KÜRESEL YILDIRIMLAR

Küresel Yıldırımlara İlişkin Teoriler

Genel Tanım Teorisi
Amerika Birleşik Devletleri St. Louis deki Missouri Universitesi Fizik ve Astronomi Bölümünde bulunan Peter H.Handel adli bilim adami yapilan araştırmalar, gözlemler ve görgü tanıklarının raporlarından çıkarmış olduğu favori Küresel Yıldırım Modelini şöyle tanımlamaktadır;

Dünyadaki İnsanların bu güne kadar sadece %5 i Küresel Yıldırımlara tanık olmuşlardır ve bu oran neredeyse normal bir yıldırım düşmesini çok yakından görebilmiş insan sayısına eşittir (yani normal bir yıldırımın düştüğü noktayı görebilme yakınlığında olabilen insan sayısı). 

Küresel Yıldırımların görülmesi ve tanımlanmaya çalışılması çok eski dönemlere dayanmaktadır ve genel anlamda Işık Küresi (Luminous Sphere) olarak adlandırılmıştır. Büyüklüğü sıklıkla bir çocuk başı kadardır. Fırtınalı ve kasırgalı havalarda özellikle bir yıldırım düşmesinden sonra ancak bazen de hiç bir yıldırımsal bağlantı olmadan bir kaç saniyeliğine belirip kaybolmaktadır. Yani Küresel Yıldırımların oluştuğu süreç olarak Yıldırımlı Fırtına veya hemen sonrası olarak belirlenebilir.

Küresel Yıldırım süreci değişken olmasına karşın sıklıkla 25 saniyeye kadardır ve bu süre sonrasında kendiliğinden kaybolmaktadır. Küresel Yıldırımın oluşumundan kaybolmasında kadar olan süreye Yıldırımın yaşam süreci olarak adlandıracak olursak bu sürecin Küresel Yıldırımın rengine ve büyüklüğüne bağlı olarak ta değişkenlik gösterebildiği gözlenmiştir. Buna göre yaşam süreci boyut büyüdükçe artmakta, parlaklık arttıkça ise azalmaktadır. 

A.I Grigoriev adındaki bilim adamının yapmış olduğu 10.000 den fazla deneysel Küresel Yıldırım gözlemlerinden çıkarmış olduğu sonuç ise turuncu ve mavi ışık demetlerine sahip Küresel Yıldırımların yaşama süreçlerinin ortalama süreçten daha fazla olduğudur. 
(A.I. Grigoriev, " Statistical Analysis of the Ball Lightning Properties," in Science of Ball Lightning, edited by Y. H. Ohtsuki, World Scientific Publishing Co., Singapore, 1988, pp. 88AD134).

Peter H.Handel in genel raporlar ve gözlemleri baz alarak ve bunları derleyerek sunmuş olduğu teorik tarif bize Küresel Yıldırımların oluşumları, görünümleri, hareketleri ve varoluş aşamaları hakkında genel anlamda bir bilgi vermektedir, ancak bu fenomen hakkında üretilmiş ve teorilere geçirilmiş detaylı verileri sunmamaktadır. 

Küresel Yıldırım gözlemleri bu kürelerin farklı özellik ve şekillerde göründüklerini raporlamıştır ve bu farklılıkların kaynağının neler olabileceği hakkında da üretilmiş teoriler bulunmaktadır.

Küresel Yıldırım Model Teorileri
Birden fazla Küresel Yıldırım tipi ile karşılaşılmıştır. Örneğin kondüktörlerle birleşmiş küresel yıldırımların şekli doğada serbest kalmış olanlarından çok daha farklıdır ve bulutlarla yeryüzü arasında asılı gözlemlenen Küresel Yıldırımlarla, yeryüzüne paralel ve sabit hareket edenler de yine farklı tiplerdedirler. Bunların sonucunda Küresel Yıldırım tipler hakkında yine de tamamen doğrulanmış bir teori bulunmaması nedeniyle tipleri hakkında bir sıralama yapabilmek mümkün olmamaktadır. Yine de yapılan genel ayrımları gözardı etmemek için genel bir tip tanımlaması yapılabilmektedir. Buna göre başlıca iki teori Küresel Yıldırım tiplerini bize açıklayabilir.

· Güç kaynağı kürenin içinde yer alanlar modeller(Internally powered)
· Güç kaynağı kürenin dışında yer alanlar modeller(External powered)