Việt Nam: Vui Ngoài Mặt, Lo Trong Ḷng
Phạm Trần
CSVN báo động t́nh trạng riệu ră, mất định hướng của cán bộ, đảng viên
Hoa Thịnh Đốn.- Sau 20 năm Đổi mới, Đảng và Nhà nước Cộng sản Việt Nam hân hoan ăn Tết Ất Dậu như chưa bao giờ được vui như thế. Họ c̣n đưa ra những dự đoán thăng tiến vượt tiêu chuẩn dự trù 8,5% lên 9,5% trong sự nghiệp “quá độ lên Xă hội Chủ nghĩa” nhưng xem ra trong ḷng cấp Lănh đạo lại xốn xang tơ mối trăm ṿ lo không biết đảng có bền không.
Hiện tượng này đă thấy bộc lộ nhiều nhất ở mặt nghĩ và làm của nhiều đảng viên đan xen với bộc phát lan nhanh nghi ngờ đối với lập trường Đảng tiếp tục lấy Chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng xây dựng đất nước.
Nguyễn Phú Trọng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lư luận Trung ương (HĐLLTƯ) là người chỉ huy ṭan ngành tư tưởng của đảng CSVN. Tất cả những lời phát biểu của Hội đồng về lập trường đảng đối với đất nước và thế giới đều được Nông Đức Mạnh, Tổng Bí thư đảng đến Trần Đức Lương, Chủ tịch Nước và lănh đạo cấp dưới như Phan Văn Khải (Thủ tướng); Nguyễn Tấn Dũng (Phó Thủ tướng Thường trực); Nguyễn Khoa Điềm, Trưởng Ban Tư tưởng Văn hoá Trung ương v.v...lập lại rập khuôn, coi đó là kim chỉ nam cho các cuộc tiếp xúc, nói chuyện với cán bộ và đồng bào.
Do đó, những nhận xét và phê b́nh của Hội đồng này về chủ trương xây dựng đất nước sau 20 năm đổi mới và những biến chứng tư tưởng không thuận lợi trong hàng ngũ đảng viên ngày nay đều đáng chú ư.
Trong bài viết “Đổi mới Tư duy Lư luận V́ Sự nghiệp Xây dựng Chủ nghĩa Xă hội” trong Tạp chí Cộng sản (số 76/05), Cơ quan Lư luận của đảng CSVN, Nguyễn Phú Trọng nh́n nhận, sau 20 năm Đổi mới “Công tác lư luận chưa theo kịp sự phát triển và yêu cầu của cách mạng, chưa làm sáng tỏ một số vấn đề mà công cuộc đổi mới đặt ra.”
Tại sao lại có sự chênh lệch này? Có phải từ ngày Việt Nam bước vào nền kinh tế thị trường theo Tư bản Chủ nghĩa và mở cửa hội nhập với thế giới từ năm 1986 th́ đảng viên và người dân đă nhận ra làm kinh tế theo chủ nghĩa Cộng sản giáo điều, độc quyền, bao cấp như đă thấy trong 20 năm ở miền Bắc và sau 1975 trên cả nước chỉ làm cho dân nghèo, nước mạt ? Và trong tiến tŕnh đổi mới, người dân c̣n đ̣i hỏi phải có Tự do,Dân chủ và Công bằng để họ tham gia xây dựng đất nước. Nhiều nhà Lănh đạo Tôn giáo, Trí thức, Đảng viên cao cấp, điển h́nh là Cựu Trung tướng Trần Độ, và Sỹ quan hồi hưu đă yêu cầu đảng từ bỏ Chủ nghĩa lạc hậu Mác – Lênin để cứu nước; thay thế độc tài đảng trị bằng một nhà nước đa nguyên, đa đảng để đưa dân tộc thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu.
Đảng CSVN c̣n bị chỉ trích không dứt khoát lựa chọn giữa hai nền kinh tế tư bản và chủ nghĩa xă hội , cứ nhùng nhằng vừa đánh vừa run giữa hai thế cực khiến cho Việt Nam không thoát khỏi hàng ngũ 40 nước nghèo nhất trên thế giới. Tŕnh độ kiến thức và kỹ thuật – khoa học của Việt Nam c̣n đứng sau các nước tiên tiến trong khu vực Đông Nam Á từ 50 đến 60 năm.
Trước những phản ứng dồn dập như thế của người dân, bộ máy thông tin tuyên truyên của Đảng do Nguyễn Phú Trọng chỉ huy không sao đối phó kịp, nhất là đối với t́nh trạng bộc phát nhanh chóng các tệ nạn tham nhũng, đè nén dân, quan liêu, hách dịch, đạo đức xuống cấp trong đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Đảng chỉ biết tố cáo vu vơ những người chỉ trích và đ̣i hỏi tự do dân chủ là tay sai của điều được gọi là “Các thế lực thù địch” hay nằm trong “Âm mưu diễn biến hoà b́nh”, nhưng không thuyết phục được ai.
Vậy mà trong suốt bài báo trong Tạp chí Cộng sản (số 76/05), Trọng vẫn cố gắng chứng minh ngược xuôi con đường đi lên Chủ nghĩa xă hội của đảng CSVN là đúng đắn và đă được nhân dân đồng t́nh ủng hộ và trao quyền cho đảng lănh đạo !
Trọng viết : “ Thực tiễn 20 năm qua một lần nữa khẳng định: Sự lănh đạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của công cuộc đổi mới cũng như toàn bộ sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường mở cửa hội nhập, một cách khách quan, càng phải kiên định sự lănh đạo của Đảng, coi đây là vấn đề nguyên tắc, vấn đề sống c̣n, bảo đảm sự phát triển của đất nước theo định hướng xă hội chủ nghĩa. Không có sự lănh đạo của đảng cộng sản th́ không thể nói ǵ đến xây dựng chủ nghĩa xă hội. Không phải ngẫu nhiên mà các thế lực thù địch muốn xóa bỏ chế độ xă hội chủ nghĩa trước tiên phải tập trung đánh vào đảng cộng sản, xóa bỏ vai tṛ lănh đạo của đảng cộng sản.”
Nhưng Nguyễn Phú Trọng cũng đă nhận thấy con đường “Quá độ lên xă hội chủ nghĩa” sau 20 năm vẫn c̣n rất nhiều gian nan : “Chúng ta cũng đă nhận thức sâu hơn muốn thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xă hội công bằng, dân chủ, văn minh, vấn đề cơ bản nhất trong thời kỳ hiện nay là phải đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cố gắng để khoảng vài ba thập kỷ nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại.”
Nhưng với t́nh trạng đảng đang rơi vào chỗ “không thuận ḷng người” th́ việc bắt mọi người phải chờ thêm “khoảng vài ba thập kỷ” nữa mới thấy ngưỡng cửa của Xă hội chủ nghĩa có dài qúa không?
Chắc Trọng đă quên câu nói chắc như đinh đóng cột của Lê Duẩn năm 1976, theo đó 20 năm nữa nhân dân Việt Nam sẽ có đời sống ngang hàng với dân tộc các nước Đông Nam Á. Bây giờ là bao nhiêu năm rồi mà lợi tức đồng niên của người dân Việt Nam mới được trên 410 đô la so với số trung b́nh từ 3,000 đến 15,000 đô la của Thái Lan, Phi Luật Tân, Tân Gia Ba, Mă Lai Á ?
Và như để trả lời cho đ̣i hỏi không thể cứ nói “quá độ” để kéo dài thêm thời kỳ “tiến lên xă hội chủ nghĩa” làm hại đất nước, Trọng đáp : “Tuy nhiên, đi lên chủ nghĩa xă hội bằng cách nào? Làm thế nào để xây dựng được chủ nghĩa xă hội? Mỗi quốc gia, dân tộc đều phải suy nghĩ, t́m ṭi, lựa chọn để làm sao vừa theo đúng quy luật chung vừa phù hợp với điều kiện, đặc điểm của nước ḿnh. Đây là một sự nghiệp lâu dài, vô cùng khó khăn, gian khổ. Riêng đối với Việt Nam, từ một nước nông nghiệp nghèo nàn, lạc hậu, lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề, đi lên chủ nghĩa xă hội lại càng khó khăn, phải trải qua nhiều thời kỳ, nhiều chặng đường. Hiện nay, nước ta c̣n đang ở thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xă hội, có rất nhiều vấn đề cần được nhận thức, vận dụng đúng đắn, phù hợp với thực tế và quy luật khách quan; không thể nôn nóng, giáo điều, máy móc.”
Ai nôn nóng, giáo điều và máy móc ? Có lẽ Trọng đă lấy bài học thất bại dưới thời Lê Duẩn sau năm 1975 muốn “xă hội hoá cả nước” bằng biện pháp “nhanh chóng xóa bỏ sản xuất hàng hóa, xóa bỏ sở hữu tư nhân và kinh tế tư nhân” ở miền Nam để cảnh giác cán bộ phải cẩn thận đi từng bước.
“Để thực hiện được mục tiêu của chủ nghĩa xă hội, trong thời kỳ quá độ”, Trọng nói tiếp, “ vấn đề quan trọng hàng đầu là phải xây dựng được cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xă hội; mà muốn xây dựng được cơ sở vật chất - kỹ thuật của chủ nghĩa xă hội th́ nhất thiết phải phát triển được lực lượng sản xuất, giải phóng triệt để sức sản xuất; đồng thời xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp với tính chất và tŕnh độ của lực lượng sản xuất. Đối với nước ta trong giai đoạn hiện nay, giải phóng và phát triển sức sản xuất, bảo đảm cho kinh tế tăng trưởng nhanh, phát triển bền vững phải là nhiệm vụ chính trị trọng đại số một, nhiệm vụ trọng tâm. Bởi v́ không như thế th́ sẽ không thể có "dân giàu, nước mạnh", tức là không thể có chủ nghĩa xă hội.”
Nhưng “xây dựng cơ sở vật chất” lại không dựa vào sự phát triển khoa học của kinh tế Tư bản mà làm theo “"kinh tế thị trường định hướng xă hội chủ nghĩa" đầu Ngô ḿnh Sở không giống ai, tự biên tự chế không ai hiểu th́ tiến hay lùi ?
Thế rồi Trọng giải thích quanh co: “ Nền kinh tế thị trường của ta không phải là nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa (v́ mục đích của chúng ta là xây dựng chủ nghĩa xă hội), và cũng chưa phải là kinh tế thị trường xă hội chủ nghĩa (v́ chúng ta c̣n đang trong thời kỳ quá độ). Đại hội IX đưa ra khái niệm "kinh tế thị trường định hướng xă hội chủ nghĩa", xem đó là mô h́nh kinh tế tổng quát trong suốt thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xă hội ở Việt Nam.”
Nhưng thời kỳ cần thiết để đảng CSVN đi cho hết đọan dường “quá độ” này là bao nhiêu năm trước khi người dân nh́n thấy “cửa Thiên đàng” của Chủ nghĩa xă hội hay cứ níu kéo đến khi không c̣n giữ được nữa th́ mới buông tay ?
Quanh đi quẩn lại th́ vẫn là chuyện đảng CSVN nhất định trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin do Hồ Chí Minh đem về Việt nam như cái cớ để tiếp tục cầm quyền, bất chấp nhu cầu cần tiến bộ của nhân dân.
Bằng chứng gan ĺ này đă phản ảnh qua ng̣i bút của Trọng : “ Trong khi tiếp tục khẳng định mặc dù chủ nghĩa xă hội tạm thời lâm vào thoái trào nhưng điều đó không làm thay đổi tính chất của thời đại (loài người vẫn đang trong thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xă hội).”
Loài người nói đây có lẽ chỉ nên thu gọn vào một nhúm “loài người” trong đảng CSVN mà thôi v́ trước đây chỉ có Nguyễn Đức B́nh, người tiền nhiệm của Trọng và bây giờ Trọng là người thứ hai đă hồ hởi nói như thế.
Vậy trong suốt 20 năm “quá độ” , đảng CSVN đă đạt được những thành tích ǵ ? Riêng mặt Xă hội, Trọng nh́n nhận : “ Hiện nay, bên cạnh mặt tích cực và tiến bộ, có nhiều biểu hiện rất đáng lo ngại về sự xuống cấp của các giá trị văn hóa, đạo đức, sự băng hoại về nền nếp gia phong, về quan hệ tốt đẹp giữa con người với con người, ngay trong mỗi gia đ́nh, mỗi cộng đồng,...”
Để bảo vệ đảng cầm quyền tồn tại, Trọng yêu cầu : “ Đảng phải tiếp tục đổi mới tư duy lư luận, làm tốt công tác tư tưởng chính trị, nâng cao tŕnh độ trí tuệ và năng lực lănh đạo chính trị, năng lực cầm quyền, đổi mới nội dung, phương thức lănh đạo của Đảng; phát huy dân chủ, giữ vững kỷ luật, tăng cường đoàn kết thống nhất; làm trong sạch và nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên; khắc phục có hiệu quả các hiện tượng tiêu cực, đặc biệt là tệ quan liêu, tham nhũng, khôi phục và nâng cao ḷng tin của nhân dân đối với Đảng; chấn chỉnh tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, làm cho Đảng có đủ bản lĩnh chính trị, có kiến thức, năng lực và sức chiến đấu cao trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập, môi trường quốc tế rất phức tạp, có nhiều nguy cơ và thách thức mới. “
Vậy đảng CSVN phải đối phó ra sao, Trọng khuyến cáo : “Qua tổng kết thực tiễn, Đảng ta nêu rơ nguy cơ lớn nhất của Đảng cầm quyền là sự sai lầm về đường lối, tệ quan liêu, xa dân, thoái hóa, biến chất, đi đến mất phương hướng chính trị. Trong điều kiện kinh tế thị trường và toàn cầu hóa, càng cần cảnh giác và có giải pháp khắc phục nguy cơ nói trên. Đảng kiên định nền tảng tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác - Lê-nin và tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định nguyên tắc tổ chức của Đảng là nguyên tắc tập trung dân chủ, kết hợp chặt chẽ việc phát huy dân chủ trong Đảng với giữ vững kỷ luật, kỷ cương của Đảng; chỉ có một Đảng lănh đạo là Đảng Cộng sản, không chấp nhận "đa nguyên, đa đảng". Tiếp tục cụ thể hóa, quy chế hóa để thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng, kiện toàn hệ thống tổ chức của Đảng, trong đó chú trọng nâng cao sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng; làm cho tổ chức cơ sở đảng thực sự là hạt nhân chính trị ở cơ sở, có khả năng lănh đạo quy tụ sức mạnh của đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện, quản lư đội ngũ cán bộ, đảng viên cả về năng lực, phẩm chất, đạo đức và tác phong công tác; gần gũi nhân dân, nêu cao tinh thần tận tụy phục vụ nhân dân.”
Nhưng hầu như những yêu cầu cấp bách này của đảng, từng đươc 4 đời Tổng Bí thư đảng Nguyễn Văn Linh, Đỗ Mười, Lê Khả Phiêu và Nông Đức Mạnh nói suốt chiều dài 20 năm Đổi mới từ 1986 đến bây giờ vẫn chưa lọt vào tai cán bộ, đảng viên. Chủ nghĩa cá nhân, bá quyền, vây bè kết phái, quan liêu, tham nhũng, quan cách mạng, hống hách hành dân, bê tha mất đạo đức đang nẩy sinh dầy đặc trong guồng máy cai trị.
V́ vậy, Trọng mới kết luận: “Bên cạnh kết quả đă đạt được, cho đến nay, vẫn c̣n không ít vấn đề nhận thức lư luận chưa đủ rơ, hoặc chưa thống nhất; nhiều vấn đề mới đặt ra chưa được nghiên cứu, giải đáp có sức thuyết phục. Chẳng hạn như các vấn đề về: giải pháp phát triển kinh tế thị trường định hướng xă hội chủ nghĩa; vai tṛ và mối quan hệ giữa kế hoạch và thị trường; quan niệm về chế độ sở hữu, các thành phần kinh tế, về lao động và bóc lột; vai tṛ của kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân; quan hệ giữa tốc độ tăng trưởng và chất lượng phát triển; giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, bảo đảm tiến bộ và công bằng xă hội; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới hệ thống chính trị; giữa độc lập tự chủ và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế; làm sao để giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng trong điều kiện kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập; mô h́nh tổ chức bộ máy hệ thống chính trị thế nào là hợp lư; làm thế nào pḥng chống có hiệu quả tệ quan liêu, tham nhũng; v.v..”
“Những vấn đề nêu trên”, Trọng nói tiếp, “ đ̣i hỏi phải được tiếp tục đi sâu nghiên cứu, tổng kết, làm sáng tỏ, nhằm làm cho hệ quan điểm của Đảng về chủ nghĩa xă hội và con đường đi lên chủ nghĩa xă hội ở nước ta ngày càng hoàn thiện, sâu sắc, soi đường cho hoạt động thực tiễn kịp thời, có hiệu quả. Đương nhiên, đây là nhiệm vụ không đơn giản, bởi v́ đổi mới v́ chủ nghĩa xă hội là một sự nghiệp vô cùng khó khăn, mới mẻ, chưa có tiền lệ, thực tiễn c̣n đang vận động, ư kiến thường rất khác nhau. Chỉ có tiếp tục đổi mới tư duy, thực sự cầu thị, phát huy tự do tư tưởng, vừa kiên định vừa vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đi sâu vào tổng kết thực tiễn, chúng ta mới có thể từng bước giải đáp được những vấn đề đặt ra, nâng công tác lư luận lên một tầm cao mới.”
Đây là yêu cầu đ̣i Đảng phải “tự phê b́nh và phê b́nh” toàn diện và gay gắt nhất sau 20 năm Đổi mới v́ theo lời Nguyễn Phú Trọng, vẫn c̣n nhiều cán bộ, đảng viên chưa thi hành đúng đường lối và chỉ thị của đảng. Thậm chí c̣n có nhiều người không đồng ư với chủ trương xây dựng đất nước dựa trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin.
T́nh trạng chia rẽ trong đảng, mỗi ngày dân càng xa đảng và cán bộ địa phương lơ là với tổ chức đảng là những mối lo hàng đầu trong năm 2005 của đảng CSVN v́ đây là năm phải tổ chức các đại hội đảng địa phương để chuẩn bị cho Đại hội Đảng toàn quốc khoá X vào khoảng tháng 4/2006.
Tô Huy Rứa, Uỷ viên Trung ương Đảng. Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh nh́n nhận: “Năng lực lănh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng ở nhiều nơi vẫn c̣n yếu, một số nơi chưa đủ sức giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh từ cơ sở. Nội dung, h́nh thức sinh hoạt chi bộ c̣n lúng túng, chậm cải tiến, hiệu quả thấp. Vai tṛ tiên phong gương mẫu của đảng viên c̣n nhiều mặt hạn chế. Công tác quản lư nhà nước, vận động quần chúng của chính quyền và các đoàn thể ở cơ sở c̣n yếu, chưa phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân. Việc thực hiện qui chế dân chủ ở cơ sở chưa thật nghiêm túc.” (Tài liệu Trung ương Đảng)
Theo Rứa th́ “Những yếu kém nêu trên do các nguyên nhân chủ yếu như: Không ít cấp uỷ các cấp chưa nhận thức đầy đủ vai tṛ, vị trí quan trọng của cơ sở, c̣n quan liêu, xa dân, không sát cơ sở; chưa quan tâm chỉ đạo quyết liệt công tác xây dựng, củng cố cơ sở, chậm bổ sung, hoàn thiện những quy định về chức năng nhiệm vụ, cơ chế hoạt động, mối quan hệ và giải pháp để củng cố tổ chức, xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở; mặt khác, bản thân cấp uỷ cơ sở cũng thiếu chủ động, năng động tự đổi mới, tự chỉnh đốn, c̣n trông chờ, ỷ lại vào cấp trên".
V́ vậy, Trần Đ́nh Hoan, Bí thư Trung ương Đảng, Trương Ban Tổ chức Trung ương đă chỉ thị các cấp đảng địa phương phải thanh lọc hàng ngũ để đưa người có tài, đức và trung kiên với đảng tham dự Đại hội khoá X.
Hoan nói : “ Quán triệt tiêu chuẩn của một cấp uỷ viên đă được nêu trong Chỉ thị số 46-CT/TW ngày 6-12-2004 của Bộ Chính trị; trong t́nh h́nh hiện nay cần nhấn mạnh một số điểm: “Nhất trí cao với đường lối, quan điểm của Đảng, gương mẫu thực hiện và tổ chức thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ được giao...; nội bộ đoàn kết nhất trí và đơn vị, ngành, lĩnh vực phụ trách không có những vụ việc tiêu cực, những vi phạm lớn gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân; chống các biểu hiện bè cánh, cơ hội, chạy chọt, kiên quyết đấu tranh với các quan điểm sai trái. Bản thân, gia đ́nh gương mẫu, không lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vụ lợi, làm sai chính sách, pháp luật; không tham nhũng và kiên quyết chống quan liêu, tham nhũng, lăng phí, tiêu cực...". (Tạp chí Xây dựng Đảng, tháng 02-2005)
Chung quy lại th́ từ Trọng đến Rứa và Hoan người nào cũng nêu lên những thiếu sót, bất cập của chủ trương, đường lối lănh đạo của đảng. Họ c̣n nh́n nhận khâu yếu kém quan trọng nhất hiện nay là t́nh trạng riệu ră, mất định hướng của đội ngũ cán bộ, đảng viên và các tổ chức đảng ở cơ sở.
Như thế th́ những lời nói hồ hởi và phấn khởi về tương lai đất nước của Lănh đạo Đảng trong dịp Tết Ất Dậu có ư nghĩa ǵ không, hay họ cũng đang nửa cười nửa mếu trước viễn ảnh sống c̣n của đảng CSVN ?
Phạm Trần (02/05)