EGZERSİZ
Günlük yaşamında, teknolojik gelişmelerin sağladığı
olanaklardan (otomobil, asansör, yürüyen merdiven vs) yararlanan günümüz
insanı yürümeyi neredeyse unutmuş gibidir. Halbuki kalp sağlığı için, düzenli
yürüyüş programları vazgeçilmez bir uygulamadır.
Düzenli
egzersizin yararları :
- Kalp ve akciğer fonksiyonlarını artırır. Alınan
oksijen miktarını artırarak kalbin daha verimli çalışmasına
olanak sağlar.
- " Hareketsiz yaşam ", kalp hastalığı
oluşmasında bir risk faktörüdür. Kötü beslenme de buna eklenince
bir başka risk faktörü olan "aşırı kilo" ortaya çıkar.
Aşırı kilo almamak için öncelikle beslenmeye özen göstermeli ve düzenli
yürüyüş programları uygulanmalıdır.
- Beslenmenin de düzenlenmesi ile birlikte Total
kolesterol ve LDL(zararlı kolesterol) seviyelerinin azalmasına; HDL(yararlı
kolesterol) seviyesinin artmasına neden olur.
- Günlük yaşantının yarattığı gerilimi
azaltarak risk faktörlerinden "Stres" i de önler.
- İstirahat halindeki kan basıncını düşürür.
Nabız sayısı azalır. Ancak kalbin kan atım hacmı arttığı için
kalbin verimi artar.
- Kalp hastalarının hastalıkları nedeniyle kısıtlanan
efor kapasitesi düzelir, en azından daha geriye gitmesi önlenir.
Egzersiz yapan hastaların hareketle yorulma ve nefes darlığı gibi sıkıntıları
giderek azalır. Egzersis
ile, bacak kaslarındaki damarlarda genişleme olması ve kasların
oksijen kullanımının artması, kişinin yaşam kalitesini artırmaktadır.
Yürüyüş yapan hastalarda, kalp yetmezliğinde seviyesi artmış olan
katekolamin benzeri maddelerin seviyeleri düşmektedir. Kalp
yetmezliği ile katekolamin benzeri maddelerin kan seviyesi arasında kısır
döngü ilişkisi vardır. Kalp yetmezliği arttıkça katekolamin
seviyesi artmakta, artmış katekolamin seviyesi kalbi kötü yönde
etkilemektedir. Egzersiz bu kısır döngüyü bozarak kalbin rahatlamasını,
dolayısıyla kalp yetmezliği bulgularının düzelmesini sağlar.
Kurallar
nelerdir ?
- Gerek sağlıklı kişiler, gerekse herhangibir
hastalığı olanlar, egzersiz uygulamalarına başlama kararı almadan
önce doktorlarına danışmalıdırlar.
- Egzersizde yaş önemli değildir. Her yaşta
yapılabilir. Ancak çocukluk yaşlarından beri düzenli egzersiz
yapanlar kalp sağlığı açısından daha şanslı kişilerdir.
- Egzersiz, hafif bir yemeği takiben 1 - 2 saat
sonra yapılmalıdır. Açık havada egzersiz yapılıyorsa aşırı soğuk
ve sıcak havalarda yapılmamalıdır(-100
ve + 300C derece).
- Yarar sağlamak için önemli olan, düzenli yapılmasıdır.
Sağlıklı kişilerde, kalp ve akciğer sağlığı için yürüyüş
ile kalbin hızı "hedef nabız sayısı" na ulaşmalıdır.
Öncelikle maksimal kalp hızı bulunur. Maksimal kalp hızı 220 sabit
sayısından kişinin yaşı çıkartılarak hesaplanır. Hedef nabız
sayısı, maksimal kalp hızının % 50-75 i kadar olmalıdır. Nabız
saymak için boynun her iki tarafındaki atardamarlardan (Şah damarı ,
Karotid arter) birine işaret ve orta parmaklarınızla hafifçe bastırmanız,
10 saniye sayarak bu rakamı 6 ile çarpmanız gerekir. Egzersizi yürüme
bandında yapıyorsanız, bu aygıtlarla beraber satılan parmak ucuna
veya bileğe takılan saat şeklindeki nabız ölçerler nabız sayısının
sürekli olarak izlenmesini sağlar. Kalp hastalarında hedef nabız sayısı
stres testi ile hesaplanmalıdır.
- Hedef nabız sayısına ulaşmak için egzersiz
programının başlangıcında kişiler kendini fazla yormamalıdır.
Sabırlı ve zaman içinde ilerleme en sağlıklı olanıdır. 6 ay
sonunda bu hedefe ulaşmak uygun bir gelişmedir.
- Her seans, 5 dakika basit ısınma hareketleri
ile başlamalı, egzersiz sonunda 5 dakika süren gevşeme hareketleri
ile seans bitirilmelidir.
- Kalp hastaları, düz yolda, imkanı olanlar yürüme
bandında hızı ve süreyi izleyerek, gücünün elverdiği ölçüde,
bir rahatsızlık hissettiğinde yürümeyi kesmek ve kesinlikle
kendisiyle yarışmamak koşuluyla yürümelidir.
- Haftada en az 5 gün ve günde 35 - 60 dakika süreyle
egzersiz yapılmalıdır.