Ağız ve Diş Sağlığı - Acil

ANA SAYFA

DİŞ HEKİMLİĞİ SAYFASI

DİŞ HEKİMLİĞİ LİNKLERİ

ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ

DOĞA

SORULARINIZ



Sorry, your browser doesn't support Java.
































DİŞ HEKİMLİĞİNDE ACİL YAKLAŞIM


Kişiler genellikle, beklenmedik zamanlarda ortaya çıkan ağız dokuları ve dişlerle ilgili sorunlarının acil çözümleri ile igili ilk yardımın nasıl yapılacağı konusunda yeterli bilgiye sahip değildirler.

Oysa yapılacak çok basit uygulamalarla daha sonradan çözümlenmesi çok zor olan tabloların ortaya çıkması önlenebilmektedir.


Bu yazımızda, sıklıkla karşılaşılan ağız ve diş sorunlarına acil yaklaşımın nasıl olması gerektiği hakkında temel bilgiler verilecektir.



Acil yaklaşım gerektiren dental sorunlar:


DİŞ AĞRISI
Ağrıyan diş üzerinde ve dişlerin arasında bulunan gıda birikintileri, diş fırçası ve diş ipi kullanılarak temizlenmeli ve yarım su bardağına yarım çay kaşığı tuz ilave edrek elde edilen tuzlu su ile ağız iyice çalkalanmalıdır

Kesinlikle ağrıyan diş üzerine ASPİRİN ya da herhangi bir ağrı kesici ilaç uygulnmamalıdır. Kimyasal yapıları nedeni ile bu gibi ilaçlar diş etinde ve çevre yumuşak dokularda irritasyonlara neden olabilmektedir. Bu da diş ağrısının yanında ikinci bir ağrının oluşmasına neden olacaktır

Eğer iltihap nedeni ile yüzde şişlik oluşmuşsa o bölgeye soğuk kompres yapılmalıdır.
Diş hekimine gitmeden önce bir ağrı kesici ilaç alınabilir.

Diş üzerinde çürük nedeni ile oyuk oluşmuşsa buraya çok az karanfil yağı (eugenol) emdirilmiş pamuk koyulabilir. Eugenol ağrının azalmasını sağlayacaktır. Ancak, bu işlemi yaparken eugenol fazla kullanılarak diş etine sızmasına neden olunmamalıdır. Çünkü karanfil yağı da yumuşak dokuları irrite edici özelliğe sahiptir

Bir an önce dişhekimine vaşvurulmalıdır

DİŞ KIRILMASI
Tedaviye yardımcı olabilir düşüncesi ile- mümkünse- kırılan diş parçası bulunarak koruma altına alınmalıdır.
30 dakika içerisinde diş hekimine gidilmelidir.

Bu arada bölgede kanama meydana gelmişse temiz bir gazlı bez ile basınç uygulanmalıdır. Basınç uygulamasına rağmen kanama 15 dakika içerisinda durmazsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

Diş kırılmaları, dişlerin yerlerinde oynaması ya da çıkması, ağız dokularında yaralanmalar ve beyin sarsıntısı sıklıkla da basketbol, futbol vs. gibi kontak sporları yaparken oluşan çarpma ve düşmeler ile trafik kazaları sonucunda oluşmaktadır.
Özellikle kontakt spor yapan çocuklarda oluşabilecek agız yaralanmalarını ve diş kırıklarını önlemek için uygulanacak en uygun yöntem Ağız Koruyucusu(mounth guard ) kullanmalarını sağlamaktır.


DİŞİN YER DEĞİŞTİRMESİ
Diş travma bir nedeni ile kendi yuvasında yer değiştirir ise hafif bir parmak basıncı ile diş eski pozisyonuna getirilmeye çalışılmalıdır.
Dişi yuvasına yerleştirirken kesinlikle zorlanmamalıdır.
En geç 30 dakika içerisinde diş hekimine başvurulmalıdır.




DAİMİ DİŞİN YERİNDEN ÇIKMASI
Yerinde çıkan diş bulunmalıdır.

Bulunan diş TAÇ (kuron) kısmından tutulmalıdır. Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha fazla hasar görmesine neden olunmamalıdır. Eğer dişin kök kısmındaki dokular fazla hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz. Kuron kısmından tutulan dişin üzerinde bulunan yabancı maddeler akan su altında yıkanmalıdır.
Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama işlemi yapılmamalı ve kesinlikle fırça kullanılmamalıdır

Öncelikle dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır.

Dişi yerine yerleştirirken aşırı kuvvet uygulanmamalıdır. Aksi taktirde diş ve diş yuvasında ciddi hasarlara neden olunabilir.

Diş yuvasına yerleştirilebilmişse yarinde sabit kalabilmesi için üzerine temiz bir gazlı bez koyularak ısrtılmalıdır.

Bu şekilde en kısa zamanda diş hekimine başvurulmalıdır..
Eğer diş yuvasına yerleştirilememişse diş hekimine gidinceye kadar süt ya da su içerisinde korunmalıdır edilmelidir.

Yerinden çıkmış dişi tekrar kazanılması için diş dokularının fazla zedelenmemesi ve mümkün olduğunca çabuk diş hekimine baş vurulması gereklidir..

Uygun şartlarda korunmuşsa ve en geç yarım saat içerisinde diş hekimine ulaştırılmışsa. Dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirillerek (reimplantasyon) ile kurtulma şansı % 90 dır.


DUDAK VE YANAK YARALANMALARI
Yaralı bölge ılık su ile temizlenmelidir.

Yara bölgesinde kanama varsa kanamanın durması için gazlı bezle basınç uygulanmalıdır.
Yanak ya da dudak dışından soğuk kompres uygulanmalıdır.
Eğer yara fazla büyükse ve kanama devam ediyorsa, diş hekimine ya da en yakın acil polikliniğine baş vurulmalıdır.



DİŞ ÇEKİMİ SONRASINDA OLUŞAN KANAMALAR
Diş çekiminden sonra oluşan hafif kanamalar normaldir.

Şiddetli kanama varsa hemen diş hekiminize ya da en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.

Sızıntı şeklinde kanama varsa çekim yeri üzerine konulan gazlı bez basıç uygulalayarak yarım saat tutulursa kanama duracaktır.
Eğer kanama hala devam ederse en iyi yapılacak iş dişhekiminize başvurmanız olacaktır. Bu mümkün değil ise bir çay poşetini suda ıslattıktan sonra gazlı beze sarınız ve çekim yerine basınçla uygulayınız . Çay yaprağı içerisinde bulunan kanın pıhtılaşmasına yardımcı mineraller sayesinde yarım saat içerisinde kanama duracaktır.

Eğer sonuç alınmaz ise diş hekiminiz ya da en yakı sağlık merkezine başvurunuz.



AFT




OLASI DENTAL SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ

BELİRTİLER NEDENLER NE YAPILABİLİR
Sıcak ve soğuk gıdaları alırken oluşan ani hassasiyet.
Genellikle ciddi bir sorunun göstergesi değildir.

Daha önce yapılmış bir dolgu düşmüş olabilir

Minimal düzeyde diş eti çekilmesi olabilir.
Yumuşak diş fırçası ve Hassasiyet giderici diş macunu kullanarak özellikle ile çekilme nedeni ile açığa çıkan kök yüzeyi fırçalanmalıdır.
Yararı olmazsa diş hekimine başvurulmalıdır.
Diş tedavisi sonrası dişlerde oluşan sıcak ve soğuk hassasiyeti. .
Tedavi sırasında diş pulpası inflamasyona uğramış olabilir.
Genellikle 4-6 hafta sonunda kendiliğinden geçer.
Ağrı devam ederse ya da daha da artarsa diş hekiminize başvurmanız gereklidir.
Çiğneme esnasında oluşan keskin ağrı.
Diş pulpasının hasar görmesi neden olan çeşitli ekenler sözkonusudur:
Derin diş çürüğü,
Diş dolgusunun düşmesi,
Dişte çatlamalar.
Tedavi için dişhekimine başvurulmalıdır.
Sıcak ya da soğuk yiyecekler alındığında oluşan uzun süreli ağrı
Dişte oluşan derin çürük ya da travma nedeni ile diş pulpası iltihabı olabilir.
Kanal tedavisi için diş hekimine başvurulmalıdır.
Diş etinde hssasiyet şişlik ile birlikte seyreden devamlı ve zonklayıcı özellikte şiddetli ağrı
Diş kökünde oluşan apse vardır. BU apse dişi çevreleyen kemik dokusunu da etkilemiştir.
Diş hekimine vaşvurulmalıdır.
Bu arada ağrı kesici ilaç alınabilir.
Üst dişlerde künt ağrı
Sinüzit nedeni ile ya da diş gıcırdatma alışkanlığı ( bruksizm) sonucunda oluşabilir.
bruksizm
Sinüzit tedavisi için KBB uzmanına . Bruksizm varsa diş hekimine başvurulmalıdır.
Kulak ve boyun da oluşan devamlı ağrı. ve .
Bazen büyük azı dişerinin özellikle 20 yaş dişkerinin iltihaplanması baş ve boyun ağrısı belirtisi de verebilmektedir..
Diş hekimine başvurulmalıdır. Eğer sorun dişsel menşeyli ise gerekli tedavi diş hekimi tarafından yapılır; Dişsel değilse diş hekiminiz sizi yönlendirecektir.
 








dracikgoz@gmail.com

Prof.Dr.Orhan Açıkgöz, 2000