Buletin Baimbai diedar percuma kepada semua ahli Pertubuhan Banjar Malaysia. Sekiranya ingin memilikinya sila mendaftar sebagai ahli. Bagi ahli yang belum menerimanya sila hubungi ibu pejabat Pertubuhan Banjar Malaysia.
Satu hari, ada urang baaruhan di kampung
siSarawin bagana. Hari itu pohon nang barauhan tu kalumpanan menyaru Sarawin.
Bila Sarawin malalui rumah urang aruh, urang saruan sudah habis naikan
kerumah. Napa akal siSarawin. Inya bamandak, tarus bakuriak. "Ular
ganal, ular ganal, ayu lakas sasahi" ujar siSarawin.
"Mananya, mananya " ujar jemputan lalakian,
habis turunan dari rumah.
"Sudah bukah, kalian kalambatan," ujar siSarawin.
"Naikan barataan, naikan" ujar pohon
"Aku pang?" ujar Sarawin.
"Naik ha jua" ujar pohon sambil takurihing.
Hanyar kaingatan ia kada kalumpanan manyaruan siSarawin.
Saramin pun umpat sasamaan awan urang lain
naik kaatas.
SUAHKAH
IKAM BATAKUN?
(Buat sahabat Banjar di Malaysia)
Oleh: Hj Ahmad Jawawi Najar
Banjarmasin.
I
Suahkah ikam batakun?
bagaimana kita dibesarkan
disebuah tempat asing
yang kemudian menjadi sebati
sebagai tanah kelahiran
bergelar Malaysia
Suahkah ikam batakun?
pada generasi terdahulu
betapa mereka dengan suatu kecekalan
meninggalkan bumi pusaka ini
merentas lautan ganas
dilambung ombak derita
dimamah badai sangsara
mencari tanah datar baharu
untuk mebiak baka bangsamu
menyambung tradisi
Suahkah ikam batakun?
betapa mereka
dengan gagah berani
membina kekayaan, menyemai keyakina
melahirka generasi demi generasi
sedangkan kita
yang didewasakan atas keringat derita mereka
mengecap memewahan, menghirup kebahagiaan
dan tanpa ucapan terima kasih
lantas satu demi satu
kita koyakkan adat tradisi.
anak-anak kita tidak lagi tidur berpukung
diulit keasyikan irama timang Banjar
anak-anak yang kita lahirkan
dibesarkan berssama kecangghan komputer,
mereka berbicara bahasa internet era multimedia
dan dalam masa yang sama
beransur-ansur melupakan sejarah agung bangsanya
lantas
dengan malu-malu anak kita berkata
kami anak-anak Melayu, era sains dan teknologi
kami tidak lagi makan wadi
yang Banjar hanya ibubapa kami
kerana Banjar itu
salayaknya hanya di sawah-sawah padi
Suahkah ikam batakun?
betapa kita sendiri
yang merobohkan tatsusila ini
kita lupa siapa Alai siapa Kalua
kerana kita telah sebati menjadi bangasa Malaysia
Hari ini
di tanah banjar dibumi bertuah ini
kita masih tercari-cari identiti
sedangkan disinilah segalanya bermula
pengembaraan agung nenek moyang kita
meninggalkan saudara-saudara kita yang setia
mengurus dan membelai tanah tumpah darah
menunjang adat pusaka lama
Mulai detik ini
kita bina kembali
jambatan penghubung dua saudara yang terpisah
sekian lama
Banjar Malaysia, Banjar Indonesia
kerana kita masih berdarah sama
yang jauh kita rapatkan
yang dekat kita mesrakan
kerana kita adalah kulaan
Mari kita nyatakan, kita buktikan
pada generasi muda kita
banjar bukan sekadar berlading, berkerambit
menimpas dan menyuduk
tapai Banjar adalah petani yang hebat
sekali tanah dicangkul, segantang emas dituai
Banjar adalah pemimpin ummah
nyaring suaranya memukau seluruh nusantara
Banjar adalah pewaris ulama
merdu suaranya menggegar tanah suci Makkah
II
Aku kada suah batakun
dari halui hingga ganalku
ayah, umak kada suah mamadahakan
kaindahan bumi Banjar ini
Aku kada suah batakun
kenapa dan mengapa
generasi bangsaku
setekad itu meninggalkan bumi bertuah ini
ninik gan kada suah mamadahakan
betapa sengsara hidupnya
untuk sampai ke Malaya
Ninik, umak, ayah
aku kini megah menjadi anak Banjar
disitu aku mulai mengenal diri
aluan sumur Barabai
bumimu menggamit nostalgiaku
sesungguhnya dibumi ini aku benar-benar kerinduan
mencuur keluarga
entah siapa, entah dimana
ku kada tahu
kerana aku kada suah batakun
dan ninik, umak, ayah
kada suah mencaritakan
siapa keluargaku disini.
Sajak
ini dideklamasikan didalam Majlis Sambutan Rombongan PERTUBUHAN BANJAR
MALAYSIA anjuran Bapak Gabenur Kalimantan Selatan pada 9 Disember 1997.
SARAWIN
2
Oleh: Dr Musak Mantrak (Allahyarham)
Maka tasambatlah kisah Sarawin nang palulucu itu. Dijaman pamarintahan Balanda, satiap rakyat kada mambayar cukai kapala dan bahanu kana karah maulah jalan, mancari tihang talipun. Pendeknya macam-macam lagi sagala-galanya buruh paksa.
Hari tu pamarintah pambakal anu urang kampung mancari batang lurus hagan maulah tihang talipun. Jadi urang kampung ni gigirlah ka hutan mancari kayu. Tagal Sarawin inda kada tahu.
"Win, ikam kada mancari kayukah?" takun kakawanan. "Kada" ujar Sarawin sambil manguliat kulir. "Imbahan kaina disariki Balanda" amaran kakawanannya lagi. "Maraha, tuh di higa rumah ada ai sapohon" ujar Sarawin basinahu.
Jadi kakawaan hiran jua ai, dimana ada rapon kayu dihiga rumah Sarawin. Kakawanan ni bahiran, napa akal Sarawin kali itu.
Maka hari barirakan pun sampai. Jadi urang kampung barataan manyahan kayu nang lurus-lurus. Sarawin tahukah mambawa apa? Batang kastila rupanya disahan ulih Sarawin. Sarawin pura-pura inda bubungulan wan tutulian.
"Apa itu urang tidak cukup akalkah?" takuni wakil Balanda. "Dia bodoh dan pekak tuan" ujar pambakal. "Kalau macam itu, dia tidak perlu bayar cukai kapala" jawab pegawai Balanda.
Maka dari hari itu, Sarawin kada kana membayar cukai kapala saumuran.
Silat Kuntau Banjar Kisah
Penghijrahan
KISAH PENGHIJRAHAN TUMAT BANJAR
KE MALAYA
(Dikisahakan oleh: Angah Ahmad
Osman)
Adapun carita yang ditulis ini adalah carita bujur, iaitu carita panghijrahan bubuhan ulun tumat nagri Banjar ke Malaya dalam tahun 1905, cuma ada ulun tambahi dua-tiga patah perkataan hagan manyamanakan carita ini.
BAHAGIAN I. Di Banjarmasin
Kisahnya bamula disabuah kampung di Daerah Alai (Kg Sungai Kaladi) Banjarmasin. Pada suatu patang babaya imbah Magrib, Hj Lasim (Nanang laki) pun mangiau nang bini (Nanang Bini).
Hj Lasim: Oo, Umanya, cuba kasia ikam satumat.
Nanang bini: Napanya ayahnya?
Hj Lasim: Ulun handak mainta pandapat ikam.
Nanang bini: Pandapat nang kadinapa ayahnya?
Hj Lasim: Ulun ni bacadang handak mancuba
nasib dinagari urang, kita disini gin kada ada babandang saurang, aur maambil
upah andih urang haja. Ujar urang di Malaya banyak tanah handak dibuka
hagan dijadiakan bandang, lagipun, ujar urang disana amun kita rajinan
bainguan hayam itik awan mancari iwak sanang bangat mancari duit.
Nanang bini: Amun ka Malaya dimana kita handak
bagana?
Hj Lasim: Bahai, disana kita banyak haja kulaan.
DiPerak, Parit 1 Simpang 4, Semanggol tu ada Angah uma ulun, Abang Hj Jaafar
ada di Jalan Gula. Kada jauh tumat situ Abang Gusti gin ada, banyak ai
lagi paparakan situ, kada ngalih ti pang amun handak bagana ha pahadangan
kita handak baulah rumah saurang. Jadi dimapa am umanya, hakun juakah umpat?
Nanang bini: Ulun ni ayahnya ai babarang haja,
amun dibawa ulun umpat, amun kada tu kada ai.
Hj Lasim: Amun damitu kaina ulun manulis surat
ka angah uma, manyusuh hidin mahadangi di Singapura.
Dihandapakan carita, pada waktu nang hudah
ditatapakan lalu berangkatlah Hj Lasim lawan nang bini ka Malaya.
BAHAGIAN II - Di Singapura
Bila sampai di palabuhan Siangapura, Angah laki hudah ada mahadangi, lalu baragapan awan batangisan sekali, almaklumlah, lawas bapisah tumat lagi kakanakan sampai hudah baanak-babini hanyar batamuan. Malamnya sabarataan guring di hotel.
Babaya imbah makan malam, Nanang laki-bini
awan Angah bajalanan maliat kota Singapura. Ditangah jalan,
Angah batakun "handaklah marasai Es Celdol ". (diBanjar kada ada Es Cendol)".
Nanang laki-bini manyahut "Ayuha, handak ai". Lalu Angah mainta
Es Cendol 3 mangkuk.
Babaya sampai haja Es Cendolnya, lalu ai Nanang
laki mahirup samangkukan sakali hirup, maka am tatguk katul es nang taganal,
tasangkut dirakungan hidin. Tarasa hangat rakungan lalu hidin maingkuti
tangan nang bini. "Umanya,'" ujar Nanang laki, "ikam jangan manginum esnya".
"Kanapa ayahnya", batakun nang bini.
"Ulun ni handak takana", ujar nanang laki,
"kada tahu apa nang diandaki urang dalam es kita, rangkunganku tarasa hangat
banar nih".
Nanang Lasim lalu badadas mambawai bulik ka
hotel. Angah lalu batakun awan Nanang bini, "kanapa ding esnya kada dinginum?".
"Bah ngah ai," ujar nanang bini "asa galianan
ulun handak manginumnya, tuh isi Es Cendol tuh iya banar cacing."
Imbah manahuri Es Cendol lalu bulikan sabataan
ka hotel. Di bilik hotel, Nanang manganangakan nasib hidin, dalam
hati hidin, malam ini habislah aku!
"Oo umanya," ujar nanang mengiau nang bini.
"Napa ayahnya", sahut nang bini.
"Asaannya ulun kada lawas lagi dah, sabalum
ulun maninggalakan ikam umanya, dangarakan umanat ulun ni. Amun ulun hudah
kada ada kaina, segala pakaian ulun disidakahakan ha ka urang, duit paninggalan
nang ada tu ikam ulah ha balanja pahadangan urang bapara"
Jadi samalaman tu kada baguringan nai nanang
laki-bini. Aur batangisan, awan saling bapasanan.
Tapi sampai pagi kada jua mati Nanang Lasim.
Imbah basiap, lalu tulakan nginum lawan Angah. Bila dilihat oleh Angah,
bigi mata Nanang laki-bini inda habang , lalu hidin batakun "kanapa maka
bahabangan mata sapiyan?". Lalu dicaritaakan oleh Nanang pakara nang sabujurnya.
"Omak!", ujar Angah Uma, "nang dudi-dudi jangan
dinginum sakali taguk, dinginum baimitan lawan sesudu, jadi Es buku nang
ganal tu bisa lanah saurang".
"Oh, ulun kada tahu demitu" ujar Nanang Lasim.
Udah imbah nginum lalu basiap handak
ka stesen kurita-api di Tanjung Pagar, handak tulakan ke Semanggol.
BAHAGIAN III - Di Semanggol:
Sehari-harian kada baampihan kakulaan datang
mailang, ada nang batakun kisah nagri Banjar, ada nang batakun habar kukulaan
nang lawas ditinggalakan, dan macam-macam lagi.
Sasudah saminggu Nanang bini bapadah awan
Angah bini, "Ulun ni kak ai handak ka pakan Arba (Pekan minggu hari Rabu)
handak maliat urang disini badagangan, kaya apa am?".
"Ayuha ding ai, tagal amun handak bulik kaina
jangan kalumpanan tukarakan aku sahang sa kupang ." (sakupang = 10 sen
- Bahasa Melayu Utara Semenanjung)
Imbah mundar-mandir parak dua jam diPakan
Arba, Nanang bini barasa panat, lalu baisur handak bulik. Kaganangan sidin
awan pasan Angah bini manyuruh manukar sahang, lalu hidin singgah dikadai
Cina parak Pakan Arba tu.
Nanang bini: Hai Taukeh
Taukeh : Ya, lu apa mau?
Nanang bini: Bari-i ulun sahang sa kupang.
Taukeh: Apa itu sahang?
Nanang bini: Itu la, yang macam bigi kastila.
Taukeh: Ai ya, apa itu biji kastila. Gua tatak
pernah tengok O.
Taukeh: Hai ya nyonya, lu olang balu ka?
Nanang bini: Ceh, kadanya balu! lakiku haji
lah (sambil baharunum, 'calaka banar tukeh ni, handak maanui dihaku aku,
amun aku balu gin, cah kada aku hakun lawan ikam cina ai').
Lalu sidin mangincang bulik ka rumah. Sampai
dirumah, sidin bamamai dan bapadah awan Angah bini.
"Oh", ujar Angah bini, " kalumpanan ulun mamadahakan,
disini urang mahiau sahang tu 'lada hitam' ding ai".
"Amun damitu kada salah ulun", ujar Nanang
bini.