สิ่งที่ทำให้มีโชคดี
ธรรมอันนำมาซี่งความสุขความเจริญ เรียกเต็มว่า อุดมมงคล คือ มงคลอันสูงสุด
คาถาที่
1
-
ไม่คบคนพาล
-
คบบัณฑิต
-
บูชาคนที่ควรบูชา
คาถาที่
2
-
อยู่ในปฏิรูปเทศ
,
อยู่ในถิ่นมีสิ่งแวดล้อมดี
-
ได้ทำความดีให้พร้อมไว้ก่อน
,
ทำความดีเตรียมพร้อมไว้แต่ต้น
-
ตั้งตนไว้ชอบ
(การตั้งมั่นอยู่ในความดี ไม่ยอมให้ตนตกอยู่ในอำนาจของความชั่ว)
คาถาที่
3
-
เล่าเรียนศึกษามาก
, ทรงความรู้กว้างขวาง,ใส่ใจสดับตรับฟังค้นคว้าหาความรู้อยู่เสมอ
-
มีศิลปวิทยา
, ชำนาญในวิชาชีพของตน
-
มีวินัยที่ได้ศึกษาดีแล้ว,
มีระเบียบวินัยดี,
ได้ฝึกอบรมตนไว้ดี
-
วาจาสุภาษิต
,
รู้จักใช้วาจาพูดให้เป็นผลดี
คาถาที่
4
-
บำรุงมารดาบิดา
-
สงเคราะห์บุตร
-
สงเคราะห์คู่ครอง
-
การงานไม่อากูล (จัดการงานดี)
คาถาที่
5
-
รู้จักให้
, เผื่อแผ่แบ่งปัน
, บริจาคสงเคราะห์และบำเพ็ญประโยชน์
-
ประพฤติธรรม
, ดำรงอยู่ในศีลธรรม
-
สงเคราะห์ญาติ
-
การงานที่ไม่มีโทษ
, กิจกรรมที่ดีงาม
เป็นประโยชน์ ซึ่งไม่เป็นทางเสียหาย
-
เว้นจากความชั่ว
-
เว้นจากการดื่มน้ำเมา
-
ไม่ประมาทในธรรมทั้งหลาย
คาถาที่
7
-
ความเคารพ
,
การแสดงออกที่แสดงถึงความเป็นผู้รู้จักคุณค่าของบุคคล สิ่งของสถานที่
หรือกิจกรรมนั้นๆ และรู้จักให้ความสำคัญและความใส่ใจเอื้อเฟื้อโดยเหมาะสม
-
ความสุภาพอ่อนน้อม
, ถ่อมตน
-
ความสันโดษ (รู้จักพอ),
ความเอิบอิ่มพึงพอใจในผลสำเร็จที่ได้สร้างขึ้น
หรือในปัจจัยลาภที่แสวงหามาได้
ด้วยเรี่ยวแรงความเพียรพยายามของตนเองโดยทางชอบธรรม
-
มีความกตัญูญู
-
ฟังธรรมตามกาล
,
หาโอกาสแสวงความรู้เกี่ยวกับหลักความจริง ความดีงาม
และเรื่องที่เป็นประโยชน์
คาถาที่
8
-
มีความอดทน
-
เป็นผู้ว่าง่ายสอนง่าย
, พูดกันง่าย ฟังเหตุผล
-
พบเห็นสมณะ (ผู้สงบ),
เยี่ยมเยือนเข้าหาท่านผู้สงบกิเลส
-
สนทนาธรรมตามกาล
,
หาโอกาสสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้ความคิดเห็นกัน
เกี่ยวกับหลักความจริงความดีงามและเรื่องที่เป็นประโยชน์
คาถาที่
9
-
มีความเพียรเผากิเลส
, รู้จักบังคับควบคุมตน
ไม่ปรนเปรอตามใจอยาก
-
ประพฤติพรหมจรรย์
(การประพฤติอันประเสริฐ)
, ดำเนินตามอริยมรรค
, การรู้จักควบคุมตนในทางเพศ หรือถือเมถุนวิรัติตามควร
-
เห็นอริยสัจจ์
,
เข้าใจความจริงของชีวิต
-
ทำพระนิพพานให้แจ้ง
, บรรลุนิพพาน
คาถาที่
10
-
ถูกโลกธรรม จิตไม่หวั่นไหว
(มีความรู้เท่าทันสภาพความเป็นจริง หรือธรรมดาของโลก ไม่รู้สึกยินดี
ยินร้ายในสิ่งที่มากระทบ ซี่งมีสาเหตุจาก โลกธรรม
8)
-
จิตไร้เศร้า
-
จิตปราศจากธุลี (ปราศจากกิเลส
ได้แก่ ราคะ (โลภะ) โทสะ และโมหะ ที่ทำให้จิตมัวหมอง
เปรียบเหมือนฝุ่นที่เกาะ ณ ที่สิ่งใด ย่อมทำให้สิ่งนั้นๆ มัวหมอง
-
จิตเกษม
(ภาวะของจิตที่สุขสบาย ปลอดโปร่ง เพราะห่างไกลจากกิเลส และอาสวะ
เป็นจิตที่รู้สึกอิ่มเอมใจ)
แต่ละคาถามีบทสรุปว่า
เอตมมงคลมุตตมํ
นี้เป็นมงคลอันอุดม
มีคาถาสรุปท้ายมงคลทั้ง
38 นี้ว่า
" เอตาทิสานิ
กตฺวาน สพฺพตฺถมปราชิตา
สพฺพตฺถ โสตฺถึ
คจฺฉนฺติ ตนฺเตสํ มงคลมุตฺตมนติ "
แปลว่า
เทวะ
มนุษย์ทั้งหลายกระทำมงคลเช่นนี้แล้ว ย่อมเป็นผู้ไม่ปราชัยในที่ทุกสถาน
ย่อมถึงความสวัสดิ์ในที่ทั้งปวง นี้คือ อุดมมงคลของเทวะ มนุษย์เหล่านั้น
|