หนอนปล้อง

หนอนปล้อง

Segmented Worms

PHYLUM ANNELIDA

หนอนปล้องมีสมาชิกอยู่รวมกันประมาณ 15,000 ชนิด ส่วนใหญ่ดำรงชีวิตอย่างอิสระ โดยขุดรูหรือคืบคลานอยู่ตามพื้น ชนิดที่เรารู้จักกันดี ได้แก่ ไส้เดือนดิน บางพวกดำรงชีวิตเป็นปรสิต คือ ปลิงน้ำจืด และพวกที่อาศัยอยู่ในทะเล ได้แก่ แม่เพรียง หนอนทราย และหนอนดอกไม้

หนอนปล้องที่พบในทะเล เป็นพวกที่มีแข็งบริเวณลำตัวจำนวนมาก และมีรยางค์ทางด้านข้างลำตัวแบบใบพาย (parapodia) บางชนิดว่ายน้ำได้อย่างอิสระแต่บางชนิดสร้างท่อฝังตัวอยู่ตามพื้นหินและปะการังโดยไม่เคลื่อนที่ แหล่งที่พลหนอนปล้องในทะเล ได้แก่ โขดหิน หาดทราย ป่าชายเลน หาดโคลน แนวปะการังและตามพื้นท้องทะเลทั่วไป หนอนปล้องดำรงชีวิตเป็นสัตว์หน้าดินเกือบทั้งหมด ในฤดูผสมพันธุ์ หนอนปล้องบางชนิดว่ายน้ำออกมาผสมพันธุ์กันบริเวณผิวทะเล หลังจากปฏิสนธิแล้วได้ตัวอ่อนซึ่งจะดำรงชีวิตเป็นแพลงตอนชั่วคราว แล้วเจริญเป็นตัวเต็มวัยที่จมลงดำรงชีวิตอยู่ตามพื้นทะเลอย่างเดิม

แม่เพรียงและบุ้งทะเล เป็นหนอนปล้องที่สามารถว่ายน้ำได้ มีเขี้ยวบริเวณด้านหน้าของปากใช้สำหรับจับหรือเก็บกินเศษอินทรย์และสาหร่ายเป็นอาหาร ตามปกติมักซ่อนตัวอยู่ใต้ซอกหิน รากไม้ หรือฝังตัวอยู่ตามพื้นทะเล บางชนิดสร้างท่อเป็นที่อยู่อาศัย เวลาหาอาหารและผสมพันธุ์จึงออกมาข้างนอก

หนอนดอกไม้เป็นหนอนปล้องที่ปรับตัวไปดำรงตำแหน่งชีวิตแบบฝังตัว ไม่สามารถว่ายน้ำได้ บางชนิดสร้างปลอกหุ้มลำตัวเอาไว้ และบางชนิดสร้างสารออกมาละลายหินปะการังให้เป็นหลอดเพื่ออยู่อาศัยและบางชนิดฝังตัวอยู่ตามพื้นทะเล

หนอนปล้องที่อาศัยในทะเลมักมีเพศแยกกันและผสมพันธุ์เป็นฤดูกาล