KAGANANGAN WAYAH BAHARI ............


kaganangan    Taganang.............    taganang lagi...    Mangganang lagi..    Felda oh Felda    Felda oh Felda2   Manureh gatah   nureh gatah     Mamungut

    kulacingan
     kaganangan
     Tue Jul 17 17:20:54 2001
 

     Imbahaja talah makan pacal hayam digarai ibu aku pun tarus mambayari haraganya. Dalam hatiku
     sawatai luko ako sampai amun kada balalandong. Satumat, jangkaanko dalam sapuluh ka lima balas
     minit lalu'ai ako ka rumah nang panoh nastolgia. Carita baharik mangamit ka pikiranko.

     Kada sawat barukok aku tarus babuat kakaritak. Kusatat dan tarus kudribar ampah ka Jalan DID. Kada
     jauh imbahitok kalihatan bandang nang manguning.

     "Musim magatam pang hudah " ujarko dalam hati.Dada lagi hudah tong awan layar. Kadada lagi dah
     babinian awan kakanakan nang mangarat. Sasatumat kulihat misin ha nang ma'ambil banih. Kamajuan
     ujar hatiko.

     Didalam kuritak ku mainakan lagu-lagu baharik ( kada la baharik banar). Lagu nostalgia. Lagu-lagu
     nyanyian kumpulan Kembara nang ako minati sampai wayahinik.

     Dihadapan simpang kulihat ada lagi gartak kayu nang saja ada dari bahari kala. Jambatan ni paling
     tinggi nang suah ako lihat dua puluh tahun bahari. Matan lagi haloi malaloi jambatan ninto pang. Amun
     naik bakayuh bilang uyuh. Imbah tahu bila lalu di atasnya babunyi gagarungkang. Bila turun kada
     payah dikayuh lagi dah. Laju banar pang turunnyak.

     Tagal masa aku kira kulacingan (halui) disitu pang ako rajin ba res. walau pun turunnya lajuk ku kayuh
     jualah basikar buruk ko ninto i'ilah hindu mabuk. Akhirnya sabab talalu lajo aku kada hingkat lagi
     mangawal basikal lalo rabah tahumbaling. Habis lintuhut awan sikuk lukak badarahan.

     Ako hanya bisa takuriheng kambing manganangi nang daminto. Wayah ako malalui jambatan ninto ia
     hudah batar. Kadada lagi bunyi gagarungkap dapat didagari. Perubahan zaman.....

     Satumat lagi ako akan sampai katampat nang handak ku tujuk. Bukan handak singgah hah atawa
     mancari'i kulaan. Tagal handak maliat ka rumah diang nang suah mancurik hatiko dan melukakannya
     imbah to. Lima balas tahun imbah cinta ko kada babalas, hari nih ako datang awan karitak ulahan
     Malaysia ( bainjin Japon VR4 ).

     Di hadapan ada simpang kahiga ( kiwak ) ampah kakabun di subarangan parit kalihatan rumah ganal
     baanjung tigak..ninto pang rumahnya Haji Isul. Dalam rumah tu lah baharik bagananya anaknya Haji
     Isul yang bangaran Iyang, yang paling paruna antara anak-anak dara disia.

     Ako baranti di hadap saikit di bawah puhun buluh lamang nang saja ada dari bahari. Bamandak
     satumat. Kaluar dari karitak tarus barukuk.

     Rumahnya masihai kaya bahari. Tagal pinda buruk hudah. Bumbungannya kada lagi habang kaya ari
     aku tulak maninggalakan tampat ngini awan hati nang kaciwa. Hirang di makan zaman.

     " kaya apa kah rupa Iyang wayahinik " jar ko dalam hati

     " barapakah hudah anaknya " bisik hatiko lagi.

     Kada sawat talah barukuk. Tiba-tiba kadangaran suara urang bapandiran. Babinian. Makin lawas
     makin parak. Bia ako mangulih kuliat muha nang ako asa pinando. Galoh! umanya Iyang awan
     kakanakan halui batiga. Di balakang kakanakan halui tu kulihat saikung lagi babinik agak lamak.
     Kurang sikit lamaknya pada Galoh.

     "Hah........." takajut ako...handak mailak atawa basungkup kada kawa lagi. Parak banar hudah depa tu
     awan aku. Handak kada handak buat-buat salambe hajala ako dihiga kurita.

     "Kulacingan ka ngini....? " takoni Galoh.

     " Hiih" jar ko.

     " Napa mimpi maka sampai kasia?"

     " Kaganangan tampat bamacal bahari "
     " Lawas kada kasia lagi imbah aruwah nini maninggal "
     " Kaganangan handak malihat bandang aruwah nini. Kayapakah wayahinik bandang nyak "

     " Oh..nintokah? marinamu di gambut luko nang mambandangi " jar Galoh.

     Dalam pada bapandiran tu hanyar ako parasan babinik disubalah Galoh tu anaknya nang paruna
     baharik. Ha....kambang hudah...

     " Ni si Iyang kah ? Takuniko.

     " Hi ih " ujar Iyang.

     " Barapak anak hudah taulihi "

     " Ampat ikung " jawab Iyang takurihing.

     " Umai lakasnya taulihi "

     " Rajaki...ikam pang baanakanlah hudah? "

     " Hah...? sapa nang handak ka ako ngini..."

     Dipendekakan carita patang tu singgahai ako ka rumah Haji Isul. Minum dan basurah. Ninto pang kali
     tarakhir ako kasitu.

     Iyang hudah bahagia dan baanakan.

     Aku gen hudah kawin dan baanakan, tagal kada la awan banjar...he...he....he............

     Namun aku masih minat awan lagu Kembara bangaran

     Mencurah Air Di Daun Keladi
 
 

     ....kaina ulun manyambongi..hadangihak
 



    UtohKidok
     Taganang.............
     Fri Aug 24 17:51:36 2001
 

     Limbah maunjun ako manangkoi,
     Iwak nang banyak kada tahirani,
     Mandam taganang wawayah haloi,
     Napa diulah sunyaan rami....

     Wayah haloi mainan bersama,
     Bagarit burung amon di huma,
     Kulir mangaji diinjing talinga,
     Kulir bagawi dimarahi uma.....

     Banyak bakubang talinga bacurik,
     Banyu malilih babau harok,
     Amon mangalau kalumpanan bulik,
     Habis saawakan babau harok....

     Bagarit burung padi gen linak,
     Buburak dipingkalong rabah tajungkang,
     Burung saikong, urangnya banyak...
     Arini bakalahi isoknya bakawan nai pulang.....

     Bila taganang wayah babandang,
     Bagawi badarau mananam padi,
     Wahini jauh di tampat urang,
     Bisa-bisalah kita mambawa diri...

     Anak kita buta bangsanya....
     Ilat dah karas, bahasa ntah kamana...
     Ayuha kita bagabung barsama...
     Biar Banjar hidup di dunia...



DM
taganang lagi...
Tue Jul 31 09:52:18 2001
 

Sunyaan kulaan nang badiam parak wan rumah kame wan jiran sakuliling rumah dah hibak datangan karumah. Nini anggut dua laki bini, Nini subalah uma dua laki bini, mamarina dua balah pihak ayah uma gen datangan jua.Di halaman rumah kakanakan gigir bukahan bamain kada taho apa nang sabujurnya rahat di sadihakan urang urang tuha diatas rumah.

Ulun walau dah baumur 8 tahun sadih hai jua handak maninggalakan rumah dan kampung halaman ini...tagal bayanagn handak tulak jauh, dapat rumah hanyar, dapat kampung halaman hanyar nang paling rame nya dapat naik mutukah tulak kina saling mambuat suka dan duka basilih ganti.

22.10.1968....
umur ading Jurin 10 hari (uma masih dalam pantang) kami mamulakan perjalanan hidup kami kesebuah daerah bangaran FELDA GEDANGSA. Uma ayah bilang manangis kada sing barhantian sepanjang perjalanan itu...nini nini badua laki binian apa lagi manggarong pang, maklum walau jauhnya sekitar 200km tagal masa tu tarasa amat jauh sekali . Walau perjalanan ini amat mauyuhkan tagal hati ku babunga riang..dalam kapala ku tabayang indahnya alam baru yang akan menanti ku disana...

Sepanjanag parjalanan yang masih di selimuti hutan tabal , jalan yang masih bengkang bengkok timbul jua rasa takutan tagal semuanya akhirnya luput oleh impian indah ku.

Akhirnya sampai jua ka tampaat yang dituju...
 



 DM
   Mangganang lagi...
     Tue Jul 31 18:21:32 2001
 

     Cantik nya pemandanagn dikampung baru kame ni...di kajauhan kalihatan puhun gatah yang ditanam
     di bukit bukit, mun angin kancang, mandaru bunginya..mulaan ndagar asa takutan gen ada...kaya
     muzik carita hanto..mun hujan lagi seram bungi nya.

     Ayah maupah urang mambajak tanak sakuliling rumah hagan batatanam kina. Uma maratakan tanah di
     halaman rumah hanyar kame. Aku nulung uma mananam puhun bunga...ikung kucing, balung hayam,
     puding, tahe ayam dan lain lain lagi..saja paruna halaman rumah kami kaya taman bunga.

     Tanah bakas hutan ni saja subur, pucuk kato, cabai perawit, durian, nangka, rambutan , sangkuang,
     keledek, hubi kayu batik ditanam sakuliling rumah. Puhun sigar manghijau, kame maambil hasil
     tanaman satiap hari hagan maulah lauk dan makanan.

     Dirumah dah uma tinggalakan ikan karing ganal (lupa ngaran ikan tuh)..ikan tuh di
     gantung...pergghhhh!!!. Bulik dari sakulah aku tarus mananggar nasi, samantara nasi masak, aku tulak
     ka balakang rumah bacacari sayur, nangka anom kah...pucuk kato kah..batik anom kah...biasanya aku
     ulah sayur masak lamak hagan bakuah. Aku garut saurang nyiur nang dah uma sediakan di barumahan.
     Untuk lagi nyaman ku tumbuk cabai karing ulah ikan karing masak bacili...ummmaaiiii, kadada lah
     yang nyaman selain nang nyaman haja..maklum parut dah manggaluruk kalaparan. Biasanya masakan
     siap sabalum uma ayah bulik dari kabun.
     Aku siapkan 2 idang, satu idang hagan kami sapaadingan makan, nang saidang lagi hagan uma ayah.
     Masa tuh handak jumpa ikan laut/ikan basah susah...ikan karing tu pang makanan hari hari, sasakali
     ada jua ayah nukar ikan bilis ..dimasak bacili..ummaiii nyanyamannyaaaaa ai. Mun ada rajaki dapat lah
     makan ikan kambung , kame makan ikan tuh sampai kadada nang tinggal lagi dah..tulang tangah haja
     nang tinggal..tu pun mun lambut...tu gen di hantos jua.

     Hari raya lah satu satu nya hari yang paling bahagia bagi kami...dapat lah makan lauk hayam, tu pun
     singkal batis mangapong hayam serata kampung.

     sekian lah dahulu di maklumkan..semug abajumpa lagi dilain siaran
 
 



Banjarharat
Felda oh Felda
Tue Jul 31 10:44:43 2001
 

" FELDA" = sato ngaran nang parak bannar wan urang Banjar.
Jaman tahun 70an hulo, banyak bannar bubuhan kita Banjar tulakan ka pelda jar. Ako nangguh, tiap suting pelda tu, musti tabuat urang banjar juak.

Dangsanak awan mamarinaan ko banyak bannnar di pelda nih, mon di Pahang : Jenka,L.Bilot,Sg.Kamahal dll. Mon di Pirak di Behrang, Trolak, Basaout dll.Mon di S'gor di Gadangsa, Soharto wan Sg.Tangi. Nang hanyar nih, di Bkt.Cerakah -- bah mon di sia barataan sugihan ( milioner pang.)

Wahini ??? Kaya apa urang pelda??
Yang kuitihi, banyak kabun kada ditulaki lagik. Halalang padang tagah panoh di kabon. Kakanakan hudah bagawian di pakan, nang ada gen kuleran ka kabon.

Bujur kah kiito, kulaan di pelda?
 



liss
Re: Felda oh Felda
Tue Jul 31 11:16:20 2001
 

Felda Lakum, Lanchang Pahang adalah tampat uma & abahku bagana. Dari Disember 1979. Hampir 22 tahun. Dari kami haluian.. sampai sakarang.. biasa saja. Tapi sunyaan urang felda kada ma anggap filda sebagai kampung halaman.. pasal tiap raya bulik ka kampung. Kampung tatap di bagan sarai.

saja naran.. urang banjar banyak nang marantau.. barhijrah.. mancari paluang baru... Jer abah, amun abah kada masuk filda, ikam sabarataan kada sakulahan pang.. hehehehe..thanks abah.

2nd generation filda>> kada hingkat banar bagana di filda.. amon duduk bawah katiak uma & abah.. kada kamana-mana pang.. kada nandu kemajuan & pembangunan. Amon handak pandai.. kana bahijrah jua. Sakurang-kurangnya tinggal di asrama. Lissa bahijrah matan umur 13 tahun.

Pasal urang banjar di filda.. kada ngalih handak mancari. Tulak tarus ka masigit.. Buleh dikatakan urang banjar lah nang banyak maramaikan jamaah. Tapi ada jua urang banjar di tampatku nang hilang arah. Anak kada tarurus.. mutong gatah kulir.. bagawe kulirr... aur barame-ramean haja.. tulak maunjun.. ada nang main waweh.. hmm habok pun tarak heheehehee..

Apa-apa hal pun.. semoga masih ada anak banjar yang memastikan banjar tak kan hilang di dunia.

bye.. salam dari lissa di kuantan.



    

ba.ra.nga
Manureh gatah
Tue Jul 31 17:40:11 2001
 

Gawian manureh ini kada kaya urang babandang,  Bagawi di kabun gatah ni hawai banar kada raramian macam urang badarau. gawian manureh ni suranganan haja am, bahanu palilngau-palingau, mana lah tahu ada sawa kah, ada tadung mura kah. Amun manyuloh lagi am, lampu talabang dikapala, asa baburinjing puhun gulu tadangar bunyi nang kada mangaruan.

Bangun papagian, jar tulak maajar.  Penselnya tu pang pisau turehan. Pisau turehan ni ada dua macam, sauting nang kaya hurup J, dipakai aci tarik, amun amnureh baundur burit mangulilingi pokok gatah. Nang samacam lagi lurus saikit, pakainya aci suduk. Ada jua yang disambung awan kayu, amun turehan tinggi. Pakakas lain, timba awan tong hagan maisi gatah. Jangan kalumpanan mambawa sangu! Amun jauh, tulak babiskar, tong di ikat diancak balakang.

Sampai dikabun, andak pang biskar ditungkati atawa disandarkan haja dipohon gatah. Di turunakan tong awan timba, langsung ai manuntii pohon gatah. Pamulaannya, di kaluarakan gatah baku dalam cawan awan dijujuti gatah sagarit bakas turehan samalam, dikumpulakan dibuat dalam wadah, timbakah atawa tim yang diikat dipinggang. Imbah tu hanyar ditureh maikut alurnya. Manureh ni kada sabarang tureh haja, kana dijaga jangan sampai luka, takusasai sampai ka kayu, kaini rusak pokok, bakunat. Gatah nang kaluar ditanai awan cawan gatah. Amun cawan gatah kada ada atawa sudah pacah, buleh haja digantii awan ciduk atawa pot susu. Kaya itu pang baalih dari sapokok ka sapokok sambil kalipakan batapak nyamok. Amun yang gancang bagawi mau ai talah sampai tiga ampat ekar tanah. Amun diukur mau pang ada lima anam kilo bajalan. Limbui paloh saawakan.

Samantara, gatah malilih kadalam cawan, barehatlah satumat, sambil maungkai sangu. Hubi kayu bajarang  kah, limping pisang kah, awan kopi-O. Apa-apa haja sunyaannya nyaman. Mariga kakanyangan basandar dibanir kayu. Nyamannya leh amun tarus guring haja, tapi tapaksa manyambung gawian. Sambil manginting timba, juuk-juuk pulang dari sapokok ka sapokok memungut susu gatah. Susu gatah dituang kadalam timba, cawan dipulir awan ibu jari. Cawan diandak pulang ditampat asal hagan mananai gatah yang masih malilih lagi, esok hagan diambil hagan gatah buku. Sasadang saparu timba, gatah yang dipungut tadi diudal kadalam timba/ tong yang taganal. Amun kada rihu pang tangan manjinting. Wayah mamungut ni kana bahati-hati, takutan tasipak tunggul, mau pang tajurangkang, napa am , takacak bigi waloh lah, panat nang dapat, pakulih habis malijau tanah.

Imbah talah mamungut, pakulihan dibawa bulik hagan dimisen. Biasanya misen gatah ada disarubung parakan awan rumah. Susu gatah tadi ditapis, hagan mambuang ratik awan maasingkan gatah bukunya. Sadiakan citak hagan maisi gatah yang ditapis tadi. Citak ni diulah dari tim minyak gas dibalah dua dan dilipih higanya supaya kada tajam. Tuang susu gatah dalam citak barang dua inci, tambahi awan banyu barasih, awan ubat gatah (cuka gatah) barang sasuku cawan haloi sambil diharu sampai likat. Campuran banyu awan gatah ni labih kurang gatah dua bahagi awan banyu sabahagi, amun takurang banyu, gatahnya jadi karas, ngalih handak dimisen, amun talalu banyak banyu jadi lambik, aur panggal haja bila dimisen. Gatah dalam citak ni dihanyaakan barang lima balas minit sampai gatahnya baku. Sawat jualah nginum awan bagusuk tangan, batis yang bagatahan.

Ini masa mainjin/ mamisen pulang. Gatah dalam citak tadi di talangkupakan. Gatah yang kalunuran kaya lingkong tadi ditikin-tikin . Manikin ni gin ada tekniknya, supaya  kada takincung, nang bagusnya musti ampat sagi bujur. Tikin lagi supaya jadi nipis, amun kada cukup nipis dijajak ai awan tumit.  Imbah tu hanyar gatah tadi disurung kamisen, kaya urang mamisen air tabu tu pang. Pamulaannya misen licin, diulangi dua talu kali, mulanya  tabal  imbah  misen tu dipisiti supaya sampai bujur-bujur nipis sakira ¼ inci. Last sakali disurung ka misen bunga. Masa mainjin nilah biasanya kakanakan disuruh mangganii. Kasian haja ah, taingkih kakanak maulai.  Akhir sakali, gatah yang dimisen tu di karingakan  atas dadaian buluh.

Imbah makan tangah hari, taampar taguring ditangah ruang sampai patang. Ada lagi gawian yang musti diulah iaitu maasah pisau, amun kada isuk papagian kanalah bangun awal. Pisau amun kada tajam, tuhuk mengarukut turehan, lagi jah gatahnya kada banyak.

Kaitulah hari hari pagawian urang manureh gatah. Kada ada sing cutian, kada ada cuti Sabtu pertama, Sabtu ketiga. Cuti istemewa dibarii yang maha ilahi: amun hari hujan, balingkur lah malandau sampai ka tangahari.
 


kunat
Re: nureh gatah
Tue Jul 31 17:50:53 2001
 

ada lagi nang tatinggal..

a) wayah mahadangi gatah tiis, sambil manguyaki sakarap. kada pang talalu banyak bacampur kayu..

b) amun hari hujan kada hingkat manurih, pohon gatah baal, amun diturih gin susunya layau ka lain, kada hakun inya gugur ka dalam cawan susu..

c) Imbah dua tiga hari hujan, hari pugaan manurih tu nang asa sarik, gatah buku dalam cawan susu (ditampatku dihiyau pot) bujur-bujur haroq..haroq saharoq-haronya, kada ada nang kada haroq malainkan haroq balaka...

Apa-apa pun tahniah kapada nang ampun carita, taruskan lagi....



Iwan
Mamungut
Tue Jul 31 20:48:00 2001
 

Kakaku manurih, aku beumpatan memungut. Mamungut tu gawian maambili cawan yang udah baisi susu gatah dari pohon ke pohon gatah yang talah ditorih lalu dituang ka dalam baldi. Antara sudah habis manoreh hingga mulai mamungut tu adalah kira-kira suku hingga satangah jam.Amun gawian mamungut tu badua atawa batiga maka diulahi pulang aturan mamungut tu supaya kada batabaraungan, lazimnya ikut baris pokok gatah dari awal paranggan hingga ka hujung paranggan. Sambil mamungut tu bamacam-macam karinah pang, ada yang banyanyi, ada yang basiulan, taga yang rami bangat ianya baawuhan dangan kakawanan dikabun basabalahan pang.....Waktu tu pilam Tarzan tangah hangat...baawuahan disana...OoOoooOOO!
lalu dijawab nang di sini pulang....OOOoooOOOOoooo!

Nostalgia ni rami bakesahan amun tahaga kakawanan!