El-Razi (Rhazes) rreth lijes dhe fruthit

Ne librin el-Judari wa el-Hasbah, El-Razi (Rhazes 864 – 930) dalloi lijen dhe fruthin per here te pare ne historine e mjekesise. Ky paragraf tregon aftesite e tij si mjek, nje kompetence mbi te cilen ai vendosi rendesi te madhe.

Shperthimi i lijes paraprihet nga nje temperature e vazhdueshme, dhimbje mesi, kruajtje hundesh dhe pagjumesi.

Keto jane simptomat me te vecanta te afrimit te lijes, sidomos nje dhimbje mesi e shoqeruar me temperature; me vone pacineti ndien nje therrje neper te gjithe trupin; nje mbushje e fytyres e cila duket dhe zhduket here pas here; nje ngjyre e flakte dhe nje ngjyre e kuqe e ndezur ne te dyja mollezat e faqeve; nje skuqje e te dy syve, rendim i te gjithe trupit; pacienti nuk ndihet rehat, simptoma te te ciles jane shtriqje dhe hapje te gojes; nje dhimbje fyti dhe gjoksi, me pak veshtiresi ne frymemarrje dhe kolle; ngjirje zeri; dhimbje dhe rendim koke; shqetesim, peshtirosje dhe ankth; (me kete ndryshim qe shqetesimi , peshtirosja dhe ankthi jane me te shpeshta gjate semundjes se fruthit se sa asaj se lijes; kurse dhimbja e mesit eshte me karakteristike tek lija se sa tek fruthi;) nxehtesi ne gjithe trupin; nje e kuqe e ndezur vecanerisht nje skuqje e mishit te dhembeve.