ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΑΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ (KA013)

Ζ.Αλμπανίδου - Κ.Παγκαρλιώτας
(Απο το Εκπαιδευτικό πακέτο: Σύμβουλοι Απασχόλησης στη Βιομηχανία-Μεταποίηση, έτος 1997, φορέας υλοποίησης ΜΑΚΙΝΕ)

Ο τομέας της βιομηχανίας την τελευταία δεκαετία εμφανίζει τάσης συρρίκνωσης προς όφελος άλλων κλάδων της οικονομίας όπως αυτός των υπηρεσιών. Το προϊόν του τομέα των υπηρεσιών με τη συνεχή αυξητική του τάση την περίοδο 1988-1996 κατά τη διάρκεια της οποίας οι κλάδοι παραγωγής αγαθών (βιομηχανία, γεωργία) χαρακτηρίζονται από τάσεις στασιμότητας ή κάμψεως έφτασε να αντιστοιχεί το 1994 σε ποσοστό 63,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος αντί του 60% το 1988.

Θα πρέπει να σημειώσουμε εδώ ότι εκφράζει ενισχυόμενο το στοιχείο του παρασιτισμού στην ελληνική οικονομία και ελάχιστη σχέση έχει με το αντίστοιχο διεθνές φαινόμενο αυξανόμενης αναλογίας του προϊόντος των υπηρεσιών εξαιτίας της τεχνολογικής προόδου στις βιομηχανικές χώρες.

Ως μακροχρόνια πλέον τάση στο δευτερογενή τομέα της οικονομίας εμφανίζεται η "αποβιομηχάνιση" και αυτό γιατί τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε μείωση του προϊόντος της μεταποίησης και κατ' όγκο ­το επίπεδο παραγωγής το 1994 ήταν κατά 5,8% χαμηλότερο του επιπέδου του 1988­ αλλά και ως ποσοστό στο συνολικό προϊόν της χώρας. Το φαινόμενο αυτό δεν αποκλείεται να συνυπάρχει μ' άλλες εσωτερικές μεταβολές όπως η ανάπτυξη μεγάλων βιομηχανικών μονάδων διεθνώς ανταγωνιστικών οι οποίες να εκφράζουν ορισμένη πρόοδο.

Ένα είναι βέβαιο, ότι το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διευρύνεται συνεχώς με στάσιμες τις εξαγωγές και αυξανόμενες τις εισαγωγές. Η εξέλιξη των εξαγωγών την τελευταία δεκαετία φαίνεται να αντικατοπτρίζει εκείνη της ελληνικής οικονομίας της οποίας χαρακτηριστικά ήταν οι τάσεις στασιμότητας γενικά και ειδικότερα στη μεταποίηση, τα χαμηλά επίπεδα επενδύσεων και οι υψηλοί ρυθμοί πληθωρισμού. Τα υψηλά τραπεζικά επιτόκια και η εφαρμοζόμενη τακτική συναλλαγματικής ισοτιμίας αποτελούσαν πρόσθετους παράγοντες με δυσμενή επίπτωση στη διεθνή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων. Την τελευταία τριετία η συγκράτηση του πληθωρισμού, η σκληρή πολιτική απέναντι στους εργατικούς μισθούς και η μείωση των τραπεζικών επιτοκίων δεν έχει ακόμη επιφέρει την αναμενόμενη θεαματική ανάκαμψη στο επίπεδο των επενδύσεων στη βιομηχανία. Πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι από το έτος 1994 άρχισε να διακρίνεται μια άνοδος των παραγωγικών επενδύσεων η οποία συνεχίστηκε και το έτος 1995. Το φαινόμενο αυτό εκφράστηκε κυρίως με την εισαγωγή κεφαλαιουχικών αγαθών και την εισαγωγή μηχανημάτων και εξοπλισμού. Η απασχόληση όμως στη βιομηχανία σημειώνει συνεχή υποχώρηση.

Πίνακας 1

Πίνακας 2

Πίνακας 3

Η εξέλιξη της παραγωγής κατά κλάδους

Στον πίνακα 3 απεικονίζεται η εξέλιξη του προϊόντος σε έξι κλάδους της μεταποιήσεως κατά τη δεκαετία 1985-1994, δεικτοποιημένη με βάση το έτος 1980. Στους κλάδους αυτούς ­ας χαρακτηριστούν ως οι δυναμικοί της περιόδου που εμφανίζονται με αυξητική τάση, αλλά με διαφορετικούς ρυθμούς­ περιλαμβάνονται οι δύο, των ειδών διατροφής και ποτών, των οποίων η συμμετοχή στο συνολικό προϊόν της μεταποιήσεως είναι σημαντική, περίπου 25%. Ο πρώτος, η βιομηχανία ειδών διατροφής εξελίσσεται με βραδύ αυξητικό ρυθμό και με διακυμάνσεις από έτος σε έτος. Στον δεύτερο, τη βιομηχανία ποτών, η αύξηση είναι συνεχής, με ελάχιστες περιπτώσεις υποχωρήσεως, και χαρακτηρίζεται από υψηλούς ρυθμούς.

Στους λοιπούς κλάδους της κατηγορίας ­που περιλαμβάνονται στον πίνακα 3­ κοινό χαρακτηριστικό τους είναι ότι το προϊόν τους το 1994 υπερβαίνει, περισσότερο ή λιγότερο, το αντίστοιχο επίπεδο του 1985, αλλά η εξέλιξη με αυξητική τάση δεν είναι συνεχής από έτος σε έτος. Υψηλότερος μέσος ρυθμός παρατηρείται στη βιομηχανία χάρτου, βραδύτερος στους κλάδους χημικών βιομηχανιών και προϊόντων από ελαστικό και πλαστική ύλη. Τέλος, στον κλάδο "παραγώγων πετρελαίου και άνθρακος" χαρακτηριστικό της εξελίξεως είναι ότι η ανοδική τάση, σχεδόν συνεχής, αρχίζει από το 1986 από επίπεδο του προηγούμενου έτους (1985) χαμηλότερο του αντίστοιχου του 1980. Στους κλάδους, στους οποίους κατά κύριο λόγο οφείλεται η δυσμενής εξέλιξη του συνολικού προϊόντος την τελευταία δεκαετία, περιλαμβάνονται και δύο από τους παραδοσιακούς κλάδους της ελληνικής μεταποιήσεως, των "υφαντικών ειδών" και των ειδών "υποδήσεως και ενδυμασίας". Οι κλάδοι αυτοί, όπως είναι γνωστό, είναι όχι μόνο υψηλής συμμετοχής στο προϊόν της μεταποιήσεως αλλά και από τους κυριότερους εξαγωγικούς της βιομηχανίας.

Η εξέλιξη των εξαγωγικών βιομηχανικών προϊόντων

Την περίοδο αυτή της "αποβιομηχανίσεως", υπόβαθρο της οποίας είναι φυσικά το δυσμενές επιχειρηματικό κλίμα και οι επιπτώσεις του στην τάση προς επένδυση των φορέων της μεταποιητικής δραστηριότητας, η εξέλιξη των εξαγωγών βιομηχανικών προϊόντων εμφανίζεται διαφοροποιημένη κατά το μεγαλύτερο διάστημα. Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων, χαρακτηρίζονται έως το έτος 1989 από έντονη αυξητική τάση. Μεταστροφή σημειώθηκε από το 1990 και η κάμψη έγινε απότομη τη διετία 1993-94.

Εν πρώτοις, ας σημειωθεί ότι ήταν φυσικό, επιπτώσεις από τη δυσμενή εξέλιξη της μεταποιητικής παραγωγής να εκδηλωθούν βαθμιαία μετά από ένα χρονικό διάστημα. Αλλά το γεγονός ότι η μεταστροφή προς κάμψη εκδηλώθηκε από το 1990, συνδέεται και προς άλλες μεταβολές συνθηκών κατά τα πρώτα έτη της δεκαετίας του 1990: η διεθνής ύφεση αρχικά, διεθνείς νομισματικές κρίσεις και προπαντός η διαδικασία απελευθερώσεως των αγορών, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις της χώρας για προσαρμογή στο καθεστώς της Ε.Ε. Εξαιτίας της τελευταίας αυτής η ελληνική μεταποιητική παραγωγή αντιμετωπίζει ισχυρότερο ανταγωνισμό στην εσωτερική αγορά από εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα: γεγονός στο οποίο συμβάλλει η εφαρμοζόμενη πολιτική συγκρατήσεως της τιμής της δραχμής σε υψηλότερα επίπεδα, μη ανταποκρινόμενα στις ισοτιμίες αγοραστικής δυνάμεως. Η πολιτική αυτή κατά μείζονα λόγο επηρεάζει τις εξαγωγές. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία του πίνακα 6 για την παράλληλη εξέλιξη των εξαγωγών υφαντουργικών προϊόντων Ελλάδος και Τουρκίας της οποίας ο γενικός δείκτης εμφανίζει αυξητική τάση με ρυθμό υπερδιπλάσιο από τον αντίστοιχο της Ελλάδος.

Πίνακας 4

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΕΩΣ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (1993)

Πηγή: ΕΣΥΕ Πίνακας 6

Ο ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ (ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΗ ΑΓΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ)

ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤHΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Αρχική σελίδα