Kişisel bilgisayar satışı1989 yılında tüm
dünyada 21 milyon adet olarak gerçekleşti. 1990'lı yılların sonunda
ise bu sayı yaklaşık beş kat artarak 93 milyona ulaştı. 1999 yılında
yapılan bir hesaplamaya göre dünyada her gün 418 milyon insan internet
kullanıyor. Bu sayı, dünya nüfusunun %7'sini oluşturuyor. Batı
ülkelerinde her iki evin birisinde kişisel bilgisayar var. Ülkemizde
de günlük hayatımıza yoğun bir şekilde giren bilgisayar kullanımı,
önlem alınmadığı ve bilinçli kullanılmadığı takdirde önemli sağlık
sorunlarını da beraberinde getiriyor. Bu sağlık sorunlarından biri de
"Birikimli Travma Bozuklukları"
Bu sağlık sorunlarının nedenleri; kullanılan araçların ergonomik
yetersizliği, çalışanların duruş ve oturuşlarındaki hatalar ve uzun
süreli çalışma saatleri. Sonuçta kas-iskelet sisteminde ağrılı
rahatsızlıklar kaçınılmaz oluyor.
Bilgisayar ve iletişim çağı, getirdiği yeniliklerle pek çok işlemi
kolaylaştırdı. İnternet ile bilgiye ulaşma ve haberleşme kolaylaşırken,
bilgisayar programları ile pek çok işlem, daha kolay ve çabuk
gerçekleştirilebiliyor. Ancak madalyonun bir de öbür yüzü var.
Bilinçsiz bilgisayar kullanımı, özellikle mesleği gereği uzun süreli
klavye ile çalışan kişilerde önemli sağlık sorunlarına neden oluyor.
Bunlardan biri de "Birikimli Travma Bozuklukları" denilen sağlık
sorunları.
Bu rahatsızlıklar, en sık boyun, omuz, kol ve el bileğindeki
sinirlerde, kirişlerde, kaslarda, eklem kapsülünde meydana gelmektedir.

Belirtiler: Ağrı Uyuşukluk Gerginlik Güç kaybı Geceleri ağrı ile
uyanma
Yumuşak dokunumlu klavyelerin yüksek hızda kullanılmaya izin
vermesiyle birlikte sıklığında artış yaşanan kas ve eklem sorunlarını
şu faktörler daha da arttırmakta:
Uzun süre sabit pozisyonda çalışmak kasların zorlanmasına neden olarak
kan akımını yavaşlatır. Bunun sonucunda kas yorgunluğu, el ve omuzda
ağrı meydana gelir. İş verimi düşer. Araştırmalara göre her saat başı
verilecek 10 dakikalık bir ara yorgunluğu ve ağrıları önemli ölçüde
azaltmaktadır. Bilgisayar başında çalışan kişilerde hem pozisyonun
sabit olması hem de tekrarlayıcı el hareketlerinin yapılması birikimli
travma bozukluklarının artmasına neden olmaktadır. Sürekli yazı yazan
kişilerde, dakikada 12 bin tekrarlayıcı hareket olduğu gösterilmiştir.
Bu tekrarlayıcı hareketler önlem alınmazsa zaman içinde önemli sağlık
sorunlarına davetiye çıkarmaktadır.
Alınabilecek bazı önlemler:
- Dinlenme yüksek hızda bilgisayar kullanıcıları için, her 20 dakikada
bir 1 dakika veya her saatte bir en az 5 dakika dinlenme aralığı
verilmesi ve vücut pozisyonunda değişiklik yapılması önerilmektedir.
- Çalışma alanı ergonomik boyutlarda olmalıdır.
- Klavyede avuçlar paralel
olarak tutulmalıdır.
- Ön kollar(ellerden bileğe kadar) yatay konumda olmalıdır.
- Yazı yazarken
bilekler düz durmalıdır.
- Doğru materyal yerleşimi, doğru yazım tekniği
ve pozisyon seçimi yapılmalıdır. Tuşlara sert vuruşlar yapılmamalıdır.
- Kollar ve eller sıcak tutulmalıdır.
- Her iki el bileğinin dışa doğru
fazla sapması engellenmelidir
- Bilgisayar ekranlarının en üst kısmı göz
hizasının altında olacak şekilde bulunmalıdır.
- Klavye, kolların
aşağıya sarkmasını veya yukarı uzanmasını engelleyecek bir yükseklikte
bulunmalıdır.
- Fare klavyenin hemen yanında olmalıdır.
Türk Tabipleri Birliği tarafından yayınlanan Mesleki Sağlık ve
Güvenlik Dergisi'nin 6. sayısında yayınlanan, Gazi Üniversitesi
Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi'nden Doç. Dr. Mustafa Kurt ve Araş.
Gör. Serap Ulusam ile Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve
Araştırma Hastanesi'nden Uz. Dr. Deniz Dülgeroğlu tarafından kaleme
alınan makaleden yararlanılmıştır.
|