารที่มีกลิ่นเฉพาะตัว จึงแตกต่างไปจากอัลเคนและไซโคลอัลเคน ถ้าดมมาก ๆ อาจทำให้หมดสติได้

สมบัติทางเคมีของสารไฮโดรคาร์บอนไม่อิ่มตัว เนื่องจากความไม่อิ่มตัว อัลคีนและอัลไคน์จึงสามารถทำปฏิกิริยาเคมีได้ว่องไวกว่าอัลเคนและไซโคลอัลเคน โดยเกิดปฏิกิริยาที่พันธะคู่ หรือพันธะสาม ซึ่งเป็นหมู่ฟังก์ชันนัลของโมเลกุล ทำให้พันธะดังกล่าวสลายตัวออกมาเป็นพันธะเดี่ยว

อัลคีนที่เหมือนกันหลาย ๆ โมเลกุล สามารถทำปฏิกิริยารวมตัวเกิกดเป็นโมเลกุลใหญ่ที่ซับซ้อนและมีสมบัติแตกต่าง ไปจากเดิม เรียกว่า เกิดสารพอลิเมอร์ (polymer) กระบวนการนี้เรียกว่า พอลิเมอไรเซชัน (polymerisation) เช่น พอลิเอทิลีน (polyethylene) เกิดจากเอทิลีน (ethylene) หลาย ๆ โมเลกุลมารวมกัน พอลิเอทิลีนใช้ทำถุงพลาสติกพอลิโพรพิลีน (polypropylene) เป็นสารพอลิเมอร์ของโพรพิลีน (propylene) มีสมบัติทนความร้อนได้ดีกว่าพอลิเอทิลีน จึงใช้ทำภาชนะที่ใช้ในห้องปฏิบัติการ หรือถุงพลาสติกสำหรับใส่ของร้อน พอลิเททระฟลูออโรเอทิลีน (polytetrafluoroethylene) หรือที่เรียกกันว่า เทฟลอน (teflon) เป็นสารพอลิเมอร์ที่ทนความร้อน และทำให้ลื่น นิยมใช้เคลือบภาชนะหุงต้ม ทำให้อาหารไม่ติดภาชนะ

สารอะโรมาติก (aromatic hydrocarbon) เป็นสารที่มีกลิ่นรุนแรงมีลักษณะแตกต่างไปจากสารอะลิฟาติก คือ คาร์บอนจะเกาะเรียงตัวกันเป็นวงแหวนเบนซิน (benzenering) ซึ่งประกอบด้วยคาร์บอน 6 อะตอม และไฮโดรเจน 6อะตอม เกาะกับคาร์บอนแต่ละอะตอม คาร์บอนแต่ละอะตอมจะเกาะกันด้วยพันธะเดี่ยวสลับกับพันธะคู่ เนื่องจากพันธะเดี่ยวและพันธะคู่ของวงแหวนเบนซินสามารถเปลี่ยนวงแหวนกันได้ เพราะมีพายอิเล็กตรอนกระจายอยู่ตลอดวงทำให้วงแหวนเบนซินเกิดเป็นโครงสร้างแบบเรโซแนน (resonance structure) เมื่อไฮโดรเจนอะตอมใดอะตอมหนึ่งในวงแหวนเบนซินถูกแทนที่ด้วยธาตุ ผลิตภัณฑ์ที่ได้เรียกว่า อนุพันธ์ของเบนซิน

ตัวอย่างของสารอะโรมาติกและการนำไปใช้

เมทิลออเรนจ์ (methyl orange) ใช้เป็นอินดิเคเตอร์บอกสภาวะกรด-ด่าง

อะเซทานิลีด (acetanilide) ใช้เป็นยาแก้ปวด

ไฮโดรควิโนน (hydroquinone) ใช้ทำน้ำยาล้างรูป

สไตรีน (styrene) ใช้ทำพลาสติกพวกพอลิสไตรีน

ดีดีที(DDT) ใช้ปราบแมลงปราบศัตรูพืช

กรดคาร์บอกซิลิกและอนุพันธ์ของกรด

กรดคาร์บอกซิล(-COOH) เป็นหมู่ฟังก์ชันนัล และหมู่คาร์บอกซิลประกอบด้วยหมู่คาร์บอนีลและหมู่ไฮดรอกซิล หากหมู่ไฮดรอกซิลของกรดคาร์บอกซิลิกถูกแทนที่ด้วยหมู่อื่น เช่น หมู่เฮไลท์ (X-) หรือหมู่อะมิโน (-NH) จะเกิดอนุพันธ์ของกรดหลายชนิด

โครงสร้างของกรดและอนุพันธ์ของกรดนั้นมีส่วนที่เหมือนกันคือหมู่เอซิล และส่วนที่แตกต่างกันคือที่ตำแหน่ง-OH ของกรด –OHจะเปลี่ยนไปเป็นหมู่ต่าง ๆ ในโครงสร้างของอนุพันธ์ของกรด ดังนั้นสมบัติที่แตกต่างกันของกรดและอนุพันธ์ ก็เนื่องมาจากหมู่ที่แตกต่างกันนั่นเอง

พันธะระหว่างคาร์บอนของหมู่คาร์บอนีลกับไนโตรเจนเรียกว่า พันธะเอไมด์ เอไมค์เป็นสารที่มีความสำคัญมากทางชีวเคมี เช่นโปรตีนเป็นสารประเภทโพลีไมค์ นอกจากนี้โพลีเอไมด์บางชนิดยังใช้ทำเส้นใยสังเคราะห์ เช่น ไนลอน เป็นต้น

ดังนั้นเราจึงสามารถเตรียมเอไมด์ ซึ่งเป็นอนุพันธ์ที่ว่องไวน้อยที่สุด จากการทำปฏิกิริยาระหว่างอนุพันธ์ของกรดคาร์บอกซิลิกทุกชนิดกับแอมโมเนียหรืออะมีน ดังปฏิกิริยาของกรดที่กล่าวมาแล้ว ปฏิกิริยาที่สำคัญของอนุพันธ์ของกรด คือ ปฏิกิริยาไฮโดรไลซิส เป็นปฏิกิริยาที่อนุพันธ์ของกรดทำกับน้ำเมื่อมีกรดหรือเบสเป็นคะตะลิสต์ จะได้ผลิตผลเป็นกรดหรือเกลือของกรด

ปฏิกิริยาไฮโดรไลซิสของเอสเทอร์ดดยต้มกับสารละลายเบส เรียกว่า ปฏิกิริยาซาพอนนิฟิเคชัน (sponification) เป็นปฏิกิริยาที่ใช้ทำสบู่ เอไมด์เกิดปฏิกิริยาไฮโดรไลซิสช้ากว่าเอสเทอร์ต้องใช้สภาวะที่รุนแรงขึ้น

http://registry.nipa.co.th/direct/wd_main.php?p=.www.goggle.co.th