Voorbeelden van Rituelen met Runen

Wat we weten over de traditionele Noordse feesten uit komt grotendeels uit IJslandse bronnen. De feesten die in deze bronnen vermeld worden hebben echter voornamelijk een exoterisch karakter en zijn voor de hele gemeenschap bedoeld. De drie grootste feesten waren Thorriblot met Joel, Siggiblot in de lente, voordat de Noormannen op vikingtocht gingen, en een oogstfeest waarbij dieren geofferd werden. Germaanse bronnen doen vermoeden dat deze feesten eerder het Engelse model volgden, waarbij de zonnewendes en eveningen gevierd werden. Daarom kies ik (Freya) ervoor om aan dat model vast te houden en een jaarlijkse kalender van feesten op te stellen die rekening houdt met de acht heidense sabbats. Ze worden in verband gebracht met de Noordse mythologie en in de volgorde van de futhark aan de runen gekoppeld.

De derde aett kan met dit doel voor ogen beschouwd worden als de eerste aett. De eerste drie runen Teiwaz, Berkana en Ehwaz komen overeen met het eerste heidense lentefeest, de lente-evening. Dat geboortefeest komt met deze runen overeen wanneer zij op de volgende wijze worden bekeken: Teiwaz als Hemelvader, Berkana als Aardemoeder en Ehwaz als het pasgeboren leven, zoals het veulen dat in de lente wordt geboren. Rond deze thema’s dan zou een ritueel uitgewerkt kunnen worden.

Het volgende feest staat in Engeland bekend als Beltane en kennen we in de Germaanse traditie als Walpurgisnacht. Beltane of Walpurgisnacht was gewijd aan Freyja, en de runen die ermee overeenkomen zijn Mannaz, Laguz en Inguz. Mannaz staat voor het verstand, Laguz voor intuïtie en Inguz voor het samenspel tussen beide. Mannaz betekent ook ‘man’, terwijl Inguz vrouwelijk is. Laguz vormt daarom aantrekkingskracht tussen beide polen. Dat kan in een ritueel symbolisch nagespeeld worden door het heilig huwelijk tussen de God en de Godin, of de Heer en de Vrouwe binnen het stelsel van de Noordse mythologie, uit te beelden. De oudste Germaanse traditie maakt gebruik van Wodan en Frija. Daarnaast zijn ook tweelingen of gepaarde goden, zoals Njord en Nerthus of Frey en Freyja, geschikt voor een dergelijk ritueel.

Het volgende feest is midzomer. De runen die voor dit feest worden gebruikt zijn Othila, Dagaz en Fehu. Othila staat voor Odin. Fehu staat voor Freyja, als je aanneemt dat Freyja in de oudste Germaanse traditie dezelfde persoon is als Frigga. De oudste naam voor beide godinnen is Frija. Dagaz, de rune van de zomerzonnewende, staat voor het doden van Balder, het afnemen van de Zon en het korten van de dagen. Een ritueel kan uitgedacht worden waarbij deze runen worden aangewend. Daarbij kan de mythe van Balders dood centraal staan, waarin Odin, Frigga en Balder alledrie een rol spelen.

Het volgende feest is, in het Keltisch, Lughnassad. Lugh, naar wie dit feest genoemd wordt, is een Keltische zonnegod die met Odin te vergelijken is. Dat wordt bevestigd door het feit dat een van de runen van dit feest Ansuz is. Deze rune staat voor inspiratie als een aspect van Odin (inspiratie wordt beschouwd als een zonneaspect). De andere twee runen die gebruikt worden, zijn Uruz en Thurisaz. Beide worden met Thor geassocieerd en zij roepen in het bijzonder onweer op. Daarom kan Thor in dit ritueel ook voorrang krijgen. De reuzen vormen ook een aspect van Thurisaz. Op die manier kunnen zij het onverwerkte ruwe materiaal van de menselijke psyche voorstellen.

Merk op dat er een element van conflict tussen twee tegenstrijdige krachten aanwezig is, Odin en de reuzen, met Thor als de beschermende kracht tussen hen beide (Thor is immers zelf gedeeltelijk een reus en staat daarom zowel aan Odins kant als aan de kant van de reuzen). In een ritueel kan een ‘gevecht’ tussen Thor en de reus Hrungnir nagespeeld worden om de heerschappij over de zonnekracht te verwerven. Anderzijds kan een ritueel uitgewerkt worden waarbij de wedstrijden van kennis tussen Odin en de reus Vafthrudnir worden uitgebeeld. Deze reeks van runen kan ook met dieptepsychologie verklaard worden. Uruz zou dan staan voor de ruwe, primitieve, vurige drang. Ansuz zou staan voor de hogere vermogens van de geest. Ten slotte zou Thurisaz dan het bemiddelende domein zijn waar Uruz en Ansuz samenwerken of met elkaar in conflict treden.

Het volgende feest is de herfstevening. De runen die daarmee worden geassocieerd zijn Kenaz, Raido en Gebo. Op het ogenblik van de herfstevening zijn de krachten van licht en duisternis in evenwicht. Tijdens midzomer is de Zon op zijn hoogst, en tijdens Joel is de Zon op zijn donkerste punt. Tijdens de lente en de herfst staat de Zon als het ware in het midden. Aangezien een van de betekenissen van Gebo evenwicht is en het uitbalanceren van tegenstrijdige krachten van gelijke sterkte, is deze rune geschikt voor het feest. Kenaz en Raido leren ons iets over de aard van deze krachten, namelijk kennis en bewustzijn. Tijdens dit feest kan een ritueel nagespeeld worden dat Odins inwijding aan Yggdrasil uitbeeldt. De betekenis daarvan is dat Odin tussen de werelden van licht en duisternis hangt opdat hij kennis kan verwerven en een hogere staat van bewustzijn kan bereiken.

Allerheiligen is het volgende feest. De maand waarin Allerheiligen valt wordt in het Oud-Engels Blotmonath of ‘bloedmaand’ genoemd. Nu nog wordt november de ‘slachtmaand’ genoemd. In deze maand werden namelijk rituele offers gepleegd, en dat voor heel praktische redenen. Dieren werden geslacht zodat de voedselvoorziening tijdens de winter gegarandeerd was. Allerheiligen wordt traditioneel met de doden geassocieerd. De sluier tussen de gebieden van leven en dood vervaagt, waardoor de communicatie tussen deze twee rijken gemakkelijker wordt. Hagalaz is de runen die de toegang verleent tot de onderwereld van Hel, waar de doden verblijven. Destijds gebruikten jongens in Holland en in bepaalde delen van Duitsland maskers om de meisjes bang te maken, en haalden ze kattenkwaad uit zoals kleine diefstallen. Dat stond bekend als het ‘recht om te stelen’. Het gebruik was afgeleid van een oud ritueel waarin krijgers van een stam ceremonieel de Einherjar of helden naspeelden. De moderne, gereconstrueerde versie van Einherjardag staat doorgaans bekend als Wapenstilstand, de elfde dag van de Bloedmaand, of november. Beide feesten, Allerheiligen en Einherjardag, hebben met de doden en hun herdenking te maken. Daarom breng ik (Freya) deze feesten met elkaar in verband.

De geëigende runen zijn Wunjo, Hagalaz en Nauthiz. Wunjo staat voor het sjamaanaspect van Odin die de doden raadpleegt door de volva op te roepen. Hagalaz staat voor de volva, of haegtessa. Nauthiz staat ten slotte voor Odins droeve noodzaak om op zoek te gaan naar de verklaring van Balders droom. Een ritueel waarin Odins reis naar de onderwereld wordt gesymboliseerd waar hij de volva raadpleegt, zou erg gepast zijn. Ook een lezing uit de Voluspa door de priesteres zou gepast zijn. Haar rol als volva vormt dan een heel krachtige toevoeging aan het ritueel. Het ritueel kan ook aangepast worden zodat het als een inwijding kan dienen. Nauthiz staat ook voor de naderende krachten van de winter, de vorstreuzen en het noodvuur.

Het Joelfeest valt exact een half jaar na midzomer, en zijn runen zijn Isa, Jera en Eihwaz. Isa staat voor de vorstreuzen. Jera staat voor het keerpunt van het jaar dat de terugkeer van de Zon, of Balder, en het lengen van de dagen voorstelt. De Eihwazrune staat voor Yggdrasil, de altijdgroene boom, die de tekenen van het leven doorheen de winter behoudt. Toevallig is de kerstboom een restant van dit geloof als symbool voor de levenskracht tijdens de winter. Zijn groei lijkt aan een zijden draadje te hangen, maar is niet dood en herbergt in zich de belofte aan de wedergeboorte. In het meest oostelijke deel van Nederland werd op midwinter de hoorn gestoken en werd een brandend wiel van een heuvel gerold om de terugkeer van de Zon te vieren. Het loven van de terugkomst van de Zon zou symbolisch kunnen nagespeeld worden met de overeenkomende runen: Isa, Jera en Eihwaz.

Tijdens Maria Lichtmis of Imbolc gelden Perthro, Algiz en Sowulo als de geschikte runen. Perthro is de rune van de godin Frigga, maar ook van de Nornen. Frigga is de levenschenkende moeder die Balder op de wereld brengt. Zo brengt zij de jaarlijkse cyclus weer op gang. Zij is ook de bevelhebber van de Walkuren. We kunnen nog verder teruggaan en Frigga met Erda verbinden. Zij bracht de Walkuren op de wereld. De rune Algiz is aan de Walkuren gewijd. Sowulo staat voor de Zon die in kracht wint, en de terugkeer van alle leven in de Natuur. Deze terugkeer zal tijdens de lente-evening zijn hoogtepunt vinden en zo het jaar vervolledigen. Het ritueel aanmaken van een vuur zou voor dit feest gepast zijn.

De beste manier om de juiste magische verbindingen te leggen is door het zelf te doen, door meditatie en ervaring. Alle informatie over rituelen dat in dit boek gegeven is zou moeten gezien worden als de persoonlijke bevindingen en lessen die ik (Freya) geleerd heb uit mijn eigen onderzoek en experimenteren. Ze mogen niet als het laatste, autoritaire woord over dit onderwerp verondersteld worden. Ze zijn eerder als bouwstenen bedoeld, waarmee een nieuweling aan de slag kan om zijn eigen runenmagie voort te brengen.

Bron: Working with Runes