ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ

ΕΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ  ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ...

«Είδα το site σου, Κώστα Πνευματικέ, βεβαιώθηκα ότι δεν είσαι γλωσσολόγος και, διαβάζοντας την άποψή σου ότι δεν χρειάζεται να είναι κανείς γλωσσολόγος για να εκφέρει κρίση για το συγκεκριμένο θέμα, αποφάσισα να σου απαντήσω με ένα εκτενές κείμενο. Έχω υπόψη τα όσα έγραψες και προσπάθησα πρώτα να απαντήσω σε ένα ερώτημα που βασάνισε και εσένα ίσως. Πρέπει λοιπόν να είσαι γλωσσολόγος;

Ναι, πρέπει να είσαι γλωσσολόγος.

Γιατί αν ήσουνα γλωσσολόγος θα μιλούσες με επιχειρήματα και όχι τόσο έντονα ιδεολογικά φορτισμένο λόγο και σοφιστείες του τύπου «αλεξηπτωτιστής» οι οποίες δεν συνιστούνε καμιά γλωσσολογική μέθοδο. Είναι τόσο απλό.

Γενικώς ο καθένας εκφέρει γνώμη για ζητήματα γλώσσας και αυτό είναι απόλυτα κατανοητό, για πολλούς λόγους που δεν αρκεί ένα e-mail για να τους γράψουμε.

Στο θέμα της  ορθοπαιδικής,  επειδή ακριβώς δεν είσαι γλωσσολόγος (και ο γλωσσολόγος ως επιστήμονας δεν έχει ταμπού απέναντι στο αντικείμενό του τη γλώσσα, όπως π.χ. ένας άντρας γυναικολόγος δεν έχει ταμπού απέναντι στη γυναίκα γιατί αυτή είναι η ειδικότητά του), αντιμετωπίζεις το θέμα με όλες τις αναμενόμενες στάσεις απέναντι στη γλώσσα ενός ημιμαθούς.

Μόνο ένας ημιμαθής θα ωρυόταν για θνησιγενείς σταυροφορίες, προκατασκευασμένα εθνικά θέματα (κανείς δεν το ανακήρυξε εθνικό θέμα εκτός από σένα) κ.λπ. Ένας γλωσσολόγος – όπως κάθε επιστήμονας – αναζητεί την αλήθεια, δεν διεξάγει σταυροφορίες.

Μόνο ένας ημιμαθής θα κατάφευγε «αλάνθαστο γλωσσικό κριτήριο όλων των Ελλήνων» που – όπως λες – εμείς οι γλωσσολόγοι αντιμετωπίζουμε με «απίστευτη περιφρόνηση». Αγνοείς, μου φαίνεται, ότι αυτό το γλωσσικό κριτήριο για την ορθογραφία κατασκευάστηκε μέσω της εκπαίδευσης στους Έλληνες. Κάποτε έγραφαν με διαφορετική ορθογραφία τις λέξεις «είνε» και «ταξείδι», ενώ σήμερα προτιμούνται οι γραφές «είναι» και «ταξίδι». Πόσο αλάνθαστο είναι αυτό το κριτήριο; Μήπως είσαι έτοιμος να βρεις και εκεί ένα προκατασκευασμένο εθνικό θέμα;

Μόνο ένας ημιμαθής θα κατέφευγε σε παρετυμολογίες του «ορθού + πεδάω» κ.λπ. αγνοώντας την αρχαιότερη – ως τώρα – μαρτυρία του όρου, του οποίου το σημασιολογικό πεδίο διευρύνθηκε για να δηλώσει το αντικείμενο της σύγχρονης ορθοπαιδικής.

Μόνο ένας ημιμαθής θα ΑΝΤΙΦΑΣΚΕΙ όπως εσύ. Από τη μια λες ότι κανείς δεν υποστηρίζει την γραφή  ορθοπαιδικός  με τα εξής λόγια: «οι διαφωνούντες (δηλαδή, όλη η Ελλάδα)» και από την άλλη λες για τους γλωσσολόγους «ή πλανώνται πλάνην οικτράν ή προσπαθούν να χαϊδέψουν τα αυτιά των αναγνωστών τους για να μη χάσουν πελάτες!». Αποφάσισε, σε παρακαλώ, πώς γίνεται να χαϊδεύουμε τα αυτιά των αναγνωστών μας, αφού ΟΛΗ η Ελλάδα διαφωνεί; Πού να τους βρούμε τους αναγνώστες; Το να λες στο κοινό σου αυτό που θέλει είναι ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ και οι λαϊκιστές συνήθως κόπτονται και φωνασκούν υπέρ της «παράδοσης» και του «συνηθισμένου» που επιλέγει η μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού. Προσωπικά δεν έχω δει λαϊκιστή να υποστηρίζει κάτι «καινούργιο», κάτι που δεν έχουνε αποδεχτεί οι πολλοί. Μου φαίνεται πως απλώς αρέσκεσαι στο να εκστομίζεις κενές κατηγορίες οι οποίες καταλήγουν να πέφτουν πάνω σου. Δεν σε λέω λαϊκιστή, πρέπει όμως να γνωρίζουμε ότι αυτός που υποστηρίζει κάτι το παραδεδομένο και μάλλον «χαϊδέυει αυτιά» είσαι εσύ. Δεν θέλω να πιστέψω ότι είσαι λαϊκιστής... απλώς εκτιμώ ότι είσαι τραγικά άσχετος και πλησιάζεις τη γλώσσα με όλες τις προκαταλήψεις που ένας γλωσσολόγος έχει φροντίσει να απορρίψει.

Μόνο ένας ημιμαθής δεν θα αρκείτο στο «ένα και μοναδικό “επιχείρημα του Andry”», αλλά θα προτιμούσε «όλα τα αναρίθμητα λεξικά» που προτιμούν την  ορθοπεδική  ως γραφή. Αν ήσουν πραγματικός γλωσσολόγος, δεν θα έπαιρνες το κριτήριο του πλήθους ως απόδειξη. Το πλήθος άλλωστε συχνά παρασύρεται και γενικεύει ένα λάθος, όπως συνέβη και με άλλες λέξεις, όπως π.χ. η  πιλοτή  που συνδέθηκε παρετυμολογικά με την  πύλη  και γραφόταν  πυλωτή,  ενώ κανονικά παράγεται από το γαλλικό pilotis. Ο γλωσσολόγος αναζητά την αλήθεια και, ακόμα κι αν αυτή προέρχεται από ένα απλό ιστορικό γεγονός, την κατασκευή μιας νέας λέξης και δεν αποδεικνύεται μέσω κάποιου «περίπλοκου γλωσσολογικού νόμου», δεν υπολείπεται επιστημονικής αλήθειας.

Λες: «Και ας μη φανταστεί κανείς ότι σα γλωσσολόγος στηρίζει την άποψή του σε κανέναν περίπλοκο και δυσνόητο νόμο της γλωσσολογίας». Δηλαδή μόνο οι δυσνόητοι νόμοι δεν σηκώνουν αντίρρηση και ανήκουν στον χώρο της γλωσσολογικής επιστήμης; Ο πασιφανής ερασιτεχνισμός σου που από τη μια ζητά το λαϊκό κριτήριο (!) για μια ορθογραφία και από την άλλη καταφεύγει σε απαρίθμηση των λεξικών που στηρίζουν μια παρετυμολογία δεν σου αρκεί για να αποδειχθεί η άγνοιά σου γύρω από τη γλωσσολογία;

Πιστεύεις ότι ένας γλωσσολόγος θα πέταγε τις δικές σου κορώνες (όπως π.χ.: «Δηλαδή, αποφασίζουν από μόνοι τους να αλλάξουν την ελληνική γλώσσα, χωρίς να δώσουν λογαριασμό σε κανένα») και θα έβγαζε συμπεράσματα όπως το ακόλουθο: («Συμπέρασμα: έχουμε κάθε δικαίωμα να μην ντρεπόμαστε για την ωραιότατη, ελληνικότατη και ακριβέστατη λέξη  ορθοπεδικός».); – Φίλτατε, στην επιστήμη δεν υπάρχουν ούτε ντροπές ούτε «ωραιότατες» ή «ασχημότατες» λέξεις... (για να μη μιλήσω για τις άλλες αστειότητες, όπως την αβάσιμη κινδυνολογία σου ότι κάποια στιγμή ίσως η λέξη  παιδαγωγός  αρχίσει να γράφεται με  -ε-.  Η λέξη  παιδαγωγός παράγεται από το  παιδί  και το  αγωγός <  άγω  και γι’αυτό δεν πρόκειται να γίνει κάτι τέτοιο όπως φοβάσαι εκτός αν εγκαταλειφθεί πλήρως η ιστορική ορθογραφία. Το επιχείρημά σου – κατ’ όνομα μόνο επιχείρημα – είναι «εφέ» προς εντυπωσιασμό και απορώ τι σχέση έχει με το υπόλοιπο άρθρο πέρα από το γεγονός ότι είναι άλλη μία απόπειρα να απευθυνθείς στο θυμικό των αναγνωστών και να ενεργοποιήσεις τις γλωσσικές τους ευαισθησίες).

Στην αρχή μάλιστα του άρθρου σου αναφέρεις ότι «οι διαφωνούντες (δηλαδή, όλη η Ελλάδα) είναι στην καλύτερη περίπτωση βραδύνοες και στη χειρότερη γλωσσικά εθνικιστές». Μετά λες τα περί «“περιφρόνησης” του ελληνικού γλωσσικού αισθήματος». Ας βάλουμε λοιπόν την Ελλάδα να ψηφίζει κάθε φορά ποια ορθογραφία θέλει. Αλλά αυτό να γίνει και σε άλλες επιστήμες!

Λες ότι σπουδάζεις ιστορία. Ας πάμε στα χωράφια σου λοιπόν. ΟΛΟΙ οι Έλληνες λένε ότι η επανάσταση ξεκίνησε στις 25 του Μάρτη με την ευλογία των όπλων στην Αγία Λαύρα από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Ο Σπυρίδων Τρικούπης όμως (Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης,  τόμ. Α’ σ. 229) το χαρακτηρίζει ψεύδος (και να σκεφτείς ότι είναι και σύγχρονός της), ο Φίνλεϊ (Ιστορία Ελληνικής Επανάστασης, Τολίδης, Αθήνα 1973, τόμ. Α’, σ. 217) λέει πως «δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια», ο Φιλήμων (Δοκίμιο ιστορικό Ελληνικής Επανάστασης, τόμ. Γ’, κβ) το χαρακτηρίζει επίσης «παχυλόν ψεύδος» και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στα Απομημονεύματά του ενώ αναφέρεται σε όλα τα περιστατικά με λεπτομέρειες παραλείπει... ένα από τα πιο σημαντικά της συμβολής του στον αγώνα! Δυστυχώς, σύμφωνα με την αρχή σου δεν μπορούμε να πάρουμε τις μαρτυρίες αυτές ως αληθινές γιατί είναι αντίθετες σε αυτό που γνωρίζει όλος ο λαός! Ουπς! Πάει το «λαϊκό κριτήριο» και ο στόμφος σου...

Εγώ δεν θα σε χαρακτηρίσω εθνικιστή. Ακόμα και όταν χαρακτηρίζεις μια λέξη «ωραιότατη και ελληνικότατη» (πρέπει άραγε να είναι ελληνικότατη για να είναι και ωραιότατη μια λέξη; Όταν εισάγει κανείς το εθνικό χαρακτηριστικό ως αισθητική κατηγορία τότε δεν είναι εθνικιστής;). Δεν θα σε χαρακτηρίσω εθνικιστή όμως. Θύμα των καθιερωμένων προκαταλήψεων και κινδυνολογιών περί γλώσσας θα σε χαρακτηρίσω. Ίσως σε ενοχλεί που η λέξη αυτή πλάστηκε από κάποιον μη Έλληνα (ελπίζω να μην είναι αλήθεια αυτή η υπόθεσή μου)· θα έπρεπε να ξέρεις ότι κι άλλες λέξεις πλάστηκαν από ξένους που πήραν ελληνικές λέξεις, όπως π.χ. η λέξη μικρόβιο. Αυτό μάλλον μας τιμά και δείχνει τον σεβασμό των Δυτικών προς τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό, τον οποίο εντάσσουμε στην παράδοσή μας.

Σε ένα πράγμα θα συμφωνήσω μαζί σου. Δεν χρειάζεται να αναγάγουμε αυτό το θέμα ως μείζον γλωσσικό ζήτημα και δεν είσαι υποχρεωμένος να γράφεις τη λέξη με  -αι-. Μία παρατήρηση έγινε για τη σωστή ορθογραφία και κανείς δεν υποχρέωσε κανέναν ούτε του έβαλε το μαχαίρι στον λαιμό. Το ζήτημα είναι παρανυχίδα μπροστά σε άλλα «φλέγοντα». Εμείς οι γλωσσολόγοι όμως έχουμε κοινωνικό χρέος και για αυτό τον λόγο σου απάντησα. Θα ήθελα πολύ να σου το αναλύσω και αυτό αλλά θα μας πάρει πολύ χρόνο...

Η συμβουλή μου (και θέλω να τη δεχτείς ως ειλικρινή) είναι: συνέχισε την επιμέλεια και την διόρθωση κειμένων που κάνεις, είναι ωραίο να μπορεί κανείς και να εργάζεται σε μια εποχή που τη νεολαία τη μαστίζει η ανεργία. Όταν όμως θα έχεις χρόνο ανάμεσα σε εργασία, διάβασμα για τη σχολή και ξεκούραση κάνε τον κόπο να διαβάσεις το «Μπουβάρ και Πεκυσέ» του Φλομπέρ. Μιλά για δυο γραφείς που με μια ανέλπιστη κληρονομιά αφήνουν την εργασία τους και αρχίζουνε να ασχολούνται με όλες τις επιστήμες προσπαθώντας να εφαρμόσουν τις ιδέες που του μπαίνουν στο κεφάλι κάθε φορά και συνήθως καταλήγουν να τα θαλασσώνουν όπως κάθε «μαθητευόμενος μάγος». Το τέλος δεν σου το αποκαλύπτω, προτιμώ να το δεις ο ίδιος. Η γραφή του Φλομπέρ είναι αριστουργηματική και εκτός αυτού, εγώ που πιστεύω και σε κάποιο είδος «χρηστικότητας» της λογοτεχνίας, πιστεύω ότι μπορεί να σου ανοίξει τα μάτια.

Με ειλικρινά φιλική διάθεση, 

Παρασκευάς Σταυρόπουλος,

φιλόλογος μα πάνω απ’ όλα γλωσσολόγος.

ΥΓ: Είμαι ωστόσο έτοιμος να συμφωνήσω μαζί σου. Αν βρεις καμιά  ορθοπαιδική  γραμμένη με  -ε-  πριν το 1741, τότε να την υποβάλεις στο κέντρο λεξικογραφίας και να αλλάξει το λεξικό Μπαμπινιώτη, να αλλάξει και η θέση μου. Αλλά αποδεδειγμένα και όχι με την εμπάθεια του άρθρου σου».

«Εγώ πιστεύω πως το μεγάλο λάθος του Κ. Πνευματικού ήταν να αναγάγει σε μείζον γλωσσικό θέμα τη γραφή του  ορθοπαιδικού.  Να ξεκινήσει μια “σταυροφορία” για μια λέξη χωρίς ιδιαίτερη επίδοση στην καθημερινή γλώσσα, που οπωσδήποτε, με την ετυμολογικά ορθή γραφή της, ούτε προσκρούει στο γλωσσικό μας αίσθημα, ούτε πολύ περισσότερο ...απειλεί την ελληνική γλώσσα! Αυτό που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι η συγχρονική σημασία μιας λέξης δεν μπορεί να επηρεάζει την ορθογραφία της, η οποία παραμένει ιστορική και συμβατική και μας ανάγει στην πρώτη χρήση της λέξης. Δηλαδή δεν πρέπει να συγχέουμε την “ετυμολογική σημασία” (που σε λέξεις με “σχετική αιτιότητα” έχει βασιστεί σε ένα – και φυσικά όχι όλα – χαρακτηριστικό του αντικειμένου αναφοράς) με τη σημερινή σημασία: διαφορετικά θά’πρεπε να πούμε ότι η λέξη  τράπεζα  (< τετράπεζα  “το έπιπλο με τέσσερα πόδια”) είναι λάθος, αφενός επειδή υπάρχουν τραπέζια και με ένα πόδι (!), αφετέρου γιατί η λέξη σήμερα σημαίνει κυρίως “πιστωτικό ίδρυμα”, σημασία που δύσκολα μπορούμε να συνδέσουμε με το έπιπλο, αν δεν γνωρίζουμε την ιστορία της λέξης. Επομένως, όπως και να τη γράψουμε τη λέξη, οι ορθοπαιδικοί την ίδια δουλειά θα κάνουν, αξίζει όμως, κατά τη γνώμη μου, η γραφή της ειδικότητάς τους να παραπέμπει σε αυτόν που πρωτοέπλασε τον όρο και, κυρίως, στο αρχικό πεδίο δράσης της  ορθοπαιδικής  (αφού το κύριο ενδιαφέρον της αρχικά ήταν η διόρθωση και πρόληψη προβλημάτων στη σωματική διάπλαση και τη σκελετική ανάπτυξη των παιδιών!). Μαζί με την επέκταση των επιστημονικών ενδιαφερόντων των ορθοπαιδικών, είχαμε και μια εύρυνση/ επέκταση (με όρους του Breal) της αρχικής σημασίας της λέξεως...».

Δημήτρης Μιχελιουδάκης

 (γλωσσολόγος, από συζήτηση στο διαδίκτυο)

«Η λέξη  ορθοπαιδική  δημιουργήθηκε εν έτει 1741 από τον γιατρό Nicolas Andry, ο οποίος στον πρόλογο του βιβλίου του γράφει τα ακόλουθα: “quant au titre en question,  Orthopédie,  je l’ai formé de deux mots grecs, à savoir d’Orthos,  qui veut dire Droit, et  Paidίon,  qui signifie Enfant” [“ως προς τον εν λόγω τίτλο,  ορθοπαιδική,  τον δημιούργησα από δύο ελληνικές λέξεις, δηλ.  ορθός  και  παιδίον”]. Το παραπάνω χωρίο του Andry το πήρα από την παρακάτω γλωσσολογική ιστοσελίδα και είναι το μοναδικό και ακλόνητο επιχείρημα το οποίο αποδεικνύει ότι η λέξη  ορθοπαιδική  πλάστηκε από τα συνθετικά  ορθός  και  παιδί.

»Μερικοί, αντί να αποδεχτούν το ατράνταχτο αυτό επιχείρημα, πασχίζουν να αποδείξουν τα αναπόδεικτα, για λόγους ιδεολογικούς και όχι επιστημονικούς, όπως θα υποστηρίξω παρακάτω. Για την ώρα αυτά αρκούν, για να ξέρετε την προέλευση της λέξης  ορθοπαιδική.  Εν καιρώ θα επανέλθω με περισσότερες πληροφορίες και επιχειρήματα για τα ιδεολογικά διακυβεύματα του αγώνα των “ορθοπεδικομανών”».

Παρασκευάς Σταυρόπουλος

(γλωσσολόγος, από κείμενο στο διαδίκτυο)

«Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...

»Μια και ήμουν εκείνος που έθεσε το ερώτημα για το πώς γράφεται η λέξη, θα ήθελα να καταθέσω εδώ μερικές σκέψεις.

»Η γλωσσολογία, όπως κάθε επιστήμη, έχει κανόνες. Σύμφωνα με έναν από τους κανόνες αυτούς, η ετυμολογία της λέξης είναι δεσμευτική για την ορθογραφία της. Στο λεξικό Μπαμπινιώτη άλλωστε αναφέρεται ότι η ορθογραφία είναι “η σωστή γραφή των λέξεων, σύμφωνα με την ετυμολογία της λέξης και τους κανόνες της γραμματικής”. Τι εννοούμε όμως με τη λέξη  ετυμολογία;  Η λέξη βασίζεται στο  έτυμον.  Έτυμον  σημαίνει την αρχική ρίζα κάθε λέξεως και την  αρχική σημασία  που προκύπτει από τη ρίζα αυτή (Μπαμπινιώτης και πάλι – τα έντονα γράμματα τα έβαλα μόνος μου).
 

»Αν θέλουμε λοιπόν να εξετάσουμε το πώς γράφεται μια λέξη, αρκεί να ψάξουμε την ετυμολογία της. Σύμφωνα με τους κανόνες της γλωσσολογίας πάντα.

»Εν προκειμένω, όπως πια γνωρίζουμε:                                                                                                                                                           

»Στα 1741 ο Γάλλος καθηγητής της Ιατρικής Nicolas Andry (Λυών 1658 - Παρίσι 1742) επινόησε τη λέξη  ορθοπαιδικός.  Τον όρο παρήγαγε από τις λέξεις  ορθός + παιδίον  <  παις.

»Το ότι η λέξη έχει σήμερα άλλο περιεχόμενο δεν μπορεί να μας απασχολεί. Η πρώτη της χρήση ήταν αυτή. Από εκεί και πέρα επεκτάθηκε το περιεχόμενό της και η σημασία της άλλαξε.

»Σύμφωνα με τους κανόνες της γλωσσολογίας όμως, η ορθογραφία μιας λέξης στηρίζεται στην  αρχική σημασία  της. Όχι στη σημερινή. Μπορεί σήμερα η λέξη να σημαίνει “ορθή πέδηση”. Η αρχική της όμως σημασία ήταν “ορθό παιδί”. Άρα τη γράφουμε με  -αι-.

»Σε ό,τι αφορά στο πόσα λεξικά έχουν τη λέξη με  -αι-  και πόσα με  -ε-,  δεν έχει σημασία. Η επιστήμη δεν είναι μελιτζάνες να τη μετράμε με το κομμάτι. Αρκεί όμως να πούμε ότι το λεξικό Μπαμπινιώτη, που είναι και το πιο πρόσφατο, τη γράφει με  -αι-  εξηγώντας βέβαια και την ετυμολογία της. Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι κανένας από όσους επικρίνουν τον Μπαμπινιώτη σε επιστημονικό επίπεδο (και όλοι ξέρουμε ότι είναι αρκετοί) δεν τον έχει κατηγορήσει για τη συγκεκριμένη λέξη. Μιλάω πάντα για γλωσσολόγους. Γιατί ένας βοηθός καζανοτρίφτη ή έστω ένας γιατρός δεν μπορεί να έχει άποψη πάνω στην επιστήμη του άλλου. Αν ήταν έτσι, θα έπρεπε, όταν θέλουμε να κάνουμε εγχείρηση, να κλείναμε ραντεβού στο Ίδρυμα Τριανταφυλλίδη. Και, για να σας προλάβω, για τους “αρχαιολάτρες” φιλολόγους επίτηδες δεν κάνω κάποιο σχόλιο. Τους κατατάσσω μαζί με τον βοηθό καζανοτρίφτη. Απλώς τους θεωρώ πιο επικίνδυνους, μιας και κάνουν μάθημα σε παιδιά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

»Ο φίλος Κώστας αναφέρει επίσης:

»“πώς είμαστε τόσο σίγουροι ότι δεν υπήρχαν, την εποχή εκείνη, που ο Andry επινόησε την εν λόγω λέξη, δύο “ελευθέρως εναλλασσόμενοι τύποι” με δυνατότητα διπλής γραφής, δηλαδή, μία υβριδική προ-λέξη /orθop*diki/ που μπορούσε να πάρει τη μορφή είτε  ορθοπεδική  είτε  ορθοπαιδική,  ανάλογα με την ερμηνεία (ή την παρερμηνεία) που επιζητούσε κάθε ομιλητής”;

»Η αλήθεια είναι ότι σίγουροι μπορούμε να είμαστε μόνο για τον θάνατο και την εφορία. Αλλά, για να υποστηρίξουμε οτιδήποτε, πρέπει να υπάρχει κάποιο στοιχείο. Για το  ορθοπαιδικός  υπάρχει κάποιο στοιχείο. Για το  ορθοπεδικός  υπάρχει;;;;

»Γιατί, αν μπούμε στη λογική του “πώς είμαστε σίγουροι;”, τότε πώς είμαστε σίγουροι ότι δεν υπάρχουν καλικάντζαροι;;; ».

 

Αλέξανδρος Φατσής

(από συζήτηση στο διαδίκτυο)

»Μιλάτε, κύριοι, με ανθρώπους που στόχο έχουν να “υπερασπιστούν τη γλώσσα μας”. Όχι με ανθρώπους που αναζητούν την επιστημονική αλήθεια.

»Και, όπως σας είχα τονίσει, μιλάτε με ανθρώπους που δεν έχουν το υπόβαθρο, για να κατανοήσουν όσα τους λέτε (αν υποθέταμε ότι καλοπροαίρετα αναζητούσαν την επιστημονική αλήθεια και δεν υπήρχαν ιδεολογικά κίνητρα).

»Αλήθεια, ποια είναι τα επιστημονικά διαπιστευτήρια όσων υποστηρίζουν π.χ. ότι το φαγητό δεν είναι νόστιμο, επειδή η λέξη  νόστιμο  αρχικά είχε άλλη σημασία και  δεν θα έπρεπε  να σημαίνει αυτό που σημαίνει;                                                                                                    

»Εντάξει, λοιπόν. Και η Γη είναι κούφια. Γιατί, αν δεν ήταν κούφια, πού θα ζούσαν οι καλικάντζαροι; Ας έρθει ένας γεωλόγος να μου αποδείξει ότι το επιχείρημά μου δεν στέκει! ».
 

Αλέξανδρος Φατσής

(από συζήτηση στο διαδίκτυο)

«Όσον αφορά στην  ορθοπαιδική  άλλωστε, υπάρχει και η πιο πλήρης απάντηση (όχι μόνο στο διαδίκτυο, αλλά και σε ολόκληρη τη βιβλιογραφία – έντυπη και ηλεκτρονική – κατά τη γνώμη μου), η οποία διατυπώνεται στην ακόλουθη σελίδα:

»Βέβαια δεν χρειάζεται να κολλάμε στην  ορθοπαιδική.  Όπως μπορεί να παρατηρήσει κανείς, υπάρχουνε πολλές άλλες ορθογραφίες που έχουν πυροδοτήσει έντονο διάλογο ανάμεσα σε επιστήμονες και ερασιτέχνες (αυτόκλητους, θα έλεγα) γλωσσολόγους. Σε αυτή τη σελίδα διατυπώνονται με διαύγεια οι θέσεις και τα επιχειρήματα της ελληνικής γλωσσολογικής επιστήμης».

Παρασκευάς Σταυρόπουλος

(γλωσσολόγος, από συζήτηση στο διαδίκτυο)

Νicolas Andry (1658-1742)

ΑΡΧΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ