clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{ o'lgog -qmflGtsf/L_
s]Gb|Lo ;ldlt
ljifo M k|]; jQmJo
xfd|f] ;+u7g clvn
-qmflGtsf/L_n] zfxL b/afl/of kmf;Ljfblj?4 cGo o'jf ljBfyL{x?n]
;~rfng ub}{ cfPsf ;+3if{sf] ;dy{g Pjd\ To; ;+u7gsf] kl/k'/s ;+3if{sf]
of]hgf sfof{Gjog ub}{ cfPsf] s'/f ;a}nfO{ hfgsf/L g} 5 . o;} l;nl;nfdf
oxL kmfu'g !#–!& ut];Ddsf] /fi6«JofkL cfdx8\tfn
-oftfoft, ahf/, pBf]u Pjd\ lzIf0f ;+:yf_sf 3f]if0ffn] k|ltufdL
/ k|+ltlqmofjfbLx?aLrdf 7"nf] e'O“rfnf] >[hgf ul/lbPsf]
5 . o;}sf] kl/0ffd:j?k To:tf tŒjx?n] ljleGg dfWodx?sf] b'?kof]u
u/L …qmflGtsf/Ln] cfdx8\tfn lkmtf{ lnof], lzIf0f ;+:yf dfq
x8\tfn xf], sf]iffWoIfn] lkmtf{sf] jQmJo lgsfNof], :jljo' r'gfj
ljyf]Ng x8\tn 3f]if0ff u/]sf]Úh:tf e|dk"0f{ ;dfrf/x?
aflx/ NofP/ hgtfnfO{ e|d lbg] h'g b'Zk|of; ul//x]sf 5g\, To:tf
sfo{k|lt 3[0ff hfx]/ ub}{ cfd hg;d'bfo e|ddf gk/L ;r]t /x“b}
!#–!& ;Ddsf] /fi6«JofkL cfdx8\tfn k|ltudglj?4sf]
;zQm ;+3if{ ePsf]n] ;a} b]zeQm, k|hftGqjfbL Pjd\ jfdkGyLx?n] ;xof]u
/ ;dy{g u/L k"0f{?kn] ;kmn agfpg / kmf;LjfbnfO{ ultnf] rf]6
lbg cfu|x ub{5f}+ .
oxL kmfu'g !$ ut]
x'g] egL k|rf/ ul/Psf] :jljo' r'gfj;“u xfd|f] ;+u7gsf] gfd
hf]8]/ ljljw gsf/fTds l6sf–l6Kk0fL / lg/fwf/ cf/f]kx? nufOPsf]
;Gbe{df ;+u7gsf] uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 . k|ltudglj?4 ;8s ;+3if{df
s]lGb|t ljBfyL{ zlQmnfO{ km'6fpg] zf;sx?sf] p2]ZonfO{ ;kmn agfpg]u/L
ljBfyL{ ;+u7gx? cfk;df n8\g] / 6fpsf] km'6fpg] h'g 3l6of sfd ub}{
zf;sx?n] ;f]rh:t} cGt/ljBfyL{ ;+3if{ ;8sdf k'¥ofPsf 5g\\,
o:tf 36gfk|lt uDeL/ cfnf]rgf ub}{ ;a} SofDk;df k|ltudglj/f]wL
;a} ljBfyL{ ;+u7gsf] ;femf :jljo' agfpg] / u0ftGqsf] gf/f oxL
d~råf/f k"/f ug]{ k|lta4tf hfx]/ ub}{ hfg'kg]{df pN6f]
/fhgLlts lgsf; lagfsf] :jljo' r'gfjn] lgsf; lbG5 eGb} ;8s ;+3if{
dTy/ kf/]/ r'gfjdf Hofg kmfNg'nfO{ kl/jt{gzLn ljBfyL{dflysf] u2f/L
xf] eGg] xfdLn] 7fg]sf 5f}+ . lxhf] h'g sf/0fn] lgjf{rg /f]lsPsf]
lyof], cfh Tof]eGbf ljs/fn l:ylt hlGdPsf]n], r'gfjsf] alnof] k|lt:kwL{
xfd|f] ;+u7gnfO{ k|ltalGwt u/]/ SofDk;df ultljlw ug{ glbOPsf]n]
Pjd\ ljBfyL{ ;+3if{ /fhgLlts ljifodf s]lGb|t eP/ ;8sdf uPsf] jt{dfgdf
x'g] elgPsf] :jljo' r'gfjsf] s'g} ;Gbe{ / cy{ gePsf] xfd|f] ;+u7gsf]
7x/ xf] . To;}n] o;;“u ;DalGwt lq=lj= pks'nklt / af“sL
SofDk;sf lgjf{rg clws[tnufot ;a} ;b:ox?n] tTsfn} /fhLgfdf lbg
Pjd\ r'gfjsf] af“sL ;a} sfo{qmd /2 ug{ cfu|x ub{5f}+ . olb
o;sf] cj1f ul/Pdf k|lt/f]w cfGbf]ng kmfu'g !$ kl5 klg hf/L /fVg]
r]tfjgL lb+b} o;af6 uDeL/ k|s[ltsf 36gfx? klg 36\g;Sg] hfgsf/L
a]n}df u/fOG5 .
!! kmfu'g, )^)
n]vgfy Gof}kfg]
cWoIf
clvn g]kfn /fli6«o
:jtGq ljBfyL{ o'lgog -qmflGtsf/L_
s] ;
vf]6fªsf] P;]n'vs{df
7"nf] le8Gt
Ps bh{g zfxL ;]gfsf]
d[To', b'O{ bh{g 3fOt]
sf7df8f}+, kmfu'g
(÷ zfxL cd]l/sL ;]gfn] k"j{df km]l/ Psk6s g/fd|f];“u
k/fho em]n]sf] 5 . lxhf] lbp“;f] # ah]b]lv /flt !@ ah];Dd
vf]6fª lhNnfsf] P]+;]n'vs{df ePsf] le8Gtdf Ps bh{g zfxL cd]l/sL
;]gfsf] 36gf:ynd} d[To' ePsf] / b'O{ bh{g 3fOt] ePsf] s'/f hgd'lQm
;]gf, g]kfnsf] k"jL{ l8lehg sfof{non] hgfPsf] 5 .
hgbdg / xTof ug{
uPsf zfxL cd]l/sL ;]gfnfO{ hg;]gfn] vf]6fªsf] xl/;]af6 bk]6]/
P]+;]n'vs{ k'¥ofPkl5 pQm le8Gt ePsf] lyof] . zfxL cd]l/sL
;]gfsf] ;xof]usf nflu /flt gfO6lehg x]lnsf]K6/ ;d]t uPsf] lyof]
. t/, hgof]4fsf] rsf]{ k|xf/sf cufl8 zfxL cd]l/sL ;]gf l6Sg ;s]g
/ n8fO“df zfxL ;]gfn] 7"nf] gf]S;fgL Aoxf]g'{k¥of]
.
le8Gtsf qmddf hgof]4ftkm{
^ hgfn] pRr zxfbt k|fKt u/]sf] / TolQs} ;+Vofdf 3fOt] ePsf] s'/f
k"jL{ l8lehg sfof{non] atfPsf] 5 .
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{-dfcf]afbL_ k"jf{~rn IF]qLo Ao'/f]sf]
aQmAo
hgtfsf] 3/df adafl8{ª
g]kfnu~h, kmfu'g ^÷1fg]Gb|sf] lxhf]sf] sfnLsf]6sf] e|d0f
c;kmn ePkl5 ax'nfPsf 1fg]Gb|sf cftª\ssf/L ;]gfn] sfnLsf]6
lhNnfsf sf]6jf8f, dfnsf]6, nfn', s'dfn ufp“df hgtfsf 3/df
ad afl8{ª u/]/ y'k|} 3/ Wj:t ul/lbPsf] s'/f klZrd s]Gb|Lo
sdfg sfof{non] hgfPsf] 5 .
To; If]qdf hgd'lQm
;]gf;“usf] b'O{ lbg;Ddsf] le8Gtdf c;kmn ePsf 1fg]Gb|sf ;]gfn]
hg;]gf oqtq nfu]kl5 lgxTyf hgtfsf] 3/df ad xfg]/ 3/ hnfOlbPsf]
s'/f ;f]xL sfof{non] hgfPsf] 5 .
cfh 8f]Nkfaf6 hgtf
bdg ug{ uPsf] Ps x]lnsf]K6/nfO{ hg;]gfn] b}n]vsf] ;sfl6ofdf k|xf/
u/]kl5 ;f] x]lnsf]K6/ dfGdfdf cfktsfnLg cjt/0f u/]sf] s'/f klg
klZrd sfof{non] hgfPsf] 5 .
wGojfb 1fkg
sf7df8f}+, kmfu'g
^÷ afudtLsf] k"/} c~rn / gf/fo0fLsf jf/f / k;f{sf]
lxhf]sf] aGb sfo{qmd ;kmn u/fpg ;xof]u u/]sf]df ;Dk"0f{ tx
/ tKsfsf hg;d'bfonfO{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ ljz]if
s]Gb|Lo sdfg sfof{non] wGojfb 1fkg u/]sf] 5 . dsfjgk'/sf] ledfbdf
em'§f d'7e]8df zfxL cd]l/sL ;]gfn] xfn} !( hgf dfcf]jfbLsf
sfo{stf{ / hgtfnfO{ xTof u/]sf] lj/f]wdf aGbsf] cfof]hgf ul/Psf]
lyof] .
o;}aLr dfcf]jfbLsf]
;'/fsL u/]sfn] u0f]z lrnjfnsf] ;kmfof ul/Psf] s'/f ;f]xL sfof{non]
atfPsf] 5 .
cem} ;fj{hlgs ul/Pg
sf7df8f}+, kmfu'g
^÷ dfcf]jfbLsf kf]ln6Jo"/f] ;b:o dft[sf ofbj / j}slNks
s]Gb|Lo ;b:o ;'/]z cfn], du/nfO{ ef/t ;/s/fn] ;'k'b{uL u/]sf]
Ps xKtf ljlt;Sbf klg ;fj{hlgs gul/Psf]df dfgjclwsf/jfbLx?n] cfZro{
k|s6 u/]sf 5g\ .
o:t}u/L /f}tx6
lhNnf rGb|lgufxk'/sf ls;fg g]tf s[i0f yfkfnfO{ Ps dlxgf klxn]
kqm]/ clxn];Dd a]kQf kf/]/ k'/fgf] ;Qfn] cfkm\gf] sfo/tf k|bz{g
u/]sf] 5 .
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{
dfcf]jfbL
klZrd s]Gb|Lo sdfg
k|]; jQmJo
1fg]Gb| zfxsf] sflnsf]6
e|d0fnfO{ lglj{£g agfpg uPsf] zfxL cd]l/sL ;'/IFf kmf}h
/ xfd|f] kf6L{sf] klZrd s]Gb|Lo l8lehgn sdf08cGt{ut ln:g]–ufd
t]>f] la|u]8sf] S.T.F / hg–ldlnl;ofaLr oxL kmfu'g # ut]
lbp“;f]b]lv % ut] lbp“;f] % ah];Dd ePsf] le8Gtdf zfxL
;'/Iff kmf}htkm{ b'O{ hgfsf] d[To', Ps bh{g eGbf a9L 3fOt] / b'O{
j6f x]lnsK6/ IFlt\u|:t x'g'sf ;fy} hgd'lQm ;]gfn] %)) yfg M-16
sf] uf]nL, $ yfg DoflUhg / Ps yfg ;~rf/ ;]6 sAhf u/L 1fg]Gb| zfxsf]
% ut]sf] sflnsf]6 e|d0fnfO{ ;d]t cj?4 agfPsf] 5 . hgd'lQm ;]gfsf]
of] ;fxl;s cfqmd0faf6 ltlNdnfPsf zfxL hNnfbx?n] hldgaf6 *! m.m
sf] tf]k / x]lnsK6/ af6 H.M.G åf/f u/]sf] cGwfw'Gw kmfol/¨af6
nfn', dfNsf]6, sf]6af8f / s'dfn ufp“df hgtfsf s]xL 3/ Ifltu|:t
x'g k'u]sf] 5 eg] hgd'lQm;]gftkm{ Ps hgf of]4fsf] zxfbt / Ps hgf
3fOt] x'g'ePsf] 5 . 36gfsf] oyfy{tf o:tf] x'“bfx'“b}
klg pN6} dfcf]jfbLtkm{ #% hgf eGbf a9L dfl/Psf] egL s'k|rf/ ug'{n]
uf]ojN; z}nLsf] k|rf/df l5k]sf] zfxL hNnfbsf kmfl;i6 lqmofsnfk
/ sfo/tfsf] km]l/ Psk6s kbf{kmf; ePsf] 5 . o;af6 b]zJofkL ?kdf
lgxTyf / lgMz:q hgtf tyf sfo{stf{nfO{ sAhf u/L xTof ug]{ / slyt
d'7e]8df dfl/Psf] egL cfºgf ;~rf/ dfWodaf6 ul//x]sf] b}lgs
k|rf/ ltgsf] sfo/tf / kfv08L k|nfk / cfTd/lt dfq x'g\ eGg] s'/f
klg :ki6 ePsf] 5 .
ldlt @)^) kmfu''g
% ut]
lbjfs/
OGrfh{
klZrd s]Gb|Lo sdf08
xhf/f}+ hgtfsf]
;xeflutfdf lbNnLdf kmfu'g # ut], gof“ lbNnL÷ gof“
lbNnLl:yt g]kfnL /fhb"tfjf;sf] gfs} d'lg cfh hGt/dGt/df bzf}+
xhf/ g]kfnL hgtfn] /fhtGqsf] lj/f]w / u0ftGqsf] kIfdf cfsfz u'~hfodfg
x'g] u/L gf/f nufP . g]kfnL hgclwsf/ ;'/Iff ;ldlt, ef/tsf] cfJxfgdf
ePsf] ;f] h'n'z / ;efdf ef/tel/sf g]kfnLx?sf] ;xeflutf /x]sf]
lyof] .
ljzfn cfd;efdf af]Ng'x'“b}
clvn g]kfn ls;fg ;+3 -qmflGtsf/L_sf dxf;lrj lrqaxfb'/ >]i7n]
eGg'eof] —æefOdf/f 1fg]Gb|sf] g]t[Tjdf eO/x]sf] xTof,
bdg / ;}lgsLs/0fsf] lj/f]wdf g]kfnL hgtfn] k|lt/f]wfTds cfGbf]ng
rnfO/x]sf]df k|jf;af6 klg u0ftGqfTds cfGbf]ng of] ?kdf p7\g' uj{sf]
ljifo xf] .Æ
pxf“n] g]kfndf
k|r08kysf] ?kdf gof“ ljrf/ hGd]sf] / o;n] g]kfnL hgtfnfO{
d'lQm u/fp“b} uPsf] wf/0ff /fVg' eof] . ef/tLo ;/sf/n] xfn}
g]kfnL b'O{ g]tfnfO{ g]kfn ;'k'b{uL u/]sf]df >]i7n] eT;{gf
klg ug{'eof] .
hgjfbL df]rf{sf
cWoIf /fd/fhfk|;fb l;+xn] lxhf] u0ftGqfTds cfGbf]ngdf cfkm"
PSn} ePsf] cg'e"lt x'g] u/]sf] t/ of] hg;fu/ b]Vbf pT;fx
ylkPsf] ljrf/ k|s6 ub{} eGg'eof] æca of] u0ftGqfTds cfGbf]ngsf]
g]t[Tj o'jfx?n] ug{'k5{ .Æ
l;+xn] hf]8 lbb}
cufl8 eGg'eof] æg]kfnL /fhf b]z aflx/af6 uP/ zf;g rnfPsf]
/ ca To;nfO{ b]z aflx/} k7fpg' k5{ .Ú
clvn g]kfn /fli6«o
:jtGq ljBfyL{ o'lgog -qmflGtsf/L_sf cWoIf n]vgfy Gof}kfg]n] nfdf]
;dob]lv cfkm\gf] ;+u7gn] h'emf? ;+3if{ ul//x]sf] / o;qmddf cfkm\gf
;+u7gsf y'k|} g]tf tyf sfo{stf{ dfl/Psf] / a]kQf kfl/Psf] atfpg'
x'“b} clxn] cGo ljBfyL{ ;+u7g klg u0ftGqfTds cfGbf]ngdf
cfPsf]df :jfut u5f}+ eGg'eof] .
ljBfyL{ g]tf Gof}kfg]n]
k|jf;L g]kfnLx? ca b]zsf] df6f];+u hf]l8P/ cfGbf]ngdf pqg'k5{
eGg'eof] .
;efdf g]kfnL hgclwsf/sf
dxf;lrj, 8L=kL= ;fksf]6f, dfgjclwsf/jfbL uf}td gjnvf, k/ljGb/,
ljBfyL{ g]tf c~hgL, gjhjfg ef/tsf g]tf lguf{d, ef/tLo g]kfnL aL=aL=
yfkf, lhlhldz', jfO;LPnsf k|jQmf s}nfz, dlxnf g]t[ /]0f' zdf{,
blnt g]tf h]=jL= /;fOnL, hghfltsf g]tf u0f]z yfkf nufot jQmfn]
g]kfndf rln/x]sf] u0ftGqfTds cfGbf]ngdf cd]l/sL x:tIf]ksf] lj/f]w
ug{' eof] .;efsf] ;efkltTj hgclwsf/sf cWoIf nId0f kGt , ;+rfng
pkfWoIf ldqz/0f zdf{ / :jfut efif0f s]Gb|Lo ;b:o /d]z zdf{n] ug{'ePsf]
lyof] .
o;}u/L df3 #! ut]
gof“ lbNnLl:yt /fh]Gb| ejgdf a[xt\ ljrf/ uf]i7L ;DkGg eof]
.
g]kfnL hgclwsf/
;'/Iff ;ldlt, ef/tsf] cfof]hgfdf ePsf] pQm uf]i7Ldf hgjfbL df]rf{sf
cWoIf /fd/fhfk|;fb l;+xn] g]kfndf rln/x]sf] u0ftGqfTds cfGbf]ngsf]
cf}lrTotf k|i6\ofp“b} dfcf]jfbLn] g]kfnL hgtfsf] efjgfsf]
k|ltlglwTj ul//x]sf] wf/0ff /fVg'eof] .
af]Ng]qmddf ljrf/
/ efjgfdf Ps};fy aUg'ePsf l;+xn] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_
lhGbfjfb eg]/ gf/f nufp“bf ;xefuL ;of}+ hgtfn] s/tn WjgLn]
:jfut u/]sf lyP .
Ps xhf/ hgtfsf]
;xeflutf /x]sf] ;f] sfo{qmdsf csf{ jQmf P;=8L= d'gLn] g]kfndf
/fhtGq cd]l/sL / ef/tLo zf;ssf] andf dfq l6ls/x]sf] t/ g]kfnL
hgtfn] cZjLs[t ul/;s]sf] wf/0ff JoQm ug{eof] .
dfcf]jfbLsf kf]ln6Ao"/f]
;b:o dft[sf ofbj / j}slNks s]Gb|Lo ;b:o ;'/]z cfn], du/nfO{ ef/tn]
g]kfn ;/sf/nfO{ ;'k'b{uL u/]sf]df pxf“n] lj/f]w ug{'eof]
.
ef/tLo hgcfGbf]ngsf
;dy{s aL=8L= zdf{, dfgjclwsf/jfbL uf}td gjn]vf, nf]stflGqs ;dfhjfbL
kf6L{sf t?0f 3f]if, kqsf/ cfgGb :j?k jdf{, jfd j'l4hLjL 8f= s'df/
;+ho l;+x,PcfOkLcf/Pkmsf c~hgL, dhb'/ g]tf kLs] zfxL nufot jQmfn]
g]kfnsf] u0ftGqfTds cfGbf]ngsf] P]Soj4tf hfx]/ ub{} ef/tn] ofbj
/ cfn]nfO{ g]kfn ;'k'b{uL u/]sf]df lgGbf k|s6 ug{'ePsf] lyof]
.
lelhnfGt] u0f]z
lrnjfnsf] ;kmfof
kmfu'g #, sf7df8f}+
÷ k'/fgf] ;Qfaf6 kflnt–kf]lift tyfslyt dfcf]jfbL
kLl8t ;+3sf g]tf u0f]z lrnjfnnfO{ cfh p;s} sfof{no jfuahf/df dfcf]jfbL
hgof]4fn] ;kmfof ul/lbPsf] s'/f ljz]if s]Gb|Lo sdf08 sfof{non]
hgfPsf] 5 . dfcf]jfbLnfO{ ef}lts ?kdf l;Wofpg / abgfd ug{sf nflu
lrnjfnnfO{ ptfl/Psf] lyof] . lelhnfGt] lrnjfnsf] ;kmfof ul/Pkl5
To;sf dltof/sf] dfq xf]Og To;s} u'?x?df klg xtf;f 5fPsf] 5 .
dxfg\ hgo'4sf] gjf}+
jif{ k|j]zsf cj;/df
g]skf -dfcf]jfbL_
sf] ckLn
cfb/0fLo hg;d'bfo
†
;fdGtjfb / ;fd|fHojfbsf
lj?4 g]kfnL ;dfhsf] qmflGtsf/L ?kfGt/0fsf nflu rflnPsf] b"/ufdL
P]ltxfl;s sbd dxfg\ hgo'4sf] kxnn] oxL kmfNu'0f ! ut] cf7 jif{
k"/f u/L gjf}+ jif{df k|j]z u/]sf] 5 . ;fdGt, gf]s/zfx /
bnfn k'“hLkltju{sf lxtx?sf] /Ifs k'/fgf] /fHo;QfnfO{ Wj+z
ug]{ tyf pTkLl8t ju{, hflt, If]q / ln¨sf hgtfsf] hgjfbL gof“
;Qf lgdf{0f ug]{ :ki6 p2]Zosf ;fy kxn ul/Psf] hgo'4n] ljut cf7
jif{sf] cjlwdf cfZro{hgs tLa|tfsf ;fy l;¨f] g]kfnL ;dfhnfO{
på]lnt, t/l¨t / ?kfGtl/t ub}{ cfh ljZj ;fd|fHojfbsf
lj?4 ;d]t cfkm"nfO{ Pp6f r'gf}ltk"0f{ zlQmsf ?kdf ljsl;t
u/fpg ;kmn ePsf] 5 . cf7 jif{sf] of] t'kmfgL k|lqmofdf g]kfnL
hgtfsf >]i7td\ 5f]/f5f]/Lx?n] k|bz{g u/]sf / ul//x]sf ce"tk"j{
jL/tf, alnbfg / tk:ofsf P]ltxfl;s sLlt{dfgx?n] @! cf}+ ztfAbLdf
hgtfsf] gof“ g]kfn / gof“ ljZj lgdf{0fdf cgGt k|]/0ff;|f]tsf]
;jf]{Rr :yfg xfl;n u/]sf 5g\ . dxfg\ hgo'4sf] gof“ jflif{sf]T;jsf]
o; P]ltxfl;s cj;/df ;j{k|yd xfd|f] kf6L{ gof“ g]kfn / gof“
ljZj lgdf{0fsf] pRrtd\ sfo{ef/df cfkm\gf] k|f0fsf] cfx'lt lbP/
qmflGtsf] dzfnnfO{ k|HHjlnt ug]{ dxfg\ cd/ zxLbx?k|lt xflb{s qmflGtsf/L
clejfbg;lxt efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f ub{5 . / tL dxfg\ zxLbx?sf]
;kgf k"/f ug{ cGt;Dd nl8/xg] kf6L{sf] b[9 ;+sNk / k|lta4tfnfO{
klg o; cj;/df xfdL ljz]if?kn] bf]xf]¥ofpg rfxG5f}+ . b]z /
hgtfsf] d'lQm / k|ultsf lgldQ b'Zdgsf h]n–g]n, oftgf / anfTsf/nufotsf
kfzljs cTofrf/sf] ;fdgf ul//x]sf tdfd qmflGtsf/L of]4f / cfd hg;d'bfodf
xfd|f] kf6L{ h'emf? P]Soa4tf / clejfbg k|s6 ub{5 . jflif{sf]T;jsf]
o; P]ltxfl;s cj;/df g]kfnL hgo'4nfO{ lg/Gt/ ;xof]u, ;dy{g / k|/]0ff
k|bfg ug]{ xfd|f] kf6L{ ;d]t ;xefuL /x]sf] l/d (RIM) nufot ljZjsf
tdfd sDo'lg:6 qmflGtsf/L Pjd\ ;fdGtjfb / ;fd|fHojfblj/f]wL hg;d'bfok|lt
;j{xf/f cGt/f{i6«jfbsf] dxfg\ efjgf;lxt kf6L{ xflb{s clejfbg
JoQm ub{5 .
dfn]dfsf ;fj{ef}d
l;4fGtx?sf] g]kfnL ljlzi6tfdf l;h{gfTds k|of]usf] k|lqmofsf ?kdf
cufl8 a9]sf] dxfg\ hgo'4n] cf7 jif{sf] cjlwdf ax'cfoflds, u'0ffTds
/ lglZrt?kn] b"/ufdL pknlAwx? xfl;n u/]sf] 5 . g]kfnsf] Oltxf;df
klxnf]k6s b]zsf] ;du| u|fdL0f Onfsfaf6 k'/fgf] ;fdGtL ;Qfsf] ;Dk"0f{
cfwf/ Wj:t ePsf] 5 . cfh u|fdL0f Onfsfdf ;fdGtL km6fxfx?sf] hfnem]n,
zf]if0f, cTofrf/, Jolerf/ / ljs[ltsf] cGt ePsf] 5 . cGwljZjf;,
?l9jfb, 5'jf5't h:tf ;fdGtL ;“:s[ltsf h/fx?nfO{ hgo'4n]
pv]Nb} / 89fp“b} nu]sf] 5 . k'/fgf] ;fdGtL ;Qfsf] g]t[Tj
ub}{ cfPsf] /fhf, /fhtGq / p;sf] b}jL …l;4fGtÚ k|lt
cfd hgtfdf plrt 3[0ff, cfqmf]z / c:jLs[lt dfq xfjL ePsf] 5}g clkt'
cfkm\gf] efUosf] km};nf cfkm} ug]{ hgjfbL ljrf/, ;“:s[lt
/ ;Qfsf] ljsf; eO/x]sf] 5 . cfTdlg0f{osf] clwsf/, hftLo / If]qLo
:jzf;g, blnt / dlxnfx?sf nflu ;fdflhs hLjgsf ;a} If]qdf ;dfg clwsf/sf
;fy} /fhg}lts ;Qfdf ljz]ifflwsf/, :yfgLo / :jfoQ k|b]z:t/Lo hg;/sf/x?sf]
lgjf{rg / 3f]if0ff, ljsf;–lgdf{0f nufotsf tdfd lqmofsnfkdfkm{t\
hgjfbL gof“ cfwf/df gof“ /fli6«o Pstfsf] lgdf{0f
cfh u|fdL0f hg;d'bfosf b}lgs lqmofsnfk aGb} uPsf 5g\ . dxfg\ hgo'4sf]
aLraf6 ljsl;t x'“b} uPsf oL gjLg / hgjfbL lqmofsnfk / r]tgfnfO{
kf6L{åf/f ul/Psf] æk|r08kyÆ sf] j}rfl/s ;+Zn]if0fn]
:ki6 j}rfl/s g]t[Tj ul//x]sf] 5 . g]kfnL qmflGtsf] ljlzi6 ljrf/–>[+vnfsf
?kdf ;+Zn]lift æk|r08kyÆ / @! cf}+ ztfAbLdf hgjfbsf]
ljsf;;Dd To;sf] kl/dfh{gn] ljrf/wf/fsf] If]qdf dxfg\ hgo'4n] xfl;n
u/]sf] u'0ffTds pknlAwnfO{ JoQm u/]sf] 5 .
kmf}hL b[li6n] /0fg}lts
;Gt'ngsf] r/0fdf /x]sf] g]kfnL hgo'4 cfh /0fg}lts k|Tofqmd0fsf]
tof/Ldf 3gLe"t?kn] s]lGb|t eO/x]sf] 5 . aL;f}+ ztfAbLsf qmflGt
/ k|ltqmflGtsf cg'ejx?sf] ;f/ lvRb} / o'4af6 o'4 l;Sg] k|lqmofdf
b'Zdg;“usf k|ToIf d'7e]8x?sf] ;+Zn]if0f ub}{ kf6L{n] g]kfnL
qmflGtsf] ljlzi6 kmf}hL /0fgLltsf] ljsf; ub}{ cfPsf] 5 . ;z:q
hg;d'bfosf] ;fu/ v8f ug]{ bL3{sfnLg hgo'4 / cfd ;z:q ljb|f]xsf
/0fgLltx?sf] plrt ;dfof]hg ug]{, b'Zdgn] hxf“ 6]S5 ToxL+
k8\sg], s]lGb|t ug]{, ljs]lGb|t ug]{ / :yfgfGt/0f ug]{ k|lqmofnfO{
;d'lrt ljsf; u/]/ g} hgd'lQm ;]gfn] b'Zdgsf k|To]s /0fgLltnfO{
k/f:t / w'nf]kL7f] kfb}{ cfPsf] 5 . cfh xhf/f}+ lgoldt / nfvf}+
ldlnl;ofsf ?kdf hgd'lQm ;]gfsf] h'g ljzfn ;+oGqsf] ljsf; eO/x]sf]
5, To;sf k5fl8 hgo'4sf ;fj{ef}d l;4fGtx?sf] g]kfnL ljz]iftfdf
k|of]u / ljsf; ug]{ æk|r08kyÆsf] ljlzi6 kmf}hL /0fgLltn]
sfd ul//x]sf] 5 . g]kfnL hgd'lQm ;]gfn] 7"N7"nf o'4df]rf{x?df
k|bz{g ub}{ cfPsf] zf}o{, jL/tf, alnbfg tyf /0fgsf}znsf] pRrtf
Pjd\ o;sf] ljsf;sf] tLa|tfn] ljZj ;fd|fHojfbsf 7"N7"nf
;}Go ljz]if1x?nfO{ ;d]t cfZro{rlst t'NofPsf] s'/f ;fj{hlgs x'“b}
cfPsf 5g\ . cfh of] tYo b'lgof“nfO{ yfxf eO;s]sf] 5 ls ;fdGtL
b/af/sf] k/Dk/fut zfxL ;]gfnfO{ hgd'lQm ;]gfn] j:t'tM k/f:t ul/;s]sf]
5 . j}b]lzs k|ltlqmofjfbL / d'VotM cd]l/sL ;fd|fHojfbLx?n] s's'/nfO{
…snf]Ú lbP em}+ ;fdGtL b/af/ / p;sf] e/f}6] zfxL
;]gfnfO{ cfly{s, /fhg}lts / k|fljlws ;xof]u lbO/x]sfn] g} cfh;Dd
Tof] l6Sg ;s]sf] 5 . oxL jf:tljstfsf sf/0f g} xfd|f] kf6L{n] slyt
zfxL ;]gfnfO{ zfxL–cd]l/sL ;]gf eGg] u/]sf] xf] . ljut ^
dlxgfsf cg'ejx?n] :ki6 ul/;s]sf 5g\ ls prfn]sf] s's'/ ag]sf] …zfxL–cd]l/sL
;]gfÚ Pskl5 csf]{ k/fho ef}Ub} cGttM ktg / lj36gsf] ;+3f/lt/
k'lu/x]sf] 5 . ljb]zL ;fd|fHojfbsf] h'7f]k'/f]df af“lr/xg
vf]Hg] ;fdGtL b/af/ / p;sf e/f}6]x?n] dxfg\ g]kfnL hgtfsf] P]ltxfl;s
ljb|f]xnfO{ sbflk bafpg ;Sg] 5}gg\, a? lgs6 eljiodf tf;sf] 3/em}+
9Ng pgLx? afWo 5g\ .
/0fg}lts b[9tf /
sfo{g}lts nrstfsf] k|of]u ub}{ cfh kf6L{, hgd'lQm ;]gf / ;+o'Qm
qmflGtsf/L hgkl/ifbsf s]Gb|sf tkm{af6 /fli6«o / cGt/f{li6«o
b'a} :t/df eO/x]sf] Jofks kxnsbdL ;j{ljlbt} 5 . /0fg}lts ;Gt'ngsf]
ljlzi6 l:ylt Pjd\ cu|ufdL kl/jt{gsf lgldQ ;s];Dd sd /ut auf];\
eGg] kf6L{sf] b]z / hgtfk|ltsf] lhDd]jf/Laf]wsf sf/0f ljutdf xfdLn]
k'/fgf] ;Qf;“u jftf{åf/f ;d:ofsf] ;dfwfg ug]{ uDeL/
k|oTg u¥of}+ . uf]nd]r ;Dd]ng, cGtl/d ;/sf/ / ;+ljwfg;efsf]
lgjf{rg h:tf] Go"gtd k|hftflGqs ljlwdfkm{t\ hg;d'bfonfO{
cfkm\gf] eljiosf] km};nf ug]{ ;fj{ef}d clwsf/ k|bfg ug{ dfu ubf{
;d]t ;fdGtL lg/+s'ztGqsf] e"t ;jf/ ePsf] k'/fgf] ;Qfn] 7f8}
c:jLsf/ u¥of] . ;fd|fHojfbL ;xof]usf] wfs lbP/ ;fdGtL xTof/fx?n]
jftf{ rln/x]s} a]nf ;}Go ;'b[9Ls/0f dfq u/]gg\ a? b]zJofkL cft+s
dRrfpg] / bf]/Daf xTofsf08h:tf] g/;+xf/sf] tf08j ;d]t k|bz{g u/]
. o;af6 lgz+sf]r :ki6 x'g uof] ls b/af/ xTofsf08sf gfOs]x?n] jftf{nfO{
cfkm\gf] k|ltufdL zf;g nDAofpg] if8\oGqsf ?kdf dfq k|of]u ul//x]sf
5g\ . Tof] l:yltdf xfd|f] kf6L{n] hgtfsf cfwf/e"t lxtx?sf]
kIfdf / ;fdGtL lg/+s'ztfsf lj?4 ljb|f]xnfO{ gof“ /0fg}lts
of]hgfcg';f/ cufl8 a9fpg] km};nf u¥of] . s]Gb|Ls[t of]hgf
/ ljs]lGb|t sfo{jfxLsf ?kdf cl3 a9]sf] hgd'lQm ;]gfsf] gof“
/0fg}lts of]hgf / o;sf] sfof{Gjog k|lqmofn] cfh ;}Go kmf;LjfbnfO{
;j{q w/fkdf kfb}{, c:tJo:t agfp“b} / /IffTds l:yltdf ws]Nb}
nu]sf] 5 .
Oltxf;sf] cfjZostf
/ hgtfsf] kl/jt{gsf] cfsf+IffnfO{ k"/} a]jf:tf ub}{ b/af/
xTofsf08kl5sf] s[lqd /fhtGqn] cToGt e2f / gf¨f] ?kdf )$^ ;fnsf]
P]ltxfl;s hgcfGbf]ngsf pknlAwx?sf] ;d]t ckx/0f ug]{ d"v{tf
ul//x]sf] 5 . k|d'v ;+;bjfbL bnx?sf tdfd cg'go–ljgonfO{
nft xfGb} p;n] j:t'tM g]kfnL hgtfdfly ;}Go kmf;Ljfb yf]kg]{ /
cfkm\gf] k|ltufdL zf;g ;'b[9 ug]{ lbjf;kgf b]lv/x]sf] 5 5 . ;fdGtL
tTjx?sf] oxL cx+sf/sf] kl/0ffd cfh /fhwfgLb]lv b]zsf ljleGg zx/x?df
o'jf ljBfyL{x?n] v'n]cfd u0ftGqsf] gf/f 3GsfO/x]sf 5g\ . r/d csd{0otfsf
afah'b ;+;bjfbL bnx? u0ftGqsf] k|Zgdf ax; ug{ afWo eO/x]sf 5g\
. xfd|f] kf6L{n] Oltxf;af6 lzIff lnP/ ;fdGtL b/af/sf t'R5 rfnjfhLx?df
gkm;L u0ftflGqs cfGbf]ngnfO{ lg0ff{os / tfls{s lgisif{;Dd k'¥ofpg
;DalGwt ;a};“u ckLn ub}{ cfPsf] 5 . xfdLn] :ki6 ul//x]sf
5f}+ ls ;+ljwfg;ef / u0ftGqsf] kIfdf hf]–s;};“u jftf{,
tfnd]n / Go"gtd\ ;xdlt sfod u/]/ hfg xfd|f] kf6L{ tof/ /lxcfPsf]
5 .
Oltxf;sf lzIff /
hLjgsf] jf:tljstfn] :ki6 ub}{ cfPsf] 5 ls ;fdGtL b/af/k|lt akmfbf/
;}Go oGqnfO{ lj36g gu/fO{ hgtfsf lxtx?sf] /Iff x'g} ;Qm}g . ;fdGtjfbsf
n7}tx?af6 k|hftGqsf] /Iffsf] ck]Iff ug'{df g} g]kfnL ;+;bjfbsf]
eofgs e"n /x“b} cfPsf] 5 . oxL e"nsf] b'ikl/0ffd
%% jif{df k6sk6s pgLx?n] ef]Ug' kl//x]sf] 5 . xfd|f] kf6L{n] j:t'tM
/ cGttM o;} jf:tljstfnfO{ cfTd;ft\ u/]/ g} hgo'4sf dfWodaf6 ;fdGtjfbsf
n7}tsf ?kdf /x]sf] ;}lgs lu/f]xnfO{ lj36g u/fpg] k|lqmof cufl8
a9fPsf] xf] . cfh of] k|lqmof cfkm\gf] ljsf;sf] clGtd r/0flt/
cu|;/ eO/x]sf] 5 . hgo'4, Pp6f P]ltxfl;s ljb|f]x ePsf] x'gfn]
o; qmddf x'ghfg] sof}+ ptf/r9fj, sdLsdhf]/Laf6 of] k"0f{tM
d'Qm x'g ;Qm}g . t/, hgo'4sf] g]t[TjbfoL kf6L{sf] x}l;otn] xfdLn]
ljb|f]xsf qmddf b]vfk/]sf jf b]vfkg]{ sdLsdhf]/Lx?nfO{ ;Rofpg
lg/Gt/ k|oTg ub}{ cfPsf 5f}+ . s]xL ;doklxn] dfq xfd|f] kf6L{
s]Gb|sf] kf]ln6 Ao"/f]n] kfl/t u/]sf] k|:tfjn] Tof] lbzfdf
xfd|f] uDeL/tf / lrGtfnfO{ JoQm u/]sf] 5 . hgd'lQm ;]gfnfO{ b]zsf
cfd hgtf / ;Rrf k|hftGqjfbL zlQmx?sf] ;Rrf kx/]bf/ agfpgdf g}
xfd|f] hf]8 /lxcfPsf] 5 . xfdL rfxG5f}+ ls ;a} ;Rrf k|hftGqjfbLx?n]
;fdGtL b/af/sf e/f}6]x?k|lt xf]Og, ;fdGtjfbsf lj?4 hLjg–d/0fsf]
o'4 nl8/x]sf] hgd'lQm ;]gfk|lt cfkm\gf] ljZjf; hfx]/ u¿g\
. o;af6 hgd'lQm ;]gfnfO{ cem lhDd]jf/ aGg / slyt zfxL ;]gfdf /x]sf
;fdfGo hjfgx?nfO{ hgtfsf] kIfdf ljb|f]x u/fpg k|]l/t ug]{5 .
cGtdf, dxfg\ hgo'4sf]
gjf}+ jif{ cem 7"N7"nf pknlAw, alnbfg / ljhosf] jif{
x'g]5 eGg] ljZjf; xfdLn] lnPsf 5f}+ . g]kfnL ;dfhsf] zflGt / k|ultdf
k|d'v afws /lxcfPsf] ;fdGtjfbnfO{ ;bfsf lgldQ a9f/]/ kmfNg' cem
b[9tfk"j{s, cem uDeL/tfk"j{s cem Pstfa4 / cem ;fx;k"j{s
cufl8 a9\g' g} cfhsf] cfjZostf xf] . gof“ u0ftflGqs g]kfnsf]
hGd x'g] qmdsf] jt{dfg ;+qmd0fsfnLg k|;j kL8f l5§} gof“
g]kfnsf] hGdkl5 cgGt ;'vb cg'e"ltdf kl/0ft x'g]5 . ctM xfd|f]
kf6L{ o; P]ltxfl;s cj;/df, gof“ o'usf lgdf{tf tdfd qmflGtsf/L
of]4f / cfd hg;d'bfodf xflb{s awfO 1fkg ub}{ gof“ ljhosf]
z'esfdgf JoQm ub{5 . b'lgof“sf] s'g} klg tfutn] hgtf / hgo'4sf]
ljhonfO{ /f]Sg ;Sg] 5}g .
! kmfNu'0f, )^)
qmflGtsf/L clejfbg
;lxt †
-k|r08_
cWoIf
g]skf-dfcf]jfbL_
tyf
;jf]{Rr sdf08/ hgd'lQm
;]gf, g]kfn
kmfu'g kf“r
ut] aGb cfx\jfg
sf7df8f}+, df3 @*÷
dsjfgk'/ lhNnfsf] ledfbdf df3 @@ ut] If]qLo Ao"/f] ;b:o s=
jf;' nfld5fg], c;L jifL{of a[4f ;'sdfof an tfdfª;lxt !( hgfsf]
xTofsf] lj/f]wdf dfcf]jfbL ljz]if s]Gb|Lo sdf08n] afudtL. gf/fo0fLsf
af/f–k;f{df kmfu'g % ut] aGbsf] cfx\jfg u/]sf] ;dfrf/ 5
.
aGbsf] k"j{;GWofdf
lxhf] sf7df8f}+sf] ljzfn ahf/df ad ljikmf]6 ul/Psf] 5
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{
-dfcf]jfbL_
Communist Party
of Nepal (Maoist)
s]Gb|Lo ;ldlt
Central Committee
k|]; jQmJo
b]zJofkL gof“
hg;Qfk|ltsf] pn{+bf] hgnx/ / ;8sdf 3lGs/x]sf] u0ftGqsf] gf/fn]
k'/fgf] ;fdGtL lg/ª\s'z ;}lgs clwgfosjfbL ;Qf k"/} ljlIfKt
/ xtf]T;fxL x'gk'u]sf] 5 . tyfslyt clegGbg k~rfot Ao'“tfpg]
/ ;lqmo /fhtGqsf] cEof; ug]{, cfkm\gf] ck/fw rf]Vofpg] / hgtfnfO{
u'd/fx kfg]{, Jofks hgxTof, n'6kf6 / kfzljs anfTsf/;lxtsf] kmf}hL
kmf;LjfbnfO{ ;+:yfut ug]{ gf}6+sL / ;fdGtL kfv08afx]s c? s]xL
xf]Og . lgxTyf / lgbf]{if gful/s;“usf] s[lqd le8Gt / k|fof]lht
;j{yf em'6\7f k|rf/n] k'/fgf] ;Qfsf] sfo/tf / k/flht dfgl;stf
dfq phfu/ eO/x]sf] 5 .
oxL df3 @@ ut] /flt
!@ ah] dsjfgk'/ xf“8Lvf]nf–$ ledfb ufp“df /fhgLlts
sfo{df h'6]sf kf6L{ lhNnfsf g]t[Tj, sfo{stf{ Pjd\ ;j{;fwf/0f hgtfnfO{
zfxL ;}lgs hNnfbx?n] 3]/f xfnL lu/km\tf/ u/L ufp“af6 vf]nfdf
nuL ljeT; xTof ul/Psf] 36gfn] zfxL hNnfbx?sf] h¨nL aa{/tf
/ bf]/Dafsf] qm"/tf k'g/fj[Q ePsf] 5 . xfd|f] kf6L{ pQm 36gfsf]
3f]/ eT;{gf ub{5 / To;k|lt tLa| cfqmf]z JoQm ub{5 . pQm 36gfdf
k/L jL/ult k|fKt ug]{ If]qLo Ao"/f] ;b:o s= ljsf; -jf;' nfld5fg]_
nufot cGo sd/]8x? tyf dxfg\ alnbfg ug]{ *) jifL{o a[4f ;'sdfof
an tfdfª;lxtsf hgtf u/L !( hgfnfO{ xfd|f] kf6L{ dxfg\ zxLb
3f]if0ff ub{5 . ;fy} lg/+s'z k'/fgf] ;Qfsf] o;k|sf/sf] s'g} klg
if8\oGq / hglj/f]wL xs{tsf lj?4 cGt;Dd b[9tfk"j{s nl8/xg]
k|lta4tf hfx]/ ub{5 . pQm 36gfsf] lgZkIf / :jtGq cWoog u/L tYo
;fj{hlgs ul/lbg ;a} dfgjclwsf/jfbL ;+3;+:yf, JolQmTj Pjd\ kqsf/x?nfO{
cg'/f]w ub{5 .
o;sf ;fy} cfh k|sflzt
b]zfGt/ ;fKtflxssf] skf]nslNkt ztk|ltzt em'6f] ;dfrf/k|lt ;a}sf]
Wofgfsif{0f u/fp“5f}+ . hgu0ftGqsf] nIodf ;kmntfk"j{s
cl3al9/x]sf] xfd|f] kf6L{nfO{ lg/ª\s'z /fhf;“usf] e]6
a]k|;¨sf] s'/f dfq geO{ u0ftGqlt/sf] gof“ /fhgLlts w|'jLs/0fnfO{
e|ldt kfg]{ b/afl/of ;|f]tsf] if8\oGq xf] eGg] 7fGb5f}+ . tYosf]
glhs gk'uL / 36gfnfO{ :jtGq k'li6 gu/L ;dfrf/ ;Dk|]if0f gug{ klg
;a} kqsf/ ldqx?nfO{ k'gM cg'/f]w ul/G5 .
@% df3, )^)
-s[i0faxfb'/ dx/f_
k|jQmf
tyfslyt clegGbg
sfo{qmd xf:of:kb
g]kfnu~h, df3 @%÷
clt dxTjfsfª\Iff /fv]/ 1fg]Gb|n] cfh g]kfnu~hdf /fv]sf] tyfslyt
clegGbg sfo{qmd k"/} xf:of:kb aGof] . yf?jfg :jfoQ hg;/sf/n]
k|ltaGw nufPsfn] pQm sfo{qmddf hgx;eflutf Psbd gu0o /x\of] . sfo{qmddf
b]lvPsf clwsf+z JolQmx? l;ljn 8«];df /x]sf zfxL ;]gf / k|x/Lx?
lyP . hlt hgtf pkl:yt lyP tL ;a}h;f]nfO{ zfxL ;]gfn] 5ftLdf aGb's
t]:of{P/ hah{:tL NofPsf] lyof] .
cfh /flvPsf] tyfslyt
clegGbg sfo{qmd c;kmn kfg{ >[ª\vnfa4 ljikmf]6g ePsf lyP
. s]xL lbgcl3 1fg]Gb|sf] clegGbg x'g] 7fp“d} b'O{ k|x/L
9flnPsf lyP .
1fg]Gb|n] ;+;bjfbL
zlQmx?nfO{ ;d]t s6fIf ub}{ cfkm" ;lqmo eO/xg] s'/f bf]xf]¥ofPsf
lyP .
dw]zL :jfoQ hg;/sf/sf]
3f]if0ff
;nf{xL -dn+ujf_,
df3 !!÷ dfcf]jfbLsf kf]ln6Ao'/f] ;b:o s= dft[sf ofbjsf]
g]t[Tjdf #! ;b:oLo dw]zL :jfoQ hg;/sf/sf] 3f]if0ff ePsf] 5 . hg;/sf/sf]
pk–k|d'vdf ljgf]b pkfWofo, d'Vo ;lrjdf dx]Gb| kf;jfg x'g'x'G5
.
To;}u/L hgk|ltlglw
;efdf cWoIfdf k|e' ;fx / pkfWoIfdf b]jgf/fo0f ofbj x'g'x'G5 .
;nf{xLdf lxhf] hg;/sf/sf]
3f]if0ff ePsf] lyof] .
ls;fg g]tfsf] xTof
af/f, df3 !!÷
clvn g]kfn ls;fg ;+3-qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo ;b:o huGgfy g]kfnnfO{
ut xKtf k;f{df kqmfp u/]/ xTof u/]sf] s'/f ljz]if s]Gb|Lo sdf08
sfof{non] hgfPsf] 5 .
pxf“nfO{ cf/fjf/l:yt
Ob|Wjh u'Nddf k'¥ofP/ xTof ul/Psf] yfxf ePsf] 5 .
zfxL cft+ssf/L b:tfn]
df3 ( ut] af/fdf xl/lszf]/ k|;fb, cf]dk|sfz rf}w/L, lji0f' rf}w/L
/ k|bLk rf}w/LnfO{ lu/km\tf/kZrft\ r/d oftgf lbP/ xTof u/]sf]
klg ;f]xL sdf08 sfof{non] hgfPsf] 5 .
;dfrf/df s'g} ;Totf
gePsf]
e]/L–s0ff{nL
k|fb]lzs hg;/sf/sf] If]qdf Ot/ /fhgLlts bnsf ultlglwdfly k|ltaGw
nufPsf] egL cfPsf] ;dfrf/k|lt dfcf]jfbL pRr ;"qn] ;Totf gePsf]
hgfPsf] 5 .
zfxL ;]gf, k|x/L
/ b/jfl/of tTjjfx]s cfkm\gf] If]qdf c? s'g} klg kf6L{nfO{ k|ltjGw
nufpg] cfkm\gf] kf6L{sf] gLlt g/x]sf] s'/f klg ;f] ;"qn]
:ki6 kf/]sf] 5 .
a}+s sAhf ug{]qmddf
pRr zxfbt
lrtjg lhNnfsf] gf/fo0f9l:yt
s[lif ljsf; a}+s sAhf ug{]qmddf lrtjg hod+unf lgjf;L kLPn sdf08/
sd/]8 cflzif eGg] ;fu/ x'dfufO“, slknj:t' lgjf;L kLPnsf
eL;L s s]zj, csf{ kLPn eL;L s= cfsfz, ;]S;g sdf08/åo s=
;'zLn / ?k]zn] pRr zxfbt k|fKt ug{'ePsf] s'/f klZrd s]Gb|Lo sdf08
sfof{non] hgfPsf] 5 .
a}+s sAhf c;kmn
tyf hgof]4fsf] xTof x'g'sf] sf/0faf/] klZrd s]Gb|Lo sdf08 sfof{non]
cg';Gwfg ul//x]sf] atfPsf] 5 .
88]Nw'/f PDa';df dfcf]jfbLnfO{ csf]{ ;kmntf
t]¥x ;}lgs dfl/P
g]kfnu~h, df3 (
. 88]Nw'/df 306]Zj/ ufh;df ut df3 $ ut] dfcf]jfbLn] yfk]sf] ljB'tLo
w/fkdf k/L !# hgf zfxL cd]l/sL ;]gf dfl/Psf 5g\ . xfdLnfO{ g]skf
-dfcf]jfbL_ ;]tL–dxfsfnL If]qLo Ao"/f]sf O~rfh{ s=
k|efs/n] pknAw u/fpg'ePsf] ;dfrf/cg';f/ wgu9L–88]Nw'/f /fhdfu{sf]
306]Zj/ ufh;df pQm PDa'; ePsf] / ;f] qmddf Pd–!^ rf/ yfg,
To;sf] @% j6f DoflUhg, hLkLPdhLsf b'O{j6f dfnf / To;sf] kf“r
xhf/ uf]nL, b'O{ O~r df]6f{/sf] Ps afs; ;]n, Pd–#^ lu|g]8
nufotsf o'4;fdu|L sAhf ePsf 5g\ .
dfcf]jfbLtkm{sf]
Ifltsf] ljj/0f dfUbf pxf“n] b'O{hgf ;fdfGo 3fOt] ePsf] t/
pxf“x? tTsfn} kmd]{zgdf lx+l8/xg'ePsf] hfgsf/L lbg'eof]
.
yjfª ck/]zg
ljkmn
/f]Nkf -yjfª_,
df3 (÷/f]Nkfsf] ;'nLrf}/, ?s'dsf] vf/f / /f]Nkfs} r'gjfª
Onfsfaf6 yjfªnfO{ 3]/f xfNb} cfPsf] zfxL–cd]l/sL ;]gfsf]
Ps 6's8L / hgd'lQm ;]gfsf aLr b'O{vf]nfdf cfh le8Gt ePsf] ;dfrf/
5 . hg/]l8of] Pkm=Pd=sf kqsf/ ljKnjn] xfdLnfO{ lbg'ePsf] ;dfrf/cg';f/
cfh s/La cfwf306f;Dd ePsf] pQm le8Gtkl5 zfxL–cd]l/sL ;]gfsf]
efufefu ePsf] 5 .
yjfªsf] ljzfn
hg;efkl5 cft+lst ePsf] k'/fgf] ;Qfn] bdg ug]{ of]hgf;lxt ef/L
;+Vofdf Toxf“df Toxf“ uPsf] lyof] . t/ hgd'lQm ;]gfsf]
axfb'/Lk"0f{ k|lt/f]wn] k'/fgf] ;Qfsf] of]hgf k"/} ljkmn
ePsf] ;dfrf/ 5 .
tfdfª :jfoQ
;/sf/ 3f]if0ff
l;Gw'nLu9L, df3
(÷ klZrd g]kfndf du/f“t :jfoQ ;/sf/ / e]/L–s0ff{nL
If]qLo ;/sf/ 3f]if0ff;“u} k"jL{ g]kfndf k'vf}{+b]lv
a;f]af; ub}{ cfO/x]sf tfdfª hgtfn] cfkm\gf] 5'6\6} :jfoQ
;/sf/ agfPsf 5g\ .
xfdLnfO{ l9nf]u/L
k|fKt ;dfrf/cg';f/ df3 ! ut] l;Gw'nL lhNnf xl/x/k'/u9Ldf tfdfª
:jfoQ ;/sf/sf] 3f]if0ff ul/Psf] 5 . 3f]lift @( ;b:oLo ;/sf/df
lxtaxfb'/ tfdfª k|d'v, s'df/L df]Qmfg pkk|d'v, ;'/taxfb'/
:ofªtfª d'Vo ;lrj lgjf{lrt x'g'ePsf] 5 . gjul7t tfdfª
:jfoQ ;/sf/sf] cWoIfdf bfjf nfdf / pkfWoIfdf z+s/ nfdf x'g'x'G5
.
zfxL–cd]l/sL
;]gfåf/f bf]nvfdf
Ps bh{g lgMz:qsf]
xTof
sf7df8f}+, df3 (÷hgd'lQm
;]gf;“usf] jf:tljs n8fO“df ;w}+ k/flht x'“b}
cfPsf] xTof/f] zfxL ;]gf clxn] bf]nvf lhNnfsf lgMz:q hgtf Pjd\
;fdfGo sfo{stf{sf] xTof ub}{ lx+8]sf] ;dfrf/ 5 . k"jL{ s]Gb|Lo
sdf08 sfof{non] xfdLnfO{ l6kfPsf] ;dfrf/cg';f/ df3 % ut] bf]nvf
lrnfª\vf ufh;df s[i0fs'df/L yfdL -kljqf_, >L/fd sfsL{
-;fw'/fd_, ljgf, OGb', ;'dg, ch'{g, /lj ljs, gfd gv'n]sL z]kf{
/ dfcf]jfbLn] >dlzlj/df /fv]sL ;f]gf z]kf{nfO{ lu/km\tf/ u/L
xTof u/]sf] 5 . o:t}u/L rª\v ufh;df df3 & ut] s[i0f tfdfª,
kfnL z]kf{ / uf]s'n ljssf] klg zfxL–cd]l/sL ;]gfn] xTof
u/]sf] 5 .
kGw| km]a|'c/Ldf
lbNnfdf ljzfn cfd ;ef x'g]
g]kfnL hgclwsf/
;'/Iff ;ldlt, ef/tsf] cfof]hgfdf lbNnL /fdnLnf d}bfgdf !% k|m]a'c/L
tb\g';f/ kmfu'g # ut] ;fd|fHojfblj/f]wL ljzfn ;ef x'g] ePsf] 5
.
;f] sfo{qmdsf] k|d'v
jQmfx?df kb\d/Tg t'nfw/, 8f= dw'/f >]i7, plbt/fh, c?3+lt /fo,
aL=8L= zdf{, tf/f l;+x, cfgGb:j?k adf{, k|f]= P;=P= lunfgL /xg'ePsf]
s'/f hgclwsf/sf] s]Gb|Lo sfof{non] hgfPsf] 5 .
skf]nslNkt xNnf
sf7df8f}+, df3 &
. cl:t hfh/sf]6df e]/L s0ff{nL :jfoQ k|fb]zLo hg;/sf/ 3f]if0ff
ug]{ qmddf dfcf]jfbLsf :yfoL ;ldlt ;b:o Pjd\ ;+o'Qm qmflGtsf/L
hgkl/ifbsf ;+of]hs 8f= afa'/fd e§/fO{ k'u]sf] / pxf“
Toxf“ dfl/Psf]] k|rf/nfO{ dfcf]jfbL Ps pRr ;"qn] k'/fgf]
;Qfn] cfkm" k/fhLt ePsf] s'/fnfO{ 9fs5f]k ug{ km}nfPsf] xNnf
xf] eg]sf] 5 .
;f] ;"qn] 8f=
e§/fO{ clxn] hfh/sf]6 hf“b} guPsf] atfp“b} Toxf“
kf6L{sf kf]ln6Ao"/f] ;b:oåo s= s[i0faxfb'/ dx/f / s=
;'/]z l;+x hfg'ePsf] hgfPsf] 5 .
h'Dnf, b}n]v, ;'v]{t,
hfh/sf]6sf ufp“–ufp“af6 xhf/f}+ hgtf 3f]if0ff
;efdf ;xefuL x'g hfg] qmddf sfo{qmdsf] Ps306f k"j{ gfxf8fdf
zfxL cd]l/sL ;]gfn] lgMz:q hgtfnfO{ xjfO cfqmd0f u/]sf]] / To;qmddf
ahf?sf :yfgLo jfl;Gbf hoaxfb'/ rnfpg]sf] xTof ePsf] lyof] . /,
Toxf“ cf7 j6f ufO{ e};L+;d]t dfl/Psf lyP . tn hldgaf6 cfPsf]
zfxL ;]gfnfO{ hgldln;ofn] k|lt/f]w u/]/ nv]6]/ tLg ah]b]lv /flt
gf} ah];Dd e]/L s0ff{nL :jfoQ k|fb]zLo hg;/sf/sf] 3f]if0ff ;ef
zfgbf/ 9+un] ;DkGg ePsf] lyof] .
k|lt/f]w ;+3if{kl5
bzf}+ xhf/ hgtfsf] pkl:yltdf sfo{qmd ;kmn ePkl5 k'/fgf] ;Qfn]
56kl§P/ 8f= e§/fO{ dfl/Psf] skf]nslNkt xNnf dRrfP/ cfTdt'li6
lnPsf] s'/f klg pRr ;"qn] hgfPsf] 5 .
uh'/]nnfO{ km]l/
Dofb yk
r]GgO{, df3 &÷
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ sf kf]ln6Ao"/f] ;b:o s=
;L=kL= uh'/]n -uf}/j_nfO{ lagf cleof]u ef/tLo ;/sf/n] y'gfdf /fv]sf]
5 .
cfkm"nfO{ b'lgof“sf]
;aeGbf 7"nf] k|hftflGqs b]z sxnfpg] ef/tn] ef/t / ljZjel/
g} uh'/]nsf] l/xfOsf lglDt rsf]{ bafa lb+bf klg l/xfO gug'{n]
w]/}n] cfZro{ k|s6 ul//x]sf 5g\ . pxf“nfO{ lxhf] k'gM r]GgO{l:yt
cbfntn] !% lbg Goflos lx/f;tdf /fVg Dofb yk]sf] 5 . r]GgO{sf]
h]ndf /flvg'ePsf uh'/]nnfO{ s;};“u e]63f6 ug{ ;d]t lbOPsf]
5}g .
e]/L s0ff{nL :jfoQ
k|fb]zLo hg;/sf/sf] 3f]if0ff
hfh/sf]6 -h'“uf
yfkfrf}/_, df3 ^ . du/f“t :jfoQ hg;/sf/sf] 3f]if0ff ePsf]
b'O{ xKtf klg gljTb} e]/L s0ff{nL :jfoQ k|fb]zLo hg;/sf/sf] 3f]if0ff
ePsf] 5 . s]Gb|Lo /fHo;Qfaf6 ;w}+ pk]lIft /x]sf o; If]qsf hgtf
k|fb]lzs hg;/sf/sf] 3f]if0ff ;efdf xhf/f}+sf] ;+Vofdf lgs} pT;fxhgs
?kdf ;xefuL ePsf lyP . ;ef hfh/sf]6 lhNnfsf] h'“uf yfkfrf}/df
ePsf] lyof] .
hg;/sf/sf] 3f]if0ff
;efsf k|d'v cltly x'g'x'GYof] , g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_
sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o Pjd\ k|jQmf tyf qmflGtsf/L hgkl/ifb\sf ;x;+of]hs
s= s[i0faxfb'/ dx/f . s= dx/fn] bzf}+ xhf/ hgtfnfO{ ;Daf]wg ub}{
eGg'eof] –;Qfwf/L ju{ olta]nf tLa| ;+s6df 5 . ;fdGtL clwgfosTj
PlSnPsf] 5 . ljb|f]xsf] j:t'ut cfwf/ tof/ x'“b} uPsf] 5
. ca ljb|f]xsf nflu uf“paf6 zx/ hfg'k5{ .
sfo{qmdsf csf{
jQmf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ - dfcf]jfbL_ sf ;b:o s= ;'/]z l;+x x'g'x'GYof]
. pxf“n] n8fO“ n8]/ k'/fgf] ;QfnfO{ wkfPsf oxf“sf
;fx;L hgtfn] ca s]Gb| g} sAhf u/]/ k"0f{ d'Qm x'g of]ubfg
lbg'k5{ eGg'eof] .
sfo{qmddf ;}Go
Ao'/f]sf ;b:o s= k|tLsn] klg af]Ng'ePsf] lyof] .
h'Dnf, b}n]v, ;'v{]t,
hfh/sf]6 ;a}lt/af6 xhf/f}+ hgtf xftdf em08f / jfhfufhf;lxt sfo{qmddf
ljxfgb]lv tLg jh];Dd cfO/x]sf lyP . sfoqmddf cfp“b} ubf{
cfd;ef ePsf] Ps 306f k"j{ gfxf8f eGg] 7f“pdf x]lnsf]K6/af6
zfxL cd]l/sL ;]gfn] hgtfnfO{ cGwfw'Gw uf]nL jiff{Psf] lyof] .
sfo{qmddf ;xefuL x'g cfPsf / Toltv]/ vfgf vfO/x]sf ahf? ufh;sf
hoaxfb'/ rnfpg]sf] xTof eof] . b'O{ hgf ;fdfGo 3fOt] eP . Ps hgf
:yfgLo hgtfsf] 3/ Wj:t eof] / pgsf rf/ j6f e}+;L ;d]t dfl/P .
hldgaf6 cfO/x]sf ;]gfnfO{ hgldlnl;ofn] k|lt/f]w u/]/ nv]6]sf lyP
.
lxhf] 3f]if0ff
ePsf] hg;/sf/df @% ;b:o /x]sf 5g . h;df cWoIf, pkfWoIf / ;b:ox?df
qmdzM v8\uaxfb'/ la= s=, sfnLaxfb'/ dNn, Clif uf}td, /fdaxfb'/
af]xf]/f, 1fg' a:g]t , lji0f' la= s= , 6]saxfb'/ /fjn, uh]Gb|
dxt, g}gk|;fb kxf8L, ly/axfb'/ sfsL{, k|]daxfb'/ /f]sf, cd/ la=
s=, sdn yfkf, gj/fh l;+x, l5l/ª nfdf, ;Ltf g]kfnL, ;/:jtL
kf08], gj/fh wfdL, ;f]gfd UofNh]g nfdf, g/]z e08f/L, u0f]z ;nfdL
x'g'x'G5 .
3f]if0ff ;efsf]
cWoIftf v8\u la= s=, ;~rfng g/]z e08f/L, :jfut efif0f sfnLaxfb'/
dNnn] ug{'ePsf] lyof] .
df3 # / $ ut] b'O{
lbg hgk|ltlglwsf] /fhgLlts e]nf ePsf] lyof] . ;f]xL e]nfn] kbflwsf/Lsf]
rog u/]sf] lyof] .
e]nfdf pkl:yt hgk|ltlglwx?nfO{
s= dx/f / s= ;'/]zn] gof“ ;Qf ;~rfngsf ;fy} /fli6«o
cGt/f{li6«o ljifodf k|lzIf0f lbg'ePsf] lyof] .
k'ik hgk|lt/f]w
cleofg ;+rfng
lj/f6gu/ df3 ^÷g]kfn
sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ k"jL{ s]Gb|Lo sdf08, k"jf{~rn
If]qLo Ao"/f]n] k'ik hgk|lt/f]w cleofg ;~rfng ug]{ 3f]if0ff
u/]sf] 5 . k|:t't 5, Ao"/f]sf OGrfh{ s= s~rgåf/f hf/L
k|]; jQmJosf] k"0f{ kf7 –……
æk'ik hgk|lt/f]w
cleofg ;kmn kf/f}+ cfd ljb|f]xsf] tof/Ldf h'6f}++Æ
uf}/Lz+s/ uf}/ x'“b}
hgsk'/;Dd cleofg 3lge"t kf/f}+ .
dfS;jf{b–n]lggjfb–dfcf]jfb
/ k|r08kysf] lbzflgb]{z / g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_sf]
g]t[Tjdf ;~rflnt dxfg\ hgo'4sf] 5nfª\do ltn:dL ljsf;n] cfh
g]kfnL ;dfh–cfd'n kl/jt{gsf] ;+3f/df plePsf] 5 . k|ltufdL
;fdGtL ;Qf cd]l/sL ;fd|fHojfbsf] cf8df g]kfn / g]kfnL hgtfdfly
;}Go kmfl;jfb y'kfg]{ b'Z;fx; ug{ vf]h] klg p;sf] slyt zfxL ;]gf
hgd'lQm ;]gfsf] gof“ /0fg}lts of]hgf ;fd' k5fl/+b} uPsf]
5 . p;n] cfºgf] xf/dfly kbf{ xfNg nfh}dbf]{ em'7 uf]ojN;
z}nLsf] k|rf/df nfu] klg b]zsf] ;Dk"0f{ u|fdL0f IF]qdf k'/fgf]
;Qfsf] 7fp“df gof“ ;Qfn] lnO;s]sf] 5 . d'n's of] ;fdGtL
xTof/fx?sf] lj?4 cfGbf]lnt eO/x]sf] 5 . g]kfnL hgtfsf] u0ftflGqs
gjLg r]tgfnfO{ /fhwfgL nufot b]zsf ljleGg zx/x?df o'jf ljBfyL{x?n]
;zQm cleJolQm ul//x]sf 5g\ . o;y{, clxn]sf] @! cf}++ ztfAbLdf
klg lg/+s'z /fhtGqsf] ;kgf b]Vg] of] b/jfl/of ;fdGtL xTof/fx?nfO{
Oltxf;sf] s'8fss{6df ldNsfpg] ;do ca glhs cfO;s]sf] 5 .
o;} ;Gbe{df k"jL{
s]Gb|Lo sdf08 k"jf{~rn If]qLo Jo'/f]n] cfdljb|f]xsf] tof/LnfO{
;zQm ?kdf ;xof]u k'¥ofpg] dxfg p2]Zosf ;fy uf}/Lz+s/ uf}/
x'“b} hgsk'/;Dd b'O{ dlxg] æk'ik hgk|lt/f]w cleofgÆ
;~rfng u/]sf] 5 . of] cleofg dfkm{t\ kf6L{, ;]gf / hgtf aLrsf]
PstfnfO{ cem ;'b[9 kfb}{ hglbzfnfO{ b[9tfsf ;fy kqmg / hglbzf
nfu" ug]{ of]hgf /x]sf] 5 . clxn]sf] ;+qmd0fsfnLg kl/l:yltnfO{
dWogh/ ub}{ ef}uf]lns Pj+ kl/l:yltsf] ljlzi6tf cg';f/ cleofg tLa|,
ultzLn Pj+ 3lge"tsf ?kdf ;~rfng ul/g] 5 . df3 ! ut]b]lv !%
ut];Dd tof/L u/L z'? ul/g] cleofgsf] cGtlt/ ls;fg ;+3if{, dxfg\
hgo'4sf] jflif{sf]T;j / zxLb ;Ktfx nufot * dfr{nfO{ ;d]t ljz]if
Wofgdf /fvL ;~rfng ul/g]5 . o;y{ kmf}hL /fhg}lts Pj+ j}rfl/s sfo{
nufotsf] ;dfof]hgdf x'g] pQm cleofgsf] nIo a“'bfut ?kdf
lgDg cg';f/ /xg] 5 .
cleofgx? M
!= ljrf/ / g]t[TjnfO{
hg;d'bfo;“u hf]8\g] .
@= kf6L{k+lQmnfO{
kmf}hLs/0f ug]{ ;}Gok+lQmnfO{ /fhgLlts/0f ug]{ .
#= hgtf;“usf]
;DaGwnfO{ uf9f agfpg] / uNtL sdhf]/Lx? k|lt hg;d'bfo ;dIf cfTdfnf]rgf
ug]{ .
$= pRr :t/sf] z'l4s/0fsf]
cfwf/ tof/ kfg]{ .
%= n8fs' ;“:s[ltsf]
ljsf; ug]{ / sfo{stf{ pTkfbgdf a[l4 ug]{ .
^= >dd"ns
/ pTkfbgd"ns ljsf; lgdf{0f ;~rfng ug]{ .
&= æxfd|f]
ljsf; xfd|f] k|of;Æ eGg] gf/fnfO{ Jofks ?kdf k|rf/ ug]{
/ To;sf] dd{nfO{ Jojxf/åf/f ;fljt ug]{ .
*= hgtfsf] ;'/Iff
hgldlnl;ofåf/f cfd hg;d'bfonfO{ kmf}hL 1fg xfl;n ug{ k|]l/t
ub}{ hg;d'bfonfO{ ;z:q u/fpg] qmdnfO{ Jojl:yt ?kdf cufl8 a9fpg]
.
(= c=g]=d=;+=-qmflGtsf/L_åf/f
kmfNu'0f @%- * dfr{ _ ut]sf] aGbnfO{ rf]l6nf] kfg]{ .
!)= dxfg\ hgo'4sf]
lbj; / zxLb ;KtfxnfO{ Jofks kfg]{ .
!!= æhldGbf/
eufcf}+ hdLg sAhf u/f}+Æ eGg] ls;fg ;+3if{sf] gf/fnfO{ k|rf/
ub}{ Jojxf/df sfof{Gjog ug]{ .
· gf/fx?
M
– k'ik hgk|lt/f]w
cleofg ;kmn kf/f}+, cfd ljb|f]xsf] tof/L u/f}+ .
– dfS;{jfb–n]lggjfb–dfcf]jfb
/ k|r08ky–lhGbfjfb †
– g]kfn sDo'lgi6
kf6L{ -dfcf]jfbL_–lhGbfjfb †
– dxfg\ hgd'lQm
;]gf g]kfn – lhGbfjfb †
– ;+o'Qm qmflGtsf/L
hgkl/ifb\ g]kfn – lhGbfjfb †
– hgtfsf]
dxfg\ Pstf – lhGbfjfb †
– dxfg hgo'4
– lhGbfjfb †
– cd]l/sL
;fd|fHojfb – d'bf{jfb †
– k|ltufdL
;fdGtL ;Qf – d'bf{jfb †
– cd]l/sL
zfxL ;}lgs cft+sjfb – d'bf{jfb †
s~rg
OGrfh{
Kf"jf{~rn
If]qLo Jo"/f]
Kf"jL{ s]Gb|Lo
sdf08
bLks u'?¨sf]
3/ ljikmf]6
lrtjg, df3 ^ . zfxL
cd]l/sL ;]gfsf k|jQmf bLks u'?¨sf] gjnk/f;L sfjf;f]tLl:yt
3/ hgd'lQm ;]gfn] laikmf]6 u/L Wj:t kf/]sf] 5 . ut cfOtjf/ lgh
u'?¨sf ;a} cfkmGtnfO{ hg;]gfn] aflx/ lgsfnL pQm 3/ ljikmf]6
u/]sf] xf] .
df]/ªdf P3f/
hgf k'/fgf ;Qfsf ;'/IffsdL{ 7x/}
lj/f6gu/, df3 $
÷ df]/ª lhNnfsf] cfOtaf/]df hgof]4fn] yfk]sf] PDa';df
kbf{ ;ft hgf k'/fgf ;Qfsf ;'/IffsdL{sf] 36gf:ynd} d[To' ePsf]
s'/f g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -dfcf]jfbL_ k"jL{ s]Gb|Lo sdf08
sfof{non] hgfPsf] 5 .
PDa';kl5 Toxf“
s]xL ;do bf]xf]/f] le8Gt ePsf] / le8Gtdf k'/fgf ;Qfsf yk rf/ hgf
;'/IffsdL{sf] d[To' ePsf] s'/f ;f]xL sfof{non] atfPsf] 5 .
pQm 36gfdf hgd'lQm
;]gf, g]kfntkm{{ s'g} Iflt gePsf] klg k"jL{ s]Gb|Lo sdf08
sfof{non] hgfPsf] 5 .
:jljo" lgjf{rgsf]
3f]if0ff if8\oGq xf]
n]vgfy, cWoIf, clvn
-qmflGtsf/L_
sf7df8f}+, df3 $
÷ lqe'jg ljZjljBfnon] :jljo" lgjf{rgsf] 3f]if0ff u/]sf]nfO{
ljBfyL{x?sf] h'emf? ;+u7g clvn g]kfn /fli6«o :jtGq ljBfyL{
o'lgog -qmflGtsf/L_ sf cWoIf n]vgfy Gof}kfg]n] ;du| ljBfyL{ cfGbf]ngnfO{
dTy/ kfg{ kmflnPsf] hfn xf] eGg'ePsf] 5 .
ljBfyL{ cfGbf]ngn]
df/]sf] 5nfªnfO{ km'6fp / zf;g u/ eGg] ;fdGtL ;Qfsf] 5nsk6k"0f{
if8\oGq xf] eGb} cfkm\gf] ljBfyL{ ;+u7gnfO{ k|ltjGw nufP/ :jljo"
lgjf{rg ;+ej gx'g] klg pxf“n] atfpg' ePsf] 5 .
Gof}kfg]n] cfkm\gf]
jQmJodf ;fdGtL cfttfoL lg/+s'z zf;gsf lj?4 gof“ / pRr wSsf
lbgsf] nflu xfd|f] ;+u7g ;b}j tof/ 5 eGg'ePsf] 5 .
qmflGtsf/Lsf cWoIf
n]vgfy Gof}kfg]n] df3 @ ut] hf/L ug{'ePsf] jQmJosf] k"0f{
kf7 M æljBfyL{ ;dfhsf] cu|ufdL r]tgf af]s]sf] s'zn / ;+3if{d'vL
ju{ xf] . ljZj g} xNnfpg] leif0f /fhgLlts cfGbf]ngdf ljBfyL{sf]
uxg e"ldsf /x“b} cfPsf] 5 . g]kfnL wtL{df klg ljutsf]
Oltxf; kN6fP/ x]g]{ xf] eg] ljBfyL{x?n] g} ljBfyL{sf] dfq xf]Og
;Dk"0f{ hgtfsf] d'lQmsf nflu 7"nf 7"nf cfGbf]ng
u/]sf 5g\ eg] jt{dfg cj:yfdf g]kfnL cfdfsf xf]gxf/ s}og 5f]/f5f]/Lx?n]
b]z / hgtfsf] d'lQmsf nflu alnbfg g} lbO;s]sf 5g\ . o; ;jfndf
xfd|f] ;+u7gsf klg s}og g]tf sfo{stf{n] alnbfg lbO;Sg'ePsf] 5
.
;do ;fk]If kl/jt{gsf]
nflu u0ftGqsf] dfu xfd|f] ;+u7g clvn qmflGtsf/Ln] ljut b]lv g}
/fVb} cfPsf] xf] . 7Ls o; ;dodf k|ltlqmofjfbL zf;s -hf] o'uf}+b]lv
g]kfnL hgtfdfly zf]if0f, cGofo,cTofrf/sf] h+unL zf;g nfb\b} cfPsf]
5_ sf lj?4 ;8sdf k|ltudg lj/f]wL ;ft ljBfyL{ ;+u7gsf] cfGbf]ng
cufl8 al9/x]sf] 5 . jf:tjdf ljBfyL{ ;+u7gsf] cfGbf]ng / ;8sdf
3Gs]sf gf/fx? clxn]sf] j:t'ut kl/l:yltsf] ;xL cleJolQm / ;do ;fk]If
ePsf] x'gfn] xfd|f] ;+u7g ;f] cfGbf]ngnfO{ ;dy{g Pj+ :jfut ub{5
.
of] cfGbf]ngnfO{
gof“ prfOdf p7fpg xfd|f] ;+u7g gof“ of]hgfsf ;fy cl3
al9/x]sf] 5 . l;+uf] /fli6«o ?kdf ljBfyL{x?nfO{ cfGbf]ngdf
ptfg{sf] nflu u|fdL0f ;+3if{ / zxl/of cfGbf]ngaLrdf km\o"hg
u/]/ dfq ;kmn x'g] / ToxL km\o"hgn] dfq ;fdGtL clwgfosTjnfO{
k/f:t ug{ ;S5 eGg] xfd|f] dGotf xf] .
clw/fHoe/L g} k|ltudgsf
lj?4df u0ftGqsf gf/f ;fdGtL b/af/ g} xNnfpg] u/L 3lGs/x]sf] a]nf
;fdGtL ;Qfsf] Ps c+zn] :jljo" lgjf{rgsf] 3f]if0ff u/]/ ;du|
ljBfyL{ cfGbf]ngnfO{ dTy/ kfg{ kmflnPsf] hfn xf] . of] ;/f;/ k'/fgf]
;Qfsf] xf/sf] l:jsf/f]lQmnfO{ 9fs5f]k ug]{ if8oGq xf] . oltdfq
xf]Og, h'g ;+u7gdf ax';+Vos ljBfyL{ ;+ul7t 5g\ Tof] ;+u7gnfO{
g} /fhgLlts j}rfl/s 5nkmn ug{ cfkm\gf ljBfyL{x?dfem hfg k|ltaGw
nufp“b} k"/} ;+u7gnfO{ g} cft+ssf/L 3f]if0ff ul/Psf]
cj:yfdf :jljo" lgjf{rg s;/L ;Dej 5 eg]/ km'ls/x]sf 5g\ <
jf:tjdf of] g]kfnL wtL{df ljBfyL{ cfGbf]ngn] df/]sf] 5nfªnfO+
km'6fp / zf;g u/ eGg] ;fdGtL ;Qfsf] 5nsk6k"0f{ if8oGq xf]
/ of] /fhgLlts cfGbf]ngnfO{ g} lgit]h kfg{ /lrPsf] gof“
k|ltufdL if8oGqsf] ?k xf] . t/ /fhgLlts cfGbf]ngdf 5nfª xfg]sf]
ljBfyL{ cfGbf]ng ca oL lemgf dl;gf ;d:ofdf cNem]/ /xg] cj:yf 5}g
.
;fdGtL k|ltlqmofjfbL
cfttfoL lg/+s'z zf;gsf lj?4 gof“ / pRr wSsf lbgsf] nflu
xfd|f] ;+u7g tof/ /x]sf] 5 . o; cj:yfdf xfdL Gofok||]dL hg;d'bfo;lxt
;Dk"0f{ pTkLl8t, zf]lift / o'ufGtsf/L ?kfGt/0f rfxg] ;Dk"0f{
ljBfyL{ ju{x?df ;z:q hgljb|f]xdf ;dflxt x'“b} gof“
hgjfbL ;Qf :yfkgfsf] nflu n8\g cfxjfg ub{5f}+ . Æ
xTofsf] lj/f]w
sf7df8f}+, df3
$ ÷ g]kfn /fli6«o a'l4hLjL ;+u7gsf cWoIf k|tfk jGtn]
Ps jQmJo hf/L ug{' eO{ zfxL cd]l/sL ;]gfn] ;+u7gsf s]Gb|Lo ;b:o
8Dd/ r]Dhf]ªnfO{ xTof u/]sf]df eT;{gf ug{' ePsf] 5 .
;+u7gsf csf{ s]Gb|Lo
;b:o s[i0f s]=;L=nfO{ lu/ºtf/ u/L a]kQf agfOPsf]df To;sf]
lgGbf ub{} pxf“nfO{ tTsfn ;fj{hlgs tyf l/xfO ug{ klg jGtn]
dfu ug{'ePsf] 5 .
pxf“n] cfkm\gf]
jQmJodf k'/fgf] ;Qfsf] lg/+s'z tGqsf lj?4 ;Dk"0f{ zlQm Psfsf/
eP/ k|lt/f]w ;+3if{df pqg'kg{] s'/fdf hf]8 lbg' ePsf] 5 .
df]/ªdf k'/fgf
;Qfsf gf} ;'/IffsdL{ 7x/}
lj/f6gu/, df3 @
. df]/ª lhNnfsf] /ldt] ufh;sf] cfDaf]6] eGg] 7f“pdf
lxhf] ;f9] tLg ah]b]lv kf“r ah];Dd hgof]4f / k'/fgf] ;Qfåf/f
ul7t o'lgkmfO8 sdf08aLr ePsf] bf]xf]/f] le8Gtdf k'/fgf ;Qfsf gf}
;'/IffsdL{sf] d[To' / y'k|} 3fOt] ePsf] s'/f s]Gb|Lo sdf08 sfof{non]
hgfPsf] 5 .
;f] le8Gtdf ;]S;g
sdf08/ sd/]8 d]gsfsf] zxfbt ePsf] klg ;f]xL sfof{non] hgfPsf]
5 . t/ of] ;dfrf/nfO{ k'/fgf] ;Qfn] …Anfscfp6Ú u/]sf]
5 .
df]/ªsf] cfOtjf/]df
cfh lbp“;f] tLg ah]b]lv of] ;dfrf/ tof/ kfbf{;Dd bf]xf]/f]
le8Gt eO/x]sf] ;dfrf/ 5 .
Ps k|x/Lsf] d[To'
lj/f6gu/, df3 @
. 1fg]Gb|af6 dgf]lgt k|wfgdGqL ;"o{axfb'/ yfkfsf] u[x lhNnf
wgs'6fl:yt k"jf{~rn If]qLo k|zf;gsf] sfof{nosf] k|j]zåf/df
lxhf] sdf08f] cfqmd0f u/]/ hgof]4fn] Ps hgf ;z:q k|x/LnfO{ 7f“psf]
7f“p 9nfOlbPsf] / Ps hgf xjNbf/nfO{ uDeL/ 3fOt] agfPsf]
;dfrf/ 5 . sdf08f] cfqmd0f ug{] hgof]4f ;'/lIft kmls{Psf] a'lemPsf]
5 .
du/f“t :jfoQ
hg;/sf/åf/f rf}w ljefu u7g
bfª, df3 @
. cfh cfwf/ If]qdf ePsf] du/f“t :jfoQ hg;/sf/sf] j}7sn]
rf}w j6f ljefu u7g u/]sf] 5 . To;df cWoIf ;Gtf]if a'9f du/sf]
efudf lzIff tyf ;+:s[lt, cy{ / ;~rf/ /x]sf] 5 . To:t} pkk|d'v
u0f]z k'gsf] efudf ;dfh sNof0f ljefu /x]sf] 5 . af“sL cGo
;b:osf] efudf ljefu 5'6\ofOPsf] 5 .
pbok'/, /f}tx6,
/fd]5fk / bf]nvf aGb ;kmn
ufO3f6÷ k'/fgf]
;Qfsf] /fHocft+s / hgxTofsf] lj/f]wdf cfof]lht Ps lbg] pbok'/
aGb ;kmn ePsf] 5 . hgjuL{o ;+u7g clvn -qmfLGtsf/L_ cg]d;+3 -qmflGtsf/L_
/ cg]ls;+3 -qmflGtsf/L_ åf/f lhNnfdf cfÎgf g]tf tyf
sfo{stf{x?sf] xTof ul/Psf] / /fHocft+s dRrfPsf] lj/f]wdf k'; #)
ut] lhNnf aGbsf] cfof]hgf ul/Psf] xf] .
aGbaf6 ;b/d'sfd
ufO3f6, s6f/L ahf/, a]n6f/ ahf/ / d's'{rf ahf/ k|efljt eP . aGbsf
lbg lhNnfdf ;fOsn afx]s s'g} klg ;jf/L ;fwgx? rn]gg\ . aGbsf]
;]/f]km]/f]df lhNnfsf ljleGg efudf kmf}hL sfjf{xLx? ;d]t ;DkGg
ePsf lyP .
o:t} /f}tx6af6
k|fKt ;dfrf/ cg';f/ k'; #) ut] g} blnt /fli6«o d'lQm df]rf{,
g]kfnåf/f cfof]lht /f}tx6 aGb eJo ?kdf ;kmn ePsf] 5 . blnt
/fli6«o d'lQm df]rf{, g]kfn /f]tx6df cWoIf tyf hg;/sf/ ;b:o
nfn axfb'/ kf;jfgsf] zfxL ;]gfn] k';sf] klxnf] ;ftf 3/af6 kqm]/
xTof u/]sf] lj/f]wdf pQm aGb ul/Psf] lyof] .
aGbnfO{ cj1f ub{}
rnfOPsf] ag]kfaf6 ;nf{xLsf] jonaf;tkm{ hf"b} u/]sf] gf=@v
*$%# gDa/sf] r08]Zj/L a;nfO{ k"j{–klZrd /fhdfu{sf]
rGb|lgufxk'/ ufh;–# wG;f/df dfcf]jfbL 5fkfdf/x?n] cfuf]
nufO{ Wj:t agfOlbPsf 5g\ .
aGbsf lbg lhNnf
/fhdfu{df s'g} klg ;jf/L ;fwg rn]gg\ . lhNnfsf d'Vo ahf/ u?8f,
;dgk'/, rGb|lgufxk'/ / s6xl/of ahf/x? aGbsf lbg k"0f{ ?kdf
aGb ePsf lyP . lhNnfleqsf lghL tyf ;/sf/L lzIf0f ;+:yfx?, snsf/vfgf
;d]t aGbsf lbg v'n]gg\ .
To;}u/L /fd]5fkaf6
k|fKt ;dfrf/cg';f/ hgjuL{o ;+u7gx? clvn -qmflGtsf/L_ / dlxnf ;+3
-qmflGtsf/L_n] k'; #) ut] g} cfx\jfg u/]sf] /fd]5fk aGb;kmn ePsf]
5 . cfÎgf ljleGg dfux? k'/f gu/]sf] / bf]/Daf 36gfsf] lj/f]wdf
aGbsf] cfx\jfg ul/Psf] hgfOPsf] 5 .
aGbsf sf/0f oftfoft
;]jf eg] 7Kk ePsf] 5 . /fd]5fkb]lv sf7df8f}+ hfg] / lhNnfleq ;~rflnt
oftfoft ;fwg;d]t 7Kk /x] .
g]=s=kf=-dfcf]jfbL_ sf gLltaf/] ;+lIfKt lrgf/L
– k|r08
5}dfn]df Ps zfxL
cft+ssf/L 7x/}
sf7df8f}+, df3 !÷
k'/fgf] ;Qfsf] cToGt ;'/lIft 7fp“ dflgg] /fhwfgLdf ;d]t
zfxL cft+ssf/L hTyfn] km'sLkm'sL rNg'kg]{ l:ylt l;h{gf ePsf] 5
. cfh laxfg blIf0fsfnL glhs} 5}dfn]df hgof]4fn] zfxL cft+ssf/L
hTyfdfly cr's PDa'; u/] . hgof]4fn] yfk]sf] PDa';df k/L Ps zfxL
cft+ssf/Lsf] 36gf:ynd} d[To' / tLg hgf uDeL/ 3fOt] ePsf] ;dfrf/
5 . PDa'; eO;s]kl5 s]xL ;do bf]xf]/f] le8Gt ePsf] s'/f ;dfrf/df
hgfOPsf] 5 .
k|ltsf/ ;ldlt ;b:onfO{
;kmfof
k;f{, df3 !÷
dfcf]jfbLnfO{ bdg ug{ ul7t k|ltsf/ ;ldltsf] ;b:o tyf k"j{
d08n] uf]kfn lu/LnfO{ k;f{sf] u08s eGg] 7fp“df cfh ;kmfof
ul/Psf] s'/f dfcf]jfbL ljz]if s]Gb|Lo sdf08 sfof{non] hgfPsf]
5 . lu/L xfn} jL/u~h pkgu/kflnsfsf] k|d'vdf lgo'Qm ePsf] lyof]
.
cfkm"nfO{ b/afl/of
lgs6 atfP/ :yfgLo hgtfnfO{ ;tfpg] u/]sfn] klg lu/Lsf] ;kmfofaf6
:yfgLo hgtfn] /fxt dx;'; u/]sf 5g\ .
o;}u/L lxh} k;f{
lhNnfsf] gfd'b 8fsf vlnn ldofnfO{ klg hgof]4fn] ;kmfof ul/lbPsf]
s'/f ljz]if sdf08 sfof{non] hgfPsf] 5 . ldofn] k'/fgf] ;Qfsf]
;+/If0fdf nfdf] ;dob]lv 8s}tL ub}{ cfPsf] lyof] .
8LP;kL 3fOt]
lj/f6gu/, df3 !÷
df]/ª lhNnfsf] bfb/a}/Ldf hgof]4fn] lxhf] yfk]sf] PDa';df
Ps 8LP;kL / Ps k|x/L 3fOt] ePsf] s'/f k"jL{ s]Gb|Lo sdf08
sfof{non] hgfPsf] 5 . df]/ª / pbok'/df cfh le8Gt eO/x]sf]
yfxf ePsf] 5 .
o;af/] lj:t[t ;dfrf/
cfO;s]sf] 5}g .
;'v]{tdf Ps c;O{sf]
d[To'
g]kfnu~h, df3 !÷
;'v]{t lhNnfsf] xl/k'/ ufh;df lxhf] hgof]4fn] yfk]sf] PDa';df
kbf{ bfr'{nf 3/ ePsf c;O{ uf]ljGb vqLsf] 36gf:yn} d[To' ePsf]
/ ;}lgs hjfg hgs tfdfª / cd[t yfkf ;Vt 3fOt] ePsf] s'/f klZrd
s]Gb|Lo sdf08 sfof{non] hgfPsf] 5 . o; 36gfdf hg;]gftkm{ s'g}
Iflt ePg .
x'Dnf lhNnf hg;/sf/
3f]if0ff
g]kfnu~h, df3 !÷
xfn} x'Dnf lhNnf hg;/sf/ 3f]if0ff ePsf] ;dfrf/ 5 . hg;/sf/ 3f]if0ff
x'“bf rf/ xhf/ hgtfsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] . !& ;b:oLo
lhNnf hg;/sf/sf] k|d'v / pkk|d'vdf qmdzM td8'n nfdf / ;'/jL/ o8L
x'g'x'G5 .
@^ ufh;sf b'O{ ;o
%) k|ltlglwn] lhNnf hg;/sf/ r'g]sf lyP .
lhNnf hg;/sf/nfO{
dfcf]jfbL lhNnf O~rfh{ cf6{n] z'esfdgf lbg'ePsf] lyof] .
hg;/sf/n] #&
nfvsf] jflif{s ah]6 agfPsf] 5 .
cfh cGt/f{li6«o
>d lbj;
g]kfnu~h, df3 !÷
cfh cGt/f{li6«o >d lbj; ljz]if If]qel/ pNnfzk"0f{
jftfj/0fdf dgfOof] . ljz]if If]qcGtu{t ljz]if lhNnfsf ;~rf/sdL{,
ljBfyL{ g]tfx?;d]t >d lzlj/df ;xefuL eP/ >d lbj; dgfPsf]
s'/f lhNnf ;]qm]6/L ;+hLjs'df/n] atfpg'ePsf] 5 .
|