ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - ΒΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Διαρθρωτικές πολιτικές για την ανάπτυξη
"ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ" ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΙΝΕ/ΓΣΕΕ - Τεύχος 27, ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1997

Ι. Προλεγόμενα

Η επιδίωξη ταχύτερων ρυθμών μεγέθυνσης της οικονομίας, η επιδίωξη της βελτίωσης της ανταγωνιστικής Θέσης του παραγωγικού δυναμικού και ο στόχος της μείωσης της ανεργίας, απαιτούν για τα ελληνικά συνδικάτα μόνιμες παρεμβάσεις και πολιτικές που έχουν ως στόχο την αλλαγή των δομών της οικονομίας και των μορφών οργάνωσης της κοινωνίας.

Κατά την άποψη της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ απαιτείται η διαμόρφωση ενός σχεδίου καθώς κι ενός δεσμευτικού συστήματος διαρθρωτικών πολιτικών που Θα είναι σε Θέση να προωθήσουν την ανταγωνιστικότητα και την αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας. Οι επιδιώξεις αυτές Θα πρέπει να συνοδευτούν με την αύξηση της απασχόλησης, την αναδιανομή του εισοδήματος, την κοινωνική προστασία και την κοινωνική συνοχή.

1. Δημόσιες Επενδύσεις

Η εξέταση των δημοσίων επενδύσεων προϋποθέτει την αξιολόγηση του συνόλου των επενδύσεων, της σύνθεσης τους και της συσχέτισής τους με άλλα μακροοικονομικά μεγέθη, σχετικά με τον αναπτυξιακό προβληματισμό.

2. Ιδιωτικές Επενδύσεις

Η συζήτηση για τις ιδιωτικές επενδύσεις, απαιτεί την επεξεργασία Θεμάτων σχετικών με τον χαρακτήρα, την κλαδική σύνθεση και την αποδοτικότητα (ιδιωτική και κοινωνική) των ιδιωτικών επενδύσεων καθώς και Θεμάτων σχετικών με τον ρόλο που αυτές έχουν διαδραματίσει, έως τώρα, στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Επίσης απαιτείται η αναγκαία αξιολόγηση για την αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής και του αναπτυξιακού νόμου , σχετικά με την εξέλιξη (σταθεροποίηση σε χαμηλά επίπεδα ως ποσοστό του ΑΕΠ) των ιδιωτικών επενδύσεων.

3. Βιομηχανική Πολιτική ΜΜΕ

Η επεξεργασία των διαρθρωτικών πολιτικών για την ανάπτυξη απαιτεί και την διαμόρφωση μιας νέας βιομηχανικής πολιτικής και πολιτικής ενίσχυσης των ΜΜΕ. Οι σχετικές προτάσεις των συνδικάτων αναφέρονται ιδιαίτερα στις δυνατότητες κλαδικής πολιτικής, και στο ρόλο του κράτους.

1. Χρηματοπιστωτικός Τομέας

Τα συνδικάτα στην εξέταση του Χρηματοπιστωτικού τομέα Θεωρούν ότι πρέπει να συμπεριληφθεί το ζήτημα της νομισματικής πολιτικής, της λειτουργίας και των προοπτικών του συγκεκριμένου τομέα καθώς και ο ρόλος του στην αναπτυξιακή διαδικασία.

5. Προβληματικές Επιχειρήσεις

Το ζητούμενο για τις προβληματικές επιχειρήσεις δεν είναι η συρρίκνωση του παραγωγικού και ανθρώπινου δυναμικού αλλά οι τεχνολογικές και οργανωτικές μεταβολές που Θα καταστήσουν την επιχείρηση οικονομικά αποδοτική .

6. Αποτελεσματικότητα του Δημόσιου Τομέα - ΔΕΚΟ

Η αποτελεσματικότητα ( οικονομική και κοινωνική) του Δημόσιου Τομέα αποτελεί ζήτημα κεντρικής σημασίας, τόσο για τον τρόπο με τον οποίο διαμορφώνεται και εκδηλώνεται στην χώρα μας η σχέση πολιτικής και οικονομίας, όσο και για τους στόχους και τον σχεδιασμό της οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής του κράτους. Συμπερασματικά, διαπιστώνουμε ότι για να συζητηθούν ουσιαστικά τα έξι Θεματικά πεδία της ενότητας "Διαρθρωτικές πολιτικές για την Ανάπτυξη", Θα πρέπει να συζητηθεί και διαμορφωθεί ένα δεσμευτικό πλαίσιο μακρο-οικονομικής και αναπτυξιακής στρατηγικής.

ΙΙ. Τα υπό συζήτηση προβλήματα της αναπτυξιακής πολιτικής

Η συζήτηση στο πλαίσιο του κοινωνικού διαλόγου για την ανάπτυξη και τις Διαρθρωτικές πολιτικές έχει μία γνωστή αφετηρία. Η κοινωνία μας. όπως όλες σχεδόν οι σύγχρονες βιομηχανικές κοινωνίες, βρίσκεται αντιμέτωπη με το πρόβλημα της μόνιμης και υψηλής ανεργίας, που συνυπάρχει με το πρόβλημα της αναδιανομής του εισοδήματος σε βάρος των οικονομικά ασθενέστερων. Από την άλλη μεριά οι επιδόσεις της οικονομίας, τόσο από την άποψη της αύξησης της παραγωγικότητας, όσο και από την άποψη της μεγέθυνσης του προϊόντος δεν ανταποκρίνεται στις υπάρχουσες δυνατότητες της οικονομίας. Η ενσωμάτωση στην ευρωπαϊκή και την διεθνή οικονομία χαρακτηρίζεται από μία τάση περιθωριοποίησης της ελληνικής οικονομίας και από μια αβεβαιότητα που ρυθμίζεται κυρίως με μέτρα αναδιανομής του εισοδήματος και συγκράτησης του κόστους της εργασίας.

Η συζήτηση για την ανάπτυξη είναι αναγκαία διότι δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν και να προταθούν διαφορετικές δυναμικές αξιοποίησης των πόρων και του παραγωγικού δυναμικού, ικανές να βελτιώσουν ταχύτερα την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, βελτιώνοντας της ποιότητα των εργασιακών σχέσεων, ικανές μέσω της μεγιστοποίησης των ρυθμών μεγέθυνσης. Είναι δυνατόν να υποστηριχθεί ότι μπορεί να υπάρξει καλύτερη και πληρέστερη αξιοποίηση του παραγωγικού εξοπλισμού , αλλά και του ανθρώπινου και φυσικού δυναμικού της χώρας. Είναι επίσης εύκολο να διαπιστωθεί ότι το υπάρχον σύστημα διανομής και αξιοποίησης των πόρων δεν είναι το πλέον αποτελεσματικό και οδηγεί σε αδικία, σπατάλη και καθήλωση του παραγωγικού εξοπλισμού.

Ο Κοινωνικός Διάλογος για την ανάπτυξη προϋποθέτει ότι οι συνομιλητές αναγνωρίζουν τα παραπάνω κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και κυρίως ότι Θεωρούν εφικτή την συζήτηση και επεξεργασία μιας αναπτυξιακής διαφορετικής από αυτήν που σήμερα υλοποιείται εκ των πραγμάτων. Προϋποθέτει επίσης ότι τίθενται υπό συζήτηση ουσιαστικές μεταβολές του σημερινού συστήματος διαχείρισης των πόρων και του παραγωγικού δυναμικού της οικονομίας. Και ότι οι μεταβολές απαιτούν τόσο διαφορετικές λειτουργίες του κρατικούς μηχανισμού , όσο και διαφορετικές συμπεριφορές των κοινωνικών δυνάμεων που παίζουν αποφασιστικό ρόλο στην αναπτυξιακή διαδικασία.

ΙΙΙ. Πως αξιολογείται η εξέλιξη της οικονομίας

Η αυξημένη και παρατεταμένη ανεργία δεν έχει μόνο αμφισβητήσει το δικαίωμα στην εργασία, αλλά έχει πλέον υπονομεύσει το σύστημα προστασίας της εργασίας, και σε συνδυασμό με άλλους οικονομικούς παράγοντες, το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης. Η ανεργία δημιουργεί τις συνθήκες για την αμφισβήτηση του πρότυπου ρύθμισης της Θέσης της μισθωτής εργασίες, όχι μόνο επειδή οι κανόνες αυτής της ρύθμισης αλλάζουν, αλλά επειδή καταργούνται ουσιαστικά στην πράξη οι υπάρχοντες κανόνες, λόγω των πιέσεων σημαντικού μέρους των εργοδοτών και λόγω της ανοχής των κρατικών υπηρεσιών. Το πρόβλημα της ανεργίας δεν απαιτεί επομένως μόνο την τοποθέτηση των συνομιλητών του Κ.Δ. σχετικά με τη σχέση απασχόλησης και ανάπτυξης. Απαιτεί και την τοποθέτηση τους σχετικά με το πρότυπο ένταξης της μισθωτής εργασίας στην κοινωνία μας.

Η χώρα μας έχει διανύσει για περισσότερες από μία δεκαετία, μια περίοδο αναδιανομής εισοδήματος σε βάρος των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων. Η διαδικασία αυτή ήταν το αποτέλεσμα της πολιτικής τόνωσης των κερδών και συγκράτησης των εργατικών αμοιβών, της διαιώνισης ενός συστήματος άνισης φορολογικής επιβάρυνσης και της επιδείνωσής του λόγω της επέκτασης της παραοικονομίας. Είναι πλέον ορατό ότι δεν ευνοήθηκε έτσι, όσο αναμενόταν η τόνωση των επενδύσεων και το αποτέλεσμα ήταν σε σημαντικό βαθμό η αύξηση των ιδιωτικών καταναλωτικών δαπανών , μέσω της αυξανόμενης ανισοκατανομής του εισοδήματος. Συγχρόνως όμως έχουν επιβαρυνθεί καθοριστικά τα δημόσια οικονομικά και τα οικονομικά της κοινωνικής ασφάλισης, και έχει υπονομευθεί η λειτουργία του κρατικού μηχανισμού και τη λειτουργία των δημόσιων και κοινωνικών υποδομών. Η κατανομή των πόρων ανάμεσα σε επενδύσεις και κατανάλωση , και ανάμεσα σε ιδιωτική δαπάνη και δημόσια υποδομή, παραμένει ένα ουσιαστικό ζήτημα για την ανάπτυξη το οποίο δεν εξαντλείται στην μείωση των δημοσίων δαπανών.

Η αναπτυξιακή διαδικασία απαιτεί την ύπαρξη και τη διάθεση πόρων που δαπανώνται με τη λογική της δημιουργία μιας δημόσιας υποδομής, που αποβαίνει σε όφελος της συνολικής παραγωγικότητας της οικονομίας.

Είναι γνωστό ότι ο κεφαλαιουχικός εξοπλισμός της χώρας αντιμετωπίζει προβλήματα ανεπαρκούς ανανέωσης, παραδοσιακής κλαδικής κατανομής και ανορθολογικής οργάνωσης στο επίπεδο μεγάλου μέρους των μονάδων. Αυτό που πρέπει να μας απασχολήσει δεν είναι μόνο ότι παρά τη σημαντική αύξηση των επιχειρηματικών κερδών δεν είχαμε μια αντίστοιχη αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου. Πρέπει επίσης να μας απασχολήσει και να αποτελέσει αντικείμενο διαλόγου το πως Θα κατευθυνθούν οι επενδύσεις σε κλάδους με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και σε περιοχές με εργατικό δυναμικό ικανό να στηρίξει την υψηλή παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα. Οπως και το πως Θα διαχυθούν στο μεγαλύτερο μέρος των επιχειρηματικών μονάδων οι μέθοδοι οργάνωσης και αξιοποίησης του δυναμικού, που έχουν επιτύχει στο διεθνοποιημένο και ανταγωνιστικό κομμάτι της βιομηχανίας και των υπηρεσιών.

Πέρα από την ανταπόκριση της οικονομίας στους στόχους της ονομαστικής σύγκλισης, διαπιστώνεται ότι τόσο ο ρυθμός μεγέθυνσης της οικονομίας, όσο και η ισορροπία των εξωτερικών οικονομικών σχέσεων εξαρτώνται από δύο συνδυασμένους παράγοντες: την ροή των πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την διεύρυνση των ανισοτήτων στο εσωτερικό της χώρας από άποψη περιφερειακή και εισοδηματική. Πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο αξιολόγησης το γεγονός ότι παρά την συνεχή εισροή των πόρων των 2 Κ.Π.Σ. , οι οικονομικές ισορροπίες απαιτούν την επιδείνωση με όρους εθνικούς και κοινοτικούς, της Θέσης των ασθενέστερων τάξεων και της μεγαλύτερης μερίδας των μισθωτών. Πρόκειται για μία εξέλιξη που τροφοδοτείται από την συνεχή επιδείνωση της ανταγωνιστικής Θέσης της οικονομίας που αποτελεί εκ των πραγμάτων ένα από τα πιο κορυφαία ζητήματα του Κ.Δ.

ΙV. Ποια αναπτυξιακή στρατηγική;

Οι Διαρθρωτικές πολιτικές (οι πολιτικές αναβάθμισης της εργασίας, υποστήριξης των παραγωγικών επενδύσεων, εκσυγχρονισμού της κρατικής παρέμβασης και αναδιανομής του εισοδήματος) πρέπει να συζητηθούν σε συνάρτηση με τους στόχους μιας αναπτυξιακής στρατηγικής. Μία τέτοια στρατηγική πρέπει να συνδυάζει οικονομικούς και κοινωνικούς στόχους. Οικονομικοί στόχοι είναι η ταχύτερη βελτίωση της παραγωγικότητας, η ταχύτερη μεγέθυνση του προϊόντος και η ενσωμάτωση στην Ευρωπαϊκή οικονομία με όρους μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας και σταθερότητας των εξωτερικών συναλλαγών. Κοινωνικοί στόχοι είναι η διατήρηση του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης και του πλαισίου ρύθμισης της αγοράς εργασίας και η αξιοποίηση της αυξημένης παραγωγικότητας, για τη συνδυασμένη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των μισθωτών και τη μείωση του χρόνου εργασίας.

Προϋποθέσεις μιας αναπτυξιακής στρατηγικής με αυτά τα χαρακτηριστικά είναι:

α) Η υλοποίηση πολιτικών αναβάθμισης της εργασίας από τις απόψεις του μορφωτικού επιπέδου, των εργασιακών σχέσεων και της κοινωνικής προστασίας.

β) Η δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος που αποτελεί προϋπόθεση για τη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών και των οικονομικών της κοινωνικής ασφάλισης.

γ) Η επεξεργασία κλαδικών και τομεακών στόχων για την οικονομία με κριτήρια την γενική βελτίωση της παραγωγικότητας και την διεθνοποίηση της οικονομίας. Η επεξεργασία αυτή αφορά την βιομηχανία και τις υπηρεσίες, τον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Είναι συνυφασμένη με την προετοιμασία για το 30 Κ.Π.Σ.

δ) Η υιοθέτηση διαρθρωτικών πολιτικών που Θα λειτουργήσουν μεταρρυθμιστικά και συνδυασμένα, (λ.χ. η εκπαιδευτική πολιτική, με την βιομηχανική πολιτική και τη πολιτική περιφερειακής ανάπτυξης) που Θα αλλάξουν κρατικές λειτουργίες και συμπεριφοράς κοινωνικών ομάδων. Πολιτικές που πρέπει επίσης να συζητηθούν για το 30 Κ.Π.Σ.

ε) Η υιοθέτηση αναπτυξιακών μακροοικονομικών και νομισματικών πολιτικών που συνδυάζουν την τόνωση της ζήτησης, την στήριξη της αντιπληθωριστικής πολιτικής στην αύξηση της παραγωγικότητας, και την μείωση των πραγματικών επιτοκίων κάτω από τους ρυθμoύς μεγέθυνσης του προϊόντος της οικονομίας. Η τόνωση της ζήτησης που σήμερα προέρχεται μόνο από την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων μπορεί επίσης να προέλθει από την ενεργοποίηση και των άλλων στοιχείων της συνολικής ζήτησης που είναι οι ιδιωτικές επενδύσεις, η ιδιωτική και δημόσια κατανάλωση και το εξωτερικό εμπόριο. Οι παράγοντες αυτοί Θα συμβάλλουν και στην τόνωση της ζήτησης που απευθύνεται στο εγχώριο παραγωγικό δυναμικό.

στ) Η αξιοποίηση των προσθέτων πόρων που Θα προέλθουν από την επιτάχυνση της ανάπτυξης, όπως και των πόρων που Θα αντληθούν από την ανακατανομή του εισοδήματος, Θα τροφοδοτήσει την ταχύτερη αύξηση των επενδύσεων με την ταυτόχρονη εξισορρόπηση των δημόσιων οικονομικών και των οικονομικών της κοινωνικής ασφάλισης.

Αρχική σελίδα