VERGİ İADESİ
Hatırladığım kadarıyla 1984 yılında Matematik
hocamız hesap yaptırırken bize ayda 50.000 TL maaş alan bir öğretmen
ne kadar vergi iadesi alır diye sormuştu. Tabii ki o zamanlar vergi
iadesinden haberimiz yoktu. Soruyu sorup yine kendi cevaplamıştı.
50.000 TL maaşa yaklaşık 10.000 TL vergi iadesi alındığını söylemişti.
Yani o tarihlerde iyi bir gelirdi. Memur, işçi, emekli
çarşıdan, pazardan aldığı ürünler için ödediği para kadar fiş
veya fatura alıyordu. Harcadığınız maaşınızı böylece
belgelendiriyor, devlet adına vergi toplanmasına yardımcı oluyor, üstelik
bundan dolayı devlet size vergi iadesinde bulunuyordu.
Başlangıçta her şey vergi iadesine tabi iken, beyaz eşya,
temizlik maddeleri, züccaciye, mutfak eşyaları gibi temel ihtiyaç
maddeleri bu kapsamdan çıkarıldı. Bundan sonra "fiş alırsan şu
kadar, almazsan bu kadar" diye pazarlıklar başladı. Vatandaş fiş
almadığı zaman fiyatın düştüğünü bildiği için, bu iş sık sık
yapılan vergi kontrolleri ile önlenmeye çalışıldı.
Başlangıçta maaşın altıda biri olarak görülen
vergi iadeleri, iade oranları değişmediği için devede kulak kalmaya
başladı. Ama yine de maaşın bittiği ayın son günlerinde bir can
simidi gibi imdada yetişiyordu.
Sonra ne oldu? Aylık ödemeler kaldırıldı. Bir yıl
boyunca topluyorsunuz. Sonra çalıştığınız kuruma teslim
ediyorsunuz. Eğitim, gıda, giyim, sağlık ve kira dışında bir fiş
veya fatura geçerli olmuyor.
Düşünün USAM'dan alış-veriş yaptınız. 1 milyon
600 Bin liralık alışveriş yaptınız. Parasını ödediniz, fişinizi
aldınız. Vergi iadesi almak için fişleri kontrol ediyorsunuz. Gıda,
temel gıda yazıyorsa geçerli. Küçük bebeğinize çocuk bezi aldınız,
sabun aldınız, deterjan aldınız. Bunları çiziyorsunuz. Fiş toplamından
düşüyorsunuz ve fişe geçerli olan miktarı yazıyorsunuz.
KDV'sini ödediğiniz bu mallar neden vergi iadesinde geçmez
anlamıyorum. Temel gıdaları pişirdiğiniz tüpünüz bitiyor, değiştirip
fiş alıyorsunuz, geçmiyor. Elektrik, su , telefon faturalarını her ay
muntazam olarak ödüyorsunuz, ama vergi iadesinde geçmiyor.
Bana birileri bunun nedenlerini anlatabilir mi?
Bunu bir bilen var mı Allah aşkına?
