ข
| ขนทรายเข้าวัด | ทำบุญกุศลโดยวิธีนำหรือขนทรายไปก่อพระเจดีย์ทรายที่วัด, หาประโยชน์ให้ส่วนรวม |
| ขนมผสมน้ำยา | พอดีกันจะว่าข้างไหนดีกว่ากันไม่ได้ |
| ขนหน้าแข้งไม่ร่วง | ไม่กระทบกระเทือนถึงเดือดร้อน |
| ขนหัวลุก | อาการที่ตกใจหรือกลัวมาก เป็นต้น จนรู้สึกคล้ายกับผมตั้งชันขึ้น |
| ข่มเขาโคขืนให้กลืนหญ้า | บังคับใจผู้อื่นให้ทำตามที่ตนต้องการ |
| ขมเป็นยา, หวานเป็นลมขมเป็นยา | คำติมักเป็นประโยชน์ทำให้ได้คิด , มักใช้คู่กับ หวานเป็นลม ว่า หวานเป็นลม ขมเป็นยา |
| ขม่อมบาง , กระหม่อมบาง | เจ็บป่วยง่าย |
| ขมิ้นกับปูน | ชอบวิวาทอยู่เสมอเมื่ออยู่ใกล้กัน , ไม่ถูกกัน |
| ขมิ้นเหลืองอ่อน | คนจร , คนเร่ร่อน |
| ขว้างงูไม่พ้นคอ | ทำอะไรแล้วผลร้ายกลับมาสู่ตัวเอง |
| ขวานผ่ าซาก | ้โผงผางไม่เกรงใจใคร |
| ของหายตะพายบาป | ของหายหรือเข้าใจว่าหายแล้วเที่ยวโทษผู้อื่น |
| ขัดแข็ง | ไม่อ่อนน้อม |
| ข้าเก่าเต่าเลี้ยง | คนเก่าคนแก่ , คนที่อยู่ด้วยกันมานานในฐานะรับใช้จนไว้ วางใจได้ |
| ข้าขายเจ้าบ่าวขายนาย | คนทรยศ |
| ข้านอกเจ้า ข้าวนอกหม้อ | การกระทำหรือความประพฤตินอกเหนือคำสั่งหรือแบบอย่าง |
| ข้านอกเจ้า บ่าวนอกนาย | ผู้กระทำหรือประพฤตินอกเหนือคำสั่งหรือแบบอย่างขนบธรรมเนียม |
| ข้าสองเจ้าบ่าวสองนาย | คนที่คบไม่ได้ |
| ข้างนอกสุกใส ข้างในเป็นโพรง | คนที่มองภายนอกเหมือนคนรวย แต่ฐานะจริงๆเป็นคนยากจน |
| ข้ามน้ำข้ามทะเล , ข้ามน้ำข้ามท่า | ต้องฝ่าฟันอุปสรรคและความลำบากต่างๆ กว่าจะได้ผลสำเร็จ |
| ข้ามหน้า , ข้ามหน้าข้ามตา | ทำโดยไม่ไว้หน้าผู้ใด |
| ขายผ้าเอาหน้ารอด | ยอมเสียสละแม้แต่ของจำเป็นที่ตนมีอยู่ เพื่อรักษาชื่อเสียง ของตนไว้ ทำให้สำเร็จลุล่วงไป เพื่อรักษาชื่อเสียงของตนไว้ |
| ขายหน้าขายตา | อับอาย |
| ขายหน้าวันละห้าเบี้ย | ทำให้อับอายขายหน้าอยู่ทุกวัน |
| ขาวเหมือนสำลีเม็ดใน | คำล้อคนผิวดำ |
| ข้าวก้นบาตร | ได้ดีเพราะพระสงฆ์เลี้ยงดูอบรม , อาหารที่เหลือจากพระฉันแล้วที่ศิษย์วัดได้อาศัยกิน |
| ข้าวแดงแกงร้อน | บุญคุณ |
| ข้าวบูดปลาร้า | อยู่ด้วยกันนานๆก็เบื่อ |
| ข้าวพึ่งนาปลาพึ่งน้ำ | การพึ่งพาอาศัยกัน |
| ข้าวยากหมากแพง | ภาวะขาดแคลนอาหาร , ทุพภิกขภัย |
| ข้าวเหลือเกลืออิ่ม | บ้านเมืองที่บริบูรณ์ด้วยข้าวปลาอาหาร |
| ข้าวใหม่ปลามัน | ่อะไรที่เป็นของใหม่ก็ถือว่าดี |
| ขิงก็ราข่าก็แรง | ต่างก็จัดจ้านพอๆ กัน , ต่างก็มีอารมณ์ร้อนพอๆ กัน |
| ขี่ช้างจับตั๊กแตน | ลงทุนมากแต่ได้ผลนิดหน่อย |
| ขี่ช้างวางขอ | ปล่อยปละละเลย |
| ขี้ก้อนใหญ่ให้เด็กเห็น | ทำสิ่งที่ไม่สมควรให้ผู้น้อยเห็น |
| ขี้จ่ายทนจน ขี้บ่นทนฟัง | การเลือกคู่ครองต้องเตรียมใจทนได้(กล่าวตักเตือน) |
| ขี้เกียจสันหลังยาว , ขี้เกียจหลังยาว , สันหลังยาว , หลังยาว | เรียกคนเกียจคร้านเอาแต่นอน |
| ขี้เถ้ากลบเพชร | ทำดีแต่ต้นแล้วเสียภายหลัง |
| ขี้แพ้ชวนตี | แพ้ตามกติกาแล้วยังไม่ยอมรับว่าแพ้ จะเอาชนะด้วยกำลัง , แพ้แล้วพาล |
| ขี้ไม่ให้หมากิน | ขี้เหนียว , ตระหนี่เหนียวแน่น |
| ขี้ราดโทษล่อง | ทำผิดเอง แล้วกลับโทษผู้อื่น |
| ขี้ใหม่หมาหอม | เห่อของใหม่ |
| ขี้หดตดหาย | ใช้ประกอบกับคำ กลัว หรือ ตกใจ , กลัวมาก ตกใจมาก |
| ขึ้นเชิงลืมหลัก | คนลืมบุญคุณคน |
| ขึ้นต้นไม้สุดยอด | ขึ้นถึงตำแหน่งสูงสุด , หมดทางเจริญต่อไป |
| ขึ้นต้นไม้ช่วยแรงคาถา | ช่วยตัวเองด้วยจะปลอดภัย |
| ขึ้นต้นไม้ปะรังแตน | หนีภัยเดิมไม่พ้น พบภัยใหม่อีกจนได้ |
| ขุดด้วยปาก ถากด้วยตา | แสดงอาการเหยียดหยามทั้งด้วยวาจาและสายตา |
| ขุดดินกินหญ้า | ทำงานกระท้อมกระแท้มพอเลี้ยงตัวไปวันหนึ่ง |
| ขุดบ่อล่อปลา | ทำกลอุบายเพื่อให้ฝ่ายหนึ่งหลงเชื่อโดยหวังประโยชน์จาก อีกฝ่ายหนึ่ง |
| ขุนนางใช่พ่อแม่ หินแง่ใช่ตายาย | ถ้าไม่ไช่ พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ของตน ก็ไม่ควรไว้วางใจใคร , อย่าไว้ใจทางอย่าวางใจคน |
| ขุนไม่ขึ้น , ขุนไม่เชื่อง | เลี้ยงไม่เชื่อง มีแต่เนรคุณ |
| เข็นครกขึ้นเขา , เข็นครกขึ้นภู เขา | ต้องใช้ความเพียรพยายามและอดทนอย่างมาก หรือบางทีก็ เกินกำลังความสามารถหรือสติปัญญาของตน |
| เขาวัวอยู่ข้างหน้า | อันตรายอาจรออยู่ข้างหน้า |
| เข้ากันเป็นปี่เป็นขลุ่ย | ถูกนิสัยใจคอกัน |
| เข้ากลีบเมฆ | หายสาบสูญไป |
| เข้าด้ายเข้าเข็ม | คับขัน , สำคัญ , |
| เข้าตามตรอก ออกตามประตู | ทำตามธรรมเนียมประเพณี |
| เข้าไต้เข้าไฟ | เริ่มมืดต้องใช้แสงไฟ , พลบ |
| เข้าเถื่อนอย่าลืมพร้า | ให้มีสติอย่าประมาท |
| เข้าฝูงหงส์เป็นหงส์ เข้าฝูงกาเป็นกา | คบคนดีได้ดี คบคนชั่วได้ชั่ว |
| เข้าผู้เข้าคน | ติดต่อกับคนอื่นได้ |
| เข้าพกเข้าห่อ | เอาไว้เป็นส่วนของตัว , รู้จักเก็บไว้บ้าง , รู้จักเก็บไม่สุรุ่ยสุร่าย |
| เข้าพระเข้านาง | แสดงบทเกี้ยวพาราสี |
| เข้าเมืองตาหลิ่ว ต้องหลิ่วตาตาม | ประพฤติตนให้เหมาะสมกับกาลเทศะ |
| เข้ารกเข้าพง | พูดหรือทำไม่ถูกต้องกับเรื่อง เพราะขาดความชำนาญ |
| เข้ารูปเข้ารอย | ถูกกับแบบแผน |
| เข้าหูซ้ายทะลุหูขวา | บอกหรือสอนไม่ได้ผล |
| เข้าไหนเข้าได้ | สามารถติดต่อหรือคบหาสมาคมกับใครๆ ได้ |
| เขียนด้วยมือลบด้วยตีน | ยกย่องแล้วกลับทำลายในภายหลัง |
| เขียนเสือให้วัวกลัว | ทำอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อให้อีกฝ่ายหนึ่งเสียขวัญหรือเกรงขาม |
| แขกไม่ได้รับเชิญ | คนหรือสัตว์ที่ไม่พึงปรารถนาซึ่งเข้ามาทำให้เกิดความเสียหาย , หรือเดือดร้อนรำคาญ มักหมายถึงขโมยหรือสัตว์บางชนิด |
| แข่งกับเวลา | ทำอย่างรวดเร็ว |
| แข่งเรือแข่งแพแข่งได้ แข่งบุญแข่งวาสนาแข่งไม่ได้ | รู้ประมาณความสามารถของตนไม่อาจเอื้อมเกินตัว , การเชื่อเรื่องกฎแห่งกรรม(คำพูดเชิงปลอบใจ) |
| แขนซ้ายแขนขวา | บริวารหรือผู้ใต้บังคับบัญชาที่เป็นหัวเรี่ยวหัวแรง |
| แขวนนวม | เลิกชกมวย , โดยปริยายหมายถึง เลิก , หยุด |
| ไข่ในหิน | ของที่ต้องระมัดระวังทะนุถนอมอย่างยิ่ง |