Khái HÜng
M¶t Çêm lÍ Noel. Chung quanh chi‰c bàn bÀu døc phû khæn tr¡ng trên bày la liŒt các món æn lånh, næm ngÜ©i ngÒi nhÜ có chiŠu mÕi mŒt, có dáng buÒn rÀu. Vì thÙc khuya chæng? Lúc Çó Çã gÀn hai gi© sáng. Vì nghe bài thuy‰t giáo quá nghiêm kh¡c cûa cô B. vØ diÍn ra ª nhà th© chæng?
TÓi hôm Ãy, hæm bÓn tháng chåp tây, cÛng nhÜ m†i næm, næm ngÜ©i bån vØa Çi d¿ lÍ "Nºa Çêm" vŠ, tuy trong næm ngÜ©i không ai theo Çåo Thiên Chúa. Ch£ng qua sÓng trong cänh phong lÜu, h† chÌ tìm cÖ h¶i Ç‹ cùng nhau y‰n låc cho thÕa thích.
NhÜng sao gà vÎt ÇÀy bàn, sâm banh ÇÀy cÓc, mà chû khách ngÒi û rÛ nhÜ ch£ng muÓn æn, nhÜ ch£ng buÒn uÓng?
NgÜ©i û rÛ nhÃt là thi sï Væn Châø Linh hÒn chàng nhÜ ÇÜÖng phiêu diêu nÖi xå Mà chính chàng Çã gây nên làn không khí lånh lùng tÈ ng¡t Ãy nó lan r¶ng, nó bao b†c lÃy cái bàn tiŒc ÇÜÖng ÇÀy nh»ng ti‰ng cÜ©i Çùa vui vÈ. Chàng nghï thÖ chæng? Chàng say rÜ®u chæng? ñŠu không phäi. Chàng chÌ nh§ t§i m¶t ngày trong quãng ÇÜ©ng Çã qua, ngày bån Tùng ThiŒn cܧi v® mà chàng Çi phù r‹.
Væn Châu còn nh§ rõ ràng bu°i chiŠu hôm Ãy lái chi‰c ô tô theo con ÇÜ©ng cong queo vŠ m¶t cái làng hÈo lánh Çón dâø Nghe nói trong Çám phù dâu có m¶t cô ÇËp l¡m, chàng nóng lòng mong cho chóng ljn lúc lÍ nhà th©. M¶t lát, nhÜ bÀy tiên n» xuÓng trÀn, các cô ung dung y‹u ÇiŒu, tØ trong buÒng bܧc rå B‡ng Væn Châu ngây ngÜ©i ÇÙng nhìn Çæm Çæm, không ch§p m¡t. Chàng không hi‹u c§ gì, nhÜng m§i thoåt trông thÃy cô dâu là chàng Çã Çem lòng yêu ngay, cái yêu vô nghïa lš, nhÜng nó månh më vô chØng, tܪng nhÜ hai ngÜ©i vÓn s¤n duyên ki‰p tØ Ç©i nào, Çã hen. hò cùng nhau ª ki‰p này mà ljn bây gi© m§i g¥p g«.
TØ bÃy ljn nay Çã næm næm. ñã næm næm Væn Châu ngày ngày ljn chÖi nhà bån, trong lòng chôn m¶t mÓi tình vô lš.
M¶t lúc lâu, Tùng ThiŒn u‹ oäi cÃt ti‰ng hÕi:
- ˆn xong rÒi ta làm gì?
- RÒi ta låi æn!
M†i ngÜ©i cÜ©i Ò. CÜ©i, vì câu trä l©i cûa bà Tùng ThiŒn có lš thú, nhÜng nhÃt là vì bà Tùng ThiŒn ÇËp, ÇËp l¶ng lÅy, ÇËp r¿c r«. Trong b†n næm ngÜ©i, trông bà l¶ h£n ra, nܧc da tr¡ng hÒng, Çôi m¡t sáng qu¡c nhÜ hai ngôi sao, c¥p môi son cÜ©i tÜÖi t¿a Çóa hoa hÒng hàm ti‰u.
Cái vui lúc chÆp tÓi, hÀu bi‰n mÃt hình nhÜ Çã theo cái khôi hài cûa m¶t mÏ nhân mà trª låi xung quanh bàn bÀu døc. Phäi có nhan s¡c diÍm lŒ nhÜ th‰ thì muÓn gì mà ch£ng ÇÜ®c! MuÓn ngÜ©i buÒn... ngÜ©i phäi buÒn, muÓn ngÜ©i vui, ngÜ©i phäi vuÎ
- ChÎ Tùng ThiŒn nói thì ra dáng khoÈ l¡m, nhÜng chÌ thÃy chÎ ngÒi nhìn Çïa, ch£ng chÎu Çøng t§i món nào.
Bà chû vØa nói vØa cÜ©i, vØa Ç¥t vào Çïa bà khách quš cái Çùi gà thi‰n quaœ NgÒi ÇÓi diŒn v®, Tùng ThiŒn nói Çùa:
- ñã th‰ thì x¿c h‰t cái Çùi gà, thì b¡t æn m¶t cánh vÎt n»a.
- S® gì!
NgÒi sát cånh bà Tùng ThiŒn, chû nhân Væn Bình mÌm cÜ©i nói ti‰p:
- Th‰ m§i th¿c Çáng là bÆc Çàn chÎ chÙ.
- Còn anh Væn Châu chÌ ngÒi mà nhìn thôi à? Hay låi tìm vÀn thÖ ÇÃy?
- ThÜa bà không. Trí tôi Çang ôn låi bài thuy‰t giáo cûa nhà giáo sï diÍn ban nÅy.
- Nghï t§i làm gì! Chúng ta cÙ yên trí r¢ng th‰ nào cÛng së ÇÜ®c lên thiên ÇÜ©ng cä là Çû rÒi.
- ThÜa bà, trØ tôi, vì tôi phåm m¶t t¶i n¥ng l¡m.
- Thú Çi, tôi rºa t¶i ch†
- T¶i tôi không th‹ thú mà cÛng không th‹ rºa ÇÜ®c... vì tôi chôn sâu nó ª trong lòng, tôi âu y‰m nó, th© phøng nó...
- Tr©i ôi! ai låi th© phøng t¶i l‡i bao gi©?
- Væn Châu, bån yêu quš cûa chúng ta phåm "t¶i khä ái" rÒi m® å.
- T¶i khä aí! nghïa là gì th‰?
- Là t¶i Çáng yêø
Væn Châu Ç« l©i:
- Là ái tình tuyŒt v†ng.
Bà Tùng ThiŒn nhíu Çôi lông mày, ngÅm nghï:
- Tôi vÅn không hi‹u.
Tùng ThiŒn mÌm cÜ©i, âu y‰m nhìn bån, rÒi quay låi nói v§i v®:
- Có gì mà m® không hi‹u. Thí dø Væn Châu yêu m¶t ngÜ©i Çàn bà, yêu ngay tØ bu°i, ngay tØ phút m§i g¥p lÀn ÇÀu. Song yêu mà không bao gi© dám hé môi, vì ngÜ©i mình yêu có lë là v® bån thân. ñó, tình tuyŒt v†ng, t¶i khä ái chÌ là th‰.
"Này! anh Væn Châu, anh cho phép tôi thay l©i ngÜ©i anh yêu tr¶m, nh§ thÀm mà an ûi anh mÃy câu:
"Ÿ Ç©i không có hånh phúc nào cao thÜ®ng b¢ng hånh phúc cûa ái tình tuyŒt v†ng... Yêu nên chiŠu, chiŠu nhÜng không dám, không dám nên kính tr†ng, kính tr†ng nên càng yêø Sܧng l¡m, sܧng trong tinh thÀn, trong linh hÒn, trong lš tܪng. Anh ÇØng tܪng anh yêu th‰ là có t¶i. Không có t¶i, thì anh cÙ yêu, nhÜng cÙ yêu nhÜ th‰ mà thôÎ
"N‰u anh låi muÓn vÜ®t qua giói hån cái yêu suông - anh cho là suông thì nó suông, chÙ th¿c ra nó không suông Çâu! - N‰u anh låi muÓn ái tình Çó ÇÜ®c hoàn toàn, - hoàn toàn nhÜ š anh tܪng tÜ®ng. - thì ngày mà anh quä quy‰t phåm vào t¶i nhøc th‹ së là ngày ÇÜa Çám cái hånh phúc tuyŒt Çích cûa anh. Vì n‰u ngÜ©i Çàn bà có chÒng c¿ tuyŒt anh, thì anh m¥t mÛi nào còn dám nhìn t§i ngÜ©i anh kính yêu xÜa nay n»a. Mà n‰u ngÜ©i Çàn bà xiêu lòng vì nh»ng l©i cuÒng b¶t tà dâm, thì thiên ti‹u thuy‰t ái tình cûa anh së ÇÀy dÅy nh»ng s¿ khÓn nån, nhÕ nhen, nhÖ nhuÓc nó b¡t anh t¿ khinh anh và bÌ ngÜ©i mà trܧc anh yêu, anh kính. Cho ljn cái tình b¢ng h»u thiêng liêng kia cÛng thành giä dÓi, giä dÓi v§i lÜÖng tâm anh.
"VÆy thì anh cÙ yêu, cÙ yêu nhÜ anh ÇÜÖng yêø Yêu nhÜ th‰ không có t¶i gì h‰t, mà ngÜ©i chÒng dÅu có bi‰t, cÛng chÌ thÜÖng anh ch§ không ng© v¿c anh Çâø"
Bà Tùng ThiŒn nhích m¶t nø cÜ©i:
- CÆu rõ Çáng ghét. Câu chuyŒn khôi hài, mà làm nhÜ ngÜ©i ÇÙng diÍn thuy‰t... Sao không thêm m¶t tràng "vån tu‰" vào luôn th‹!
- ChÙ sao! Ái tình vån tu‰! B¢ng h»u vån tu‰!
M†i ngÜ©i v‡ tay, cÜ©i vang. Væn Châu ÇÙng dÆy l§n ti‰ng hô:
- Thi‰u niên vån tu‰!
RÒi nâng cÓc sâm banh nói luôn:
- Xin uÓng cån cÓc nÀy Ç‹ mØng cho tu°i thi‰u niên, cái tu°i có Çû các ÇÙc tÓt, cä ÇÙc hay tha thÙ... Xong rÒi, tôi džc cho các anh, các chÎ nghe bài Çoän thi tôi dÎch cûa Arvers sang quÓc væn.
- ñ†c Çi Çã, rÒi m§i uÓng rÜ®u!
- Bài Ãy tôi dÎch Çã næm næm nay, có ch‡ nào kém, các anh phû chính cho nhé!
- Nhún mãi! m‡i cái džc Çi!
Væn Châu cúi m¥t xuÓng nhìn bàn, džc th£ng m¶t hÖi bài thÖ Çã thu¶c lòng:
M†i ngÜ©i v‡ taœ Tùng ThiŒn nói:
- ¯ có th‰ chÙ! sušt n»a anh quên mª túi thÖ cûa anh rå NhÜng tr©i gÀn sáng rÒi, xin nhà thi sï nâng cÓc lÀn cuÓi cùng Ç‹ chúc tøng v§i chúng tôi cái lòng trinh ti‰t cûa bà Nodier và nh»ng tÃm ái tình tuyŒt v†ng cûa nhân loåi.
ñêm hôm Ãy, tuy ngû ÇÜ®c có trong vòng hai ti‰ng ÇÒng hÒ, nhÜng là cái Çêm khoái nhÃt cûa Ç©i Væn Châø Cäm phøc tÃm lòng quân tº cûa bån, lÜÖng tâm Væn Châu nhÜ vØa trút ÇÜ®c m¶t khÓi n¥ng, nó Çè nén Çã suÓt næm næm.