รังสี(
Radiation)
และกัมมันตภาพรังสี
(Radioactivity)
รังสีเป็นพลังงาน ที่ปลดปล่อยออกมา จากไอโซโทปรังสี อาจเป็นอนุภาค หรือคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ที่มีพลังงานแตกต่างกัน ขึ้นกับชนิดของไอโซโทปรังสี
ปริมาณของรังสี หรืออัตราการปลดปล่อยรังสี เรียกว่า กัมมันตภาพรังสี (activity) ของต้นกำเนิด
กัมมันตภาพรังสี มีหน่วยวัด เป็น เบคเคอเรล (Bq) เท่ากับจำนวนรังสี ที่ปลดปล่อยออกมาต่อวินาที
หน่วยวัดขนาดใหญ่ เรียกว่า คูรี (Curie) เท่ากับ 3.7x10
10
Bq
การปลดปล่อยรังสี ทำให้ต้นกำเนิดรังสี มีกัมมันตภาพลดลง ตามเวลาแบบเอ็กโปเนนเชียล ซึ่งมีค่าคงที่การสลายตัว เป็นค่าเฉพาะของแต่ละไอโซโทป
รังสีอัลฟา (alpha radiation) หรือ
a
-ray เป็นอนุภาคที่มีประจุ +2 ประกอบด้วย 2 โปรตอน และ 2 นิวตรอน เหมือนกับนิวเคลียสของธาตุฮีเลียม ทำให้ ไอโซโทปรังสี ที่ปลดปล่อยอนุภาคอัลฟา มีมวลลดลง 4 หน่วย มีประจุลดลง 2e
รังสีบีต้า (beta radiation) หรือ
b
-ray มีคุณสมบัติ เช่นเดียวกับอิเล็กตรอน ประกอบด้วย รังสีบีต้าชนิดประจุบวก (
+
b
-ray) และประจุลบ (
-
b
-ray)
ไอโซโทปรังสีที่ปลดปล่อยรังสีบีต้า ชนิดประจุบวก (
+
b
-ray) จะมีประจุลดลง 1
ไอโซโทปรังสี ที่ปลดปล่อยรังสีบีต้า ชนิดประจุลบ (
-
b
-ray) จะมีประจุเพิ่มขึ้น 1e
รังสีแกมมา (
g
-ray) เป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า พลังงานสูง ซึ่งจะปลดปล่อยจากไอโซโทปรังสี ที่มีระดับพลังงานสูง ทำให้ระดับพลังงานต่ำลง และอยู่ในสภาวะที่เสถียรมากขึ้น