|
การประยุกต์จิตวิทยาในการเรียน |
||
|
1. อ่านตำราเรียนให้เข้าใจ ...SQ3R |
||
|
คุณเคยเป็นอย่างนี้ไหม อ่านตำราบทที่อาจารย์สั่งจนจบแล้วมาพบภายหลังว่า จดจำความสำคัญของเรื่องที่อ่านได้น้อยมาก ปัญหานี้เกิดกับนักศึกษาในทุกสถาบัน จึงมีการค้นคว้าวิธีช่วยเหลือให้นักศึกษาอ่านตำราได้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อประมาณ 40 ปี มาแล้ว นักการศึกษาชื่อ Francis Robinson ได้พัฒนาเทคนิคการอ่านตำราเรียนขึ้น เรียกว่า วิธี SQ3R เป็นวิธีการศึกษาเล่าเรียนให้เข้าใจไปพร้อมกับการอ่านตำรา SQ3R = S-Q-R-R-R หมายถึง servey, question, read, recite, และ review. พบว่าถ้านักศึกษาได้ทำตามขั้นตอนเหล่านี้แล้ว จะทำให้เข้าใจเร็วขึ้น จำได้มากขึ้น และทำให้มีความพร้อมสำหรับการทดสอบในวิชาที่เรียน ต่อไปนี้จะได้อธิบายรายละเอียดของแต่ละขั้นตอน S = Survey คือ สำรวจ หรือการตรวจดูผ่านๆ ทั้งหมดไปก่อนโดยไม่ดูในรายละเอียด เมื่อจะอ่านตำราบทใดต้องสำรวจดูก่อนว่าในบทนั้นมีหัวข้อที่สำคัญอะไรบ้าง โดยเปิดจากหน้าแรกของบท นอกจากดูหัวข้อสำคัญแล้ว ยังควรดูตัวอย่าง ภาพประกอบ การสรุป หรือการทบทวนที่ผู้แต่งทำไว้ ขั้นตอนนี้จึงเป็นการตรวจดูภาพโครงสร้างทั้งหมดของบทเรียนก่อนที่จะอ่านอย่างพิจารณาต่อไป Q = Question คือ ตั้งคำถาม เป็นการกำหนดจุดสนใจในการอ่าน โดยพยายามตั้งคำถาม 2-3 คำถามในแต่ละหัวข้อที่อ่าน (ตำราบางเล่มจะตั้งคำถามให้ด้วย) เช่น ในข้อเกี่ยวกับ "ระยะของการหลับ" อาจตั้งคำถามว่า "การหลับมีหลายระยะใช่หรือไม่" "แบ่งระยะของการหลับเป็นอะไรบ้าง" "แต่ละระยะมีความแตกต่างกันอย่างไร" เป็นต้น การตั้งคำถามเป็นการเพิ่มความสนใจในการอ่านให้ตนเอง ช่วยให้ความรู้ใหม่มีความสัมพันธ์ต่อเนื่องกับความรู้เดิมที่มีอยู่ก่อนการอ่าน ทำให้เข้าใจดีขึ้น R1 = Read R ตัวแรกของ SQ3R คือ อ่าน แต่ขณะที่อ่านต้องพยายามตอบคำถามที่ตั้งไว้ในขั้นแรกไปด้วย อ่านไปทีละหัวข้อหรือทีละประเด็นสำคัญ เหมือนกับการค่อยกัดแทะและเคี้ยวให้ละเอียดในการกินของชิ้นใหญ่ จบหัวข้อแรก แล้วหยุดพักสักครู่ ก่อนอ่านข้อต่อไป และถ้าหัวข้อที่อ่านเป็นเรื่องยากมาก อาจต้องอ่านครั้งละหนึ่งหรือสองย่อหน้าในหัวข้อนั้น R2 = Recite R ตัวที่สองของ SQ3R คือ ทวนความจำ หลังจากอ่านจบแต่ละหัวข้อ ควรจะหยุดและทวนความจำ ความเข้าใจ นั่นคือ พยายามตอบคำถามที่ตั้งไว้อีกครั้งหนึ่งด้วยคำพูดของตัวเอง โดยไม่กลับไปอ่านในตำรา หรือถ้าให้ดีกว่านั้น ควรสรุปเป็นการถาม-ตอบ สั้นๆ ลงในสมุดด้วยสำนวนของตนเอง ถ้าไม่สามารถสรุปได้ ก็กลับไปอ่านอีกครั้งหนึ่งจนสามารถทำได้ คือ จนกระทั่งคุณสามารถจำได้ ไม่มีอะไรต้องอ่านซ้ำอีก เมื่ออ่านหัวข้อแรกจบ (กัด แทะ และย่อยจนเสร็จ) แล้ว จึงเริ่มต้นหัวข้อต่อไป โดยการตั้งคำถาม หาคำตอบในระหว่างที่อ่านหัวข้อนั้น ทวนความเข้าใจ และสรุปบันทึกก่อนจะอ่านหัวข้อต่อไป ให้กระทำซ้ำวงจร ตั้งคำถาม - อ่าน - ทวนความจำ (quesstion - read - recite) จนกระทั่งจบบทที่ตั้งใจอ่าน R3 = Review คือ ทบทวนบ่อยๆ เป็นขั้นตอนหลังจากการอ่านจนจบบทเรียนแล้ว โดยการกลับไปอ่านผ่านๆ แบบสำรวจในบทนั้นอีกเป็นครั้งคราว หรืออ่านบันทึกที่ตัวเองจัดทำไว้ จากนั้นลองทดสอบความจำความเข้าใจของตนเองโดยตอบคำถาม อาจถามเองตอบเอง หรือถ้าให้ดีกว่า อาจขอให้เพื่อนเป็นผู้อ่านคำถามให้ฟัง แล้วตนเองตอบด้วยคำพูดตามความเข้าใจ ถ้าตอบได้ถูกต้อง เมื่อไรที่อาจารย์นัดสอบ เราพร้อมที่จะทำข้อทดสอบในเรื่องนั้น การทบทวนบ่อยๆ เป็นนิสัยการเรียนที่สำคัญสำหรับนักศึกษาทุกคน หมายเหตุ เท่าที่สังเกต นักศึกษาส่วนใหญ่มักจะอ่านหนังสือให้จบ ท่องข้อความให้ได้ แต่ไม่เข้าใจ เพราะไม่ได้มีจุดประสงค์ที่ชัดเจนในการอ่าน ไม่สามารถแสดงความเข้าใจออกมาเป็นสำนวนหรือคำพูดของตนเองได้ นอกจากนั้นไม่ค่อยมีการทบทวนบทเรียนบ่อยนัก มักไปทุ่มเทเพื่ออ่านให้จบก่อนจะมีการทดสอบเพียง 2-3 วัน ทดลองนำวิธีการ SQ3R ไปใช้ดู เพราะวิธีนี้มีการยืนยันจากการวิจัยแล้วว่าช่วยให้นักศึกษามีความเข้าใจเรื่องที่อ่านมากขึ้น ได้คะแนนจากการสอบมากขึ้น เกรดก็ดีขึ้น 2 กรกฎาคม 2544 |