Czas wlasny
jakiegos objektu, zwykle oznaczany w fizyce przez
t (czytaj tau),
to czas jaki mierzy ten objekt przy pomocy
swoich wlasnych zegarow i jest on naogol inny niz czas jaki
widza obserwatorzy obserwujacy ten objekt (zwykle oznaczany
w fizyce przez t, od time).
N.p. jezeli objekt porusza sie w stosunku do obserwatora to wtedy
obserwator bedzie widzial czas objektu (n.p. obserwujac zegary
zainstalowane w objekcie) jako biegnacy wolniej.
Wzor (z t.zw. szczegolnej teorii wzglednosci Einsteina) wyrazajacy
zaobserwowana szybkosc czasu, jest nastepujacy:
dt/dt =
sqrt(1 - v2/c2)
gdzie dt oznacza ilosc
czasu ktora uplynela w obserwowanym objekcie w tym czasie kiedy
u obserwatora uplynal czas dt
(wiec dt/dt jest szybkoscia
uplywu czasu w objekcie, widziana przez danego obserwatora,
w stosunku do szybkosci uplywu czasu observatora: n.p. jezeli czas
w poruszajacym sie objekcie biegnie 3 razy wolniej w stosunku do
czasu obserwatora to
dt/dt = 1/3),
sqrt oznacza pierwiastek kwadratowy (skrot od square root,
czytaj skue'rrut),
v jest szybkoscia objektu wzgledem observatora,
a c jest szybkoscia swiatla (w tych samych jednostkach szybkosci
co v, n.p. w m/s lub w MPH).
Jak widac z powyzszego wzoru im szybciej dany objekt sie porusza tym
wolniej biegnie jego czas w stosunku do obserwatora. Kiedy szybkosc
objektu zbliza sie do szybkosci swiatla (c) wtedy obserwowana szybkos
czasu w danym objekcie zbliza sie do zera.