ACIPAYAM

       Tarihçe :


       Eski çağlarda İndos vadisi olarak bilinen bölge; sırasıyla Hititler, İonlar, Akalar, Frigler, Lidyalılar, Persler, Hellenler ve Roma İmparatorlukları'nın egemenliği altında kalmıştır.

       1071 Malazgirt Savaşı'ndan sonra Anadolu'ya gelen göçmen Türk boylarından Oğuz kafilesinin Avşar oymağına bağlı Karaağaç Baba yönetimindeki bir kol, bu bölgeye gelerek Eşeler Dağı ve Elmadağ eteklerine yerleşmiştir.
       Kütahya'da hükümdarlığını sürdüren Germiyanoğulları Beyliği, bereketli Acıpayam Ovasını ele geçirmek amacıyla uzun süren savaşlar yapmıştır. Bu savaşlar sonucunda yöre, önce Hamitoğulları daha sonra Germiyanoğulları Beyliği'ne ve sonra da Osmanlılar'a bağlanmıştır.

       Sultan Bayezid'in Timur'a yenilmesi sonucu Osmanlılar'ın zayıflaması ile bölge tekrar Germiyanoğulları'na geçmiştir. Germiyanoğulları'ndan hoşnut olmayan bölge halkı. Hamitoğulları'na bağlanmak isteğiyle başkaldırmıştır. Bu nedenle bir süre bölge halkı Asi Karaağaç olarak anılmaya başlamıştır. Kısa bir süre Karamanoğulları'nın eline geçen bölge, 1429'da ikinci kez Osmanlılar'ın egemenliğine girmiştir. Daha sonra Isparta Sancağı'na bağlanmış, Isparta Sancağı'nda Karaağaç Bölgesi olması nedeniyle adı Garbikaraağaç olarak değiştirilmiştir.

       Burdur'un sancak olması nedeniyle de bölge Burdur Sancağı'na bağlanmış; 1870 tarihli Osmanlı idari Nizamesi ile ilçe kurulmasına karar verilmiş ve Denizli Sancağı'na bağlanmıştır. 1871 yılında da ilçe teşkilatı kurulmuştur.

       Coğrafi Yapı ve Nüfus :

       Acıpayam, 1700 km2 yüzölçümü ile Denizli ilinin en büyük ilçesidir. Deniz seviyesinden yüksekliği 950 m'dir. İlçe Anadolu yarımadasının güneybatısında Ege Bölgesi'nin güneydoğusunda yer almaktadır. Ege Bölgesinden Akdeniz Bölgesi'ne geçiş noktasında olan ilçe; doğusunda Burdur iline bağlı Tefenni, Yeşilova, Gölhisar, Çavdır ilçesi; batısında Tavas; kuzeyinde Serinhisar ve Çardak; güneyinde ise Çameli ve Köyceğiz ilçeleri ile sınırı bulunmaktadır.

       Acıpayam, Ege Bölgesi'nden Akdeniz Bölgesi'ne geçiş noktasında olması nedeniyle çok değişken iklim özelliklerine sahiptir. Kuzey kısımlarında Göller bölgesi iklim özellikleri, güneye inildikçe Akdeniz ilkim özellikleri ve bu iklim özellikleri sonucu kar yağışlarının bol olduğu kış yaşandığı gibi, ılıman bir kış yaşandığı da görülmektedir.

       Bitki örtüsü bakımından Ege, İç Anadolu ve Akdeniz bölgeleri arasında bir geçiş noktasını oluşturur ve güneye inildikçe Akdeniz, doğuya gidildikçe İç Anadolu Bölgesi'nin bitki örtüsü özellikleri görülmektedir.

       Ova genelde düz ve verimli olup, kısmen sulanabilmektedir. Burdur il sınırları içinde yapılmakta olan Yapraklı ve Belkaya barajlarından su taşıyacak olan su kanallarının yapımı tamamlandığında ovanın tamamına yakın bir bölümü sulanabilecektir. Toplam tarım arazisi 413.260 dekar olup, 95.600 dekarlık kısmında sulu tarım yapılmaktadır.

       1997 yılı nüfus sayımına göre; merkez ilçe nüfusu 10.749, kasaba ve köylerin nüfusu 57.623 dür.

       Ekonomik Durum :

       İlçe merkezi ve kasabalarda, el sanatları ve ticaret tarımsal üretime göre daha yoğundur. Tekstil sektörünün gelişmesi yeni iş imkanlarını da ortaya çıkarmıştır. Ana merkezleri Denizli'de olan bazı tekstil firmaları, Acıpayam'da konfeksiyon atölyeleri açmaya başlamışlardır. Köylerde ise tarla tarımı yanında, kültür ırkı büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır.

       Geçmişte pamuk ve tütün işçiliği için ilçe dışına çıkışlar çoğunluktayken, bu oran bugün yok denecek kadar azalmıştır. Ancak orman köyü olan bazı köylerde pamuk işçiliği ve tuzlaya giden işçiler de bulunmaktadır.

       Acıpayam'daki selüloz fabrikasında, sanayi ürünlerinin ara maddesi olan selüloz üretimi yapılmakta, ayrıca havlu dokuması üreten bir tekstil fabrikası ile bir deri va tabkhane işletmesi bulunmaktadır.

       İlçe merkezine yakın Mevlütler köyü ve Karaismailler köyünde faaliyet gösteren maden işletmelerinde krom madeni çıkarılmakta, büyük bir bölümü yurt dışına ihraç edilmektedir.

       Acıpayam Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi : Sanay'i potansiyeli yeterli olan Acıpayam ilçesinde, Bakanlığın kredi desteğiyle 117 ortak, 117 işyeri, sosyal tesisler ve idari binalardan oluşan sanayi sitesi altyapıları tamamlanarak hizmete açılmıştır.

       Yeşilyuva Ayakkabıcılar Sitesi Yapı Kooperatifi : Acıpayam ilçesine bağlı Yeşilyuva kasabasının en önemli geçim kaynağı, babadan oğula geçen ve çok eskilere dayanan küçük el sanatlarının bir kolu olan ayakkabıcılık mesleğidir.

       Yatağan-Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi : Sanayi potansiyeli yeterli olan Acıpayam ilçesinin Yatağan kasabasında 70 işyeri ve sosyal tesislerden oluşacak K.S.S.Yapı Kooperatifi 1994 yılında kurulmuş, kamulaştırma çalışmalarına başlanmıştır.
       Sulanabilir arazide başta pancar, baklagiller, havuç, mısır, anason yetiştirilirken; bazı yerleşim yerlerinde, kıraç arazide tütün üretimi önemli yer tutar. Tahıllar ise en çok ekilen ürünlerdir.