27/4/2005
gün ve 25798 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5335 sayılı Bazı Kanun ve
Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Geçici 9
uncu maddesi ile Mülga 8/7/1948 tarihli ve 5254 sayılı Muhtaç Çiftçilere
Ödünç Tohumluk Verilmesi Hakkında Kanun ve ilgili Bakanlar Kurulu
kararları uyarınca dağıtılan tohumlukların karşılığı olarak kullandırılan
ancak süresinde tahsil edilemeyen ve Hazine alacağına dönüşen (haksız
alındığı tespit edilenler hariç) ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi
dairelerine takip ve tahsil edilmek üzere bu maddenin yürürlük tarihinden
önce intikal ettirilmiş bulunan kredi alacaklarının tahsiline yönelik
düzenlemeler yapılmıştır.
I-KANUN HÜKMÜ
Söz konusu Kanun hükmü
aşağıda yer almaktadır.
“GEÇİCİ MADDE 9. —
Mülga 8.7.1948
tarihli ve 5254 sayılı Muhtaç Çiftçilere Ödünç Tohumluk Verilmesi Hakkında
Kanun ve ilgili Bakanlar Kurulu kararları uyarınca dağıtılan tohumlukların
karşılığı olarak kullandırılan ancak süresinde tahsil edilemeyen ve Hazine
alacağına dönüşen (haksız alındığı tespit edilenler hariç) ve Maliye
Bakanlığına bağlı vergi dairelerine takip ve tahsil edilmek üzere bu
maddenin yürürlük tarihinden önce intikal ettirilmiş bulunan kredi
alacaklarından, (6.6.2003 tarihli ve 4876 sayılı T.C. Ziraat Bankası A.Ş.
ve Tarım Kredi Kooperatifleri Tarafından Üreticilere Kullandırılan ve
Sorunlu Hale Gelen Tarımsal Kredilerin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin
Kanun kapsamına girenler hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip
eden ayın başından itibaren üç ay içerisinde başvurulması koşuluyla
vadesinde ödenmeyen alacak asılları ile bu alacaklara ilişkin faiz ve
gecikme zammı yerine, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar aylık
olarak T.C. Ziraat Bankasınca tarımsal kredilere uygulanan getiri oranı
veya Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından belirlenen tarım sektörüne
ilişkin toptan eşya fiyat endeksi ile üretim fiyat endeksinin aylık
oranlarından düşük olanı esas alınarak (5254 sayılı Kanun uyarınca yıllık
faiz uygulanan alacaklarda bu faiz oranı esas alınarak) hesaplanacak
tutarın, ilk taksit 2005 yılı Ekim ayında, ikinci taksit 2006 yılı Ekim
ayında, üçüncü taksit 2007 yılı Ekim ayında olmak üzere üç yılda üç eşit
taksitte ödenmesi, dava açılmaması ve açılan davalardan vazgeçilmesi
şartıyla, bu alacaklara uygulanan gecikme zamları ile diğer fer’i
alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir. Madde kapsamına giren
alacakların maddenin yürürlük tarihinden önce kısmen ödenmiş olması
halinde, ödenmeyen kısım için bu hükümden yararlanılır ve ödenen kısımlar
red ve iade edilmez. Madde hükmüne göre ödenen alacaklara, maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten sonra gecikme zammı tatbik edilmez. Ancak
süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksit ödeme
süresi sonuna kadar, ödenmeyen veya eksik ödenen kısmın son takside ait
olması halinde ise bu tutarın son taksidi izleyen ayın sonuna kadar,
ödenmeyen kısım ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun 48 inci maddesi uyarınca uygulanan tecil faizi oranının
yarısı oranında her ay için ayrı ayrı hesaplanacak geç ödeme zammı ile
birlikte ödenmesi şartıyla, bu madde hükmünden yararlanırlar. Madde
kapsamına giren alacakların maddede öngörülen süre ve şekilde tamamen
ödenmemesi halinde, ödenen tutar kadar bu madde hükmünden yararlanılır.
Birinci fıkra kapsamında
yapılandırmaya esas alınan borcun tamamının ilk taksit ödeme süresi sonuna
kadar peşin ödenmesi halinde, ödenecek borç miktarı üzerinden % 30
oranında indirim yapılır.
Bu madde kapsamında yapılan
tahsilattan Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu kaynaklı kredilere ilişkin
olanlar, T.C. Ziraat Bankası aracılığı ile anılan Fonun gider hesabına
aktarılır.
Bu maddenin uygulanmasına
ilişkin başvuru süresini, ilk taksit ödeme süresi sonuna kadar, ilk taksit
ödeme süresini ise iki aya kadar uzatmaya, diğer usûl ve esasları
belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.”
II-KAPSAM
Bu Kanun kapsamına;
1- Mülga 8/7/1948 tarihli
ve 5254 sayılı Muhtaç Çiftçilere Ödünç Tohumluk Verilmesi Hakkında Kanun
kapsamında kullandırılan ve Hazine alacağına dönüşen tohumluk
kredileri,
2- 9/9/1997 tarihli ve
97/9975 sayılı ve 27/5/1998 tarihli ve 98/11130 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararları kapsamında kullandırılan ve 7/3/2002 tarihli ve 2002/3893 sayılı
ve 9/8/2004 tarihli ve 2004/7682 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile
Hazine alacağına dönüşen tohumluk kredileri,
3- 23/7/1999 tarihli ve
99/13172 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında Destekleme ve Fiyat
İstikrar Fonu kaynaklarından üreticilere kullandırılan tohumluk
kredileri,
nedeniyle doğan ve bu
maddenin yürürlük tarihinden (27/4/2005) önce 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre Bakanlığımız
vergi dairelerince takip ve tahsil edilmek üzere devralınan alacaklar
girmektedir.
Anılan maddede söz konusu
tohumluk kredilerini haksız aldığı tespit edilen borçlulardan aranılan
alacaklar ile 6/6/2003 tarihli ve 4876 sayılı T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve
Tarım Kredi Kooperatifleri Tarafından Üreticilere Kullandırılan ve Sorunlu
Hale Gelen Tarımsal Kredilerin Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun
kapsamına giren alacaklar kapsam dışında bırakıldığından bu borçların
madde hükmüne göre ödenmesi mümkün değildir.
III-BAŞVURU SÜRESİ VE
ŞEKLİ
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesi ile bu madde hükmünden yararlanmak için başvuru süresi,
maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ayın başından itibaren üç ay
olarak belirlenmiştir.
Buna göre madde hükmünden
yararlanmak isteyen borçluların, 1 Ağustos 2005 tarihi mesai saati
bitimine kadar bağlı oldukları vergi dairesine ekteki (EK:1) örneğe uygun dilekçe ile yazılı
başvuruda bulunmaları zorunludur.
Yazılı başvurular; bizzat
yapılabileceği gibi taahhütlü posta veya APS yoluyla da yapılabilecektir.
Başvuruların taahhütlü posta veya APS yoluyla yapılması halinde postaya
verildiği tarih, başvuru tarihi olarak dikkate alınacaktır.
Madde hükmünden yararlanmak
isteyen ve farklı tarihlerde aldıkları krediler nedeniyle farklı vadelerde
ödemeleri gereken borcu olan borçlular, toplam borçları için madde
hükmünden yararlanabilecekleri gibi sadece talep ettikleri kredilerden
kaynaklanan amme borcu için de madde hükmünden
yararlanabileceklerdir.
Madde hükmünden amme
alacağının ödenmesinden sorumlu olan mirasçılar, kefiller ve kanuni
temsilciler de sorumlu oldukları tutar dikkate alınarak
yararlanabileceklerdir.
Madde hükmünden
yararlanılmasının şartlarından biri de dava açılmaması veya açılmış
davalardan vazgeçilmesi olduğundan, madde hükmünden yararlanmak üzere
başvuran borçluların, açmış oldukları davalardan da vazgeçmeleri
zorunludur.
IV- ALACAK TUTARININ
TESPİTİ
1- Mülga 8/7/1948 tarihli ve 5254 sayılı Muhtaç
Çiftçilere Ödünç Tohumluk Verilmesi Hakkında Kanun kapsamında
kullandırılan ve Hazine alacağına dönüşen tohumluk kredileri
Bilindiği gibi, mülga 5254
sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde, “Tohumluk kredisi borçlarını vadesinde
ödemeyenlerin borçları Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasınca kendi
usullerine göre bir yıl müddetle takip ve tahsil olunur. Bir yıl içinde
ödenmeyen alacaklar gecikme zammı yerine vade tarihinden itibaren yalnız
%6 faize tabi tutulmak kaydı ile 6183 sayılı Kanun hükümleri dahilinde
takip ve tahsil edilmek üzere Maliye’ye devrolunur.” hükmü yer
almaktaydı.
Anılan Kanun hükümlerine
göre T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’nce üreticilere tohumluk kredisi
kullandırılmıştır.
20/6/2001 tarihli ve 4684
sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanunun Geçici 1 inci maddesinin (b) bendi ile “5254 sayılı Kanunun 9
uncu maddesi kapsamında ödenmeyen alacaklarla ilgili olarak Türkiye
Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim Şirketince Maliye Bakanlığına devredilen
senet bedellerinin takip ve tahsiline anılan Bakanlıkça 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri dahilinde devam
olunur. 2000 yılına ilişkin olarak tohumluk borçlarını vadesinde
ödemeyenlerin borçları da Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim
Şirketince 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümleri dahilinde takip ve tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığına
devrolunur.” hükmüne yer verilmiş ve aynı Kanun ile 5254 sayılı Kanun
yürürlükten kaldırılmıştır.
Söz konusu hükümler
gereğince 27/4/2005 tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi
dairelerine aktarılan kredi borçlarının, vade tarihlerinden tahsil
tarihine kadar geçen süre için yıllık %6 oranında faiz uygulanarak takip
ve tahsili gerekmektedir.
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesi ile 5254 sayılı Kanun uyarınca yıllık faiz uygulanan
alacaklarda bu faiz
oranı (%6) esas alınarak bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar hesaplanacak tutarın
maddede öngörülen esaslar çerçevesinde ödenmesi gerektiği hükme
bağlandığından, bu alacaklara vade tarihinden 27/4/2005 tarihine kadar
geçen süre için yıllık %6 oranında basit faiz formülü ile faiz
hesaplanacak ve alacak aslı ile toplanmak suretiyle madde hükmüne göre
ödenecek tutar tespit edilecektir.
Madde ile ödenecek tutarın
3 yılda ve 3 eşit taksitte ödenmesi öngörüldüğünden, bulunan tutar 3’e
bölünerek her bir taksit tutarı hesaplanacaktır.
Madde hükmüne göre ödenmesi
gereken alacak aslı ile faiz tutarı toplamının maddede öngörülen süre ve
şekilde ödenmesi halinde bu alacaklara ayrıca bir faiz veya gecikme zammı
uygulanmayacaktır.
Madde kapsamına giren
alacakların maddenin yürürlük tarihinden önce kısmen ödenmiş olması
halinde, ödenmeyen kısım için bu hükümden yararlanılması mümkün olup bu
takdirde de madde hükmüne göre ödenecek tutar yukarıda açıklandığı şekilde
tespit edilecektir. Ancak, anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
kısmen veya tamamen yapılan ödemeler red ve iade edilmeyecektir.
5254 sayılı Kanun
kapsamında yıllık %6 oranında faize tabi tohumluk kredisi borçlarının
asıllarının 27/4/2005 tarihinden önce tamamen ödenmiş olması ve alacağın
faizden ibaret bulunması halinde bu tutar da madde hükmüne göre
ödenebilecektir.
2- 9/9/1997 tarihli ve
97/9975 sayılı ve 27/5/1998 tarihli ve 98/11130 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararları kapsamında kullandırılan ve 7/3/2002 tarihli ve 2002/3893 sayılı
ve 9/8/2004 tarihli ve 2004/7682 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile
Hazine alacağına dönüşen tohumluk kredileri
Bilindiği üzere, 97/9975
sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2 nci maddesinde “Çiftçilerin tohumluk
borçları, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne 30/9/1998 tarihine kadar
faizsiz olarak ödenir. Ancak, bu tarihe kadar borcunu ödemeyen
çiftçilerden, bu tarihten tahsil tarihine kadar geçen süre için aylık faiz
tahakkuk ettirilerek, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun çerçevesinde tahsil edilir. Tahsil edilen meblağ, Tarım İşletmeleri
Genel Müdürlüğünce en geç bir ay içerisinde, aldığı krediye mahsuben T.C.
Ziraat Bankası hesaplarına aktarılır.” hükmü,
98/11130 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde “Çiftçiler, tohumluk borçlarını, Tarım
İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne 30/9/1999 tarihine kadar faizsiz öder.
Ancak, bu tarihe kadar borcunu ödemeyen çiftçilerden bu tarihten tahsil
tarihine kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun çerçevesinde aylık faiz tahakkuk ettirilerek tahsil edilir.
Tahsil edilen meblağ Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünce, en geç bir ay
içerisinde aldığı krediye mahsuben T.C. Ziraat Bankası hesaplarına
aktarılır.” hükmü,
yer almaktadır.
Bu hükümler gereğince,
çiftçilere ödenen tohumluk kredileri önce T.C. Ziraat Bankası A.Ş.
kaynaklarından kullandırılmış, daha sonra Hazine tarafından kredi
tutarları anılan Bankaya ödenerek alacaklar Hazine alacağına
dönüştürülmüştür.
2002/3893 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararının 6 ncı maddesi ile T.C. Ziraat Bankası Anonim Şirketi,
Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim
Şirketinin görev zararı alacaklarının tasfiye edilmesi hakkındaki
18/4/2001 tarihli 2001/2312 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 2 nci
maddesinin son fıkrası “5254 sayılı Muhtaç Çiftçilere Ödünç Tohumluk
Verilmesi Hakkında Kanun uyarınca dağıtılacak tohumlukların karşılığı
olarak bu Karara ekli listelerde yer alan kararlar uyarınca kullandırılan
ancak Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nün üreticiden tahsil edemediği
kredi alacakları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun hükümleri dahilinde tahsil edilmek üzere Maliye Bakanlığı’na
devredilir.” şeklinde değiştirilmiştir.
2004/7682 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararının 4 üncü maddesi ile de yukarıda belirtilen Kararnameler
kapsamında ödenen ve Hazine alacağına dönüşen kredilerden anılan Bankaya
ödenmesi gereken bakiye borç tutarı da Hazine alacağına
dönüştürülmüştür.
Söz konusu hükümler
gereğince, 27/4/2005 tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi
dairelerine aktarılan kredi borçlarının, vade tarihlerinden tahsil
tarihlerine kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde
belirlenen gecikme zammı oranında aylık faiz uygulanarak takip ve tahsili
gerekmekte olup, bu Kararnameler nedeniyle doğan kredi borçları da 5335
sayılı Kanunun Geçici 9 uncu maddesi kapsamında ödenebilecektir.
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesi ile bu maddenin yürürlük tarihinden önce takip ve tahsil
edilmek üzere vergi dairelerine intikal ettirilmiş bulunan alacak asılları
ile bu alacaklara ilişkin faiz ve gecikme zammı yerine, bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihe kadar aylık olarak T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’nce
tarımsal kredilere uygulanan getiri oranı veya Devlet İstatistik Enstitüsü
tarafından belirlenen tarım sektörüne ilişkin toptan eşya fiyat endeksi
ile üretim fiyat endeksinin aylık oranlarından düşük olanı esas alınarak
hesaplanacak tutarın, maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla
bu alacaklara uygulanan gecikme zamları ile diğer fer’i alacakların
tamamının tahsilinden vazgeçileceği hükme bağlandığından, yukarıda
belirtilen Bakanlar Kurulu Kararları kapsamında kullandırılan kredi
alacakları da borçluların başvurusu üzerine madde hükmüne göre
yapılandırılacaktır.
T.C. Ziraat Bankası
A.Ş.’nce tarımsal kredilere uygulanan getiri oranı ile Devlet İstatistik
Enstitüsü tarafından belirlenen tarım sektörüne ilişkin toptan eşya fiyat
endeksi ve üretim fiyat endeksinin tespit edilen aylık oranlarından ilgili
aylar itibarıyla düşük olanı esas alınarak, anılan madde kapsamındaki
borçların vade tarihleri de dikkate alınmak suretiyle Eylül/1998 ayından
5335 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihe kadar geçen aylar itibarıyla madde
hükmüne göre uygulanması gereken oranlar ekli Tabloda (EK:2) gösterilmiştir.
EK:2 No’lu Tabloda yer alan
aylık oranlar esas alınarak faiz ve gecikme zammı yerine ödenecek fer’i
alacak tutarı tespit edilecektir. Bu Tebliğde, EK:2 No’lu Tabloda yer alan
aylık oranlar “5335
sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranı”, bu oranlar esas alınarak
hesaplanacak fer’i alacak tutarı ise “5335 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz
tutarı” olarak
adlandırılmıştır.
Madde hükmüne göre ilgili
mevzuatta öngörülen faiz veya gecikme zammı yerine 5335 sayılı Kanun
hükümlerine göre belirlenen faiz alınacağından, bu tutarın hesaplanmasında
ilgili mevzuatta öngörülen hesaplama metodu ve hesaplama süreleri
değiştirilmeyecek, sadece aylık faiz veya gecikme zammı yerine 5335 sayılı
Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranları kullanılacaktır.
Vade tarihlerinin ayın
son günlerine rastladığı hallerde (30 eylül gibi) 381 Seri No’lu Tahsilat
Genel Tebliğindeki açıklamalar çerçevesinde, gecikme zammı oranında
hesaplanan faiz tutarı yerine, alacağın vade tarihinin rastladığı aya
(eylül ayı) ait faiz oranından başlamak suretiyle 5335 sayılı Kanun
hükümlerine göre belirlenen faiz tutarı hesaplanacaktır.
ÖRNEK:
1- 97/9975 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kullandırılan ve 30/9/1998 tarihinde ödenmemesi nedeniyle
tahsil edilmek üzere vergi dairesine intikal ettirilen kredi tutarına bu
maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar geçen süre için gecikme zammı
oranında hesaplanacak toplam faiz oranı %593,6’dır. Bu oran yerine 5335 sayılı Kanun hükümlerine
göre belirlenen faiz oranı aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.
(6183 sayılı Kanunun 51
inci maddesine göre ay kesirlerine isabet eden gecikme zammı günlük olarak
hesaplandığından, 1/4/2005 ila 27/4/2005 tarihlerine rastlayan süreye 5335
sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenen faiz oranı da günlük olarak
hesaplanacaktır.)
5335 sayılı Kanun
hükümlerine göre belirlenen faiz oranı, vade tarihinden 31 Mart 2005
tarihine kadar geçen süre için ekli tabloda yer alan aylık oranlar dikkate
alınarak, %133,12
olarak hesaplanacaktır. Nisan/2005 ayı için aylık faiz oranı % 0,79 olup
bir günlük faiz oranı ise (0,79/30=) %0,026 olarak bulunacaktır. 5335
sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, 5335 sayılı Kanun
hükümlerine göre belirlenen faiz tutarı hesaplanacağından, 27/4/2005
tarihi hariç olmak üzere Nisan/2005 ayında geçen 26 günlük süreye
uygulanacak oran (0,026x26=) %0,68 olacaktır. Bu durumda, toplam faiz oranı (%133,12 + %0,68=)
%133,8
olarak tespit edilecektir.
Örnek olaydaki faiz oranları
dönemler itibarıyla aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
| 30.09.1998
- 31.12.1998 tarihleri arasındaki süre için uygulanacak
oran |
%
15,32 |
01.01.1999 - 31.12.1999 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
26,63 |
01.01.2000 - 31.12.2000 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
23,42 |
01.01.2001 - 31.12.2001 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
42,36 |
01.01.2002 - 31.12.2002 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
24,31 |
01.01.2003 - 31.12.2003 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
14,48 |
01.01.2004 - 31.12.2004 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
(-)14,52 |
01.01.2005 - 31.03.2005 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
1,12 |
01.04.2005 - 26.04.2005 tarihleri arasındaki süre için
uygulanacak oran |
%
0,68 |
TOPLAM FAİZ ORANI |
%
133,8
|
5335 sayılı Kanun
hükümlerine göre belirlenen toplam faiz oranı ile alacak aslı çarpılmak
suretiyle anılan Kararnameler gereğince ödenmesi gereken faiz yerine 5335
sayılı Kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken faiz tutarı
hesaplanacaktır.
Bu faiz tutarı, alacak aslı
ile toplanarak madde hükmüne göre ödenecek toplam tutar
bulunacaktır.
Madde ile ödenecek tutarın
3 yılda ve 3 eşit taksitte ödenmesi öngörüldüğünden, bulunan tutar 3’e
bölünerek her bir taksit tutarı tespit edilecektir.
Madde hükmüne göre ödenmesi
gereken alacak aslı ile faiz tutarı toplamının, maddede öngörülen süre ve
şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara gecikme zammı oranında uygulanan
faizin tahsilinden vazgeçilecektir. Ödenmesi gereken alacak aslı ile faiz
tutarı toplamının maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla
borca ayrıca bir faiz veya gecikme zammı uygulanmayacaktır.
Madde kapsamına giren
alacakların maddenin yürürlük tarihinden önce kısmen ödenmiş olması
halinde, ödenmeyen kısım için bu hükümden yararlanılması mümkün olup bu
takdirde de madde hükmüne göre ödenecek tutar yukarıda açıklandığı şekilde
tespit edilecektir. Ancak, anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
kısmen veya tamamen yapılan ödemeler red ve iade edilmeyecektir.
3- 23/7/1999 tarihli ve
99/13172 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında Destekleme ve Fiyat
İstikrar Fonu kaynaklarından üreticilere kullandırılan tohumluk
kredileri
Bilindiği üzere, 99/13172
sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 3 üncü maddesinde “Çiftçiler tohumluk
borçlarını T.C. Ziraat Bankası’na 30/9/2000 tarihine kadar faizsiz olarak
öder. Ancak bu tarihe kadar borcunu ödemeyen çiftçilerden, bu tarihten
tahsil tarihine kadar geçen süre için 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un belirlediği gecikme zammı oranında aylık
faiz tahakkuk ettirilerek tahsilat yapılır.” hükmü yer almaktadır. Anılan
Kararname kapsamında verilen tohumluk kredileri Destekleme ve Fiyat
İstikrar Fonu kaynaklarından ödenmiştir.
Söz konusu hüküm gereğince
27/4/2005 tarihinden önce takip ve tahsil edilmek üzere vergi dairelerine
aktarılan kredi borçlarının, vade tarihlerinden tahsil tarihlerine kadar
geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen gecikme
zammı oranında aylık faiz uygulanarak takip ve tahsili
gerekmektedir.
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesi ile bu maddenin yürürlük tarihinden önce takip ve tahsil
edilmek üzere vergi dairelerine intikal ettirilmiş bulunan alacak asılları
ile bu alacaklara ilişkin faiz ve gecikme zammı yerine, bu Kanunun
yürürlüğe girdiği tarihe kadar aylık olarak T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’nce
tarımsal kredilere uygulanan getiri oranı veya Devlet İstatistik Enstitüsü
tarafından belirlenen tarım sektörüne ilişkin toptan eşya fiyat endeksi
ile üretim fiyat endeksinin aylık oranlarından düşük olanı esas alınarak
hesaplanacak tutarın, maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla
bu alacaklara uygulanan gecikme zamları ile diğer fer’i alacakların
tamamının tahsilinden vazgeçileceği hükme bağlandığından, 99/13172 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kullandırılan kredi alacakları da madde
hükmüne göre yapılandırılarak ödenebilecektir.
Bu durumda, 99/13172 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kullandırılan ve Hazine
alacağına dönüşen kredi alacakları da bu Tebliğin IV-2 bölümünde açıklanan esaslar
çerçevesinde
hesaplanarak madde hükmüne göre ödenecek tutar tespit edilecektir.
5335 sayılı Kanun
hükümlerine göre belirlenen toplam faiz oranı ile alacak aslı çarpılmak
suretiyle anılan Kararname hükümlerine göre ödenmesi gereken faiz yerine,
5335 sayılı Kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken faiz tutarı
hesaplanacaktır.
Bu faiz tutarı, alacak aslı
ile toplanarak madde hükmüne göre ödenecek toplam tutar
bulunacaktır.
Madde ile ödenecek tutarın
3 yılda ve 3 eşit taksitte ödenmesi öngörüldüğünden, bulunan tutar 3’e
bölünerek her bir taksit tutarı tespit edilecektir.
Madde hükmüne göre ödenmesi
gereken alacak aslı ile faiz toplamının maddede öngörülen süre ve şekilde
ödenmesi şartıyla bu alacaklara uygulanan gecikme zammı oranındaki faizin
tahsilinden vazgeçilecektir. Ödenmesi gereken alacak aslı ile faiz
toplamının maddede öngörülen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla borca
ayrıca bir faiz veya gecikme zammı uygulanmayacaktır.
Madde kapsamına giren
alacakların maddenin yürürlük tarihinden önce kısmen ödenmiş olması
halinde, ödenmeyen kısım için bu hükümden yararlanılması mümkün olup, bu
takdirde de madde hükmüne göre ödenecek tutar yukarıda açıklandığı şekilde
tespit edilecektir. Ancak, anılan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
kısmen veya tamamen yapılan ödemeler red ve iade edilmeyecektir.
V- ÖDEME
1- ÖDEME SÜRESİ VE ŞEKLİ
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesi ile madde hükmünden yararlanmak üzere başvuran borçluların
madde hükmüne göre hesaplanan borç tutarını, ilk taksit 2005 yılı Ekim
ayında, ikinci taksit 2006 yılı Ekim ayında, üçüncü taksit 2007 yılı Ekim
ayında olmak üzere üç yılda ve üç eşit taksitte ödemeleri gerektiği hükme
bağlanmıştır.
Buna göre, 5335 sayılı
Kanunun Geçici 9 uncu maddesine göre ödenecek taksitlerin vadeleri;
Birinci taksit : 31 Ekim
2005,
İkinci taksit : 31 Ekim
2006,
Üçüncü taksit : 31 Ekim
2007,
tarihleridir.
2- PEŞİN ÖDEME
İNDİRİMİ
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında “Birinci fıkra kapsamında
yapılandırmaya esas alınan borcun tamamının ilk taksit ödeme süresi sonuna
kadar peşin ödenmesi halinde, ödenecek borç miktarı üzerinden % 30
oranında indirim yapılır.” hükmü yer almaktadır.
Buna göre, madde hükmünden
yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve borçları yeniden yapılandırılan
borçluların madde
hükmüne göre ödeyecekleri tutarın tamamını 31 Ekim 2005 tarihi mesai saati
bitimine kadar ödemeleri halinde ödenecek borç tutar üzerinden %30
oranında indirim yapılacak ve ödenecek tutar bu oranda eksik tahsil
edilecektir.
3-SÜRESİNDE ÖDENMEYEN
TAKSİTLER
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesinde, “Madde hükmüne göre ödenen alacaklara, maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten sonra gecikme zammı tatbik edilmez. Ancak
süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksit ödeme
süresi sonuna kadar, ödenmeyen veya eksik ödenen kısmın son takside ait
olması halinde ise bu tutarın son taksidi izleyen ayın sonuna kadar,
ödenmeyen kısım ile birlikte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun 48 inci maddesi uyarınca uygulanan tecil faizi oranının
yarısı oranında her ay için ayrı ayrı hesaplanacak geç ödeme zammı ile
birlikte ödenmesi şartıyla, bu madde hükmünden yararlanırlar. Madde
kapsamına giren alacakların maddede öngörülen süre ve şekilde tamamen
ödenmemesi halinde, ödenen tutar kadar bu madde hükmünden yararlanılır.”
hükmü yer almaktadır.
Buna göre, madde hükmünden
yararlanmak üzere başvuruda bulunan borçluların madde kapsamında
yapılandırılarak ödenen borçlarına, maddenin yürürlük tarihinden sonra
gecikme zammı uygulanmayacaktır.
Madde hükmüne göre ödenecek
olan ve yukarıda taksit vadeleri belirtilen alacakların, vade tarihlerinde
ödenmemesi halinde birinci ve ikinci taksitlerin 31 Ekim 2007 tarihi mesai
saati bitimine kadar, 31 Ekim 2007 tarihinde ödenmesi gereken son taksitin
ise 30 Kasım 2007 tarihi mesai saati bitimine kadar ödenmesi mümkün olup,
bu takdirde ödemede gecikilen her ay ve kesri için ayrı ayrı 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesi uyarınca
uygulanan tecil faizi oranının yarısı oranında geç ödeme zammı tahsil
edilecektir. Tahsil edilen geç ödeme zammı red ve iade
edilmeyecektir.
Halen uygulanmakta olan
tecil faizi oranı yıllık %30, aylık %2,5 olup 5335 sayılı Kanunun Geçici 9
uncu maddesine göre hesaplanacak geç ödeme zammı aylık oranın yarısı olan
%1,25’dir. Tecil faizi oranında değişiklik olması halinde geç ödeme zammı
oranının da değişeceği tabiidir.
ÖRNEK 2-
9/9/1997 tarihli ve
97/9975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında kullandırılan tohumluk
kredisinden borçlu (A), 5335 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar
almış olduğu kredi için herhangi bir ödemede bulunmamıştır. 20/5/2005
tarihinde mevcut tohumluk kredi borçlarını 5335 sayılı Kanunun Geçici 9
uncu maddesi çerçevesinde ödemek için müracaatta bulunmuştur.
Bunun üzerine, borçlu
(A)’ya ait kredinin 5335 sayılı Kanunun Geçici 9 uncu maddesi çerçevesinde
yeniden yapılandırılması sonucunda, toplam 300 YTL (300.000.000.-TL)
ödemesi gerektiği tespit edilmiştir.
Borçlu (A), kredi borcunun
ilk taksiti olan 100 YTL (100.000.000.-TL)’nı Ekim/2005 tarihinde ödemiş,
ikinci taksitini ise 15/1/2007 tarihinde ödemiştir.
II. taksit vade tarihi : 31
Ekim 2006
Ödenecek II. taksit tutarı:
100 YTL (100.000.000.-TL)
II. taksitin 15/01/2007
tarihinde ödenmesi nedeniyle 3 aylık geç ödeme zammı
hesaplanacaktır.
Aylık geç ödeme zammı
oranı: %1,25 (Not: Bu
tarih itibarıyla tecil faiz oranının değişmediği varsayılmıştır.)
Üç aylık geç ödeme zammı
oranı= % (1,25+1,25+1,25)= % 3,75
Borçlu (A)’nın 15/01/2007
tarihinde ödeyeceği tutar = 100 + [100 x (% 3,75)]
= 100 + 3,75
= 103,75 YTL
(103.750.000.-TL)
olacaktır.
5335 sayılı Kanunun Geçici
9 uncu maddesinde, madde kapsamına giren alacakların maddede öngörülen
süre ve şekilde tamamen ödenmemesi halinde, ödenen tutar kadar bu madde
hükmünden yararlanılacağı hükme bağlandığından, borçlarını madde
kapsamında tamamen ödeyemeyen borçlular da ödedikleri tutar kadar madde
hükmünden yararlanacaklardır.
Bu takdirde ödenen tutar
içerisinde alacak aslına isabet eden tutar;
(Alacak aslı) x (5335
sayılı Kanuna göre yapılan ödeme tutarı)
(Alacak aslı +5335 sayılı
Kanuna göre belirlenen faiz tutarı)
formülü ile bulunacaktır.
Bu suretle bulunan alacak
aslı Kanun hükümlerine göre ödenmiş alacak kabul edilecek, bakiye alacak
aslına vade tarihinden itibaren ilgili mevzuat uyarınca faiz hesaplanarak
takip ve tahsil edilecektir.
Tebliğ olunur.
EK 1
EK
2