NguyÍn ñình Chi‹u
H«i Öi !
Súng gi¥c ÇÃt rŠn,
Lòng dân tr©i tÕ.
MÜ©i næm công v« ru¶ng,
- xÜa ¡t còn danh n°i nhÜ phao,
M¶t trÆn nghïa Çánh Tây,
- thân tuy mÃt ti‰ng vang nhÜ mõ.
Nh§ linh xÜa
Côi cút làm æn,
Riêng lo nghèo kh°,
ChÜa quen cung ng¿a ÇÜa t§i trÜ©ng nhung
ChÌn bi‰t ru¶ng trâu ª theo làng h¶;
ViŒc cuÓc, viŒc cày, viŒc bØa, viŒc cÃy,
- tay vÓn làm quen;
TÆp khiên, tÆp mác, tÆp giáo, tÆp c©,
- m¡t chÜa tØng ngó.
Ti‰ng phong håc phÆp phÒng hÖn mÜ©i tháng,
- trông tin quan nhÜ n¡ng hån trông mÜa.
Mùi tinh chiên vÃy vá Çã ba næm,
- ghét thói m†i nhÜ nhà nông ghét cÕ.
ñêm thÃy bòng bong che tr¡ng l§p,
- nh»ng muÓn æn gan;
Ngày xem Óng khói chåy Çen xì,
- toan ra c¡n c°.
M¶t mÓi xa thÜ ÇÒ s¶,
- há Ç‹ ai chém r¡n Çu°i hÜu;
Hai vÀng nhÆt nguyŒt chói lòa,
- Çâu dung lÛ treo dê bán chó.
Nào Ç®i ai Çòi ai b¡t,
- phen này xin ra sÙc Çoån kình.
Ch£ng thèm trÓn ngÜ®c trÓn xuôi,
- chuy‰n này dÓc ra tay b¶ h°.
Khá thÜÖng thay
VÓn ch£ng phäi quân cÖ, quân vŒ,
- theo giòng ª lính diÍn binh;
Ch£ng qua là dân Ãp, dân làng,
- m‰n nghïa làm quân chiêu m¶
MÜ©i tám ban võ nghŒ, nào Ç®i tÆp rèn;
Chín chøc trÆn binh thÜ, không ch© bài bÓ.
Ngoài cÆt có m¶t manh áo väi,
- nào Ç®i mang bao tÃu, bao ngòi,
Trong tay dùng m¶t ng†n tÀm vông,
- chi nài s¡m dao tu, nón g‡.
HÕa mai Çánh b¢ng rÖm con cúi,
- cÛng ÇÓt xong nhà dåy Çåo kia;
GÜÖm Çeo dùng m¶t ng†n dao phay,
- cÛng chém Ç¥ng ÇÀu quan hai n†
Chi nh†c quan Quän gióng trÓng kÿ trÓng giøc,
- Çåp rào lܧt t§i, coi gi¥c cÛng nhÜ không.
M¥c kŒ th¢ng Tây b¡n Çån nhÕ, Çån to,
- xô cºa xông vào, liŠu mình nhÜ ch£ng có.
KÈ Çâm ngang, ngÜ©i chém d†c,
- làm cho mä tà, mä ái hÒn kinh.
B†n hè trܧc, lÛ ó sau,
- trÓi kŒ tàu thi‰c, tàu ÇÒng súng n°.
Nh»ng læm lòng nghïa sau dùng
ñâu bi‰t xác phàm v¶i bÕ.
M¶t ch¡c sa trÜ©ng r¢ng ch» hånh,
- nào hay da ng¿a b†c thây;
Træm næm âm phû Ãy ch» quy,
- xá Ç®i gÜÖm hùm treo m¶
ñoái sông CÀn Giu¶c,
- cÕ cây mÃy d¥m sÀu giæng;
Ch£ng phäi án cܧp, án gian Çày t§i,
- mà vi binh Çánh gi¥c cho cam tâm.
VÓn không gi» thành, gi» lÛy bÕ Çi,
- mà hiŒu l¿c theo quân cho Çáng sÓ.
NhÜng nghï r¢ng
TÃc ÇÃc ng†n rau Ön chúa,
- tài bÒi cho nܧc nhà ta
Bát cÖm manh áo ª Ç©i,
- m¡c m§ chi ông cha nó ?
Vì ai khi‰n quan quân khó nh†c,
- æn tuy‰t n¢m sÜÖng ?
Vì ai xui hào lÛy tan hoang,
- xiêu mÜa ngà gió ?
SÓng làm chi theo quân tä Çåo,
- qu£ng vùa hÜÖng, xô bàn Ƕc
- nghï låi thêm buÒn;
SÓng làm chi ª lính mä tà,
- chia rÜ®u ng†t, g¥m bánh mì,
- nghe càng thêm h°.
Thà thác mà Ç¥ng câu dÎch khái,
- vŠ sau t° phø cÛng vinh,
HÖn còn mà chÎu ch» ÇÀu Tây,
- ª v§i man di rÃt kh°.
Ôi thôi thôi
Chùa Lão Ng¶ næm canh Üng Çóng lånh,
- tÃm lòng son gºi låi bóng træng r¢m;
ñÒn Tây DÜÖng m¶t kh¡c Ç¥ng rºa h©n,
- tûi phÆn båc trôi theo dòng nܧc ǰ.
ñau ǧn mÃy, mË già ngÒi khóc trÈ,
- ng†n Çèn khuya leo lét trong lŠu,
Não nùng thay, v® y‰u chåy tìm chÒng,
- con bóng x‰ vÆt v© trܧc ngõ.
Ôi !
M¶t trÆn khói tan,
Nghìn næm ti‰t r«.
Binh tܧng nó hày Çóng sông B‰n Nghé,
- còn làm cho bÓn phía mây Çen.
Ông cha ta còn ª ÇÃt ñÒng Nai,
- ai cÙu Ç¥ng m¶t phÜ©ng con ÇÕ.
Thác mà trä nܧc non rÒi n®,
- danh thÖm ÇÒn sáu tÌnh cÛng ÇŠu khen;
Thác mà Üng ÇŠn mi‰u Ç‹ th©,
- ti‰ng hay träi muôn Ç©i ai cÛng m¶
SÓng Çánh gi¥c, thác cÛng Çánh gi¥c,
- linh hÒn theo giúp cÖ binh
- muôn ki‰p nguyŒn ÇÜ®c trä thù kia
SÓng th© vua, thác cÛng th© vua,
- l©i dø dåy Çã rành rành
- m¶t ch» Ãm Çû ÇŠn công Çó.
Nܧc m¡t anh hùng lau ch£ng ráo,
- thÜÖng vì hai ch» thiên dân.
Cây nhang nghïa khí th¡p nên thÖm,
- cám bªi m¶t câu vÜÖng th°.
H«i Öi !
Có linh xin hܪng.