การเพาะเห็ดครบวงจร
บนพื้นฐานเศรษฐกิจพอเพียง

 

เศรษฐกิจปัจจุบันไม่เอื้อต่อการครองชีพเพราะราคาน้ำมันที่สูงโด่ง ฉุดให้สินค้าแพงตาม การดิ้นรนหาทางรอด คือต้องขยันทำงานมากขึ้น ใช้จ่ายน้อยลง หันกลับมาใช้ประโยชน์บนพื้นที่วางรอบๆ บ้านปลูกผักสวนครัวไว้กินเอง เช่น ผักตำลึง กระทิน พริก โหระพา เป็นต้น และจะประหยัดยิ่งขึ้นถ้าลองหันมาเพาะเห็ดแบบเศรษฐกิจพอเพียงภายในบ้าน เพราะเห็ดใช้พื้นที่น้อย ทดแทนการบริโภคเนื้อสัตว์ได้ เห็ดเป็นพืชสวรรค์ เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ ปลอดสารพิษและเพาะเลี้ยงง่าย ไม่ต้องใช้ยาปราบสัตรูพืช

เมื่อต้นเดือนพฤษภาคม ที่ผ่านมามีการประชาสัมพันธ์ การเพาะเลี้ยงเห็ดแบบครบวงจรของมูลนิธิพระดาบส ในโครงการลูกพระดาบสเกษตร สมุทรปราการ ทำให้มีผู้คนที่สนใจเข้าไปสอบถาม ศึกษาข้อมูลและลงทุนซื้อก้อนเห็ดไปทดลองเพาะที่บ้านเป็นจำนวนมาก จนถึงปัจจุบันก็ยังมีผู้ไปเยี่ยมชมและร่วมลงมือทำก้อนเห็ดทุกวันไม่มีขาด

ภาพประชาสัมพันธ์การเพาะเห็ด ที่บ้านสวนเห็ดอรัญญิก พุทธมณทลสาย 4 นครปฐม

อาจเป็นเพาะทุกคนเห็นว่าการเพาะเห็ดเป็นเรื่องง่ายๆ ใกล้ตัว เพียงแค่มีเวลารดน้ำทุกวัน ไม่ถึงเดือนก็ออกดอกมาให้เก็บกิน และสามารถเก็บกินได้นานถึง 3 - 4 เดือนจึงจะหมด หลายคนบอกว่าการเพาะเห็ดน่าจะเหมาะกับสภาวะปัจจุบัน ไม่ต้องใช้พื้นที่มาก ไม่ต้องลงทุนสูง และไม่ต้องรอผลนาน เพราะวงจรชีวิตของเห็ดนั้นสั้น 30 วันก็เก็บเกี่ยวได้ แถมยังเหลือขายต่อให้เพื่อนบ้านได้ จึงมีผู้สมัครขอเข้าอบรมการเพาะเห็ด หลักสูตร 5 วัน กับโครงการลูกพระดาบสเป็นจำนวนมาก

ในการอบรมรุ่นที่ 1 ระหว่างวันที่ 11 - 15 มิถุนายน 2551 ได้จัดทำเอกสารประกอบการอบรม และ สไลด์ประกอบการ บรรยาย ขึ้นเป็นพิเศษสำหรับผู้เข้าฝึกอบรม

ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับการเพาะเห็ดไว้อย่างครอบคลุม และสามารถนำไปปฏิบัติได้อย่างเป็นขั้นตอนจึงขออนุญาตนำมารวบรวมและเรียบเรียง เพื่อเผยแพร่ด้วยหวังว่าจะ้เป็นแหล่งข้อมูลสำหรับนักเรียน นักศึกษา และประชาชน ได้อีกทางหนึ่ง

“เห็ด” เป็นสิ่งมีชีวิตชั้นต่ำประเภทรา มีเส้นใยรวมตัวกันเป็นกลุ่มก้อนเกิดเป็นดอกเห็ดอยู่เหนือพื้นดินหรือสิ่งที่อาศัยอยู่ มีเนื้อในเห็ด ( context ) และมีครีบ ( gill ) คำว่า “ เห็ด ” มิได้หมายถึงดอกเห็ดที่มี หมวก มีเนื้อและครีบเท่านั้น แต่ยังหมายถึง ราอีกหลายชนิดที่ออกเป็นดอกเห็ด ซึ่งอาจมีเนื้อนุ่มแข็งหรือเหนียว มีหมวกหรือไม่มีหมวกก็ได้

เห็ด เป็นแหล่งอาหารที่สำคัญแหล่งหนึ่งของประชากรโลก ในด้านโภชนาการนั้นเห็ดได้ถูกจัดอันดับให้เป็นอาหารเพื่อสุขภาพ ที่อุดมไปด้วยโปรตีน โปรตีนจากเห็ดประกอบด้วยกรดอมิโนที่จำเป็นต่อร่างกายถึง 9 ชนิด โดยเฉพาะกรดอมิโน lysine และ leucine ซึ่งจะไม่พบในบรรดาธัญพืชทั้งหลาย นอกจากนี้เห็ดยังมีวิตามินอีกหลายชนิด จึงเป็นอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูง และแคลอรี่ต่ำ เห็ดเป็นอาหารที่เหมาะสมกับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน และผู้ต้องการควบคุมแคลอรี่ในร่างกาย คุณค่าของสารอาหารที่ได้จากเห็ดมีมากกว่าพืชผัก และเนื้อสัตว์ เห็ดที่จัดอยู่ในเกรดชั้นดี ( high grade ) มีคุณค่าของสารอาหารเกือบเทียบเท่าได้กับน้ำนม นอกจากนี้ในด้านการจัดการการผลิตอาหารโปรตีนจากเห็ดมีข้อดี และข้อได้เปรียบกว่าการผลิตจากสัตว์หลายประการ อาทิเช่น ใช้พื้นที่น้อย อุปกรณ์เครื่องมือที่ใช้ในการผลิตราคาถูก วัตถุดิบในการผลิตราคาถูก โดยใช้วัสดุเหลือใช้จากการเกษตรเป็นวัตถุดิบช่วยลดมลภาวะของสิ่งแวดล้อมจากขยะลง ส่งผลให้ต้นทุนต่ำ แต่ได้อาหารโปรตีนที่มีคุณค่า และมีประสิทธิผลทางชีวภาพมากกว่า ดังนั้นเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงเห็ด จึงเข้ามามีบทบาทสำคัญและมีศักยภาพต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมประเทศ

เห็ดที่ได้รับการส่งเสริมให้เพาะเลี้ยงเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือน เช่น เห็ดฟาง (Volariella volvacea) เห็ดกระดุม หรือเห็ดแชมปิญอง (Agaricus bisporus ) เห็ดหอม ( Lentinus edodes ) และเห็ดหูหนู (Auriularia auriculs) ซึ่งได้รับความสนใจและจำหน่ายกันอย่างแพร่หลายเห็ดหลายชนิดมีเทคโนโลยีการผลิตและการลงทุนต่ำ เช่น เห็ดฟาง ใช้วัตถุเหลือใช้จากการผลิตทางการเกษตร เช่น ฟางข้าว ขี้เลื่อย ทะลายปาล์ม หรือ ขี้ฝ้ายจากโรงงานทอฝ้าย


มีต่อ >>

หมายเหตุ :

สไลด์ชุดนี้จัดทำขึ้นเพื่อใช้ประกอบการฝึกอบรมภายในโครงการลูกพระดาบสเกษตร เป็นการถ่ายทอดความรู้เพื่อเป็นวิทยาทานแก่นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไป การคัดลอกเพื่อเผยแพร่กรุณาระบุที่มาเพื่อเป็นเกียรติ์แก่เจ้าของบทความ และไม่อนุญาติให้นำไปใช้เพื่อการค้าและโฆษณา ต้องการรายละเอียดเพิ่มเติม กรุณาติดต่อขอได้ที่โครงการลูกพระดาบสเกษตร สมุทรปราการ โทร 0–2668–4440, 0–2282–3504 โทรสาร 0–2282 –3504 E-mail Address: SAMARNMITR 1@HOT.MAIL.COM หรือ บุญเลิศ ไทยทัตกุล 08-9113-6389