Ramadan, meer dan vasten

Op deze site info over deze bijzondere maand en wat het vasten ongeldig maakt. Jouw ramadan is echt niet ongeldig geworden wanneer je per ongeluk een andere parfumgeur zou inademen of als je onderweg naar school perongeluk een regendruppel inslikt.

Ramadan karim, zeker de ´gezelligste´ maand van het jaar. Het is tegenwoordig vrij simpel om het exacte begin van de vastenmaand te bepalen. Toch doet men dit, met uitzondering van Turkije, niet op moderne wijze, maar middels methodes die uit de begintijd van de islam stammen. Dit jaar waren er geen verschillen betreffende de dag waarop moslims in Nederland met het vasten beginnen. Dit is vrij uniek te noemen, want de afgelopen jaren waren er verschillen tussen de moslims uit bijvoorbeeld Marokko, Turkije, Algerije en Egypte. Dat er moslims in één land soms op verschillende dagen met de ramadan beginnen is een nieuw fenomeen binnen de islam. Zie ook de ramadan gebedstijden.

De traditie kent twee methodes om het begin van de vastenmaand vast te stellen. Daarbij worden er plaatselijk nogal uiteenlopende tradities gehanteerd. Soms dienen twee zieners tegenover twee getuigen te verklaren dat ze de nieuwe maan hebben gezien. In hun enthousiasme bleken sommigen in het verleden dingen te zien die er (nog) niet waren.

Sommige moslims houden zich wat begin en einde van de ramadan betreft aan hun thuisland of aan de "Mekka-maan". Dit is volgens sommige in tegenspraak met de traditie, waarin elke gemeenschap zelf bepaalde of de nieuwe maan was gezien. Er zijn soms onverklaarbare verschillen in de data waarop in naast elkaar liggende landen de nieuwe maan officieel wordt waargenomen. Een paar jaar geleden begon een land zelfs één dag te vroeg. Werd men aan het einde van de ramadan gekonfronteerd met een heldere hemel en een nieuwe maan die pas na 31 dagen zichtbaar werd. Terwijl er toch heel duidelijk in de koran staat dat je in de ramadan niet langer dan 30 dagen mag vasten. Binnen de sunnah-richtingen wordt het begin en einde van de ramadan fysiek vastgesteld door gezaghebbende voorgangers die hierbij twee tradities volgen:

Bij de zogenaamde roe'jah methode (letterlijk: het zien) moet de hilal (sikkel van de nieuwe maan) na zonsondergang op de 29e dag van de maand voorafgaande aan de ramadan zichtbaar zijn geweest.

Als wolken of mist de hemel bedekken wordt de Ikmaal toegepast: Het volmaken van de maanden shaban en ramadan tot 30 dagen. Normaal heeft de aan de ramadan voorafgaande maand shaban 29 dagen, maar overeenkomstig de sunnah mag, wanneer het bewolkt of mistig is, het aantal dagen van de maand shaban vol worden gemaakt tot 30 dagen alvorens de ramadan begint.

In het tijdperk voor moderne communicatiemiddelen keek iedere gemeenschap zelf of de nieuwe maan zich liet zien. Waren de weersomstandigheden dusdanig, dat het fysieke zien onmogelijk was, dan maakte men de voorafgaande maand shaban, normaal 29 dagen, vol tot de dertigste dag alvorens met het vasten werd begonnen.

Er kwam standarisatie tot stand in het Osmaanse Rijk, dat zich uitstrekte over drie continenten. De astrologische kennis was daar zo groot, dat onder sultan Süleyman door de Sheikh el-Islam (groot-muftie) Mevlana Elvan Fakih de begindatum van de ramadan voor de eerstvolgende eeuwen (volgens de islamitische jaartelling) werd berekend. Daadwerkelijke standarisatie kwam tot stand op de eerste dag van het jaar 1300 AH (12 november 1882). Die dag vertrokken vanuit Istanbul de sultanale Tartaren (posta tatari) op snelle paarden naar alle provinciehoofdsteden van het rijk. Bij zich het bevel dat een gestandariseerde en door de sultan als kalief geautoriseerde kalender voor het hele rijk werd afgekondigd. Een kalender die synchroon liep met de diverse andere kalenders die in het Osmaanse Rijk in zwang waren, waaronder de christelijke en joodse tijdrekening. De eerste ramadan van moslimjaar 1300 viel dat jaar officieel op 6 juli 1883, ofwel 1 tammuz 5643 volgens de joodse tijdrekening. Uiteraard waren er in dit enorme rijk altijd wel mensen te vinden die de sultanale afkondigingen negeerde en eerst zelf de nieuwe maan wilden zien. Ook zijn er gevallen bekend dat er om politieke motieven een andere maan als die van Istanbul werd waargenomen. De invoering van de telegrafie in het Osmaanse Rijk bleek van belang bij de herintroductie van de eeuwenoude methode tot vastelling van de nieuwe maan(d). Niet de uiterst nauwkeurige tabellen van de beste astrologen, maar de ogen van de godsdienstgeleerden bepaalden waar in het uitgestrekte gebied van het Osmaanse Rijk de maansikkel werd waargenomen. Dan telegrafeerde men de ramadan-felicitaties naar de sultan in Istanbul. En ratelde de telexen van Griekenland tot Algerije met de mededeling dat Istanbul bericht had ontvangen dat de nieuwe maan dat jaar het eerst in Mecca, Cairo, Oran, Jeruzalem, Damascus of Bagdad was waargenomen.Overal staarde men de hemel af in de hoop de eer van ´eerste´ te zijn. In deze strijd zag men op onverklaarbare wijze de nieuwe maan soms dagen te vroeg. Onder de op één na laatste sultan Mehmed V (geboren in 1844 en sultan van 1909 tot 1918) werd op de 29ste dag van de maand shaban volgens de astrologische berekening officieel de ramadan afgekondigd. Na de opdeling van het Osmaanse Rijk door de Fransen en Engelsen bepaalde elke kolonie zelf weer wanneer de nieuwe maan werd waargenomen. Dat veranderde weer door invoering van radio en telefoon. Vol spanning wachten op het moment dat elders de nieuwe maan werd gesignaleerd. Sinds grote groepen mensen emigreerden, heeft er de laatste dagen voor de ramadan veel telefonisch contact met het thuisfront plaats. Is de nieuwe maan in het thuisland waargenomen, dan begint men ook duizenden kilometers van huis met de ramadan.

Volgens moderne berekeningen (die tot stomme verbazing van de traditionalisten keer-op-keer blijken te kloppen) is het een klein kunstje om er achter te komen dat de ramadan in bijvoorbeeld het jaar 2015 begint op donderdag 18 juni. Of dat de eerste ramadan van het islamitische jaar 1500 gelijk is aan de datum 22 juli 2077. Om maar iets te noemen dat tegenwoordig dankzij de computer tot op de seconde nauwkeurig kan worden vastgesteld. Opmerkelijk is de nauwkeurigheid van bijvoorbeeld de astrologen aan het hof van de Osmaanse sultans. De enkele eeuwen geleden samengestelde tabellen tot het jaar 1600 volgens de moslimkalender blijken geen enkele afwijking met de moderne computerberekeningen te hebben. Ook in de tabel van sultan Süleyman begint de ramadan van het laatste jaar dat eeuwen eerder werd voorspeld op 30 juli 2174, ofwel jaar 1600 volgens de islamitische tijdsrekening. Deze begint met de aankomst van de profeet Mohamed in Medina, nadat hij uit zijn geboorteplaats Mekka moest vluchten.

DE VOORDELEN VAN HET VASTEN

Pas in dit tijdperk van dieet wordt het ook voor niet-moslims duidelijk dat het vasten iets heilzaams is. Het vasten zuivert de darmen, herstelt de maag, ontdoet het lichaam van achtergebleven schadelijke stoffen en helpt het overtollige vocht dat opgeslagen is kwijt te raken. Het geeft rust aan het hart, bevorderd de bloedsomloop en helpt om van eventuele gezetheid af te komen. Mensen die vertrouwd zijn met het vasten heeft zichzelf leren bedwingen. Door het jaarlijkse vasten kan een moslim eigenschappen aanleren als dicipline, uithoudingsvermogen, zelfbeheersing en respect ten aanzien van de medemens en de schepper. Elke dag dat men vast is een overwinning over begeerten en lusten.

Het vasten sterkt ook de geloofsgemeenschap. Alle moslims in de wereld vasten in deze maand. Juist in de ramadan leert de mens liefde en barmhartigheid kennen.

WANNEER BEGIN IK

Kinderen zijn vrijgesteld van de ramadan. Als een haar eerste menstruatie heeft gehad of een jongen zijn eerste zaadlozing zijn zij, net als iedereen die geestelijk en lichamelijk gezond is (en niet op reis) verplicht de ramadan te houden.

Om te vasten dient men rein te zijn. Menstruerende vrouwen mogen niet vasten. Voor vrouwen die zwanger zijn en/of borstvoeding geven, geldt een afzonderlijk regel:
Wanneer het vasten de gezondheid van het kind (kinderen) kan schaden, zijn zij vrijgesteld, maar moeten hun vasten later inhalen en ook een maaldtijd geven aan een arme voor iedere dag die niet is gevast. Wanneer hun kind en eigen gezondheid gevaar loopt, moet wel het vasten worden ingehaald, maar is het niet verplicht de maaltijden voor de armen te betalen. Als de kraambloeding is gestopt (nifaas) en men gereinigd is, geld de volle vastenplicht. Hetzelfde geld voor vrouwen na menstruatie (haid).

VRIJSTELLING RAMADAN

Er zijn twee soorten vrijstelling van het vasten: De vrijstelling waarbij het niet verplicht is om het vasten in te halen, maar wel een aflossing (fidyah) geldt. Dat is wanneer iemand door ouderdom niet in staat is om te vasten, in geval van ernstige ziekte waarbij geen hoop op genezing bestaat, wanneer iemand het hele jaar door zware arbeid verricht, terwijl hij zichzelf en zijn gezin niet in levensonderhoud kan voorzien als hij stopt met deze arbeid. De aflossing in deze gevallen is het geven van een maaltijd aan een persoon voor elke dag waarop niet is gevast.

Bij de tweede soort vrijstelling moet het vasten ingehaald, terwijl er geen aflossing geldt. Dit is van toepassing voor de reiziger die een afstand van minstens 70 km aflegt en de zieke die nog hoop heeft op genezing.

In de koran treffen we hierover de volgende vers aan:
De Ramadan is de maand waarin de koran werd neergezonden als gids voor de mensen en als bewijs van leiding en onderscheid. Wie van jullie aanwezig is, laat hem daarin vasten, maar wie van jullie ziek is, of op reis, een aantal andere dagen (vasten).
(Hoofdstuk 2:185)

HET VASTEN ONGELDIG

Als je bewust eet, drinkt (of rookt) tussen ochtendschemering en zonsondergang, is het vasten ongeldig geworden. Als dit gebeurt omdat men het vergeten was dat men vastte, moet je gewoon doorgaan met vasten. Het vasten is in dat geval nog geldig

Het vasten wordt eveneens ongeldig bij opzettelijk braken, bij tijdelijk verlies van verstand, bij een bevalling, wanneer de menstruatie zich voordoet tussen de ochtendschemering en zonsondergang en bij het hebben van geslachtsgemeenschap tussen ochtendschemering en zonsondergang.

Indien bewust de ramadan wordt verbroken moet men als boete de verbroken dag inhalen en 60 dagen als straf inhalen. Dus in totaal 61 dagen vasten. Dit moet vóór de volgende ramadan gebeuren, behalve wanneer dat niet mogelijk is door ziekte of een voortdurende reis.

Wanneer je wel in staat is om te vasten voor de volgende ramadan, maar dit niet doet, dan ben je alsnog verplicht om het in te halen. Er diend dan tevens een maaltijd aan een behoeftige te worden geven voor elke niet gevaste dag.

Voor het hebben van geslachtsgemeenschap in de ramadan tijdens de ochtendschemering en de zonsondergang (na zonsondergang is gemeenschap toegestaan) moet de niet gevaste dag worden ingehaald en volgens de koran een slaaf slaaf vrijlaten. Nu is het vrijlaten van een slaaf tegenwoordig nogal moeilijk. In plaats daarvan voldoet 60 dagen vasten, en indien dit niet gebeurd mag je ook 60 behoeftigen van een maaltijd voorzien

ZAADLOZINGEN TIJDENS HET SLAPEN

Wanneer een moslim, tijdens het slapen een zaadlozing heeft gehad, kan hij gewoon sahur (de maaltijd voor dat het vasten begint) eten. Hij moet wel de grote wassing (ghoesl) verrichten vóór de fadjr (zonsopgang).

Het komt voor dat men tussen de ochtendschemering en de zonsopgang een zaadlozing krijgt en in djoenoeb (onreine) toestand geraakt en daarna verzuimt om de grote wassing te verrichten voor zonsopgang. Of zonder met opzet doorslaapt tot na de zonsopgang. Dan kan men niet deelnemen aan het ochtendgebed. Het is toegestaan om die dag te vasten. Men moet wel zo snel mogelijk de grote wassing nemen, want het is niet toegestaan de dag onrein door te brengen.

VASTEN MAAR NIET BIDDEN

Wordt het vasten geaccepteerd wanneer men niet bid?
Daarover verschillen de gelovigen van mening. Het vasten en het gebed zijn twee vormen van ibadah (aanbidding). Zelfs wanneer men niet bidt is het goed toch te vasten, want als god het wil wordt dit vasten geaccepteerd en zal het nalaten van het gebed apart gestraft worden.

VASTEN EN ZIEKTE

Wanneer men door het vasten ziek wordt of wanneer het vasten de ziekte verergert is men vrijgesteld om te vasten.

TANDENSTOKER OF TANDENBORSTEL

Het gebruik van een siwak (ook miswak genoemd, een speciaal stokje dat de profeet gebruikte om zijn tanden mee te reinigen) en het gebruik van een tandenborstel verbreekt het vasten niet. Volgens sommige geleerden mag men tussen zonsschemering en zonsondergang geen tandpasta gebruiken omdat ze dit als parfum voor de mond beschouwen.

DE TARAWIH

Tarawih betekent letterlijk "uitrusten" en is de naam van het gebed dat tussen de isja (nachtgebed) en de fadjr (ochtendgebed) wordt verricht. Dit in overeenstemming met een uitspraak van de profeet Mohamed:

"Wanneer iemand de qiyam-ramadan (het tarawih gebed) verricht vanwege zijn geloof in god en in de hoop op het welbehagen van god, zal god de zonden die hij in het verleden heeft gedaan, vergeven".

Het tarawih-gebed begint op de avond voor de eerste vastendag, en eindigt de avond voor de laatste vastendag.

DE KADR-NACHT

Op de 27ste ramadan valt de Lailat el-Kadr, de waardevolle nacht. Dan herdenken we de nacht waarin voor het eerst de koran werd geopenbaard.

In het hoofdstuk 97, sura el-Kadr, zegt de koran hierover:
"Waarlijk, wij hebben hem (de koran) neergezonden in de Waardevolle Nacht. En wat doet jullie weten wat de waardevolle nacht is? De Waardevolle Nacht is beter dan duizend maanden. De engelen en de geest (de engel Gabriel) dalen in haar neder met de toestemming van hun Heer, voor elke beschikking. Vrede heerst in deze nacht, tot aan de ochtend schemering".

De maand ramadan is waardevoller dan de andere maanden en de lailat el-Kadr is waardevoller dan duizend maanden. In deze nacht zendt god de beschikking neer van alle heilzame en goede zaken. Wanneer je een smeekbede doet in deze uitzonderlijke nacht, zal deze met gods wil geaccepteerd worden.

HET EINDE VAN DE RAMADAN

Het is aanbevolen om in de periode tussen de zonsopgang van de laatste dag van de Ramadan en de aanvang van het de dag daarop volgende ´id-al-fitr´ feestgebed samen de takbier (geloofsbelijdenis) uit te spreken

HET GEVEN VAN DE ZAKAT EL-FITR

Het geven van de zakat el-Fitr (aalmoes) is verplicht. Deze bijdrage moet aan de armen gegeven worden om ook hen in staat te stellen deel te nemen aan de viering van het feest aan het einde van de ramadan. Voor elk persoon in de familie (ook voor baby's) moet er een bijdrage ten waarde van een maaltijd worden gegeven. De zakat el-Fitr kan vanaf de eerste dag van de ramadan gegeven worden, maar dient uiterlijk voor de aanvang van het feestgebed gegeven te worden.

HET FEESTGEBED

Het verrichten van dit gebed is sterk aanbevolen. Dit gebed vindt ´s ochtends na zonsopgang plaats, uiterlijk voordat de zon haar hoogste punt heeft bereikt.

Lees wat bezoekers van deze site over de ramadan schreven.of geef je eigen mening en schrijf ons over de ramadan.

Zoek in de Naffer-sites

ISLAM-LINKS
Achmed en Atalin´s ramadan-site
Het Gebed
Islamitisch begraven in Nederland
De Heilige Koran (Ahmadiyya)
LiveTV Mekka
Islamitische gebedstijden on-line of download het Window-programma voor gebedstijden.