สิ่งที่ทำให้มีโชคดี ( มงคล 38 )

      สิ่งที่ทำให้มีโชคดี ธรรมอันนำมาซี่งความสุขความเจริญ เรียกเต็มว่า อุดมมงคล คือ มงคลอันสูงสุด

 

คาถาที่ 1

  1. ไม่คบคนพาล
  2. คบบัณฑิต
  3. บูชาคนที่ควรบูชา

คาถาที่ 2

  1. อยู่ในปฏิรูปเทศ , อยู่ในถิ่นมีสิ่งแวดล้อมดี
  2. ได้ทำความดีให้พร้อมไว้ก่อน , ทำความดีเตรียมพร้อมไว้แต่ต้น
  3. ตั้งตนไว้ชอบ (การตั้งมั่นอยู่ในความดี ไม่ยอมให้ตนตกอยู่ในอำนาจของความชั่ว)

คาถาที่ 3

  1. เล่าเรียนศึกษามาก , ทรงความรู้กว้างขวาง,ใส่ใจสดับตรับฟังค้นคว้าหาความรู้อยู่เสมอ
  2. มีศิลปวิทยา , ชำนาญในวิชาชีพของตน
  3. มีวินัยที่ได้ศึกษาดีแล้ว, มีระเบียบวินัยดี, ได้ฝึกอบรมตนไว้ดี
  4. วาจาสุภาษิต , รู้จักใช้วาจาพูดให้เป็นผลดี

คาถาที่ 4

  1. บำรุงมารดาบิดา
  2. สงเคราะห์บุตร
  3. สงเคราะห์คู่ครอง
  4. การงานไม่อากูล (จัดการงานดี)

คาถาที่ 5

  1. รู้จักให้ , เผื่อแผ่แบ่งปัน , บริจาคสงเคราะห์และบำเพ็ญประโยชน์
  2. ประพฤติธรรม , ดำรงอยู่ในศีลธรรม
  3. สงเคราะห์ญาติ
  4. การงานที่ไม่มีโทษ , กิจกรรมที่ดีงาม เป็นประโยชน์ ซึ่งไม่เป็นทางเสียหาย
  5. เว้นจากความชั่ว
  6. เว้นจากการดื่มน้ำเมา
  7. ไม่ประมาทในธรรมทั้งหลาย

คาถาที่ 7

  1. ความเคารพ , การแสดงออกที่แสดงถึงความเป็นผู้รู้จักคุณค่าของบุคคล สิ่งของสถานที่ หรือกิจกรรมนั้นๆ และรู้จักให้ความสำคัญและความใส่ใจเอื้อเฟื้อโดยเหมาะสม
  2. ความสุภาพอ่อนน้อม , ถ่อมตน
  3. ความสันโดษ (รู้จักพอ), ความเอิบอิ่มพึงพอใจในผลสำเร็จที่ได้สร้างขึ้น หรือในปัจจัยลาภที่แสวงหามาได้ ด้วยเรี่ยวแรงความเพียรพยายามของตนเองโดยทางชอบธรรม
  4. มีความกตัญูญู
  5. ฟังธรรมตามกาล , หาโอกาสแสวงความรู้เกี่ยวกับหลักความจริง ความดีงาม และเรื่องที่เป็นประโยชน์

คาถาที่ 8

  1. มีความอดทน
  2. เป็นผู้ว่าง่ายสอนง่าย , พูดกันง่าย ฟังเหตุผล
  3. พบเห็นสมณะ (ผู้สงบ), เยี่ยมเยือนเข้าหาท่านผู้สงบกิเลส
  4. สนทนาธรรมตามกาล , หาโอกาสสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้ความคิดเห็นกัน เกี่ยวกับหลักความจริงความดีงามและเรื่องที่เป็นประโยชน์

คาถาที่ 9

  1. มีความเพียรเผากิเลส , รู้จักบังคับควบคุมตน ไม่ปรนเปรอตามใจอยาก
  2. ประพฤติพรหมจรรย์ (การประพฤติอันประเสริฐ) , ดำเนินตามอริยมรรค , การรู้จักควบคุมตนในทางเพศ หรือถือเมถุนวิรัติตามควร
  3. เห็นอริยสัจจ์ , เข้าใจความจริงของชีวิต
  4. ทำพระนิพพานให้แจ้ง , บรรลุนิพพาน

คาถาที่ 10

  1. ถูกโลกธรรม จิตไม่หวั่นไหว (มีความรู้เท่าทันสภาพความเป็นจริง หรือธรรมดาของโลก ไม่รู้สึกยินดี ยินร้ายในสิ่งที่มากระทบ ซี่งมีสาเหตุจาก โลกธรรม 8)
  2. จิตไร้เศร้า
  3. จิตปราศจากธุลี (ปราศจากกิเลส ได้แก่ ราคะ (โลภะ) โทสะ และโมหะ ที่ทำให้จิตมัวหมอง เปรียบเหมือนฝุ่นที่เกาะ ณ ที่สิ่งใด ย่อมทำให้สิ่งนั้นๆ มัวหมอง
  4. จิตเกษม (ภาวะของจิตที่สุขสบาย ปลอดโปร่ง เพราะห่างไกลจากกิเลส และอาสวะ เป็นจิตที่รู้สึกอิ่มเอมใจ)

แต่ละคาถามีบทสรุปว่า “ เอตมมงคลมุตตมํ ” นี้เป็นมงคลอันอุดม

มีคาถาสรุปท้ายมงคลทั้ง 38 นี้ว่า
 

" เอตาทิสานิ กตฺวาน สพฺพตฺถมปราชิตา

สพฺพตฺถ โสตฺถึ คจฺฉนฺติ ตนฺเตสํ มงคลมุตฺตมนติ "
 

       แปลว่า “ เทวะ มนุษย์ทั้งหลายกระทำมงคลเช่นนี้แล้ว ย่อมเป็นผู้ไม่ปราชัยในที่ทุกสถาน ย่อมถึงความสวัสดิ์ในที่ทั้งปวง นี้คือ อุดมมงคลของเทวะ มนุษย์เหล่านั้น ”

 
ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม ผู้แต่ง พระธรรมปิฎก สำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พ.ศ. 2546 หน้า 274