Việt
Phạm Trần
Nhà nước chiếu hào quang vào mắt nhân
dân
Hoa Thịnh Đốn.- Đảng và Nhà nước
Cộng sản Việt Nam vừa vẽ ra bức tranh
lạc quan phấn khởi trong xây dựng và phát triển
cho toàn xă hội để bước vào năm 2005, năm
cuối cùng của kế hoạch kinh tế 5 năm, và
năm sẽ tổ chức Đại hội đảng
lần thứ X.
Nhưng sự tồn tại ngày càng lớn mạnh
của phe bảo thủ trong Đảng đang t́m cách ḱm
hăm không cho “mở cửa” quá đà v́ sợ mất
quyền lợi đan xen với tham nhũng, quan liêu, lăng
phí và sự sa sút đạo đức, kỷ cương
và phẩm chất của đội ngũ cán bộ,
đảng viên có thể sẽ ḱm hăm đà phát triển.
KINH TẾ - XĂ HỘI
Trước hết, chúng ta hăy nghe một
số viên chức then chốt Nhà nước khoe thành tích
của Việt Nam năm 2004:
Sáng 31/12/2004, tại Hà Nội, Lê Mạnh Hùng, Tổng
cục trưởng Tổng cục Thống kê cho biết:
Trong năm 2004, nền kinh tế Việt Nam “Vẫn
giữ được tăng trưởng ổn định
và đạt tốc độ tăng trưởng cao.
Tổng sản phẩm trong nước năm 2004 tính theo
giá năm 1994 tăng 7,7% so với năm
2003, cao hơn 0,1 điểm % so với ước tính vào
cuối tháng 9/2004.” (Thông tấn Xă Việt
Hùng nói với các Nhà báo : “ Những
kết quả đạt được về phát
triển kinh tế-xă hội trong năm 2004 đă tạo
đà thực hiện các mục tiêu phát triển kinh
tế-xă hội năm 2005 với mức tăng
trưởng GDP 8,5% và kế hoạch 5 năm 2001-2005. Tuy nhiên, trong thời gian tới, chúng ta cần
tập trung vào nâng cao chất kinh tế và hiệu quả
sản xuất xă hội, tăng sức cạnh tranh
của các doanh nghiệp trên thị trường trong
nước và xuất khẩu để có thể hội
nhập kinh tế quốc tế và khu vực một cách
chủ động hơn, chuẩn bị tốt cho
việc tham gia Tổ chức Thương mại thế
giới (WTO, World Trade Organization).”
Việt Nam hy vọng sẽ gia nhập Tổ
chức Thương mại Thế giới vào cuối
năm nay (2005) trong kỳ họp tại Hồng Kông,
nhưng từ nay đến đó Việt Nam phải làm
rất nhiều việc và việc nào cũng đ̣i hỏi
Nhà nước Cộng sản phải làm đúng như cam
kết sẽ kư , đáng quan tâm hơn cả là ngay
thẳng trong thuế quan, công bằng đối xử
giữa các Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) và các Nhà
đầu tư nước ngoài và nhất định
không được bù giá thua lỗ cho các hàng hoá của
Việt Nam phải cạnh tranh với hàng cùng loại
của nước ngoài.
Trong khi đó, tại cuộc họp báo
cuối năm tại Sài G̣n ngày 30-12-04, Phan Văn Khải,
Thủ tướng Chính phủ đă băn khoăn: “
Nhiệm vụ năm 2005 là rất nặng nề, nếu
tốc độ tăng trưởng không đạt
được hơn 8,5% th́ mục tiêu của kế
hoạch 5 năm (2001-2005) sẽ không đạt
được, do đó việc thực hiện Nghị
quyết Đại hội IX cũng không đạt, mà
nghị quyết thực hiện không đạt th́ năm
2006 "bước vào Đại hội X sẽ mất
khí thế".”
Theo tường thuật của báo Thanh Niên th́ Khải đă : “Đặc biệt nhấn mạnh
đến việc giảm chi phí trung gian để nâng cao
chất lượng tăng trưởng, bảo
đảm cho nền kinh tế có tính cạnh tranh. Ông
lưu ư rằng cuối năm 2005, ta gia nhập WTO, khi
đó phải làm ăn ṣng phẳng
với 150 nước. Nếu giỏi th́ chúng ta sẽ bán
được hàng sang 150 nước, nếu chúng ta dở
th́ chúng ta sẽ thua, v́ hàng hóa 150 nước sẽ tràn ngập
ở nước ta.”
Nhưng không phải chỉ phải lo TWO mà thôi, Việt
Lạc Long báo động điều này trên báo Sài G̣n
giải phóng trong số ra ngày 31/12/2004: “Mặc dù kết
thúc năm 2004 với những chuyển biến khả
quan, các nhà kinh tế đă vẫn dự báo năm 2005
Việt Nam tiếp tục phải đối mặt
với nhiều thách thức mới. Xuất
khẩu nhiều mặt hàng nông sản trong đó có
gạo, tiêu, điều, vẫn trong điều kiện
sức cung đang vượt cầu, và tiềm ẩn
nhiều biến động bất ngờ.”
Long viết tiếp : “Thị
trường cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt do
nhiều mặt hàng của ta đang giảm ưu thế
so với mặt hàng cùng loại của các nước láng
giềng. Những thị trường
trọng điểm, trong đó có thị trường châu
Âu, nhất là thị trường Mỹ ngày càng khó tính
hơn và chứa đựng nhiều yếu tố khó
dự đoán. Việc giảm thuế nhiều
mặt hàng theo hiệp định Trung Quốc - ASEAN, trong
đó có nhiều mặt hàng quan trọng sẽ khiến cho
hàng hóa của các nước ASEAN và Trung Quốc tràn
ngập thị trường và đẩy các sản
phẩm trong nước vào thế tiến thoái
lưỡng nan.”
Ngoài các mặt hàng tốt và giá lại rẻ
hơn hàng cùng loại sản xuất trong nước, các
nước trong khu vực c̣n muốn giữ chân khách hàng
bằng nhiều mặt hàng mới và giá rẻ hơn trong
khi sản phẩm trong nước lại thua kém cả
phẩm và lượng. V́ vậy Lạc Long khuyến
cáo các doanh nghiệp nội địa :
“ Thách thức cũng chính là cơ hội để các doanh
nghiệp Việt
”Thách thức lớn nhưng cơ hội
cũng lớn. Vấn đề c̣n
lại là chúng ta vượt lên trên nó để thích nghi và
tận dụng cơ hội như thế nào. Quả bóng đang nằm trong chân các doanh
nghiệp.”
Các Doanh nghiệp cũng lại do Đảng, Nhà
nước làm chủ trực tiếp hay kiểm soát gián
tiếp như trong trường hợp các doanh nghiệp
Tư nhân hay đầu tư hỗn hợp giữa Nhà
nước với nước ngoài nên “quả bóng” thật
sự cũng nằm ngay trong chân Đảng và Nhà
nước.
Nhưng liệu Đảng có dám dứt khoát “mở
cửa” toàn diện như đă hứa từ năm 1986
hay vẫn “nửa kín nửa hở” như hiện nay làm
nản ḷng nhà đầu tư nước ngoài? Bộ
trưởng Kế họach – Đầu tư Vơ Hồng
Phúc xác nhận trở ngại này trong cuộc họp báo
ở Sài G̣n (30-12-2004) : “Môi trường
đầu tư nước ta hiện nay được
cộng đồng thế giới xếp thứ 4 của
châu Á (sau Trung Quốc, Ấn Độ và Thái Lan). Tuy nhiên,
môi trường đầu tư của chúng ta vẫn c̣n
chưa b́nh đẳng: dùng một số biện pháp
khống chế đầu tư một số ngành,
chưa b́nh đẳng trong việc sử dụng
đất đai cũng như một
số thủ tục về thuế, hải quan...
Điều đó đang làm cản trở tốc
độ tăng trưởng.”
Nhưng
ai, cơ quan nào trong Đảng đă dựng lên những
chướng ngại vật để ngăn chặn
đà hội nhập và phát triển – cạnh tranh với
thế giới ? Đảng CSVN chủ
trương đất đai là của toàn dân nhưng do
Nhà nước quản lư để việc sử dụng
được công bằng và đem lại phúc lợi cho
toàn dân nhưng bây giờ lại có chuyện “nắm
giữ” đất chung làm của riêng th́ ai trong
Đảng đang làm chuyện này ?
Rồi đến chuyện mỗi cơ quan tự
đặt ra những thủ tục hành chính rườm rà
để kiếm tiền đút túi như các khoản
phụ thu không có trong luật lệ th́ ai có trách nhiệm
phải chận đứng, chấm dứt để
khỏi mất ḷng dân, làm chậm đà phát triển
? Ngoài Đảng và Nhà nước ra th́ ai có quyền,
vậy mà chính Bộ trưởng Vơ Hồng Phúc lại kêu
trước sự hiện diện của Phan Văn
Khải và một số Bộ trưởng khác th́ chắc
là phải có “thế lực đen” nào cao hơn cả
Thủ tướng ?
Nguyễn Hồng Phúc chỉ nói bâng quơ theo lối
thuật lại của tờ Thanh Niên : “Tuy nhiên, ông cũng
chân thành lưu ư rằng muốn làm được
chuyện đó th́ các cơ quan báo chí "phải ngon
mới được", v́ nếu "không ngon" th́ rất
dễ có những bài báo viết phục vụ cho việc
đấu đá nội bộ.”
Tại sao chuyện “mở cửa” là chủ trương
của đảng, của nhà nước để
hội nhập và để phát triển mà lại c̣n có
những “ông kẹ” dám đứng ra gác đường
lấy xâu kiểu ngày xưa như thế mà Chính phủ
không làm ǵ được, phải gọi báo chí tiếp tay
tố cáo ?
Phan Văn Khải thành thật thổ lộ
sự bất lực của ḿnh trước các “thế lực
ông kẹ này”, theo như báo Thanh Niên tường thuật :
“Thủ tướng khen ngợi các nhà báo nêu cao tinh thần
trách nhiệm, "lặn lội điều tra như công
an" để phát hiện những sai trái, tiêu cực,
viết những bài điều tra chính xác, giúp Chính phủ
kịp thời xử lư, chỉnh đốn, làm trong
sạch bộ máy. "Nếu như báo chí phát hiện
kịp thời, các cơ quan của chính phủ xử lư
kịp thời th́ sẽ không có chuyện ai muốn làm ǵ
th́ làm".
”Ông trở nên buồn rầu: "Tiêu
cực, nhũng nhiễu, tham nhũng, chúng ta nói rất
nhiều, nhưng không làm được nhiều
để ngăn chặn". Bất
ngờ, ông đề nghị: "Báo chí với Chính
phủ phải tuyên chiến với tệ nạn này".
Ông cho rằng nước ta tuy chưa có những
đường dây tham nhũng lớn lấy tiền
từ Chính phủ, từ vốn ODA (Ghi chú :
Official Development Assistant: Nguồn tài chính trợ giúp phát
triển từ Chính phủ nước ngoài cho Chính phủ
Việt
”Trở lại chuyện tiêu cực trong
bộ máy, Thủ tướng đề nghị các nhà báo
"đi sâu nghiên cứu" cho đến phường,
xă. Ông nói: "Cán bộ lúc nào cũng kêu lương
thấp, nhưng nhiều người chỉ đến
trụ sở mỗi ngày 1- 2 tiếng đồng hồ. Khi dân cần th́ ổng đi đám giỗ,
đám cưới, đi nhậu. Các
đồng chí t́m hiểu xem mấy ổng làm mỗi ngày
mấy tiếng. Ông nào chu đáo với dân th́
đề nghị khen, c̣n ông nào ăn
nhậu bỏ bê công việc th́ phải trừng phạt
chứ". Ông nói tiếp: "C̣n công an, xă phường
thôn ấp nào cũng có, nhưng ăn trộm ăn
cắp, x́ ke ma túy cũng tràn lan. Ngay
cả chỗ tôi ở (quê Thủ tướng Phan Văn
Khải ở Củ Chi), ấp nào cũng ấp văn hóa,
nhưng ăn cắp quá trời luôn.
Đến chính tôi nuôi cá trong ao cũng bị ăn
trộm. Ấp văn hóa th́ phải không có x́ ke ma túy, không
có trộm cắp, không giành đất giành đai chứ ! Rất mong báo chí góp
sức làm lành mạnh hóa xă hội".
VAI TR̉ QUÂN ĐỘI?
Không ai biết rơ “Thế lực đen” nào
đang đứng sau sau hàng rào cản để kiếm
lợi, nhưng Quân đội là một trong những thành
phần kinh tế mạnh nhất ở Việt
Trong cuộc trả lời ở Quốc Hội, Phạm
Văn Trà, Đại tướng, Bộ trưởng
Quốc pḥng nói : “Tôi đồng ư
với ĐB Quốc hội nên có điều luật Quân
đội làm kinh tế. Trong dự thảo
Luật Quốc pḥng chưa có điều quy định
quốc pḥng làm kinh tế. Quân
đội làm kinh tế cũng phù hợp với bản
chất, truyền thống của quân đội ta.”
(Tài liệu Quốc hội, 22-11-2004)
Theo Trà th́ :” Hiện nay quân đội có 19 khu kinh tế
ở phía Bắc, Tây và Tây Nam, 336 bệnh xă quân dân y kết hợp,
70 DN (Doanh nghiệp) quốc pḥng sản xuất, kinh doanh. Nhưng công suất sử dụng mới
đạt khoảng 20%. C̣n dư 80% công
suất nếu không làm th́ DN quốc pḥng sẽ gặp khó
khăn! Hơn nữa, nếu không làm
sẽ không duy tŕ được sản xuất, khi cần
đến sẽ không có công nghiệp quốc pḥng.”
Trà kể tiếp: “Ngay bệnh viện quân
đội, vừa qua quốc pḥng phải đầu
tư hơn 100 tỷ để mua máy móc. Đầu tư chỉ có mức độ,
phải làm kinh tế để đầu tư vào
bệnh viện quân đội, ở cả khu vực và
quân khu. Hơn 300 bệnh xá, thuốc men quân
đội chỉ bảo đảm 20%, c̣n 80% phải
lấy nguồn từ làm kinh tế để mua cấp
thuốc, phục vụ dân...”
“Tại TP.HCM, Tân Cảng hiện là một trong những
cảng mạnh nhất của khu vực! Có
thể nói là hiệu quả! Vừa qua,
Chính phủ cho di chuyển ra ngoài, xây dựng 650 m cầu
cảng không có xin Nhà nước đồng nào! Anh em tự làm, tự sản xuất, lăi đó
đem ra đầu tư! Cũng
đóng thuế đầy đủ cho Nhà nước, cho
địa phương! Hay Công ty viễn thông quân
đội (Viettel), Nhà nước và quân đội chỉ
đầu tư 50 tỷ đồng, c̣n lại vay bên
ngoài, làm ăn có hiệu quả sẽ trả lại. Vừa qua, đă làm có hiệu quả, cạnh
tranh rất lành mạnh giữa viễn thông quân đội
với nhà nước.”
“Cho nên phải làm kinh tế, nếu không làm
kinh tế th́ rất khó khăn! Riêng
về quân đội làm kinh tế buôn bán chúng tôi kiên
quyết không cho! Tới đây, tất cả
đơn vị buôn đi bán lại là dẹp, giải tán,
thu xếp lại! Thế c̣n những
đơn vị làm kinh tế hoàn toàn th́ theo
chỉ đạo của Chính phủ, quân đội
sẽ từng bước cho cổ phần hoá giống
như DN nhà nước.”
Nhưng sẽ cổ phần hoá kiểu nào, dân 30 – Quân
đội 70 như các Tổ chức Đảng đang
làm cổ phần để vẫn giữ vai tṛ quyết
định tại mỗi Doanh nghiệp hay 50/50 để
thành lập Ban Giám đốc hỗn hợp mới là
điều đáng nói.
Hiện nay các vùng kinh tế do Quân đội làm chủ
được coi là vùng “bất khả xâm phạm” nên
một số Đại biểu Quốc hội mới
đ̣i khép đội ngũ có súng đạn này vào Luật !
MŨI CẢN
TRƯỚC MẶT
Nhưng không phải chỉ có Lực
lượng Quân đội làm kinh tế mà cả Bộ máy
Nhà nước cũng làm kinh tế nên thua lỗ, nợ
nần mới khó đ̣i. Chỉ riêng khoản 11 ngàn
Tỷ đồng lăng phí từ các chương tŕnh Xây
dựng Cơ bản từ năm 2000 đến giờ
vẫn c̣n là chuyện Nhà nước “đi ṃ kim
dưới đáy biển”. Những chuyện “kỳ
đà cản mũi” khác tuy nhỏ nhưng tràn lan trong
guồng máy như tham nhũng lẻ tẻ, vô kỷ
luật, ăn bớt, ăn gian và những tệ nạn
xă hội ma túy, mại dâm, buôn người, HIV-AIDS nhan
nhản khắp nơi khắp chốn th́ chưa biết
đến bao giờ mới giải quyết
được.
Báo cáo cuối năm của các viên chức Nhà nước
chỉ nói chung chung ba phải không
đưa ra biện pháp nào cụ thể!
Một vấn nạn khác là nạn “bàn giấy con rùa”
của nền hành chính Việt
Khải nói tiếp : “ Cũng xin nói
với các đồng chí, các khâu của Bộ Tư pháp c̣n
chậm trễ quá! Ở dưới các
sở chắc cũng kiểu như vậy! Bởi v́ văn bản tôi muốn kư
được là phải qua thẩm định của
Bộ Tư pháp. Các đồng chí không
thẩm định tôi đâu kư được! Công việc của khối hành pháp rất
nhiều, riêng văn bản vào Chính phủ mỗi năm 15
vạn, ra gần 10 vạn. Nghị định,
văn bản pháp quy b́nh quân mỗi ngày Thủ
tướng, Phó Thủ tướng kư văn bản
phải thi hành là 1,4 văn bản.
Muốn kư được 1 văn bản, bộ tŕnh,
lấy ư kiến các bộ, qua Bộ Tư pháp thẩm
định, lên Văn pḥng Chính phủ, tốn rất
nhiều thời gian, qua rất nhiều cuộc họp.”
“Tôi đề nghị với các đồng chí muốn
thẩm định nhanh các văn bản quy phạm pháp
luật, trong quá tŕnh các bộ làm, trong quá tŕnh các sở xây
dựng th́ cán bộ tư pháp phải nhảy vào từ
đầu. Chúng ta góp ư kiến từ đầu, cho nên
về tới bộ, tới sở, căn bản đă
thống nhất, c̣n ư kiến khác nhau phải xin ư kiến
thủ trưởng cơ quan, như bộ trưởng
hay giám đốc sở. C̣n khác ư kiến nhau
nữa mới xin ư kiến Chính phủ và Thủ
tướng. Làm vậy mới nhanh
được! Chứ c̣n về tới cơ quan,
mấy ông khác ư kiến là găm lại đó, nhanh là 20
ngày, chậm là 3 tháng th́ làm thế nào?”
Đó là “chặng đường chiến binh” của
một Luật đă được Quốc hội
chấp thuận tới việc thi hành c̣n nhiều “ngăn
sống cách núi” và nhiêu khê như thế. Lề lối này
cũng đă lan sang việc thi hành các
bản án đă có quyết định của Toà án và
những việc khác theo lối không cần giữ kỷ
cương, phép nước và thái độ tùy tiện, tùy
hứng, tùy có lợi nhiều hay ít của cán bộ.
Khải nói với giới Luật pháp: ”Lần
này có Luật Đất đai mới, tôi đề
nghị các đồng chí ở các địa phương,
các bộ phải chấp hành nghiêm. Đất đai là tài sản quư giá của đất
nước thế mà ai muốn bán th́ bán, ai muốn cho th́
cho, đầu cơ quá trời, quá đất! Ở Hà Nội và TP.HCM, giá đất đắt
hơn ở
Đề cập đến tai nạn giao thông mỗi
năm mỗi tăng, Phan Văn Khải bức xúc : “Bây
giờ giao thông năm 2004 chết hơn 10.000 người,
bị thương mấy chục ngàn người (Chú
thích: Con số chính thức của báo Công an Nhân dân ngày
4-1-2005 là 17,106 vụ tai nạn, chết 11,684 người
và bị thương 15,693 người). Ở nước
Nhật mỗi năm chết 600 người về tai nạn giao thông, người ta đă xót
xa! Thủ tướng đă đứng lên
nói một cách xót xa với dân. Chúng ta
chấp hành như thế nào mà ra đường sá đi lộn
xộn như vậy? Làm đường tốt
hơn, rộng hơn th́ tai nạn
nhiều hơn! Nên cái này phải giáo dục
cho người dân, thấm sâu cho người dân!
“Nhân đây tôi cũng nói với các đồng chí công an. Ví
dụ để đua xe, chúng ta
phải tịch thu xe. Chúng ta c̣n truy coi là tiền ở
đâu để mua xe đi đua
như vậy! Cha mẹ chúng lấy tiền
bạc ở đâu? Chỉ có lấy của cải
nhà nước, chỉ có tham nhũng mới mua xe cho con đi đua chơi! Làm
giàu bất chính chúng ta phải xem tiếp như thế nào!
Ai vi phạm luật lệ giao thông
phải phạt cho nhớ đời, phạt rất
nặng để họ nhớ ra đường phải
đi ngay ngắn đi trật tự, đi đàng hoàng. C̣n cứ làm sơ sơ th́ họ coi
thường! Và sẽ tiến tới
tất cả ra đường đi môtô phải
đội mũ bảo hiểm hết!”
Tất cả những thứ răn đe,
h́nh phạt mà Khải nêu lên đều đă có trong
Luật lưu thông, kể cả chuyện đội
mũ an toàn nhưng Cảnh sát, Công an lại ăn hối
lộ, chận xe xét vờ lấy tiền ngay giữa thành
phố Sài G̣n nên có nhiều tai nạn mấy cũng cho qua,
không ai phải thi hành luật miễn là có tiền nên
cả nước mới vô trật tự, mất kỷ
cương.
Riêng việc Khải đề nghị điều tra
tiền đâu ra mà đám trẻ này có xe
xịn đắt tiền đi đua là một ư kiến
mới, chưa bao giờ làm. Nhưng riêng việc buộc
Cán bộ, Đảng viên lănh đạo kê khai tài sản
từ 8 năm nay c̣n chưa làm được huống chi
đi t́m nguồn vốn xe gắn máy của đám con nít,
nhất là khi con nít này lại là con nhà giàu hoặc con ông cháu
cha.
Đă có nhiều vụ bị bắt cả người
lẫn xe rồi lại thả nên
nạn đua xe chết người mới tái diễn. Dân
nghèo làm ǵ có tiền mua xe để đua ?
V́ vậy mà trước mặt các Quan toà và lực
lượng thi hành luật pháp, Khải mới ra lệnh :”Những cán bộ vô trách nhiệm
phải đuổi ra khỏi bộ máy, bất kỳ có
tham gia lâu năm hay có tuổi đảng cao! Ai
không hoàn thành nhiệm vụ chúng ta phải đưa ra th́
mới có bộ máy mạnh, có bộ máy đầy
đủ trách nhiệm trước Đảng,
trước dân, phục vụ dân tốt".
Liệu phát súng lệnh đầu năm 2005
của Khải có sức chuyển động để
nâng tỷ số kinh tế tăng trưởng lạc quan
từ 7,5% năm 2004 lên 8,5% trong năm 2005, hay những
“Thế lực đen” và đội ngũ tham nhũng
sẽ lấy đó làm lực đẩy để cấu
kết với nhau tăng cường thêm sức mạnh
tại kỳ Đại hội Đảng X, dự trù
diễn ra vào giữa năm nay -/-
Phạm Trần
(Đầu tháng 1/2005)