มารู้จักเห็ดกันเถอะ
กลุ่มเห็ด

 

 

ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงเห็ดแบบครบวงจร
โครงการลูกพระดาบสเกษตร สมุทรปราการ
มูลนิธิพระดาบส ในพระบรมราชูปถัมภ์

 

โดย นายบุญเลิศ  ไทยทัตกุล
ครูภูมิปัญญาไทย  สาขาเกษตรกรรม  รุ่นที่ 3
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา  กระทรวงศึกษาธิการ


ชีววิทยาของเห็ด

1.เห็ดและรา

“เห็ดรา” (Fungi) คือสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กมากซึ่งเรียกว่าพวก “จุลินทรีย์” (microorganisms)ที่ไม่มีคลอโรฟิลล์ (chorophyll)จึงไม่สามารถสังเคราะห์แสงและสร้างอาหารเองได้ ดังนั้นเห็ดราจึงดำรงชีพโดยอาศัยการบริโภคสิ่งที่ไม่มีชีวิตอื่น เราจึงเห็นเห็ดราขึ้นตามขอนไม้ผุ ซากใบไม้เน่าเปื่อยหรือในที่ซึ่งมีการทับถม หรือมีความชื้นสูง

ชีววิทยาของเห็ด

2.เห็ด (Mushroom)

“เห็ด” (Mushroom) หมายถึงส่วนของเชื้อราที่ออกเป็นดอก
แบ่งออกเป็น ๒ ชนิด คือ ชนิดไม่มีพิษกินได้ (Edible mushroom)
และเห็ดชนิดมีพิษ (Poisonous mushroom หรือ toadstool) บางชนิดกินแล้วถึงตาย เช่น เห็ดระโงกหิน (สุกรมัธวะ) “เห็ด” ถือเป็นอาหารพวกผัก (ราชบัณฑิตยสถาน,2538)มีขบวนการเจริญเติบโตและการดำรงชีวิตโดยการดูดซึมสารอินทรีย์จากสิ่งแวดล้อมอาศัยการปล่อย “น้ำย่อย”
(enzyme)ออกมาย่อยสลาย“วัตถุบริเวณที่มันอาศัยอยู่”เพื่อนำไปใช้ในการดำรงชีวิตสืบไป”

ชีววิทยาของเห็ด

3. อนุกรมวิธานของเห็ดที่พบในประเทศไทย
  (Taxonomy Category)

อาณาจักรเห็ดและรา
(Kingdom)..................Mycota
อาณาจักรย่อย
(Sub kingdom)...........Thallobionta
หมวดเห็ดและรา
(Division or phylum)…Fungi
หมวดย่อย
(Subdivision)............. Basidiomycota
ชั้น
(Class)...................... Basidiomycetes


ชีววิทยาของเห็ด

4. วงจรชีวิตของเห็ดและรา

วงจรชีวิตของเห็ดทุกชนิดมีลักษณะคล้ายกัน  กล่าวคือเมื่อตุ่มดอกเห็ดมีขนาดใหญ่ขึ้น  ผิวดอกจะปริแตกออกทำให้ “สปอร์” (Spores) จำนวนล้านๆ จากครีบ (Gills) ปลิวออกมา เมื่อตกไปอยู่ในสภาพ แวดล้อมที่เหมาะสมก็จะงอกเป็นใยรา (hypha) และเจริญต่อไปเป็นกลุ่มใยรา (mycelium)แล้วรวมกันเป็นกลุ่มก้อนเกิดเป็นดอกเห็ด (fruitingbody) เมื่อดอกเห็ดเจริญเติบโตขึ้นก็จะ สร้างสปอร์ (spors)ซึ่งจะปลิวหรือหลุดไปงอกเป็นใยรา (hypha) และเจริญต่อไปเป็นกลุ่มใยรา (mycelium) ได้อีก หมุนเวียนเช่นนี้เรื่อยไปเป็นวัฏจักร

การจำแนกกลุ่มตามรูปร่างของเห็ด

 กลุ่มเห็ดถ้วย
(The Cup Fungi)

เห็ดในกลุ่มนี้สามารถพบได้ในสภาพธรรมชาติเพราะมีโครงสร้างเฉพาะตัว คือมีรูปร่างคล้ายถ้วย (cup) และมีสีสันสวยงามสะดุดตา เช่น  สีส้ม สีแดง 


การจำแนกกลุ่มตามรูปร่างของเห็ด

กลุ่มเห็ดวุ้น
(The Jelly Fungi) 

จัดเป็นกลุ่มที่เก่าแก่ที่สุดในกลุ่มเห็ดกระบอง  เป็นเห็ดที่มีลักษณะคล้ายวุ้นและโปร่งใส  มีสีสันสดใสสังเกตเห็นได้ง่าย เมื่ออยู่ในป่า  เห็ดในกลุ่มนี้บางชนิดมีประโยชน์ในเชิงการค้าโดยอาจนำมาใช้ในการประกอบอาหาร  เช่น  เห็ดหูหนู


การจำแนกกลุ่มตามรูปร่างของเห็ด

 

กลุ่มเห็ดปะการัง
(The Coral Fungi)

 

เชื่อกันว่าเห็ดปะการังมีบรรพบุรุษมาจากเห็ดวุ้นเป็นเห็ดที่มีลักษณะคล้ายปะการังในท้องทะเล  มีสีสันต่างๆ  เช่น  สีชมพู  สีฟ้า  เป็นต้น 

การจำแนกกลุ่มตามรูปร่างของเห็ด

กลุ่มเห็ดหิ้ง
(The Bracket Fungi or Polypore Fungi) 

เป็นเห็ดที่มีการเรียกชื่อตามลักษณะที่พบเห็น  มีลักษณะแข็งเหมือนเนื้อไม้ที่มันอาศัยอยู่  มีความทนทานและสามารถเจริญเติบโตได้ยาวนานหลายปี  สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในทางการแพทย์ได้  เช่น  เห็ดหลินจือ  (Ganodermalucidum)

 

มีต่อ >>