1.ประเภทของเซลล์ของสิ่งมีชีวิต

- โปรคาริโอติค เซลล์ (prokaryotic cell)

(รูปที่ 4) โครงสร้างและองค์ประกอบของเซลล์โปรคาริโอต เซลล์ที่ไม่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียส
ห่อหุ้มสารพันธุกรรม (genetic material) ได้แก่ เซลล์ของแบคทีเรีย ริคเก็ตเซีย
และสาหร่าย สีน้ำเงินแกมเขียว

- ยูคาริโอติค เซลล์ (eukaryotic cell)

(รูปที่ 5) รูปที่ 5 โครงสร้างและองค์ประกอบของเซลล์สัตว์

(รูปที่ 6) โครงสร้างและองค์ประกอบของเซลล์พืช
เซลล์ที่มีเยื่อหุ้มนิวเคลียสห่อหุ้มสารพันธุกรรม ได้แก่ เซลล์ของ ยีสต์ รา โปรโตซัว พืช
และสัตว์ต่าง ๆ

2. โครงสร้างและองค์ประกอบของเซลล์ ( Cell Structure and Organelles)

II. โครงสร้างและองค์ประกอบของเซลล์ ( Cell Structure and Organelles)

1) ผนังเซลล์ (cell wall)

(รูปที่ 7) โครงสร้างผนังเซลล์ของพืช

เป็นโครงสร้างที่แข็งแกร่ง ห่อหุ้มเซลล์
ป้องกันไม่ให้ของเหลวต่าง ๆ ภายในเซลล์ได้รับอันตราย
พบในเซลล์พืช และแบคทีเรีย
องค์ประกอบทางเคมีเป็น เซลลูโลส (cellulose) เป็นส่วนมาก และมีสารโปรตีน
และลิกนิน (lignin) บ้าง เซลล์สัตว์ไม่มีผนังเซลล์แต่จะมี extracellular matrix
(ECM) แทน ECM ประกอบไปด้วย สารพวก glycoproteins
เช่น collagen , proteoglycan complex และ fibronectin รวมทั้ง
คาร์โบไฮเดรทสายสั้นๆ ฝังอยู่ที่เยื่อหุ้มเซลล์ เซลล์แต่ละชนิดจะมี ECM ที่มีโครงสร้างและองค์ประกอบแตกต่างกันไปตามหน้าที่ของเซลล์นั้นๆ
ECM ทำหน้าที่ในการ support , adhesion , movement และ regulation

2) เยื่อหุ้มเซลล์ (cell membrane)

(รูปที่ 8) โครงสร้างแบบ Fluid Mosaic ของเยื่อหุ้มเซลล์

ลักษณะเป็นเยื่อบาง ๆ ห่อหุ้มทุกสิ่งทุกอย่างภายในเซลล์
ทำหน้าที่ป้องกันการรั่วไหลของสารประกอบต่าง ๆ ภายในเซลล์
คัดเลือกสารอาหารและสารอื่นที่จะเข้าหรือออกจากเซลล์ (semipermeable membrane)
องค์ประกอบทางเคมี คือโปรตีน และไขมัน
ปัจจุบันนี้เชื่อกันว่ามีโครงสร้างเป็นแบบ Fluid Mosaic Membrane

3) ไซโตปลาสม (cytoplasm)

มีลักษณะเป็นของเหลวส่วนใหญ่จะเป็นโปรตีน กรดนิวคลีอิก สาร อนินทรีย์ และสารอินทรีย์เล็ก ๆ
หน้าที่มีหลายอย่าง เช่น การสังเคราะห์ หรือสลายตัวของสารประกอบต่าง ๆ ที่ได้มาจากอาหาร
เป็นแหล่งที่มีปฏิกริยาทางเคมีเกิดขึ้นอยู่เป็นจำนวนมาก

4) เอ็นโพลาสมิคเรติคูลัมชนิดเรียบ (smooth endoplasmic reticulum : SER)
เป็นเยื่อร่างแหที่มีลักษณะเรียบ เชื่อมโยงระหว่างนิวเคลียสกับเซลล์เมมเบรน
ประกอบไปด้วยไขมันและโปรตีน
ทำหน้าที่ในการขนส่งสารต่าง ๆ ผ่านเซลล์
และเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์ สเตรอยด์ (steroid) บางชนิด

(รูปที่ 9) เอ็นโพลาสมิคเรติคูลัมชนิดเรียบ