Διάκριση
πλοίων ως προς την τεχνική στήριξης στο υγρό
στοιχείο
Η γενική
Διάκριση των πλοίων ως προς τη κυρίαρχη τεχνική
στήριξης κατά τη κίνηση τους στο υγρό στοιχείο
παρουσιάζεται στο
σχήμα.
Στα πλοία
βαθέος και συμβατικού εκτοπίσματος
ανήκουν τα πιο συνήθη πλοία της εμπορικής ναυτιλίας. Συγκεκριμένα, τα
πλοία
της φορτηγού ναυτιλίας και ειδικότερα
τα πλοία μεταφοράς χύδην φορτίου είναι σχεδόν αποκλειστικά βαθέος
εκτοπίσματος,
ενώ συμβατικού είναι κυρίως τα επιβατηγά και τα πλοία μεταφοράς γενικού
φορτίου. Σε αντιστοιχία με την αξία του φορτίου αλλά και άλλες
ιδιότητες του,
(όπως ευπάθεια του φορτίου κατά τη μεταφορά), η υδροδυναμική της
γάστρας των
πλοίων βαθέος εκτοπίσματος είναι
συνυφασμένη με την απαίτηση ανάπτυξης σχετικά χαμηλών (και κατά
συνέπεια
οικονομικών) ταχυτήτων πλεύσης ( περίπου 15 κόμβοι), ενώ αυτή των
πλοίων
συμβατικού εκτοπίσματος ανταποκρίνεται σε σαφώς υψηλότερες ταχύτητες
(μέχρι 28
κόμβους). Από την άλλη πλευρά, η μεταφορική ικανότητα των πλοίων
μεταφοράς
φορτίου χύδην μπορεί και συνεπώς εξαντλείται κυρίως μέσω του
βυθίσματος, ενώ
στη περίπτωση των επιβατηγών πλοίων η παρουσία
«ξενοδοχειακών» χώρων ( και
συνεπώς μεταφορικής ικανότητας) κάτω από την ίσαλο επιφάνεια είναι
απόλυτα
περιορισμένη.
Οι λοιπές
τεχνικές στήριξης των σκαφών αποσκοπούν στη δυνατότητα ανάπτυξης ακόμη
υψηλότερων ταχυτήτων μεταφοράς, μέσω της μέγιστης δυνατής ανύψωσης του
σκάφους
και αποσύνδεσης της γάστρας του από το υγρό στοιχείο και συνεπώς την
ελαχιστοποίηση της αντίστασης της τριβής. Οι τεχνικές αυτές
εφαρμόζονται σχεδόν
αποκλειστικά σε σκάφη που προορίζονται για τη μεταφορά φορτίων ακόμη
υψηλότερης
«αξίας χρόνου» (value of time),
όπως είναι ο επιβάτης της ακτοπλοΐας και τα πολύ ακριβά φορτία, όπως
παραδείγματος χάριν είναι τα ηλεκτρονικά μηχανήματα και εξοπλισμός
καθώς και
άλλες συσκευές υψηλής τεχνολογίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το
μεταφερόμενο
φορτίο και ο επιβάτης ανταποκρίνεται στο υψηλό κόμιστρο που
διαμορφώνεται
κυρίως από την αύξηση των δαπανών καύσιμου που παρουσιάζει το σκάφος
στις
υψηλές ταχύτητες πλεύσης. Φυσικά, η αποτελεσματικότητα των τεχνικών
αυτών στην
κατεύθυνση της επίτευξης υψηλών
ταχυτήτων, οικονομικά εναρμονισμένων προς τη ζήτηση μεταφορικών
υπηρεσιών,
προϋποθέτει τη κατασκευή ελαφρών σκαφών, που επιτυγχάνεται με το
περιορισμό του
μεγέθους του σκάφους ή/ και τη χρήση ελαφρών υλικών κατασκευής του,
π.χ.
αλουμίνιο. Τόσο διεθνώς όσο και στον ελληνικό χώρο, στις ακτοπλοϊκές
επιβατικές
μεταφορές έχει πλέον καθιερωθεί η χρήση ταχύπλοων σκαφών (κυρίως
υδροπτέρυγα
και καταμαράν), ενώ αξιοσημείωτη είναι και
η πρόσφατη εμφάνιση ταχύπλοων ακτοπλοϊκών επιβατηγών- οχηματαγωγών
πλοίων, κυρίως τύπου SES
και Monohull.