پرسش : بهسازي به چه معني است ؟
پاسخ : بهسازي يك كيفيت از زندگي است . راهي است براي زندگي بهتر كه مي بايست به صورت يك انگيزه دروني در مردم باشد . و به صورت يك چيز ضروري در زندگي مردم بروز مي كند و جزو هدف هاي زندگي است . هدف از بهسازي مبارزه با اثرات زيان آوري است كه بر رشد فيزيكي انسان ، سلامت و ادامه زندگي او نقش دارد . يا ميتواند د اشته باشد . پس با اين تعريف مشخص ميشود كه اولين قدم در هر برنامه بهداشتي ، از بين بردن عوامل زيان آور در محيط زيست و مبارزه با آنهاست
پرسش : اب سالم و پاكيزه چه خصوصياتي بايد داشته باشد ؟
پاسخ : آبي سالم و پاكيزه است كه عامل زنده بيماريزا نداشته باشد . مواد شيميايي زيان آور نداشته باشد . براي مصرف هاي خانگي قابل استفاده باشد . طعم مطبوعي داشته باشد .
به ياد داشته باشيم آلودگي آب به طور عمده نتيجه اعمال انسان است
پرسش : انواع ر اه هاي مصرف آب در جامعه انساني كدام است ؟
پاسخ : مصرف خانگي – مصرف عمومي – مصرف در صنعت – مصرف در كا رهاي كشاورزي ، چهار راه عمده مصرف آب مي باشد .
پرسش : ميزان نياز انسان در شبانه روز به آب چه مقدار است ؟
پاسخ : اين ميزان وابسته به شرايط آب و هوائي ، استاندارد هاي زندگي ، و عادت هاي مردم دارد . ولي به طور متوسط حدود 150-200 ليتر براي هر فرد در شبانه رو زلازم مي باشد .
پرسش : منابع اصلي تامين آب در جامعه هاي انساني كدام است ؟
پاسخ : سه منيع اصلي براي تهيه آب وجود دارد . اب باران – آب هاي مخزني – ابهاي زير زميني .
پرسش : ويژگيهاي آب باران چيست ؟
پاسخ : ا ب باران خالص ترين اب طبيعت است . بسيار سبك مي باشد
پرسش : آب هاي مخزني چه نوع ابهائي هستند ؟
پاسخ : انواع اين آبها عبارتند از : بركه هاي مخزني – رود خانه ها و نهرها – انبارها ، استخرها ، و درياچه ها .
اين نوع آبها به مقدار زيادي آلودگي ( مواد آلي – ويروسي – و ميكروبي ) دارند .
پرسش : ويژگي هاي آب بركه ها چيست ؟
پاسخ : اين آبها به طور معمول سبك و بدون ميكرو ارگانيسم مي باشد . ولي به طور كلي اين نوع آبها مي توان به وسيله انسان يا جانور آلوده بشود .
پرس : ويژگيهاي آب رود خانه چيست ؟
پاسخ : رودخانه يك منبع خوب براي تامين آب مي باشد . ولي هميشه آلودگي بسيار دارد و بدون تصفيه كردن ، براي آشاميدن مناسب نيست . اين نوع اب داراي ناخالصي نامحلول و معلق است . تعداد باكتري هاي روده أي انسان در اين نوع آبها مي تواند بسيار زياد باشد .
پرسش : منظور از خود پالائي اب رودخانه چيست ؟
پاسخ : رود خانه مي تواند خود را پالايش كند . اين كا راز طريق رقيق شدن مواد ، رسوب كردن مواد ، هوادهي به اب رود خانه ، نور آفتاب ، و بوسيله گياهان و جانوران انجام شود .
پرسش : آيا ابي كه در آب انبار نگهداري ميشود ، قابل مصرف جهت آشاميدن است ؟
پاسخ : اين اب امكان نامحدودي براي آلوده شدن دارد . و حتي در بهترين مواقع هم براي آشاميدن مناسب نيست .
پرسش : خصوصيات آبهاي زير زميني چيست ؟
پاسخ : اين نوع از آب ارزانترين و عملي ترين وسيله تامين اب جامعه هاي كوچك است .
مزاياي اين نوع آب عبارت است از : احتمالا عاري از عوامل زنده بيماريزا است . معمولا نيازي به تصفيه ندارد . حتي در فصل هاي بدون باران نيز داراي آب مي باشد .
پرسش : عيب هاي آب هاي زير زميني چيست ؟
پاسخ : اين نوع آب داري مقدار زيادي مواد معدني هستند كه باعث سختي آب مي شود . نياز به تلمبه يا وسيله ديگر براي بالا كشيدن اب دارند .
پرسش : انواع آبهاي زير زمين كدامند ؟
پاسخ : اين نوع آب شامل چاه ها ( كه مي تواند كم عمق يا عميق باشد ) و چشمه ها مي باشد .
پرسش : چاه بهداشتي چه خصوصياتي مي بايد داشته باشد ؟
پاسخ : فاصله يك چاه از منبع آلودگي مثلا منبع فضولات انساني نبايد كمتر از 15 متر باشد . دور ترين مصرف كننده از چاه نبايد بيش از 100 متر با آن فاصله داشته باشد .
ديوار داخل چاه بايد از جنس آجر يا سنگ و با ملاط سيمان باشد . اين ديوار چيني بايد تا عمق شش متر ديوار داشته باشد . ديوار چاه بايد تا ارتفاع 60-90 سانتي متر با لاتر از سطح زمين ادامه داشته باشد . بايد ديواري با بلندي حداقل 70-75 سانتي متر در اطراف چاه روي زمين كشيده شود . سر چاه بايد با يك در پوش بتوني پوشيده شود . ( هيچ چاه سر بازي را نمي توان بهداشتي محسوب نمود ). چاه بايد به يك تلمبه دستي مجهز باشد تا آب به طريق بهداشتي بالا كشيده شود . افراد مي بايست از شستن لباس ، ريختن زباله و فضولات و آب تني و غسل افراد مي بايست ممنوع باشد . نبايد از سطل براي بلالا كشيدن آب از چاه استفاده شود .
پرسش : مشخصات آب چشمه چيست ؟
پاسخ : چشمه يك نوع اب زير زميني است كه به دليلي شرايط زمين به بيرون راه باز كرده است . چهار نوع چشمه وجود دارد . كم عمق – عميق – چشمه هاي آب معدني – و چشمه هاي آب گرم . آبچشمه در ايران منبع مهمي براي تامين آب نيست .
پرسش : آلودگي آب چيست ؟
پاسخ : أب از نظر شيميائي هرگز خالص نيست . انواع ناخالصي ها به صورت معلق يا حل شده در أن وجود دارد .
اين ناخالصي ها عبارتند از : گاز هاي حل شده – مواد معدني حل شده – ناخالصي هاي معلق – گياهان – جانوران ميكروسكوپي – اين نوع از ناخالصي ها به طور طبيعي در اب وجود دارد . بخشي از اين ناخالصي ها به دست انسانها ايجاد ميشود . از اين نوع ألودگي م يتوان از زباله هاي صنعتي – موادي كه در زراعت به كار ميرود و گنداب هاب انساني نام برد .
پرسش : أب ألوده داراي چه خطراتي است ؟
پاسخ : بسياري از بيماريها مي توانند از طريق أب ألوده متقل شوند . بيماري فلج اطفال – وبا – تيفوئيد ( حصبه ) انواع اسهال هاي ميكروبي – ألودگي با يعضي از انواع كرمها – شيستو زو ميازيس از اين دسته بيماريها مي باشند .
برخي ألودگي هاي شيميائي مثل وجود فلزات سنگين در أب ، موادناشي از صنايع و پساب هائي كه بر اثر زندگي شهري وجود دارد . مي توانند باعث اثرات كوتاه مدت و بلند مدت شوند .
پرسش : منظور از سختي أب چيست ؟
پاسخ : وجود بعضي از مواد باعث سختي أب ميشود . أب سخت باعث مصرف زياد صابون و مواد پاك كننده ميوشد . اين نوع أب بر اثر حرارت دادن رسوب ايجاد مي كند . پار چه هائي كه در اين أب شسسته ميشوند كم دوام ميشوند . سيستم لوله كشي بر اثر اين نوع أب فرسوده مي شود . و باعث زيانهاي مالي در صنايعي مي شود كه از اين نوع أب استفاده مي كنند .
پرسش : به چه طريق مي توان سختي أب را ا زبين برد ؟
پاسخ : جوشاندن أب ، اضافه كردن أهك به أب ، اضافه كردن ماده أي به نام پرموتيت سديم به اب و يا اضافه كردن ماده أي به نام كربنات سديم به اب باعث از بين بردن سختي أب مي شود .
پرسش : أب مصرفي در پالايه هاي شني كند به چه طريق أماده مصرف مي شود ؟
پاسخ : نامين أب مناطق شهري در سه مرحله صورت مي گيرد . 1- انبار كردن 2- پالايش كردن 3- اضافه كردن كلر به اب . بيش از 90 درصد از نا خالصي هاي معلق در أب در طي يك شبانه روز ته نشين ميشود و أب زلالتر به نظر ميرسد . اگر انبار كردن به مدت 5 تا 7 روز ادامه پيدا كند بيش از 90 درصد از ميكروبهاي أب كم ميشود . بهترين زمان نگهداري أب در آب انبار 10 الي 14 روز است .
بعد از مرحله انبا ركردن مي بايست پالايش أب انجام شود . بيش از 99 درصد ميكروبها در اين مرحله از بين ميروند . براي پالايش از لايه شني استفاده مي كنند . كلفتي بستر شني در حدود 2/1 متر است . شن ها بايد تميز و عاري از خاك رس و مواد ألي باشند . در زير بستر شني يك لايه سنگريزه قرار دارد . بر روي اين بستر يك لايه زيستي شامل رگه هاي جلبك ، بعضي موجودات ذره بيني رشد مي كند در اين لايه مواد ألي موجود در أب گرفته ميشود . كف اين مجموعه مي بايست لوله هاي سوراخ داري داشته باشد كه اب پالايش يافته را خارج كند .
سرعت ورود أب به اين مجموعه مي بايست به وسيله يك نوع شير كنترل تنظيم شود . از اين روش براي تهيه أب أشاميرني در تعدادي از شهرها و روستاهاي كشور هاي كاملا صنعت ياستفاده ميوشد .
پرسش : چه زماني مي بايست سيستم پالاينده را پاك نمود ؟
پاسخ : هنگامي كه مقاومت بستر پالايه چنان زياد شود كه شير تنظيم همواره باز بماند ، زمان پاك كردن بستر پالايه است .
پرسش : تصفيه اب با پالايه مكانيكي يا لايه شني تند چگونه است ؟
پاسخ : در اين شيوه ابتدا آب با يك ماده به نام آلوم تصفيه ميشود . سپس به طور سريع به هم زده ميشود . در مرحله بعد به مدت سي دقيقه عمل به هم زدن خيلي آرام انجام ميشود . آب كه در اين مرحله لخته دار شده است به مدت 2 تا 6 ساعت نگهداري ميشود و بعد زا لايه شني تند عبور داده ميشود .
پرسش : براي حفظ كار ائي اين لايه شني تند چه بايد كرد ؟
پاسخ : براي اين كار روزانه يا هفتگي مي توان از جريان شديد آب به صورت معكوس و از بين بستر شني براي پاكيزه نمودن آن استفاده نمود .
پرسش : كلر زني چيست و چرا اسفاده ميشود ؟
پاسخ : كلر زني مهم ترين پيشرفت در عمل تصفيه آب مي باشد . كلر باعث از بين رفتن هاگ ميكروبها و بعضي از ويرسها ميشود . در تصفيه آب هم مهم مي باشد .
پرسش : براي كلر زني آب چه نكاتي را بايد رعايت نمود ؟
پاسخ : قبل از كلر زني مي بايست آب صاف و بدون كدورت باشد . مقدار مورد نياز كلر براي يك حجم مشخص از آب مي بايت تعيين شود . كلر حداقل يك ساعت با اب در تماس باشد .
كلر ار مي توان به سه شيوه به كار برد . 1- گاز كلر ( مراقب باشيد اين گاز سمي مي باشد و تحريك كننده چشم است . 2- ماده أي به نام كلرامين 3- مادهاي ديگر به نام پر كلرين
در كلر زني به اب آشاميدني شهرها ا زگاز كلر استفاده ميشود .
پرسش : أيا براي ضد عفوني كردن آب از مواد ديگري به جز كلر استفاده ميشود ؟
پاسخ : موادي مانند برم ، يد و دي اكسيد كلر ، اوزون و پرتو ماورا بنفش براي ضد عفوني كردن آب به كار ميرود . در اين ميان به نظر ميرشد اوزون آينده بهتري دارد . عقيده أي وجود دارد كه اگر كلر زني با اضافه كردن اوزون همراه شود ، اثر بيشتري خواهدا داشت .
پرسش : براي ضد عفوني كردن اب براي مصرف يك خانواده د رجائي كه امكان استفاده از آب تصفيه شده نيست چه بايد كرد ؟
پاسخ : راه هاي كه وجود دارد عبارت است از : جوشانيدن ، گند زدائي شيميائي اب ،
پرسش : براي جوشانيدن آب چه بايد كرد ؟
پاسخ : مي توان اب را جوشانيد . در اين حالت اب براي 5 تا 10 دقيقه د رنقطه جوش باقي مي ماند . اين كار آب را استريل مي كند . سختي موقت ان را ازبين مي برد . طعم اب را دگر گون مي كند . بعد زا جوشانيدن بهتر است آب در همان ظرف نگهداري شود .
پرسش : براي گند زدائي آب چه بايد كرد ؟
پاسخ : به ياد داشته باشيد ابهاي آلوده وكاملا كدر براي كلر زني مستقيم مناسب نيستند . – همچنين به ياد داشته باشيد محلول كلري را كه براي ضد عفوني كردن به كار مي بريد مي بايست در ظرف در بسته ،و د رجاي خنك و خشك و تاريك نگهداري شود .
نوعي قرص به نام كلر نيز در بازار موجود است كه گران است وبراي گند زدائي 20 ليتر آب تنها يك قرص ان كافي است .
يد و پرمنگنات پتاسيم مواد كناسبي براي ضد عفوني كردن در منزل نيستند .
پرسش : ويژگي هاي يك آب آشاميدني مناسب چيست ؟
پاسخ : آب آشاميدني نبايد كدر باشد . مي بايست بي رتگ باشد . مزه خاصي ندهد ( خوشمزه باشد ) . بوي بد ندهد . از نظر شيميائي مقدار كلر ، سختي آب ، و مواد ديگري مانند نيريت ، نيترات … مي ابيست در حد قابل قبوي باشد . ( بررسي اب از نظر شيميائي نياز به امكانات آزمايشگاهي دارد . ) بررسي ميكروبي آب از نظر تماس آب با منابع آلوده كننده به خصوص مدفوع انساني اهميت زيادي دارد . شنايسائي تك ياخته هاي انگلي ، لاروها و كرمها نيز اهميت دارد .
پرسش : اهميت وجود فلوئور در آب آشاميدني چيست ؟
پاسخ : فلوئور يك عامل اساسي در آب آشاميدني است كم بودن مي تواند باعث مشكلاتي مثل افزايش پوسيدگي دندان شود . زياده از حد بودن فلوئور نيز مشكل ساز است و ميتواند باعث بروز ضايعات استخواني در كودكان و بزرگسالان شود .
مهمترين منبع تامين فلوئور بدن ، اب آشاميدني است .
پرسش : به طور كلي چند شيوه توزيع اب وجود دارد ؟
پاسخ : دو نوع كلي توزيع اب آشاميدني عبارت است از : 1- توزيع پيوسته آب 2- نوزيع نوبتي آب . در توزيع نوبتي آب تنها در ساعت هاي معيني توزيع ميشود . اشكالات اين روش عبارت است از : وقتي لوله ها خالي از آب است به دليل مكش منفي كه ايجاد ميشود . ميكروبها و گاز هاي ناپاك از راه نشت به درون لوله ها كشيده ميشود . د رمواردي كه فوريت ايجاد ميشود ممكن است لوله ها بدون آب باشد .
در بعضي مناطق دو نوع آب توزيع آب وجود دارد و آب تصفيه شده در يك لوله و اب تصفيه نشده در لوله أي ديگر توزيع ميشود . در اين حالت ممكن است بعضي وقتها لوله ها با هم اشتباه شوند . يا در بين راه اين دو نوع آب با يكديگر تماس پيدا كنند و آبها مخلوط شوند .
پرسش : اگر استخر شنا آلوده باشد ، چه خطراتي ممكن است پيش بيايد ؟
پاسخ : در اين حالت امكان ايجاد مشكلاتي مثل عفونت هاي ويروسي و قارچي پوست ، عفونت هاي روده أي ، عفونت هاي دستگاه تنفس ، عفونت هاي چشم ، گلو و بيني ممكن است اتفاق بيفتد .
پرسش : براي پيشگيري از آلوده شدن آب استخر چه بايد كرد ؟
پاسخ : به افرادي كه داراي بيماريهائي مثل مشكلات تنفسي ، پوستي ، يا هر نوع بيماري واگير ديگر هستند ، اجازه شنا داده نشود .
پيش از ورود به استخر ، شناگران مي بايست مثانه خود را تخليه كنند . اين كار به خاطر پيشگيري از آلوده شدن آب با ادرار افراد انجام ميشود .
با افراد آموزش داده شود از تف كردن و خارج كردن ترشحات بيني خود خود دراي كنند .
محوطه استخر سنا ، حاي دوش گرفتن و محل ورود به استخر بايد گند زدائي شود .
اب استخر مي بايست مرتبا پالايش شود . ( كلر زني مهمترين و شايعترين روش براي گند زدائي استخر ها مي باشد .
نكته آخر آن كه مردم مي بايست آب سالم را به عنوان يك نياز مهم براي سلامت خود احساس كنند